Sprawozdanie z kontroli w trybie uproszczonym

Transkrypt

1 WOJEWODA POMORSKI PS-VI Gdańsk, dnia 12 sierpnia 2014r. Pani Elżbieta Gomułka Dyrektor Zespołu Placówek Opiekuńczo-Wychowawczych w Człuchowie Sprawozdanie z kontroli w trybie uproszczonym Jednostka kontrolowana: Placówka opiekuńczo-wychowawcza typu socjalizacyjnego o nazwie Placówka Opiekuńczo- Wychowawcza Nr 4 w Czarnem, z siedzibą w Czarnem przy ul. Leśnej 1, Czarne. Kontrolę przeprowadzono w obecności: Pani Elżbiety Gomułka - Dyrektora Placówki. Kontrolę przeprowadził zespół kontrolujący w składzie: 1. Joanna Szoła starszy inspektor wojewódzki w Wydziale Polityki Społecznej Pomorskiego Urzędu Wojewódzkiego w Gdańsku kierująca zespołem kontrolującym, Upoważnienie Nr PS-I z dnia 22 maja 2014 r. 2. Jolanta Szubstarska - starszy inspektor wojewódzki w Wydziale Polityki Społecznej Pomorskiego Urzędu Wojewódzkiego w Gdańsku, Upoważnienie Nr PS-I z dnia 22 maja 2014 r. 3. Elżbieta Żynda inspektor wojewódzki w Wydziale Polityki Społecznej Pomorskiego Urzędu Wojewódzkiego w Gdańsku, Upoważnienie Nr PS-I z dnia 22 maja 2014 r. Podstawa prawna przeprowadzenia kontroli: art. 123 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2013 r. poz. 135 z późn. zm.) Kontrolę prowadzono: w okresie od dnia 15 do dnia 25 kwietnia 2014 r.; bezpośrednio w Placówce w dniu: 22 maja 2014 r., spotkanie podsumowujące w Pomorskim Urzędzie Wojewódzkim w Wydziale Polityki Społecznej w dniu 20 czerwca 2014 r. w Okres objęty kontrolą: bieżący, Zakres kontroli: Celem działań kontrolnych było sprawdzenie realizacji przygotowanego we współpracy z asystentem rodziny planu pomocy dziecku, w związku z pismem Rzecznika Praw Dziecka z dnia 13 grudnia 2013 r. znak ZEW/461/53-15/2-13/ZA Kontrolą objęto następujące zagadnienia: Realizacja przygotowanego we współpracy z asystentem rodziny planu pomocy dziecku, w związku z pismem Rzecznika Praw Dziecka z dnia 13 grudnia 2013 r. znak ZEW/461/53-15/2-13/ZA

2 Ustalenia kontroli: Ustaleń kontroli dokonano na podstawie: 1. analizy dokumentacji nw. małoletnich: 2. wyjaśnień dyrektora Placówki. W trakcie kontroli ustalono, że w placówce dla ww. wychowanków prowadzona jest dokumentacja będąca przedmiotem zakresu kontroli tj. plan pomocy dziecku. Zgodnie z 15 ust. 3 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki społecznej z dnia 22 grudnia 2011 r. w sprawie instytucjonalnej pieczy zastępczej (Dz. U. Nr 292, poz. 1720) w planie pomocy dziecku określa się: 1. Cele i działania krótkoterminowe i długoterminowe, uwzględniając w szczególności wiek dziecka jego możliwości psychofizyczne, sytuację rodzinną przebieg procesu przygotowania dziecka do usamodzielnienia; 2. Wyznacza się cel pracy z dzieckiem uwzględniający powrót dziecka do rodziny, umieszczenie dziecka w rodzinie przysposabiającej, umieszczenie dziecka w rodzinie zastępczej lub przygotowanie do usamodzielnienia. Plany pomocy dziecku ww. wychowanków zawierają następujące stałe punkty, które podlegają wypełnianiu bądź uzupełnianiu: pkt I. Dane dziecka (imię i nazwisko, data i miejsce urodzenia, data przybycia do placówki, adres dziecka), pkt II. Zaplanowane cele i działania krótko i długoterminowe w obszarach: A. w zakresie sytuacji rodzinnej: usprawnianie kontaktów z rodziną naturalną lub utrzymywanie kontaktów z rodziną zaprzyjaźnioną, współpraca z Sądem Rodzinnym i PCPR-em i OPS-em, B. w zakresie edukacji, C. w zakresie rozwoju psychofizycznego, D. w zakresie przygotowania do usamodzielnienia, E. modyfikacja planu pomocy dziecku w poszczególnych ww. obszarach. Pkt II. odnoszący się do zaplanowanych celów i działań krótko i długoterminowych w przedmiotowym dokumencie przedstawiony jest w formie tabeli oddzielne dla każdego z ww. obszarów. Tabela dotycząca obszaru A. W zakresie sytuacji rodzinnej obejmuje trzy kolumny. Pierwsza z nagłówkiem rodzaj działania, któremu przyporządkowano zapisy od 1 do 5: osoby do kontaktu, częstotliwość kontaktów, formy kontaktów, jakość kontaktów, główne problemy. Druga kolumna cele krótkoterminowe i trzecia kolumna cele długoterminowe. Nie wszystkie zapisy zamieszczone w poszczególnych kolumnach i wierszach tabeli określają w sposób czytelny założenia planu pomocy dziecku w tym obszarze. np.: 1. [ ]* Zaplanowane cele i działania krótko i długoterminowe w zakresie sytuacji rodzinnej, zawiera wpis w kolumnie rodzaj działania : osoba do kontaktu, cel krótkoterminowy : Strona 2 z 6

3 krótkoterminowy przypisano dni wolne od nauki, natomiast cel długoterminowy to: utrzymywanie stałego kontaktu w dni wolne od nauki. Kolejnemu rodzajowi działania: formy kontaktu, przypisano, cel krótkoterminowy odwiedziny w placówce, wyjazd 2. [... ]* w zakresie sytuacji rodzinnej, zawiera wpis w kolumnie rodzaj działania : główne problemy, cel krótkoterminowy : odległość od domu rodzinnego, na obecną chwilę [.. ]* długoterminowy : odległość od domu rodzinnego. Zdaniem kontrolujących zamieszczone w planie pomocy dziecku zapisy, nie wskazują jednoznacznie zarówno celów jak i działań krótko i długoterminowych. Nie opisują działań przypisanych dla realizacji celów krótko i długoterminowych. Z udzielonych przez Dyrektora Placówki wyjaśnień, wynika, że zapisy tabel planu pomocy dziecku stanowią skróty myślowe, znane sporządzającym plan pomocy dziecku i rozumiane są przez pracujących z danym wychowankiem. Z wyjaśnień dyrektora placówki wynika, że zapisy znajdujące się w tabeli zamieszczone w kolumnach odpowiadających celom krótkoterminowym i celom długoterminowym są formułowane hasłowo. Z wyjaśnień dyrektora placówki wynika, że wychowawca sporządzający plan pomocy dziecku zapisując cele i działania krótko i długoterminowe, dokonuje analizy obszarów wymienionych w 15 ust. 4 pkt 3 ww. rozporządzenia tj. analizy procesu zmian rozwoju psychicznego i fizycznego dziecka w czasie jego pobytu w placówce opiekuńczo wychowawczej, analizy potrzeb dziecka w sferze opiekuńczej, rozwojowej, emocjonalnej, więzi z rodziną, relacji społecznych i funkcjonowania w grupie i środowisku rówieśniczym i szkolnym, analizy środowiska z którego dziecko pochodzi, analizy rozwoju edukacyjnego dziecka oraz analizy wpływu sytuacji kryzysowej w rodzinie na rozwój dziecka i jego funkcjonowania w placówce opiekuńczo wychowawczej. Jednakże zdaniem kontrolujących zapisy zamieszczone w planach pomocy dziecku ww. wychowanków nie uwzględniają analizy wszystkich obszarów wynikających z 15 ust. 4 pkt 3. wpływu sytuacji kryzysowej w rodzinie na rozwój dziecka i jego funkcjonowanie w placówce. Zapisy w planie pomocy dziecku, w kolumnie cele krótkoterminowe, nie uwzględniają analizy przytoczonych wyżej obszarów, która to analiza, miałaby służyć wyznaczeniu celów krótko i długoterminowych do pracy z dzieckiem. Dokonanie zapisów w celu Zdaniem kontrolujących zamieszczone w planie pomocy dziecku wpisy powodują brak czytelności zapisu i nie są adekwatne do tytułu kolumny. Obszerność zapisów powoduje brak wyszczególnienia najważniejszych celów do realizacji. Podczas rozmowy podsumowującej, pomiędzy kontrolującymi a Dyrektorem i przedstawicielami Placówki ustalono, że cele i działania krótko i długoterminowe określone w 15 ust.3 pkt 1. będą formułowane jasno, zwięźle i adekwatnie do wieku dziecka, jego możliwości psychofizycznych, sytuacji rodzinnej i przebiegu procesu przygotowania dziecka do usamodzielnienia oraz cel określony w 15 ust.3 pkt 2. będzie przedstawiony w sposób wyraźny i jednoznaczny, tak aby plan pomocy dziecku był czytelny nie tylko dla osób Strona 3 z 6

4 bezpośrednio pracujących z dzieckiem, ale również dla osób, które np. kontrolują dokumentację i nie znają dziecka. Zgodnie z zapisem 15 ust. 1 ww. rozporządzenia wychowawca kierujący procesem wychowawczym dziecka, opracowuje plan pomocy dziecku, we współpracy z asystentem rodziny prowadzącym pracę z rodziną dziecka. Pomimo że, w analizowanej dokumentacji dwóch wychowanków znajdują się zapisy świadczące o pracy asystenta rodziny, to brak jest adnotacji świadczącej o opracowaniu planu pomocy dziecku we współpracy z asystentem rodziny. Ponadto z protokołu z posiedzenia zespołu ds. okresowej oceny sytuacji dziecka z dnia r. wynika, że placówka współpracuje z asystentami rodzin o czym świadczy udział 5 asystentów w ww. zespole. Podczas rozmowy podsumowującej, ustalono, że plan pomocy dziecku będzie zawierał informację stwierdzającą, że został sporządzony we współpracy z asystentem rodziny bądź nie (w zależności od stanu faktycznego, czy z daną rodziną asystent rodziny współpracuje czy też nie). Z ustaleń kontroli wynika, że plan pomocy dziecku podpisywany jest przez następujące osoby: wychowawcę grupy, psychologa i pedagoga jako osoby sporządzające przedmiotowy dokument oraz są zatwierdzone do realizacji przez dyrektora placówki. Zgodnie z 15 ust.1 wychowawca kierujący procesem wychowawczym dziecka, we współpracy z asystentem rodziny prowadzącym pracę z rodziną dziecka opracowuje plan pomocy dziecku. W związku z powyższym psycholog i pedagog nie są osobami opracowującymi plan pomocy dziecku. Wychowawca dokonuje z psychologiem, pedagogiem i pracownikiem socjalnym analizy obszarów wymienionych 15 ust. 4 pkt 3, a następnie opracowuje plan. Zatem psycholog i pedagog nie sporządzają planu pomocy dziecku. Zgodnie z zapisem 15 ust. 4 pkt 4 plan pomocy dziecku sporządzany jest na podstawie oceny efektów pracy z rodziną dziecka prowadzonej przez asystenta rodziny. W planach pomocy dziecku ww. wychowanków brak adnotacji świadczącej o realizacji ww. zapisu. W planach pomocy dziecku ww. wychowanków nie wyznaczono celu, o którym mowa w 15 ust. 3 pkt.2 ww. rozporządzenia tj. celu pracy z dzieckiem uwzględniającego powrót dziecka do rodziny, umieszczenie dziecka w rodzinie przysposabiającej, umieszczenie dziecka w rodzinie zastępczej lub przygotowanie do usamodzielnienia. Z wyjaśnień dyrektora placówki wynika, że zapisy planu pomocy dziecku w celach i działaniach krótko i długoterminowych zawierają cele pracy z dzieckiem w rozumieniu zapisu 15 ust.3 pkt 2. tj. cel pracy z dzieckiem uwzględniający powrót dziecka do rodziny, umieszczenie dziecka w rodzinie przysposabiającej, umieszczenie dziecka w rodzinie zastępczej lub przygotowanie dziecka do usamodzielnienia. Cel pracy z dzieckiem powinien być określony jasno tj. jako cel nadrzędny przyjmuje się np. powrót dziecka do rodziny, w sytuacji kiedy powrót dziecka do rodziny nie jest możliwy, wyznacza się jako cel umieszczenie dziecka w rodzinie przysposabiającej albo rodzinie zastępczej lub wyznacza się cel przygotowanie do usamodzielnienia. Wyznaczenie celu zawsze uwzględnia możliwości dziecka. Wyodrębnienie celu nadrzędnego ma służyć ukierunkowaniu pracy z dzieckiem na realizację określonego głównego celu. Plan pomocy dziecku podlega modyfikacji dwa razy do roku bądź częściej jeżeli wymaga tego sytuacja dziecka. Modyfikacja polega na ocenie aktualnej sytuacji dziecka i sporządzeniu na tej podstawie dokumentu pod nazwą Modyfikacja Planu Pomocy Dziecku, a następnie dołączeniu ww. dokumentu do planu pomocy dziecku. Modyfikacja planu pomocy dziecku stanowi kontynuację planu pomocy dziecku i dokonywana jest podczas Zespołów ds. okresowej oceny sytuacji dziecka, które w Placówce odbywają się regularnie, dwa razy w roku. gdy Jeśli Strona 4 z 6

5 wychowanek nie przejawia zachowań problemowych, modyfikacja poprzedzona jest analizą planu pomocy dziecku dokonywaną przez wychowawcę we współpracy z pedagogiem i psychologiem. W przypadku wychowanka przejawiającego zachowania problemowe modyfikacje omawiane są w czasie występowania problemu, wówczas określa się wskazania do zmiany celu i kierunku działań. Z ustaleń kontroli wynika, że przy powstawaniu planu pomocy dziecku i jego modyfikacjach wykorzystywana jest m. in. wiedza zapisana w dokumentach takich jak: karta udziału w zajęciach, o której mowa w 17.1 pkt 3, arkusz badań i obserwacji psychologicznych i pedagogicznych. Modyfikacja planu pomocy dziecku podobne jak plan pomocy dziecku, przedstawiona jest w formie tabeli. Zapisy zamieszczone w poszczególnych kolumnach i wierszach tabeli nie wskazują jednoznacznie założeń, które określają nagłówki odpowiednich kolumn i wierszy. Ponadto zamieszczone zapisy nie wskazują jednoznacznie zarówno celów jak i działań krótko i długoterminowe do realizacji. Podczas wspólnych ustaleń podjęto, że zapisy zamieszczane w modyfikacji będą formułowane w sposób jasny, zwięzły i adekwatny w stosunku do zmieniającej się sytuacji dziecka lub jego rodziny co określa w 15 ust. 5 ww. rozporządzenia. W planach pomocy dziecku i jego modyfikacji ww. wychowanków brak jest informacji potwierdzającej uwzględnienie zdania dziecka przy opracowywaniu planu pomocy dziecku o którym mowa w 15 ust. 1 pkt.2 ww. rozporządzenia. Podczas wspólnych ustaleń podjęto, że ww. dokumenty będą uwzględniały zdanie dziecka przy ich opracowywaniu co będzie potwierdzone stosownym wpisem. W planach pomocy dziecku ww. wychowanków brak jest daty określającej termin sporządzenia dokumentu. W trakcie kontroli ustalono, że każdy ze specjalistów zatrudnionych w Zespole Placówek Opiekuńczo Wychowawczych w Człuchowie prowadzi swoją dokumentację dot. podopiecznych placówki. Dokumentacja ta jest wykorzystywana do pracy z dzieckiem. Kierownik jednostki kontrolowanej, w terminie 3 dni roboczych od dnia otrzymania sprawozdania ma prawo przedstawić do niego stanowisko, nie wstrzymuje to realizacji ustaleń kontroli. Zalecenia: W związku z ustaleniami kontroli należy: 1. W planie pomocy dziecku i jego modyfikacji, należy formułować działania adekwatne do celów, które nie będą stanowiły skrótów myślowych. 2. Plan pomocy dziecku i jego modyfikacja powinien zawierać datę opracowania. 3. Plan pomocy dziecku powinien zawierać zgodnie z 15 ust. 3 pkt.2 rozporządzenia w sprawie instytucjonalnej pieczy zastępczej cel pracy z dzieckiem uwzględniający powrót dziecka do rodziny, umieszczenie dziecka w rodzinie przysposabiającej, umieszczenie dziecka w rodzinie zastępczej lub przygotowanie do usamodzielnienia. 4. Plan pomocy dziecku powinien posiadać zapis o opracowaniu dokumentu we współpracy z asystentem rodziny lub w przypadku braku asystenta rodziny powinien zawierać informację o jego braku. Strona 5 z 6

6 5. Zmieszczone w planie pomocy dziecku oraz jego modyfikacji zapisy, powinny wskazywać jednoznacznie zarówno cele jak i działania krótko i długoterminowych. Działania przypisane dla realizacji celów krótko i długoterminowych powinny być spójne ze sobą. W terminie 30 dni od dnia otrzymania niniejszego wystąpienia należy powiadomić Wojewodę Pomorskiego o realizacji zaleceń pokontrolnych. Zgodnie z art. 125 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r., o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2013 r. poz. 135, z późn. zm.): 1. Wojewoda, po przeprowadzeniu kontroli może wydać zalecenia pokontrolne. 2. Podmiot prowadzący placówkę opiekuńczo-wychowawczą, regionalną placówkę opiekuńczoterapeutyczną lub interwencyjny ośrodek preadopcyjny, któremu wydano zalecenia pokontrolne może, w terminie 7 dni od dnia otrzymania tych zaleceń, zgłosić do nich zastrzeżenia. 3. Wojewoda, w terminie 14 dni od dnia otrzymania zastrzeżeń, o których mowa w ust. 2 przedstawia stanowisko w sprawie ich uwzględnienia. 4. W przypadku nieuwzględnienia zastrzeżeń przez wojewodę podmiot, o którym mowa w ust. 2 jest obowiązany w terminie 30 dni od dnia otrzymania stanowiska wojewody, o którym mowa w ust. 3, do powiadomienia wojewody o realizacji zaleceń pokontrolnych. 5. W przypadku uwzględnienia zastrzeżeń przez wojewodę, podmiot, o którym mowa w ust. 2, jest obowiązany w terminie 30 dni od dnia otrzymania stanowiska wojewody, do powiadomienia wojewody o realizacji zaleceń pokontrolnych mając na uwadze zmiany wynikające z uwzględnionych zastrzeżeń. Z upoważnienia WOJEWODY POMORSKIEGO ZASTĘPCA DYREKTOR WYDZIAŁU POLITYKI SPOŁECZNEJ Krystyna Kobylińska [...]* - wyłączenie jawności informacji publicznej na podstawie art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej ((Dz. U. z 2014 r. poz. 782) w związku z art. 27 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (Dz. U. z 2002 r. Nr 101, poz. 926, z późn. zm.) przez Jolantę Szubstarską. Strona 6 z 6