Pani Ewa Makowska Dyrektor Zespołu do obsługi Placówek Opiekuńczo-Wychowawczych Nr 1 w Warszawie

Transkrypt

1 Warszawa, 10 czerwca 2019 r. WOJEWODA MAZOWIECKI WPS-IV AW Pani Ewa Makowska Dyrektor Zespołu do obsługi Placówek Opiekuńczo-Wychowawczych Nr 1 w Warszawie WYSTĄPIENIE POKONTROLNE Na podstawie art. 197b w związku z art. 186 pkt 3 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2018 r. poz. 998, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, zespół starszych inspektorów wojewódzkich Wydziału Polityki Społecznej Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego w Warszawie Joanna Królikowska i Agnieszka Woźniak-Markowska przeprowadził w terminie marca 2019 r. kontrolę kompleksową w trybie zwykłym w Domu Dziecka Nr 12 przy ul. Tarczyńskiej 27, Warszawa. Zakres kontroli obejmował przestrzeganie standardów opieki i wychowania w placówkach opiekuńczo-wychowawczych oraz działań placówki na rzecz powrotu dziecka do rodziny biologicznej, utrzymywania z nią kontaktów, zaspokajania potrzeb dziecka i respektowania jego praw, przestrzegania przepisów określających zasady działania placówki opiekuńczowychowawczej, jak również zgodności zatrudnienia pracowników z kwalifikacjami określonymi w ww. ustawie w okresie od 1 stycznia 2018 r. do dnia kontroli. Kontrolę odnotowano w książce kontroli pod pozycją nr 13. Na podstawie art. 197d ustawy oraz na podstawie rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 21 sierpnia 2015 r. w sprawie przeprowadzania kontroli przez wojewodę oraz wzoru legitymacji uprawniającej do przeprowadzania kontroli (Dz. U. poz. 1477) przekazuję niniejsze wystąpienie pokontrolne. Dom Dziecka Nr 12 przy ul. Tarczyńskiej 27 w Warszawie jest placówką typu socjalizacyjnego z liczbą miejsc 28. Podmiotem prowadzącym jest m. st. Warszawa. Placówka działa na podstawie Decyzji Wojewody Nr 25/2011 z dnia 22 lutego 2011 r. i jest wpisana do Rejestru placówek opiekuńczo-wychowawczych, regionalnych placówek opiekuńczo-terapeutycznych oraz interwencyjnych ośrodków preadopcyjnych województwa mazowieckiego pod poz Do 28 lutego 2018 r. jednostka wchodziła w skład Centrum Administracyjnego Nr 1 do obsługi Placówek Opiekuńczo-Wychowawczych w Warszawie z siedzibą przy ul. Św. Bonifacego 81. Od 1 marca 2018 r. placówka funkcjonuje w Zespole do obsługi Placówek Opiekuńczo- Wychowawczych Nr 1 w Warszawie, będącej samorządową jednostką organizacyjną 1

2 m.st. Warszawa, powołanej Uchwałą Nr LV/1375/2017 Rady m.st. Warszawy z dnia 21 września 2017 r. Zespół zapewnia obsługę administracyjną, finansową, organizacyjną i prawną, a jego dyrektor przy pomocy starszego wychowawcy pełniącego funkcję koordynatora kieruje placówką. W okresie kontrolnym byli to: Pani Ewa Makowska do 28 lutego 2018 r. dyrektor Centrum, od 1 marca 2018 r. do 30 czerwca 2018 r. p.o. dyrektora Zespołu, a od 1 lipca 2018 r. jego dyrektor. Pani Jolanta Jabłońska - od 1 marca 2018 r. zastępca dyrektora Zespołu. Pani Anna Arciuch - od 1 stycznia 2015 r. starszy wychowawca pełniący rolę koordynatora. W przypadku nieobecności, koordynatora każdorazowo zastępuje wychowawca przy akceptacji dyrektora. Placówka działa na podstawie Statutu Domu Dziecka Nr 12 w Warszawie stanowiącego załącznik do uchwały nr LV/1375/2017 Rady Miasta Stołecznego Warszawy z dnia 21 września 2017 r. oraz Regulaminu Domu Dziecka Nr 12 w Warszawie, stanowiącego załącznik Nr 2 do Zarządzenia Nr 16/2015 Dyrektora Centrum Administracyjnego Nr 1 z dnia 5 marca 2015 r. Dokumenty organizacyjne zostały opracowane m. in. na podstawie ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej oraz rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 22 grudnia 2011 r. w sprawie instytucjonalnej pieczy zastępczej (Dz. U. Nr 292, poz. 1720). Obecnie obowiązujący regulamin został opracowany, kiedy placówka funkcjonowała w innej strukturze organizacyjnej. Jak poinformowała dyrektor projekt nowego regulaminu został dwukrotnie przekazany do zatwierdzenia do organu prowadzącego. Do dnia kontroli nie został zatwierdzony. Realizacja zaleceń wydanych po przeprowadzeniu kontroli kompleksowej w imieniu Wojewody przez inspektorów Wydziału Polityki Społecznej w terminie i 20 lipca 2015 r. zostanie opisana w dalszej części wystąpienia. W okresie objętym kontrolą jednostka nie była kontrolowana przez inne instytucje. Ustalono, że Warszawskie Centrum Pomocy Rodzinie dokonuje niezapowiedzianych wizytacji (2 razy w roku) oraz przeglądu dokumentacji (2 razy w roku), przy czym nie były one odnotowane w książce kontroli. W ramach nadzoru dyrektor Zespołu oraz jego zastępca dokonali 5 kontroli w placówce (sprawdzeniu poddano harmonogram czasu pracy, rejestr podawanych leków, stan czystości, realizację standardów opieki, zapewnienie odpowiedniego żywienia), po których nie wydano zaleceń. Wyjaśnień udzielała zastępca dyrektora Zespołu oraz koordynator placówki, na podstawie upoważnienia dyrektora Zespołu 20/2019 oraz 23/2019 z 6 marca 2019 r. (akta kontroli str ) I. Standard świadczonych usług Przestrzeganie standardów opieki i wychowania w placówce opiekuńczo-wychowawczej sprawdzono na podstawie oględzin placówki, rozmowy z zastępcą dyrektora, koordynatorem, wychowankami oraz analizy dokumentacji, w tym dotyczącej wypłaty kieszonkowego oraz dokumentacji osobowej wychowanków (nr 2, 4, 7, 9, 10, 19, 23, 24 z wykazu wychowanków przebywających w placówce oraz nr 5, 8, 19, 20, 21, 25 z wykazu wychowanków, którzy opuścili placówkę w okresie kontrolnym) oraz dotyczącej wypłaty kieszonkowego. 2

3 W okresie objętym kontrolą w placówce przebywało łącznie 53 wychowanków. Przyjęto 20 dzieci na podstawie postanowienia sądu (19 w 2018 r. i 1 w 2019 r.) oraz 7 w ramach interwencji. W 2018 r. placówkę opuściło 22 dzieci.,.., a w 2019 r. 3 dzieci ( ). Podmiot prowadzący raz wystąpił do Wojewody Mazowieckiego o wydanie decyzji w sprawie zezwolenia na przyjęcie dzieci pomimo przekroczonego limitu miejsc w placówce na podstawie art. 230 ust. 2 ustawy (wydano decyzję zezwalającą nr 2140/2018 z r.). Zachowany był standard dotyczący liczby dzieci określony w art. 230 ust. 1 ustawy. W dniu kontroli w placówce przebywało 28 wychowanków w wieku od 4 do 20 lat z terenu m.st. Warszawy. dziecko przebywało na samowolnym oddaleniu się z placówki, w młodzieżowych ośrodkach wychowawczych oraz w młodzieżowych ośrodkach socjoterapii. Łącznie w okresie poddanym kontroli do placówki przyjęto dzieci poniżej 10 roku życia, z czego wraz ze starszym rodzeństwem. 2 dzieci zostało przyjętych niezgodnie z art. 95 ust. 1 ustawy.. Placówka spełniała standard przepisu art. 106 ust. 2 i 2a ustawy. Budynek Domu Dziecka Nr 12 znajduje się na ogrodzonej działce w Dzielnicy Ochota. Zgodnie z 18 ust. 3 ww. rozporządzenia, placówka zapewniała pokoje mieszkalne nie większe niż 5-osobowe, wyposażone odpowiednio do wieku, łazienki i toalety w ilości umożliwiającej korzystanie z nich w sposób zapewniający intymność, a także miejsce do nauki i przygotowywania posiłków oraz wspólną przestrzeń mieszkalną. Wyżywienie było dostosowane do potrzeb rozwojowych i kulturowych dzieci, uwzględniano diety wynikające z ich stanu zdrowia. Śniadania i kolacje przygotowywały dzieci wraz z wychowawcami z produktów przynoszonych do aneksów kuchennych. W dni nauki szkolnej obiady były dostarczane z kuchni centralnej Zespołu, natomiast podczas weekendów przygotowywali je wychowawcy przy udziale dzieci. 2 wychowanków spożywało również obiady w szkole. Zapewniono całodobowy dostęp do podstawowych produktów żywnościowych oraz napojów przechowywanych w aneksach kuchennych. Zgodnie z przedłożonymi jadłospisami obiady podczas okresu wakacyjnego były jednodaniowe, natomiast w roku szkolnym - dwudaniowe. Placówka zapewniała dostęp do podstawowej opieki zdrowotnej w przychodni rejonowej oraz opiekę specjalistów adekwatnie do potrzeb wychowanków.... W placówce obowiązywała Instrukcja przechowywania i podawania leków wychowankom placówek opiekuńczo-wychowawczych, prowadzonych przez Zespół do obsługi Placówek Opiekuńczo-Wychowawczych Nr 1 wprowadzona Zarządzeniem Nr 31/2018 dyrektora Zespołu z dnia 13 czerwca 2018 r. Stosownie do powyższego dokumentu leki były podawane przez wychowawców pełniących dyżury. Odnotowywano to w odpowiednim rejestrze leków zleconych przez lekarza lub stosowanych doraźnie. Dokument prowadzono osobno dla każdego wychowanka, zawierał nazwę i dawkę leku, datę i godzinę podania oraz podpis wychowawcy. 3

4 W przypadku urlopowania dziecka leki były przekazywane opiekunowi lub odstawiane na czas wyjazdu z placówki, jak często zalecali lekarze. Analiza ewidencjonowania podawania leków wykazała, że w przypadku zleceń stałych informacje o przerwach w ich przyjmowaniu wynikających, np. z pobytu poza placówką, odmowy przyjęcia leku przez dziecko lub wizyty u lekarza zazwyczaj nie były uwzględnione. Nie zawsze też wpisywano informację o przekazaniu leków na czas urlopowania, a osoba, której je wydawano nie poświadczała tego. W placówce obowiązywały zasady dotyczące zakupu odzieży i obuwia dla wychowanków wprowadzone Zarządzeniem Nr 32/2018 dyrektora Zespołu z 15 czerwca 2018 r., w których określono procedurę kupowania odzieży oraz limity kwotowe na zakupy. Zakupy odzieżowe były przewidziane dwa razy w roku oraz na bieżąco zgodnie z potrzebami. Dzieci na zakupy jeździły z wychowawcami kierującymi procesem wychowawczym, a przy wyborze ubrania uwzględniano ich zdanie. Środki higieny osobistej zapewniała placówka zgodnie z zapotrzebowaniem. Wychowankowie realizowali obowiązek szkolny na poziomie szkół podstawowych i ponadgimnazjalnych, jeden uczęszczał do przedszkola. Dzieci uczyły się w szkołach rejonowych oraz tych, w których rozpoczęły naukę przed umieszczeniem w placówce, szkołach społecznych oraz zlokalizowanych przy młodzieżowych ośrodkach socjoterapii i młodzieżowych ośrodkach wychowawczych. W nauce pomagali im wychowawcy oraz wolontariusze. Artykuły szkolne oraz podręczniki w niezbędnym zakresie zapewniała placówka. Zapasy przyborów przechowywano na miejscu. Wychowankowie uczestniczyli w wycieczkach szkolnych. Placówka nie opłacała składek szkolnych, ale zapewniała dzieciom odpowiednie artykuły, np. prezenty na imieniny, urodziny. Pokrywano też koszt związany z pobytem wychowanków poza placówką, np. w młodzieżowych ośrodkach wychowawczych. Niezbędna odzież oraz środki higieny osobistej były przekazywane w paczkach, wydatki nieprzewidziane rozliczane z ośrodkami. Wychowankowie uczestniczyli w zajęciach pozalekcyjnych, wyrównawczych oraz rekreacyjnosportowych realizowanych w placówce, szkole oraz innych ośrodkach. Placówka pokrywała koszt udziału w zajęciach płatnych. Dzieci brały też udział w zajęciach wychowawczych, kompensacyjnych, rewalidacyjnych oraz terapeutycznych, zgodnie z ich potrzebami. Powyższe spotkania odbywały się zarówno ze specjalistami zatrudnionymi w Zespole, szkołach jak i instytucjach zewnętrznych, np... Wychowankowie uczestniczyli również w wyjazdach organizowanych podczas ferii i wakacji. Analiza grafików wykazała, że spełniony był przepis 11 oraz 20 rozporządzenia. Wychowawcy odnotowywali obchody nocne, o których mowa w 12 rozporządzenia w zeszytach dyżurów nocnych. W placówce obowiązywał regulamin kieszonkowego, będący załącznikiem do regulaminu wychowanków wprowadzonego Zarządzeniem Nr 2/2019 dyrektora Zespołu z dnia 2 stycznia 2019 r. Zgodnie z zapisami dokumentu wychowankowie comiesięcznie otrzymywali kwotę do własnego dysponowania. Obowiązywało 5 stawek od 14 do 84 zł. Wysokość otrzymanej kwoty zależała od zachowania i przestrzegania regulaminu. Ustalono, że dzieci najmłodsze przechowywały pieniądze u wychowawcy i razem z nim wychodziły do sklepu. 4

5 Wychowankowie poinformowali podczas rozmowy, że kieszonkowe nie jest im przekazywane w całości. Pieniądze przechowuje wychowawca, który na prośbę dziecka wypłaca mu określoną kwotę. Zastępca dyrektora wyjaśniła W przypadku młodszych dzieci ( ) ma to na celu naukę gospodarowania finansami ( ) Niektórzy starsi wychowankowie sami proszą o przechowanie kieszonkowego ( ) Wychowankowie, którzy w racjonalny sposób gospodarują finansami lub jeśli chcą mogą otrzymać całą kwotę kieszonkowego. ( ).. Analiza dokumentacji wypłaty kieszonkowego wykazała, że dzieci podpisywały odbiór pieniędzy na miesięcznych listach. W przypadku wychowanków przebywających poza placówką na listach podpisywali się wychowawcy, a dzieci otrzymywały pieniądze przekazem lub podczas wizyt w placówce. Stwierdzono, że w okresie czerwiec grudzień 2018 r. najniższa kwota wypłacana dzieciom to 10 zł, co nie jest zgodne z 18 ust. 1 pkt 8 rozporządzenia. Kwota ta została dostosowana do obowiązujących w tym zakresie przepisów w regulaminie wprowadzonym w styczniu 2019 r. W przypadku jednego wychowanka kieszonkowe nie zostało wypłacone za jeden miesiąc, w którym przyjęto go do placówki. Zastępca dyrektora wyjaśniła, że... (nr 24 z wykazu wychowanków przebywających w placówce). W przypadku jednego wychowanka pieniądze były pobierane na fundusz klasowy, składki klasowe. Jak wyjaśniła zastępca dyrektora Zespołu. (akta kontroli str ) W związku z powyższym tę część zadania oceniono: pozytywnie pomimo uchybień II. Sposób organizacji i dokumentowania pracy wychowawczej prowadzonej w placówce W trakcie kontroli inspektorzy dokonali analizy dokumentacji prowadzonej w okresie objętym kontrolą dla 14 wychowanków placówki, zgodnie z załączonym wykazem (nr 2, 4, 7, 9, 10, 19, 23, 24 z wykazu wychowanków przebywających w placówce oraz nr 5, 8, 19, 20, 21, 25 z wykazu wychowanków, którzy opuścili placówkę w okresie kontrolnym). W placówce obowiązuje Zarządzenie Nr 35/2018 dyrektora Zespołu z 19 czerwca 2018 r. w sprawie wzorów dokumentów, jakie prowadzi się dla każdego dziecka. Określono w nim wzór dla planu pomocy oraz karty modyfikacyjnej, karty pobytu dziecka, karty udziału w zajęciach prowadzonych przez specjalistów oraz arkusza badań i obserwacji. W placówce prowadzono następującą dokumentację wymaganą rozporządzeniem w sprawie instytucjonalnej pieczy zastępczej: 5

6 Diagnoza psychofizyczna opracowywana przez psychologa i pedagoga do miesiąca od przyjęcia dziecka do placówki. W przypadku 4 dzieci przeniesionych z innych placówek, w tym 2 przyjętych w okresie kontrolnym, które zostały przeniesione z innej placówki wchodzącej w skład Zespołu, nie opracowywano diagnoz, co nie jest zgodne z 14 ust. 1 rozporządzenia (nr 2, 7, 23 z wykazu wychowanków przebywających w placówce oraz nr 20 z wykazu wychowanków, którzy opuścili placówkę w okresie kontrolnym). Dokument zawierał elementy wskazane w 14 ust. 3 i 4 rozporządzenia. Plan pomocy dziecku opracowywany przez wychowawcę kierującego procesem wychowawczym dziecka w okresie miesiąca od przybycia do placówki. W przypadku jednego wychowanka plan został sporządzony po 2 miesiącach od przyjęcia (nr 9 z wykazu wychowanków przebywających w placówce). W planach wskazywano jeden cel jako cel pracy z dzieckiem i cel długoterminowy. Zgodnie z 15 ust. 3 pkt 2 rozporządzenia wyznacza się cel pracy z dzieckiem, natomiast stosownie do 15 ust. 3 pkt 1 rozporządzenia w planie określa się cele i działania krótkoterminowe i długoterminowe. Zgodnie z powyższym cel pracy z dzieckiem nie jest tożsamy z celem długoterminowym. W dokumencie określono również cele i działania krótkoterminowe oraz termin wykonania i wskazanie osoby odpowiedzialnej w obszarach: rodzina, zdrowie, edukacja, rozwój psychofizyczny, usamodzielnienie oraz współpraca z instytucjami. Odnotowywano, że plan został opracowany z uwzględnieniem zdania dziecka wraz z jego podpisem. Ponadto stwierdzono: wskazywanie celu pracy z dzieckiem innego niż określone w 15 ust. 3 pkt 2 rozporządzenia umieszczenie w MOW, pobyt w placówce do czasu zakończenia przez sąd postępowania, umieszczenie w placówce innego typu dom dziecka (nr 7, 10 z wykazu wychowanków przebywających w placówce, nr 19 z wykazu wychowanków, którzy opuścili placówkę w okresie kontrolnym); wskazanie jako cel pracy z dzieckiem jednocześnie powrót do rodziny oraz umieszczenie w placówce opiekuńczo-wychowawczej innego typu (nr 9 z wykazu wychowanków przebywających w placówce); brak wskazania celu pracy z dzieckiem, plan zawierał cel długoterminowy rozpoznanie sytuacji dziecka (nr 24 z wykazu wychowanków przebywających w placówce); Plany były modyfikowane w niewielkim zakresie, powielano treści, które nie ulegały zmianie. W jednym przypadku termin modyfikacji planu wskazany w 15 ust. 5 rozporządzenia został przekroczony o 2 miesiące (nr 19 z wykazu wychowanków przebywających w placówce), natomiast w pozostałych przypadkach był dotrzymany. Stwierdzono brak daty na jednej z modyfikacji (nr 9 z wykazu wychowanków przebywających w placówce). Karta pobytu wypełniana co miesiąc w obszarach wskazanych w 17 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia przez wychowawcę i opatrzona jego podpisem. Stwierdzono: brak wpisów w obszarze informacje o szczególnych potrzebach dziecka i znaczących dla dziecka wydarzeniach lub wpisy nie zgłaszała (nr 7, 10, 19 z wykazu wychowanków przebywających w placówce oraz 19 z wykazu wychowanków, którzy opuścili placówkę); w pojedynczych kartach wpisy w kolejnych miesiącach powtarzały się lub wpisywano bez zmian (nr 9, 19 z wykazu wychowanków przebywających w placówce); w obszarze opis współpracy placówki z instytucjami i organizacjami działającymi na rzecz dziecka i rodziny wskazywano jedynie instytucje, w tym Zespół do obsługi Placówek Opiekuńczo-Wychowawczych Nr 1, brak było informacji czego dotyczyła współpraca oraz opisu jej przebiegu. 6

7 Karta udziału w zajęciach specjalistycznych prowadzona przez wychowawcę, przy czym wpisów dokonywał też psycholog oraz pedagog, jeżeli pracował z danym dzieckiem. Wpisy opatrzone podpisem oraz datą dzienną. W karcie wpisywano informacje o rozmowach indywidualnych ze specjalistami Zespołu dotyczących m. in. samopoczucia, relacji, emocji, konfliktów. Odnotowywano również udział w zajęciach specjalistycznych, które odbywały się poza placówką. Arkusz obserwacji pedagogiczno-psychologicznej wypełniany przez wychowawcę, opatrzony jego podpisem oraz datą dzienną. Dokonywano do kilku wpisów w miesiącu, dotyczyły przede wszystkim zachowania i funkcjonowania wychowanka w placówce, ale odnotowywano również informacje o spotkaniach z rodzicami, badaniach i wizytach lekarskich, wyjazdach wakacyjnych, funkcjonowaniu w szkole. Zawierały dużą ilość, bardzo szczegółowych informacji. Ewidencja zawierała m.in. elementy określone w 17 ust. 5 rozporządzenia. Ponadto w teczkach wychowanków znajdowała się: dokumentacja medyczna i szkolna, korespondencja z właściwymi ośrodkami pomocy społecznej, sądami, w tym dotycząca urlopowań, opinie ze szkół i poradni psychologiczno-pedagogicznych, karty odzieżowe, notatki służbowe wychowawców. (akta kontroli str ) W związku z powyższym tę część zadania oceniono: pozytywnie pomimo nieprawidłowości III. Zasadność dalszego pobytu dziecka w placówce Sprawdzono na podstawie analizy dokumentów, w tym dokumentacji osobowej dzieci zgodnie z załączonym wykazem (nr 2, 4, 7, 9, 10, 19, 23, 24 z wykazu wychowanków przebywających w placówce oraz nr 5, 8, 19, 20, 21, 25 z wykazu wychowanków, którzy opuścili placówkę w okresie kontrolnym) oraz rozmów z zastępcą dyrektora i koordynatorem. Status prawny wychowanków przedstawiał się następująco:. W dniu kontroli w placówce przebywało wychowanków umieszczonych na podstawie postanowień o umieszczeniu w trybie natychmiastowym, na czas trwania postępowania, w tym umieszczonych w ramach interwencji oraz wychowanków umieszczonych na podstawie postanowienia opiekuńczego. Jak wyjaśniła zastępca dyrektora Do placówki bywały przyjmowane dzieci w trybie natychmiastowym na podstawie postanowień sądu ze względu na brak wolnych miejsc w placówkach interwencyjnych. Przyjęcia interwencyjne związane były z potrzebą zabezpieczenia dziecka ze względu na późną porę lub brak miejsc w innych placówkach oraz na wiek dziecka.. Dla jednego z wychowanków, przyjętego w ramach interwencji, nie wydano skierowania do placówki... 7

8 W dokumentacji jednego z wychowanków stwierdzono brak aktu zgonu rodzica (nr 24 z wykazu wychowanków przebywających w placówce). W okresie objętym kontrolą w przypadku jednego dziecka zachodziła potrzeba realizacji przepisu art. 100 ust. 4a ustawy, przy czym sąd podjął działania z urzędu. W przypadku pozostałych wychowanków nie było konieczności występowania do sądu z wnioskiem. Wszyscy wychowankowie z uregulowaną sytuacją prawną zostali zgłoszeni do ośrodka adopcyjnego. Zespoły do spraw okresowej oceny sytuacji dziecka odbywały się z zachowaniem terminów określonych w art. 138 ust. 1 ustawy. W przypadku jednego wychowanka stwierdzono przekroczenie terminu dwóch zespołów, o tydzień i o 3 tygodnie (nr 21 z wykazu wychowanków, którzy opuścili placówkę w okresie objętym kontrolą). Zespoły dla wychowanków nowoprzyjętych do placówki były zwoływane w okresie miesiąca od przyjęcia dziecka. Skład zespołów był zgodny z art. 137 ustawy, a oceny dziecka dokonywano stosownie do treści art. 136 ustawy. Z posiedzeń spisywano protokoły, w których w 8 obszarach, m.in. sytuacja rodzinna, szkolna, stan zdrowia, potrzeby dziecka opisywano aktualną sytuację dziecka oraz zadania do realizacji. Protokoły zawierały wnioski zespołu, założenia do planu pomocy oraz podpisy osób uczestniczących w spotkaniu. W protokołach zapisywano również informację o wysłuchaniu dziecka zgodnie z art. 4a ustawy. Powyższe informacje czasami były zapisywane w osobnych notatkach. Protokoły odbierano na zespołach przez uczestników lub były do nich wysyłane. Wnioski z zespołów były zawarte w protokołach, które stosownie do treści art. 138 ust. 2 ustawy, placówka przekazywała do właściwych sądów. Jak wyjaśnił zastępca dyrektora ( ) Każdy protokół jest numerowany, do sądu wysłano odpowiedni protokół zgodnie z numerem na liście obecności ( ).... Działania w ramach współpracy, ukierunkowane na powrót dziecka do rodziny obejmowały m.in. regularny kontakt rodziców z dziećmi na terenie placówki oraz urlopowanie, spotkania na terenie placówki i rozmowy psychologiczno-pedagogiczne z rodzinami, motywowanie ich do udziału w posiedzeniach zespołów, angażowanie w wizyty lekarskie, wspieranie w kontaktach z instytucjami zewnętrznymi oraz informowanie o formach wsparcia poza placówką, monitorowanie i stały wgląd w sytuację rodzinną oraz współpracę z właściwymi ośrodkami pomocy społecznej. Zgodnie z Zasadami odwiedzin wychowanków, wizyty odbywały się w wyznaczonych godzinach w dni nauki szkolnej oraz weekendy w pomieszczeniach do tego przeznaczonych. Placówka na bieżąco współpracowała z organizatorem rodzinnej pieczy zastępczej Na dzień kontroli z placówką nie współpracował żaden asystent rodziny. 8

9 Wychowankowie przebywali w placówce z uwagi na:.. (akta kontroli str , , ) W związku z powyższym tę część zadania oceniono: pozytywnie pomimo uchybień IV. Zakres i jakość działań zmierzających do usamodzielnienia wychowanków Sprawdzono na podstawie analizy dokumentacji, w tym dokumentacji osobowej dzieci (nr 2, 4, 6, 16 z wykazu wychowanków oraz 8 i 20 z wykazu wychowanków, którzy opuścili placówkę) oraz rozmowy z dyrektorem i pracownikiem socjalnym. Placówka w codziennej pracy wychowawczej podejmowała działania zmierzające do zwiększenia samodzielności wychowanków, m.in. poprzez przydzielanie dyżurów przy przygotowywaniu posiłków lub sprzątania, odpowiednio do wieku dziecka. Informacje dotyczące procesu usamodzielnienia były dzieciom przekazywane przez pracownika socjalnego. Prowadził on działania w ramach programu Krok w dorosłość obejmujące spotkania indywidualne z wychowankami w celu omówienia działań ukierunkowanych na usamodzielnienie, pomoc w skierowaniu do mieszkań dla usamodzielnianych wychowanków pieczy zastępczej i mieszkań chronionych-treningowych, towarzyszenie w załatwianiu spraw urzędowych, oglądanie proponowanych lokali, pomoc w rekrutacji do projektów zewnętrznych. Pracownik socjalny prowadził arkusz kontaktów z osobą usamodzielnianą, w którym każdorazowo odnotowywał temat spotkania wraz z datą i podpisem... (akta kontroli str ) W związku z powyższym tę część zadania oceniono: pozytywnie 9

10 V. Przestrzeganie i wykonywanie praw dziecka Sprawdzono na podstawie rozmowy z zastępcą dyrektora, koordynatorem, specjalistami Zespołu i wychowankami oraz analizy dokumentacji i ankiet wypełnionych przez dzieci i pracowników. W placówce obowiązuje: Regulamin Wychowanków wprowadzony Zarządzeniem Nr 2/2019 Dyrektora Zespołu do obsługi Placówek Opiekuńczo-Wychowawczych Nr 1 z dnia 2 stycznia 2019 r.; wcześniej obowiązywał regulamin wprowadzony Zarządzeniem Nr 29/2018 Dyrektora Zespołu do obsługi Placówek Opiekuńczo-Wychowawczych Nr 1 z dnia 7 czerwca 2018 r.; W regulaminie wychowanka określono: prawa i obowiązki wychowanków, zasady samodzielnych wyjść, regulujące posiadanie i korzystanie z telefonów komórkowych, dotyczące udzielania przepustek do rodzin, regulamin kieszonkowego, zasady odwiedzin wychowanków. Polityka Ochrony Dzieci Przed Krzywdzeniem wprowadzona Zarządzeniem Nr 30/2018 Dyrektora Zespołu do obsługi Placówek Opiekuńczo-Wychowawczych Nr 1 z dnia 11 czerwca 2018 r. podczas kontroli dyrektor poinformowała, że obecnie odbywają się prace nad opracowaniem nowego dokumentu; W dokumencie określono zasady reagowania na czynniki ryzyka krzywdzenia dziecka, procedurę interwencji w przypadku krzywdzenia dziecka, zasady ochrony danych osobowych i wizerunku dziecka, a także zasady dostępu do Internetu. Procedury postępowania w sytuacjach interwencyjnych i kryzysowych wprowadzone Zarządzeniem Nr 50/2018 Dyrektora Zespołu do obsługi Placówek Opiekuńczo- Wychowawczych Nr 1 z dnia 27 września 2018 r.; procedury sporządzono na okoliczność nieusprawiedliwionej nieobecności wychowanka, samookaleczenia oraz zgłaszania myśli samobójczych, spożywania alkoholu lub środków odurzających, agresywnego zachowania się wychowanka. Dokumenty zostały opracowane w oparciu o obowiązujące przepisy prawa. Dzieci były informowane o prawach i obowiązkach przez koordynatora oraz wychowawców, ponadto otrzymują regulamin do zapoznania się. W gablocie znajdującej się w korytarzu wywieszone były numery telefonów m.in. do dyrektora Zespołu, Dziecięcego Telefonu Zaufania Rzecznika Praw Dziecka, a także statut placówki, regulamin wychowanka, prawa i obowiązki, procedura postępowania w sytuacjach interwencyjnych. Tablica informacyjna była umieszczona bardzo wysoko, co uniemożliwiało odczytanie większości z zamieszczonych tam treści, co zostało przekazane koordynatorowi podczas kontroli. Placówka przestrzegała prawo dziecka do ochrony wizerunku poprzez niepublikowanie zdjęć dzieci. Jeśli występowała taka możliwość, np. w przypadku współpracy z podmiotami zewnętrznymi, opiekunowie prawni podpisywali zgody na publikację wizerunku wychowanka. Szczegółowe zasady ochrony wizerunku dziecka zostały określone w rozdziale VIII, IX oraz X Polityki Ochrony Dzieci Przed Krzywdzeniem w placówkach obsługiwanych przez Zespół do obsługi Placówek Opiekuńczo-Wychowawczych Nr 1 w Warszawie. Wyjścia poza teren placówki dzieci zgłaszały wychowawcy będącemu na dyżurze. Dzieci mogły być odwiedzane przez rówieśników, rodziny i osoby bliskie. Spotkania z rodzinami odbywały się w pokojach odwiedzin oraz w pomieszczeniach ogólnych na terenie placówki oraz na zewnątrz. Wychowankowie, którzy posiadali rodzeństwo w innych placówkach utrzymywali ze sobą kontakt. Rodzice wychowanków podpisywali zgody na leczenie, badania ambulatoryjne, podawanie leków 10

11 oraz badania psychologiczne/pedagogiczne, a także przy urlopowaniu oświadczenia o odpowiedzialności za dziecko. Podczas kontroli przeprowadzono dobrowolną i anonimową rozmowę z wychowankami placówki. Uzyskano następujące informacje:.. Podczas kontroli wychowanków wypełniło anonimową ankietę dotyczącą realizacji praw dziecka w placówce... Podczas kontroli pracowników placówki wypełniło anonimową ankietę dotyczącą realizacji praw dziecka w placówce. Odpowiedzi udzielone w ankietach nie wskazywały na sytuacje świadczące o nieprzestrzeganiu praw dziecka przez pracowników placówki. (akta kontroli str , 127, ) W związku z powyższym tę część zadania oceniono: pozytywnie pomimo nieprawidłowości 11

12 VI. Kwalifikacje pracowników merytorycznych zatrudnionych w placówce Stan i strukturę zatrudnienia pracowników sprawdzono na podstawie analizy teczek osobowych wszystkich pracowników oraz rozmowy z dyrektorem i koordynatorem. W okresie objętym kontrolą oraz na dzień kontroli w placówce zatrudnionych było 18 pracowników, w tym: dyrektor, zastępca dyrektora, 11 wychowawców (starszy wychowawca pełniący obowiązki koordynatora, 9 starszych wychowawców i 1 wychowawca), psycholog (1), pedagog (1), starszy pracownik socjalny (1), terapeuta zajęciowy (1), starszy instruktor terapii zajęciowej (1). Liczba pracowników pozwalała na realizację zapisów 10 ust. 1-3 rozporządzenia. Analiza grafików wykazała, że dyżury były pełnione przez kilkuosobowy zespół, najczęściej 3 wychowawców w godzinach porannych oraz 5-6 popołudniami. W dni nauki szkolnej dyżury nocne pełniło 2 wychowawców oraz 1 podczas weekendów. Psycholog oraz pedagog byli obecni w placówce 2 lub 3 dni w tygodniu. Dni i godziny były ustalane na bieżąco, zgodnie z potrzebami. W okresie kontrolnym zatrudniono 1 pracownika. Przed jego zatrudnieniem ówczesny p.o. dyrektora sporządził notatkę dotyczącą weryfikacji nowego pracownika w Rejestrze Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym. Pismem z 24 kwietnia 2019 r. dyrektor Biura Pomocy i Projektów Społecznych, działając z upoważnienia prezydenta m.st. Warszawy, przedstawił dokumenty potwierdzające kwalifikacje dyrektora Zespołu, wynikające z art. 97 ust. 3 pkt 3-6 ustawy. Przedłożone oświadczenie dotyczące kwalifikacji określonych w art. 97 ust. 3 pkt 3 i 4 ustawy zostało podpisane w dniu 24 kwietnia 2019 r. Stwierdzono brak potwierdzenia kwalifikacji wynikających z art. 97 ust. 3 pkt 3 i 4 oraz art. 98 ust. 3 pkt 1 i 2 ustawy dla 2 pracowników (nr 13 i 16 z wykazu pracowników). Braki zostały usunięte poprzez podpisanie odpowiednich oświadczeń w trakcie trwania kontroli. W związku z powyższym nie wydaje się zalecenia w tym zakresie. Pozostali pracownicy posiadali kwalifikacje zgodne z art. 97 ust. 3 i 98 ust. 1 i 3 ustawy. W placówce obowiązuje Regulamin Wolontariatu stanowiący załącznik do Zarządzenia Nr 34/2018 Dyrektora Zespołu do obsługi Placówek Opiekuńczo-Wychowawczych Nr 1 w Warszawie z dnia 18 czerwca 2018 r. Z placówką współpracowały 3 rodziny zaprzyjaźnione oraz 4 wolontariuszy. Rodziny współpracujące posiadały zaświadczenia o pełnieniu funkcji rodziny zaprzyjaźnionej. Z wolontariuszami podpisywano porozumienia na okres miesiąca, które następnie były odnawiane. Od wolontariuszy odbierano zaświadczenia lekarskie oraz oświadczenia, o których mowa w art. 98 ust. 3 ustawy. Stwierdzono brak pozytywnej opinii organizatora rodzinnej pieczy zastępczej, wskazanych w art. 96 ustawy. (akta kontroli str ) W związku z powyższym tę część zadania oceniono: pozytywnie pomimo nieprawidłowości Za stwierdzone nieprawidłowości odpowiedzialność ponosi Pani jako dyrektor placówki, ich przyczyną był niewystarczający nadzór nad organizacją pracy wychowawczej. Na podstawie art. 197d ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej oraz na podstawie rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 21 sierpnia 12

13 2015 r. w sprawie przeprowadzania kontroli przez wojewodę oraz wzoru legitymacji uprawniającej do przeprowadzania kontroli i wobec stwierdzonych uchybień i nieprawidłowości kieruję do Pani Dyrektor następujące zalecenia pokontrolne: 1. Dla każdego wychowanka placówki sporządzać diagnozy psychofizyczne wskazane w 14 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 22 grudnia 2011 r. w sprawie instytucjonalnej pieczy zastępczej (Dz. U. Nr 292, poz. 1720). 2. Plany pomocy dziecku opracowywać zgodnie z 15 ust. 1 i 3 ww. rozporządzenia. Wyznaczać cel pracy z dzieckiem określony w 15 ust. 3 ww. rozporządzenia. Modyfikacje planów sporządzać w terminach określonych w 15 ust. 5 ww. rozporządzenia, nie powielać treści w dokumentach. 3. Dokonywać systematycznych i zindywidualizowanych wpisów w karcie pobytu dziecka we wszystkich obszarach wskazanych 17 ust. 1 pkt 2 ww. rozporządzenia. 4. Uzupełnić dokumentację wolontariuszy o pozytywną opinię organizatora rodzinnej pieczy zastępczej zgodnie z art. 96 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2018 r. poz. 998, z późn. zm.). 5. Zapewnić wychowankom swobodny dostęp przez całą dobę do podstawowych produktów żywnościowych oraz napojów zgodnie z 18 ust. 1 pkt 9 ww. rozporządzenia. 6. Przeprowadzić z wychowankami rozmowę dotyczącą instytucji zajmujących się prawami dziecka, do których dzieci mogą się zwrócić w sytuacjach trudnych, łamania ich praw. Informacje o powyższych instytucjach umieścić w miejscu ogólnodostępnym pozwalającym na swobodne odczytanie przez wychowanków. 7. Przeprowadzić z wychowawcami rozmowy na temat rozwiązywania konfliktów z wychowankami oraz niewłaściwego odnoszenia się do nich. Uwagi i wnioski: 1. Pozyskać dokument potwierdzający kwalifikacje do zatrudnienia na zajmowanym stanowisku dla pracownika nr 15 z wykazu pracowników. 2. Zespoły do spraw okresowej oceny sytuacji dziecka zwoływać w terminie wskazanym w art. 138 ust. 1 ww. ustawy. 3. Pozyskiwać od nowozatrudnionych pracowników potwierdzenie kwalifikacji wynikających z art. 97 ust. 3 pkt 3 i 4 oraz art. 98 ust. 3 pkt 1 i 2 ww. ustawy. 4. Systematycznie i rzetelnie ewidencjonować podawanie leków wychowankom. 5. Każdorazowo w przypadku braku możliwości urlopowania wychowanka do osób bliskich przeprowadzać z dzieckiem rozmowę wyjaśniającą powód takiej sytuacji. 6. Przeprowadzić z wychowankami rozmowę dotyczącą jakości wyżywienia w placówce. 7. Monitorować zmiany w przepisach dotyczące funkcjonowania placówek opiekuńczowychowawczych. 13

14 Ponadto informuję, że z uwagi na naruszenie przepisów art. 95 ust. 1 ustawy dotyczących wieku dzieci przyjmowanych do placówki oraz art. 103 ustawy w zakresie trybu przyjęcia do placówki wystąpię do organu prowadzącego o wyjaśnienia. Pouczenie Zgodnie z art. 197d ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2018 r. poz. 998, z późn. zm.) oraz 14 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 21 sierpnia 2015 r. w sprawie przeprowadzania kontroli przez wojewodę oraz wzoru legitymacji uprawniającej do przeprowadzania kontroli (Dz. U. poz. 1477) kontrolowana jednostka może w terminie 7 dni od dnia otrzymania wystąpienia pokontrolnego, zgłosić do Wojewody Mazowieckiego zastrzeżenia do wydanego wystąpienia lub/i do zawartych w nim zaleceń pokontrolnych na adres: Mazowiecki Urząd Wojewódzki w Warszawie, Wydział Polityki Społecznej, plac Bankowy 3/5, Warszawa. W przypadku nieuwzględnienia przez Wojewodę Mazowieckiego zastrzeżeń oraz w przypadku nie zgłoszenia zastrzeżeń do zaleceń, kontrolowana jednostka jest obowiązana w terminie 30 dni od otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego powiadomić wojewodę o sposobie realizacji uwag, wniosków i zaleceń. W przypadku uwzględnienia zastrzeżeń odpowiadając na zalecenia należy mieć na uwadze zmiany wynikające z powyższego faktu. Jednocześnie przypominam, że w przypadku osób, które nie realizują zaleceń pokontrolnych mają zastosowanie przepisy art. 198 ww. ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. STARSZY INSPEKTOR WOJEWÓDZKI Joanna Królikowska STARSZY INSPEKTOR WOJEWÓDZKI Agnieszka Woźniak-Markowska Z up. WOJEWODY MAZOWIECKIEGO Anna Olszewska Dyrektor Wydziału Polityki Społecznej 14