Pani Anna Kaczmarek Dyrektor Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Legionowie ul. Gen. Wł. Sikorskiego 11, Legionowo

Transkrypt

1 Warszawa, 14 listopada 2016 r. WOJEWODA MAZOWIECKI WPS-IX BKB Pani Anna Kaczmarek Dyrektor Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Legionowie ul. Gen. Wł. Sikorskiego 11, Legionowo WYSTĄPIENIE POKONTROLNE Na podstawie art. 197b w związku z art. 186 pkt 3 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2016 r. poz. 575, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą oraz zgodnie z Planem Kontroli Zewnętrznych MUW na rok 2016 kontrolerzy: Beata Kosmalska- Balik Zastępca Kierownika Oddziału do spraw Wspierania Rodziny i Pieczy Zastępczej i Małgorzata Małaczek starszy inspektor wojewódzki Wydziału Polityki Społecznej Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego w Warszawie przeprowadzili w dniach września 2016 roku kontrolę problemową w kierowanym przez Panią Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie w Legionowie z siedzibą przy ul. Gen. Wł. Sikorskiego 11, zwanym dalej Centrum. Przedmiot kontroli obejmował organizowanie wsparcia osobom usamodzielnianym opuszczającym rodziny zastępcze, rodzinne domy dziecka oraz placówki opiekuńczo-wychowawcze, w okresie od 1 stycznia 2015 r. do dnia kontroli. Wyniki kontroli zostały przedstawione w arkuszu ustaleń kontroli, podpisanym przez Panią bez zastrzeżeń w dniu 10 listopada 2016 r. Na podstawie art. 197d ww. ustawy oraz na podstawie rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 21 sierpnia 2015 r. w sprawie przeprowadzania kontroli przez wojewodę oraz wzoru legitymacji uprawniającej do przeprowadzania kontroli (Dz. U. z 2015 r. poz. 1477) przekazuję niniejsze wystąpienie pokontrolne. 1

2 Wojewoda Mazowiecki pozytywnie ocenił organizowanie wsparcia osobom usamodzielnianym opuszczającym rodziny zastępcze, rodzinne domy dziecka oraz placówki opiekuńczowychowawcze, w tym: sposób zorganizowania procesu usamodzielniania wychowanków pieczy zastępczej, w tym dokumentowanie działań i prowadzenie spraw w związku z wykonywaniem zadań, zakres i formy oferowanego wsparcia w stosunku do potrzeb osób opuszczających pieczę zastępczą, zakres współpracy międzyinstytucjonalnej w procesie usamodzielnienia wychowanków pieczy zastępczej Wstępne ustalenia Stanowisko dyrektora Centrum pełni Pani od 25 stycznia 2011 r. Zgodnie z obowiązującym regulaminem organizacyjnym, pracą Centrum kieruje dyrektor przy pomocy zastępcy dyrektora i głównego księgowego. Posiadała Pani stosowne pełnomocnictwa i upoważnienia Starosty Legionowskiego z zakresu prowadzonych spraw. Centrum posiada Statut przyjęty Uchwałą Nr 252/XLI/2006 Rady Powiatu w Legionowie z dnia 24 maja 2006 r. W 8 Roz. III pn. Struktura organizacyjna Centrum zapisano: organizację i zasady funkcjonowania PCPR określa Regulamin Organizacyjny Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie uchwalony przez Zarząd Powiatu w Legionowie. Statut wymaga uaktualnienia do obecnie obowiązujących przepisów. Organizację i zasady funkcjonowania Centrum określa Regulamin organizacyjny nadany Uchwałą Nr 5/2012 Zarządu Powiatu w Legionowie z dnia 10 stycznia 2012 r. Regulamin organizacyjny wymaga uaktualnienia do obecnie obowiązujących przepisów. Uchwałą Nr 69/2012 Zarządu Powiatu w Legionowie z dnia 22 maja 2012 roku przyjęto Program Rozwoju Pieczy Zastępczej w Powiecie Legionowskim na lata , w brzmieniu stanowiącym załącznik do tej uchwały. Obecnie funkcjonuje przyjęty Uchwałą Nr 135/2015 Zarządu Powiatu w Legionowie z dnia 4 sierpnia 2015 r. Program Rozwoju Pieczy Zastępczej w Powiecie Legionowskim na lata Centrum zostało wyznaczone na koordynatora Programu. 2

3 Celem głównym powyższego Programu jest zorganizowanie kompleksowego systemu pieczy zastępczej w powiecie legionowskim, w tym również pomoc w usamodzielnianiu wychowanków placówek opiekuńczo-wychowawczych i rodzin zastępczych. 1 Kierunki przyjętych działań Programu, związanych z powyższym celem szczegółowym to: systematyczne przygotowanie wychowanków placówek opiekuńczo-wychowawczych i rodzin zastępczych do usamodzielnienia, udzielanie wsparcia wychowankom, zwiększenie kompetencji społecznych i zawodowych usamodzielnianych wychowanków, wspieranie osób usamodzielnianych w aktywnym uczestniczeniu w życiu społecznym, kontynuowaniu nauki i uzyskaniu kwalifikacji zawodowych, przyznawanie pomocy pieniężnej na usamodzielnienie i na kontynuowanie nauki oraz zagospodarowanie, współpraca instytucji i organizacji pozarządowych w powiecie legionowskim na rzecz kompleksowego wsparcia usamodzielnianego wychowanka. Zgodnie z art. 182 ust. 5 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, kierownik powiatowego centrum pomocy rodzinie składa zarządowi powiatu coroczne sprawozdanie z działalności powiatowego centrum pomocy rodzinie oraz przedstawia zestawienie potrzeb w zakresie systemu pieczy zastępczej. Powiatowe programy systemu pieczy zastępczej uchwalane są na podstawie zestawienia potrzeb. Przedstawiła Pani dokument pn. sprawozdanie z działalności Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie za rok 2015, wraz z wykazem potrzeb w zakresie systemu pieczy zastępczej. Sprawozdanie było prezentowane i przyjęte na posiedzeniu Zarządu Powiatu w dniu 17 maja 2016 r. jak również na posiedzeniu XVIII Sesji zwyczajnej V kadencji Rady Powiatu w Legionowie z 20 maja 2016 r. Sposób zorganizowania procesu usamodzielniania wychowanków pieczy zastępczej, w tym dokumentowanie działań i prowadzenie spraw w związku z wykonywaniem zadań Ustalono, że Centrum realizuje zadania w obszarze organizowania wsparcia osobom usamodzielnianym z instytucjonalnej pieczy zastępczej i rodzinnej pieczy zastępczej. 1 Program Rozwoju Pieczy Zastępczej w Powiecie Legionowskim na lata , s

4 W powiecie legionowskim w 2015 roku funkcjonowało 135 rodzin zastępczych, w których przebywało 242 dzieci. W latach roku (stan na 12 września) pełnoletni wychowankowie rodzin zastępczych otrzymali pomoc: 4 na usamodzielnienie, 7 na zagospodarowanie w formie rzeczowej. W 2015 r. 22 wychowanków, a w 2016 r. 7 wychowanków pobierało świadczenie na kontynuowanie nauki. W powiecie legionowskim funkcjonuje placówka opiekuńczo-wychowawcza typu socjalizacyjnego Dom Dziecka im. Ojca Św.. Piusa XI w Chotomowie, prowadzona przez Zgromadzenie Sióstr Służebniczek Najświętszej Maryi Panny Niepokalanie Poczętej. W roku (stan na 12 września) pełnoletni wychowankowie placówki otrzymali pomoc: 1 na usamodzielnienie, 3 na zagospodarowanie w formie rzeczowej. W 2015 r. 9 wychowanków, a w 2016 r. 7 wychowanków pobierało świadczenie na kontynuowanie nauki. W 2015 r. wsparciem 83 wychowanków po 18 r. ż. zajmowało się 7 pracowników Centrum 2, w tym: koordynator zespołu ds. pieczy zastępczej, 3 koordynatorów rodzinnej pieczy zastępczej, 2 pracowników socjalnych i starszy specjalista pracy z rodziną. Natomiast w 2016 roku, do dnia kontroli wsparciem 81 wychowanków po 18 r. ż. zajmowało się 9 pracowników Centrum 3, w tym: 5 koordynatorów rodzinnej pieczy zastępczej, 2 pracowników socjalnych i starszy specjalista pracy z rodziną. W Centrum prowadzono w 2015 i 2016 roku: rejestr wychowanków placówek opiekuńczowychowawczych i rejestr wychowanków rodzin zastępczych otrzymujących pomoc stosownie z art. 140 ustawy. 4 Zarządzeniem Nr 4/2016 z 13 września 2016 r. dyrektora Centrum wprowadzono wzór dokumentów do stosowania w związku z procesem usamodzielniania wychowanków pieczy zastępczej. 2 Wykaz pracowników PCPR w Legionowie zajmujących się pełnoletnimi wychowankami w 2015 roku (stan na 31 grudnia 2015 roku) akta kontroli s Wykaz pracowników PCPR w Legionowie zajmujących się pełnoletnimi wychowankami w 2016 roku (stan na 12 września 2016 r.) akta kontroli s Stosownie z art Osobie opuszczającej, po osiągnięciu pełnoletności, rodzinę zastępczą, rodzinny dom dziecka, placówkę opiekuńczo-wychowawczą lub regionalną placówkę opiekuńczo-terapeutyczną, zwanej dalej "osobą usamodzielnianą", w przypadku gdy umieszczenie w pieczy zastępczej nastąpiło na podstawie orzeczenia sądu: 1) przyznaje się pomoc na: a) kontynuowanie nauki, b) usamodzielnienie, c) zagospodarowanie; 2) udziela się pomocy w uzyskaniu: a) odpowiednich warunków mieszkaniowych, b) zatrudnienia; 3) zapewnia się pomoc prawną i psychologiczną. 4

5 Na terenie powiatu legionowskiego funkcjonują mieszkania chronione: w strukturach Legionowskiego Centrum Charytatywno-Opiekuńczego Caritas Diecezji Warszawsko-Praskiej oraz Domu Zakonnego Zgromadzenia Sióstr Urszulanek N.M.P. z Gandino. W latach łącznie przebywało nich 10 wychowanków, z których jeden w kwietniu br. otrzymał mieszkanie z zasobów komunalnych gminy Legionowo. Mieszkania chronione zapewniały całodobowy pobyt oraz umożliwiały nabycie umiejętności samodzielnego rozwiązywania trudności życiowych, emocjonalnych i rodzinnych. W trakcie pobytu w mieszkaniach wychowankowie nabywają sprawności w zakresie: samodzielności osobistej, społecznej i zawodowej poprzez działania profilaktyczno-edukacyjne, rozwijanie zainteresowań, aktywizację zawodową, doradztwo zawodowe, zajęcia umożliwiające nabycie umiejętności poruszania się po rynku pracy, sporządzanie dokumentów, poznanie zasad autoprezentacji podczas rozmów kwalifikacyjnych. Wychowankowie w ten sposób mieli możliwość opanowania podstawowych umiejętności z zakresu gospodarstwa domowego oraz gospodarowania własnymi środkami finansowymi. Wychowankowie kontynuujący naukę, otrzymywali pomoc w przygotowaniu się do matury i wyborze kierunku kształcenia. Ponadto Centrum w partnerstwie z Powiatowym Urzędem Pracy w Legionowie realizowało projekt Pokonaj siebie! Udowodnij, że możesz więcej!, celem którego było zwiększenie szans na zatrudnienie poprzez działania takie jak: doradztwo psychologiczne, prawne i zawodowe, szkolenia zawodowe w zakresach: księgowość, florystyka, prawo jazdy kat. B, masaż klasyczny, język migowy, bezpieczeństwo IT od podstaw. Ustalono, że: dokumentacja dotycząca procesu usamodzielnienia wychowanków pieczy zastępczej znajduje się w teczkach i zawiera w szczególności: indywidualny program usamodzielnienia, wyznaczenie opiekuna usamodzielnienia, wnioski o przyznanie pomocy na kontynuowanie nauki, usamodzielnienie i zagospodarowanie, dokumenty niezbędne do przyznania pomocy, notatki służbowe, zaświadczenia, notatki służbowe oraz decyzje o przyznaniu lub nie przyznaniu pomocy. 5

6 Zakres i formy oferowanego wsparcia w stosunku do potrzeb osób opuszczających pieczę zastępczą W trakcie czynności kontrolnych analizie poddano 11 teczek usamodzielnianych wychowanków pieczy zastępczej, w tym 5 teczek wychowanków placówek oraz 6 teczek wychowanków rodzinnej pieczy zastępczej. Wnioski z dokonanych ustaleń: w dwóch przypadkach wychowankowie pozostali po osiągnięciu pełnoletniości w pieczy zastępczej na zasadach określonych w art. 37 ustawy, w dwóch przypadkach dokonano oceny końcowej procesu usamodzielnienia, wszyscy opiekunowie usamodzielnienia zostali zaakceptowani przez kierownika powiatowego centrum pomocy rodzinie, a indywidualne programy usamodzielnienia zostały przez niego zatwierdzone, usamodzielniani wychowankowie korzystali z pomocy wskazanej w art. 140 ust. 1 pkt 1 ustawy, pomoc udzielana była z zachowaniem wymogów formalnych określonych w ustawie, rozpoznawanie potrzeb odbywało się z wyprzedzeniem, wychowankowie pozostający w procesie usamodzielnienia kontynuują naukę na poziomie szkoły ponadgimnazjalnej, policealnej lub studiów wyższych, 6 wychowanków założyło własne gospodarstwa domowe, końcowe oceny procesu usamodzielnienia sporządzone dla 2 wychowanków, wskazują, że realizacja indywidualnych programów usamodzielnienia przebiegała prawidłowo. Zakres współpracy międzyinstytucjonalnej w procesie usamodzielnienia wychowanków pieczy zastępczej W trakcie kontroli, zastępca dyrektora Centrum udzieliła wyjaśnień, że pracownicy socjalni i koordynatorzy rodzinnej pieczy zastępczej współpracują w zakresie przygotowania wychowanków do usamodzielnienia z: ośrodkami pomocy społecznej w zakresie przyznawania świadczeń i wsparcia socjalnego, urzędami miast i gmin powiatu legionowskiego w zakresie poparcia w sprawie przydzielenia lokalu komunalnego, 6

7 Caritas Diecezji Warszawsko-Praskiej w zakresie zapewnienia miejsca tymczasowego pobytu oraz nabycia umiejętności samodzielnego funkcjonowania w społeczeństwie, Powiatowym Urzędem Pracy w Legionowie w zakresie podnoszenia kwalifikacji zawodowych wychowanków, szkołami ponadgimnazjalnymi w zakresie osiąganych wyników w nauce, Domem Zakonnym Zgromadzenia Sióstr Urszulanek N.M.P. z Gandino w zakresie zapewnienia tymczasowego miejsca zamieszkania, Centrum Integracji Społecznej w Legionowie w zakresie przygotowania zawodowego oraz uzyskania zatrudnienia i wsparcia psychologicznego, Fundacją Edukacyjną Przedsiębiorczości w zakresie pozyskania stypendium dla maturzystów z najlepszymi wynikami z egzaminu dojrzałości. Uwagi i wnioski Wobec przedstawionej oceny dotyczącej funkcjonowania jednostki poddanej kontroli w powyższym zakresie, odstąpiono od wydania zaleceń pokontrolnych, natomiast zwracam uwagę na potrzebę podjęcia działań: w zakresie uaktualnienia do obowiązujących przepisów statutu i regulaminu organizacyjnego Centrum, w zakresie dopracowania procedury udzielania pomocy usamodzielnianym wychowankom, to znaczy przyjęcia do stosowania wypracowanych standardów postępowania pozwalającego na sprawne dokonanie późniejszej oceny efektów funkcjonowania przyjętych rozwiązań, w celu określenia zadań i kompetencji opiekuna usamodzielnienia w zakresie skutecznego pełnienia tej funkcji, w celu określenia zasad współpracy międzyinstytucjonalnej, w tym pozwalających na wypracowanie większego zaangażowania gmin w proces usamodzielnienia wychowanka, zapewnienia pomocy specjalistycznej i lepszego przygotowania do samodzielnego życia osób, przez Centrum, wyznaczone na koordynatora Programu Rozwoju Pieczy Zastępczej w Powiecie Legionowskim, zorganizowania zespołu zaangażowanego w bieżącą analizę i monitorowanie przyjętych do realizacji kierunków działań. 7

8 Pouczenie Zgodnie z art. 197d ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej kontrolowana jednostka może, w terminie 7 dni od dnia otrzymania zaleceń pokontrolnych, zgłosić do nich zastrzeżenia do Wojewody Mazowieckiego na adres: Mazowiecki Urząd Wojewódzki, Wydział Polityki Społecznej, Plac Bankowy 3/5, Warszawa. W przypadku nieuwzględnienia przez Wojewodę Mazowieckiego zastrzeżeń oraz w przypadku nie zgłoszenia zastrzeżeń do zaleceń, kontrolowana jednostka jest obowiązana w terminie 30 dni powiadomić o sposobie realizacji zaleceń oraz wniosków Wydział Polityki Społecznej Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego w Warszawie, a w przypadku ich uwzględnienia należy mieć na uwadze zmiany wynikające z powyższego faktu. ZASTĘPCA KIEROWNIKA ODDZIAŁU ds. Wspierania Rodziny i Pieczy Zastępczej Beata Kosmalska-Balik STARSZY INSPEKTOR WOJEWÓDZKI Małgorzata Małaczek z up. WOJEWODY MAZOWIECKIEGO Marcin Wodziński Zastępca Dyrektora Wydziału Polityki Społecznej Do wiadomości: Pan Robert Wróbel Starosta Legionowski 8