Pani Marzena Guzicka p.o. Dyrektora Domu Dziecka Nr 9 im. Lidii i Adama Ciołkoszów

Transkrypt

1 Warszawa, 10 maja 2017 r. WOJEWODA MAZOWIECKI WPS-IX AW Pani Marzena Guzicka p.o. Dyrektora Domu Dziecka Nr 9 im. Lidii i Adama Ciołkoszów WYSTĄPIENIE POKONTROLNE Na podstawie art. 197b ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2017 r. poz. 697), zwanej dalej ustawą, oraz zgodnie z Planem Kontroli Zewnętrznych Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego na rok 2017, zespół inspektorów Wydziału Polityki Społecznej Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego w Warszawie: Joanna Królikowska - starszy inspektor wojewódzki oraz Agnieszka Woźniak - Markowska starszy inspektor wojewódzki, przeprowadzili w dniach 30, 31 stycznia, 3, 6, 8, 10, 15, 16 lutego 2017 r. kontrolę kompleksową w trybie zwykłym w Domu Dziecka Nr 9 im. Lidii i Adama Ciołkoszów z siedzibą przy ul. Korotyńskiego 13 w Warszawie. Zakres kontroli obejmował przestrzeganie standardów opieki i wychowania w placówkach opiekuńczo-wychowawczych oraz działań placówki na rzecz powrotu dziecka do rodziny biologicznej, utrzymywania z nią kontaktów, zaspokajania potrzeb dziecka i respektowania jego praw, przestrzegania przepisów określających zasady działania placówki opiekuńczowychowawczej, jak również zgodności zatrudnienia pracowników z kwalifikacjami określonymi w ww. ustawie w okresie od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia kontroli. Wyniki kontroli zostały przedstawione w arkuszu ustaleń kontroli, podpisanym przez panią i panią koordynator bez zastrzeżeń w dniu 20 kwietnia 2017 r. Na podstawie art. 197d ww. ustawy oraz na podstawie rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 21 sierpnia 2015 r. w sprawie przeprowadzania kontroli przez wojewodę oraz wzoru legitymacji uprawniającej do przeprowadzania kontroli (Dz. U. z 2015 r. poz. 1477) przekazuję niniejsze wystąpienie pokontrolne. 1

2 Dom Dziecka Nr 9 jest placówką opiekuńczo-wychowawczą typu socjalizacyjnego. Placówka działa na podstawie Decyzji Wojewody Mazowieckiego Nr 10/2011 z dnia 17 stycznia 2011 r., zmienionej Decyzją Nr 69/2011 z dnia 27 grudnia 2011 r., Decyzją Nr 1326/13 z dnia 4 lipca 2013 r. oraz Decyzją Nr 606/2014 r. z dnia 28 marca 2014 r. Dom Dziecka Nr 9 jest wpisany do Rejestru placówek opiekuńczo wychowawczych, regionalnych placówek opiekuńczo terapeutycznych oraz interwencyjnych ośrodków preadopcyjnych województwa mazowieckiego pod pozycją 194. Podmiotem prowadzącym jest m. st. Warszawa. Placówka dysponuje łącznie 38 miejscami: budynek główny przy ul. Korotyńskiego miejsc mieszkanie przy ul. Niemcewicza 7/9 m miejsc W okresie objętym kontrolą w budynku głównym placówki przebywało 45 dzieci, natomiast w dniu kontroli umieszczonych było 28 wychowanków w wieku od 9 do 19 lat, z czego 8 przebywało poza placówką (w młodzieżowych ośrodkach wychowawczych, młodzieżowych ośrodkach socjoterapii oraz specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym). W mieszkaniu przy ul. Niemcewicza w kontrolowanym okresie przebywało 14 wychowanków, na dzień kontroli umieszczonych było 7 dzieci od 4 do 20 roku życia, przy czym 1 wychowanek przebywał w młodzieżowym ośrodku wychowawczym. Na stanowisku dyrektora placówki w okresie objętym kontrolą zatrudniona była pani Anna Kaszuba, natomiast funkcję zastępcy dyrektora pełniła pani Marzena Guzicka. W mieszkaniu przy ul. Niemcewicza funkcję koordynatora pełnił starszy wychowawca pani Agnieszka Ossolińska. Placówka działa na podstawie Statutu Domu Dziecka Nr 9 im. Lidii i Adama Ciołkoszów przy ul. Korotyńskiego 13 w Warszawie, wprowadzonego Uchwałą nr XLIX/1383/2013 Rady Miasta Stołecznego Warszawy z dnia 17 stycznia 2013 r. oraz Regulaminu Organizacyjnego Domu Dziecka Nr 9 im. Lidii i Adama Ciołkoszów, wprowadzonego Zarządzeniem nr 1/2015 dyrektora Domu Dziecka Nr 9 z dnia 26 marca 2015 r. W placówce obowiązuje Polityka Ochrony Dzieci w Domu Dziecka Nr 9 wprowadzona Zarządzeniem nr 4/2015 r. dyrektora Domu Dziecka Nr 9 z dnia 10 kwietnia 2015 r., kodeks wychowanka, regulamin przyznawania kieszonkowego oraz zbiór procedur dotyczących m. in. reagowania w sytuacjach kryzysowych i trudnych wychowawczo, przechowywania i podawania wychowankom leków oraz leczenia wychowanków. Dokumenty regulujące pracę placówki zostały opracowane na podstawie ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej oraz rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 22 grudnia 2011 r. w sprawie instytucjonalnej pieczy zastępczej (Dz. U. Nr 292, poz. 1720). Przy najbliższej zmianie dokumentów należy uaktualnić publikator ww. ustawy oraz dostosować do aktualnie obowiązujących przepisów terminologię i zapisy dotyczące: wieku dzieci, dla których 2

3 przeznaczona jest placówka, warunków pobytu w placówce osób pełnoletnich, zadań placówki w zakresie mieszkań chronionych, dokumentacji wychowanków prowadzonych w placówce. Zdaniem inspektorów kontrolujących placówkę, w procedurze reagowania w sytuacjach kryzysowych i trudnych wychowawczo katalog sytuacji kryzysowych i trudnych wychowawczo należy rozszerzyć o sytuację niewłaściwego zachowania wychowawcy wobec dziecka. Informacje o niezbędnych zmianach przekazano dyrektorowi podczas podpisywania arkusza. W kontrolowanym okresie w placówce odbyła się kontrola Biura Pomocy i Projektów Społecznych, która nie wykazała nieprawidłowości oraz kontrola Biura Kontroli Urzędu m.st. Warszawa, po której wydano 10 zaleceń pokontrolnych. W wyniku kontroli ustalono, że zrealizowano jedno zalecenie pokontrolne wydane po kontroli doraźnej przeprowadzonej w dniu 12 grudnia 2013 r. przez pracowników Wydziału Polityki Społecznej Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego dotyczące poprawy relacji między wychowankami i wychowawcami. Nie zostało zrealizowane zalecenie dotyczące wieku dzieci umieszczanych w placówce określonego w art. 95 ust. 1 ww. ustawy. Standard świadczonych usług. Sprawdzono na podstawie oglądu placówki, analizy dokumentacji, a także rozmowy z dyrektorem, zastępcą dyrektora, koordynatorem, wychowawcami. Placówka spełnia standard określony w art. 106 ust. 2a ww. ustawy. Na parterze budynku, w którym znajduje się placówka, w osobnych skrzydłach mieści się żłobek oraz Ogólnopolskie Pogotowie dla Ofiar Przemocy w Rodzinie "Niebieska Linia". W dniu kontroli standard świadczonych usług w zakresie limitu miejsc był zgodny z art. 95 ust. 3 oraz z art. 230 ust. 1 ww. ustawy, w budynku przy ul. Korotyńskiego umieszczonych było 28 dzieci, natomiast w mieszkaniu przy ul. Niemcewicza przebywało 7 wychowanków. Ustalono, że w kwietniu 2016 r. został przekroczony limit miejsc w mieszkaniu przy ul. Niemcewicza. Na listę wychowanków wpisanych było 10 dzieci, przy czym nie wystąpiono do wojewody o zezwolenie na przyjęcie dziecka ponad limit, do czego zobowiązuje art. 95 ust. 3a oraz art. 230 ust. 2 ww. ustawy. W okresie objętym kontrolą w placówce umieszczono 9 dzieci poniżej 10 roku życia, z czego 5 ze starszym rodzeństwem, natomiast 4 zostało przyjętych niezgodnie z art. 95 ust. 1 ww. ustawy. Do dyspozycji wychowanków pozostawały pokoje 2-, 3-, i 4-osobowe wyposażone odpowiednio do ich wieku i potrzeb, łazienki, miejsce do nauki i spożywania posiłków oraz wspólna przestrzeń mieszkalna zgodnie z 18 ust. 3 ww. rozporządzenia. Dzieci miały zapewnione śniadanie, 3

4 II śniadanie, obiad oraz kolację. Ustalono, że aneksy kuchenne, które znajdują się w każdej grupie, były zamykane na noc, otwierane, jeśli dziecko zgłosiło taką potrzebę. W dniu kontroli aneks w jednej z grup był zamknięty. W wyniku czynności kontrolnych stwierdzono, że w budynku głównym placówki, w okresie objętym kontrolą, nie zapewniano całodobowego dostępu do żywności wskazanego w 18 ust. 1 pkt 9 ww. rozporządzenia. Dzieci były objęte podstawową opieką zdrowotną oraz w zależności od potrzeb opieką specjalistów. Leki przechowywano w zamykanych na klucz szafkach. W mieszkaniu przy ul. Niemcewicza każdorazowo ewidencjonowano podawanie leków w zeszycie podawania leków. W budynku przy ul. Korotyńskiego podawanie leków nie było ewidencjonowane zgodnie ze wskazaniami pkt 5 i 6 obowiązującej w placówce procedury dotyczącej przechowywania i podawania leków oraz leczenia wychowanków. Wychowankowie realizowali obowiązek szkolny na odpowiednim dla siebie poziomie. Wychowawcy utrzymywali kontakt ze szkołami, a także razem z wolontariuszami pomagali w nauce. W zależności od potrzeb i zainteresowań dzieci uczestniczyły w zajęciach specjalistycznych oraz rekreacyjno-sportowych organizowanych zarówno w placówce jak i poza placówką. Wychowankowie byli zaopatrywani w odzież, obuwie, bieliznę, podręczniki, pomoce i przybory szkolne. Zakupy odzieży odbywały się dwa razy do roku, w porze letniej i zimowej. Dzieci na zakupy jeździły z wychowawcą odpowiedzialnym za proces wychowawczy. W okresie objętym kontrolą kieszonkowe wypłacano w wysokości od 8,50 zł do 80 zł, oraz w mieszkaniu przy ul. Niemcewicza od 9 zł do 40 zł. W grudniu 2016 r. wychowankowie otrzymali większą kwotę z okazji świąt. Minimalna stawka kieszonkowego jest niższa niż kwota określona w 18 ust. 1 pkt 8 ww. rozporządzenia, zgodnie z którym dziecku umieszczonemu w placówce opiekuńczo-wychowawczej zapewnia się: kwotę pieniężną do własnego dysponowania przez dzieci od 5 roku życia, której wysokość, nie niższą niż 1% i nie wyższą niż 8% kwoty odpowiadającej kwocie, o której mowa w art. 80 ust. 1 pkt 2 ustawy, ustala co miesiąc dyrektor placówki opiekuńczo-wychowawczej albo regionalnej placówki opiekuńczo-terapeutycznej. W przypadku samowolnego oddalenia się od placówki wstrzymywano wypłatę pieniędzy. Dzieciom przebywającym w MOW wysyłano je pocztą lub odbierały je podczas pobytu w placówce. Podczas czynności kontrolnych w jednej z grup przedłożono koperty z kieszonkowym dzieci, na których zapisano stan depozytu od grudnia 2016 r. Koperty z rozliczeniem za poprzednie miesiące zostały zniszczone. Zapisy regulaminu przyznawania kieszonkowego wymagają poprawy i doprecyzowania. W 3 wskazano, że kieszonkowe przysługuje wychowankowi za każdy miesiąc pobytu w Domu. Jest ono wypłacane okresowo, jednak nie rzadziej niż raz na kwartał. Z powyższego przepisu wynika, 4

5 że kieszonkowe przysługuje dziecku, które przebywało w placówce co najmniej miesiąc, natomiast ustawodawca nie wskazał takich ograniczeń, ponadto kieszonkowe nie może być wypłacane co kwartał. Zmiany wymaga 10 ust. 3, w którym określono, że zmniejszenie lub wstrzymanie wypłaty kieszonkowego występuje do chwili zmiany postawy wychowanka lub pokrycia kosztów dokonanej szkody. Tak sformułowany zapis sugeruje, że w powyższych przypadkach wychowanek nie otrzymuje minimalnej kwoty kieszonkowego w danym miesiącu, co jest niezgodne z 18 ust. 1 pkt 8 ww. rozporządzenia. Regulamin nie określa kwoty, jaką dziecko może otrzymać, zawiera jedynie ogólne zasady dotyczące wysokości kieszonkowego. Ponadto wskazane w 9 regulaminu czynniki mające wpływ na wysokość kieszonkowego wymagają doprecyzowania, m.in. podejmowanie działań służących budowaniu dobrego imienia Domu, osiągnięcie bardzo dobrych i dobrych wyników w nauce. Liczba pracowników sprawujących opiekę w godzinach nocnych jest zgodna z przepisami 11 ust. 1 ww. rozporządzenia. Wychowawcy, zgodnie z 12 ust. 2 ww. rozporządzenia, przeprowadzają obchody podczas dyżurów nocnych, co dokumentują w zeszytach raportów. Stwierdzono brak zapisów o przeprowadzonych obchodach podczas kilku dyżurów nocnych, m.in. w dniach 20/ r., 19/ r., 28/ r., 6/ r. W związku z powyższym tę część zadania oceniono: pozytywnie z nieprawidłowościami Sposób organizacji i dokumentowania pracy wychowawczej prowadzonej w placówce. W trakcie kontroli inspektorzy dokonali analizy dokumentacji dotyczącej 23 wychowanków placówki. W placówce prowadzona jest następująca dokumentacja: Diagnoza psychofizyczna przygotowywana przez psychologa. Spośród 10 diagnoz poddanych analizie 5 zostało opracowanych w okresie do miesiąca od przyjęcia dziecka do placówki oraz 5 w okresie od 2 do 4 miesięcy od przyjęcia dziecka, co jest niezgodne z 14 ust. 1 ww. rozporządzenia, który mówi, że: Niezwłocznie po przyjęciu dziecka do placówki opiekuńczowychowawczej sporządza się diagnozę psychofizyczną dziecka. Diagnozy nie zawierały wszystkich elementów i wskazań określonych w 14 ust. 3 i ust. 4 ww. rozporządzenia, w szczególności mocnych stron dziecka, a także wskazań dotyczących pracy z rodziną, pracy przygotowującej dziecko do umieszczenia w rodzinie zastępczej lub rodzinnym domu dziecka oraz przygotowania dziecka do usamodzielnienia. Plan pomocy dziecku opracowywany przez wychowawcę w okresie do miesiąca od przyjęcia dziecka do placówki, prowadzony pod nazwą indywidualny plan pomocy dziecku. Dokument nie zawiera 5

6 daty dziennej, wpisany jest tylko miesiąc, np. luty Plany zawierają cele długoterminowe, cele krótkoterminowe oraz działania konieczne do realizacji założonych celów. Najczęściej jako cele główne wskazywano: aklimatyzację w placówce, podjęcie nauki. W planach nie uwzględniono celu głównego wskazanego w 15 ust. 3 pkt 2 ww. rozporządzenia, zgodnie z którym w planach pomocy dziecku wyznacza się cel pracy z dzieckiem, uwzględniający powrót dziecka do rodziny, umieszczenie dziecka w rodzinie przysposabiającej, umieszczenie dziecka w rodzinie zastępczej lub przygotowanie dziecka do usamodzielnienia. Powyższe cele zostały uwzględnione w 9 modyfikacjach planów. Plany były opracowywane i modyfikowane przed zespołami ds. okresowej oceny sytuacji dziecka. Zachowano terminy modyfikacji wskazane w 15 ust. 5 pkt 1 ww. rozporządzenia. W przypadku jednego wychowanka stwierdzono brak modyfikacji planu, którą dostarczono w trakcie kontroli. Karta pobytu prowadzona dla każdego wychowanka w osobnym zeszycie. Pismo odręczne utrudniało odczytanie zawartych w karcie informacji. Dokument był uzupełniany raz w miesiącu przez wychowawcę prowadzącego, opatrzony jego podpisami. Analiza dokumentów wykazała, że wpisy w kartach nie uwzględniały wszystkich obszarów wskazanych w 17 ust. 1 pkt 2 ww. rozporządzenia. Karta udziału w zajęciach specjalistycznych prowadzona na rok szkolny, uzupełniana przez wychowawcę. Karty zawierały nazwę oraz częstotliwość zajęć, brak było daty dziennej, np. zajęcia o charakterze terapeutycznym z psychologiem od października 2016, terapia pedagogiczna 2 razy w tygodniu. W kartach nie uwzględniono opisu przebiegu zajęć, wskazanego w 17 ust. 1 pkt 3 ww. rozporządzenia. Arkusz obserwacji pedagogicznych był prowadzony przez wychowawcę dla każdego dziecka w osobnym zeszycie, każdy wpis był opatrzony podpisem. Pismo odręczne utrudniało odczytanie informacji. Wpisy z różną intensywnością, najczęściej do kilku w miesiącu. Większość wpisów w arkuszach obserwacji była zbliżona do informacji zawartych w karcie pobytu, zawierały opis zdarzenia, w mniejszym zaś stopniu obserwacje dotyczące samego wychowanka. Ewidencja dzieci nie zawierała informacji o miejscu urodzenia dziecka, wskazanego w 17 ust. 5 pkt 2 ww. rozporządzenia. W związku z powyższym tę część zadania oceniono: pozytywnie z uchybieniami Praca na rzecz powrotu dziecka do rodziny lub regulacji jego sytuacji prawnej. Sprawdzono na podstawie analizy dokumentacji oraz rozmowy z dyrektorem, zastępcą dyrektora oraz pedagogiem. 6

7 W kontrolowanym okresie z placówką współpracowało 10 rodzin. W ramach podejmowanej współpracy pracownicy zwracali uwagę rodziców na rozpoznawanie i rozumienie potrzeb dziecka oraz prawidłowego ich zaspokajania, stawiania dzieciom wymagań i granic, a także wyposażali w prawidłowe umiejętności wychowawczo-opiekuńcze. Placówka podejmowała również działania zmierzające do niwelowania przyczyn dysfunkcjonalności rodziny. Rodzice wychowanków są informowani o możliwości urlopowania dzieci i motywowani do złożenia wniosku do sądu. W przypadku urlopowań, placówka pozyskuje opinie właściwych ośrodków pomocy społecznej dotyczące sytuacji rodzinnej i mieszkaniowej. Urlopowania są monitorowane raz w miesiącu przez pracowników placówki. Rodzice podpisują oświadczenia o wzięciu odpowiedzialności za dziecko podczas urlopowania. W zależności od rodzaju współpracy z rodzicami placówka występuje do sądu z wnioskami o pozbawienie władzy rodzicielskiej lub o zwolnienie z placówki. W okresie objętym kontrolą nie było zasadności zastosowania art. 100 ust. 4a ww. ustawy. Placówka na bieżąco współpracuje z Warszawskim Centrum Pomocy Rodzinie oraz z asystentami rodzin, jeśli zostali przydzieleni rodzinie wychowanka. W okresie kontrolnym z 4 rodzinami wychowanków współpracowali asystenci. Wszystkie dzieci z uregulowaną sytuacją prawną zostały zgłoszone do ośrodka adopcyjnego. W związku z powyższym tę część zadania oceniono: pozytywnie Zasadność dalszego pobytu dziecka w placówce Sprawdzono na podstawie analizy dokumentacji oraz rozmowy z dyrektorem i zastępcą dyrektora. Zespoły do spraw okresowej oceny sytuacji dziecka odbywały się z zachowaniem terminów określonych w art. 138 ust. 1 ww. ustawy. Dla dziecka nowo przyjętego pierwszy zespół odbywał się w okresie do miesiąca od przyjęcia dziecka do placówki. Zespół dokonuje oceny dziecka zgodnie z przepisami art. 136 ww. ustawy. Skład zespołów był zgodny z art. 137 ww. ustawy. Wnioski dotyczące zasadności dalszego pobytu dziecka w placówce ustalone na zespole były przesyłane do sądu, zgodnie z art. 138 ust. 2 ww. ustawy. W przypadku dzieci zgłaszanych do ośrodków adopcyjnych zespół sporządzał opinie dotyczące zasadności przysposobienia wskazane w art. 139 a ww. ustawy. Placówka realizowała art. 4 a ww. ustawy. Ustalono, że wychowawcy, specjaliści, dyrektorzy prowadzą z dziećmi rozmowy i uwzględniają ich zdanie. Informacje z przeprowadzonych rozmów znajdowały się w notatkach psychologów, arkuszach obserwacji. W protokołach z zespołów 7

8 do spraw okresowej oceny sytuacji dziecka nie odnotowano informacji o przedstawieniu i uwzględnieniu zdania dziecka. W związku z powyższym tę część zadania oceniono: pozytywnie Zakres i jakość działań zmierzających do usamodzielnienia wychowanków Sprawdzono na podstawie analizy dokumentacji 5 usamodzielniających się wychowanków, rozmowy z dyrektorem, zastępcą dyrektora, wychowawcami i pracownikiem socjalnym. Placówka w codziennej pracy wychowawczej podejmuje działania zmierzające do zwiększenia samodzielności i zaradności życiowej wychowanków. W ramach przygotowania do usamodzielnienia dzieci uczestniczyły w zajęciach rozwijających umiejętności miękkie, zawodowe, dotyczących rynku pracy organizowanych przez stowarzyszenia i fundacje. Wyznaczenie opiekuna usamodzielnienia oraz opracowanie indywidualnego programu usamodzielniania odbywało się z zachowaniem terminów wskazanych w art. 145 ust. 2 i ust. 4 ww. ustawy. Dokumenty zostały zatwierdzone przez dyrektora Warszawskiego Centrum Pomocy Rodzinie. IPU były modyfikowane w zależności od potrzeb i zmieniającej się sytuacji wychowanka, np. zmiana szkoły. Pracownik socjalny dla osób usamodzielnianych prowadził arkusz kontaktów z wychowankiem, w którym zapisywane były wszystkie spotkania, telefony do wychowanka wraz z datą i tematem rozmowy. Wychowankowie placówki mogą korzystać z 4 miejsc w 2 mieszkaniach chronionych w dzielnicy Wola. W związku z powyższym tę część zadania oceniono: pozytywnie Stan zatrudnienia, struktura i kwalifikacje pracowników zatrudnionych w placówce Sprawdzono na podstawie rozmowy z dyrektorem oraz analizy dokumentacji i akt osobowych wszystkich pracowników. Placówka zatrudnia odpowiednią liczbę pracowników merytorycznych do opieki nad dziećmi, która pozwala na prawidłową realizację 10 ust. 1 oraz 16 ust. 1 ww. rozporządzenia. W okresie kontrolnym w placówce zatrudnionych było 24 pracowników, przy czym w mieszkaniu przy ul. Niemcewicza łącznie z koordynatorem pracowało 5 wychowawców. Pracownicy merytoryczni zatrudnieni w placówce posiadają kwalifikacje określone w art. 97 ust. 3 oraz art. 98 ust. 1 ww. ustawy. W wyniku czynności kontrolnych stwierdzono brak oświadczeń pracowników wskazanych w art. 97 ust. 3 pkt 3 5 oraz art. 98 ust. 3 pkt 1 3 ww. ustawy. 8

9 W przypadku jednego pracownika stwierdzono brak ważnego zaświadczenia lekarskiego o braku przeciwwskazań do pracy, wskazanego w art. 98 ust. 3 pkt 4 ww. ustawy. W okresie objętym kontrolą placówka korzystała z pomocy wolontariuszy. Przed rozpoczęciem współpracy wolontariusze wypełniają ankietę, podpisują oświadczenie o niekaralności oraz porozumienie o współpracy. W wyniku czynności kontrolnych stwierdzono brak potwierdzenia wymagań kwalifikacyjnych wskazanych w art. 98 ust. 3 w związku z art. 99 ust. 4 ww. ustawy. W związku z powyższym tę część zadania oceniono: pozytywnie z nieprawidłowościami Przestrzeganie i wykonywanie praw dziecka Sprawdzono na podstawie rozmowy z dyrektorem, zastępcą dyrektora, wychowawcami oraz dziećmi, a także na podstawie analizy dokumentów organizacyjnych oraz ankiet wypełnionych przez kadrę i wychowanków. Prawa i obowiązki wychowanków, a także nagrody i konsekwencje zostały określone w Kodeksie Wychowanka Domu Dziecka nr 9 oraz w rozdziale IV Regulaminu Organizacyjnego Domu Dziecka Nr 9. W części dotyczącej obowiązków w kodeksie wychowanka oraz regulaminie organizacyjnym wskazano obowiązki, które trudno wykonać i ocenić ich realizację oraz takie, do których dzieci nie powinny być zobowiązane i należy je doprecyzować, np. koleżeństwo, podporządkowywanie się poleceniom wychowawców, godnego reprezentowania Domu, dbania, by nikt nie musiał się za Ciebie i Twoje zachowanie wstydzić, obowiązek opiekowania się młodszymi i słabszymi. Wśród konsekwencji wymienionych w regulaminie organizacyjnym oraz kodeksie wychowanka wskazano działania, które naruszają prawa dziecka określone w art. 4 ww. ustawy, w szczególności prawo do ochrony przed poniżającym traktowaniem i karaniem, utrzymywaniem osobistych kontaktów z rodzicami, m. in. upomnienie udzielone przez wychowawcę wobec całej grupy, upomnienie dyrektora (indywidualnie lub na forum grupy), pokrycia kosztów naprawy uszkodzonego sprzętu, przesunięcie terminu wyjazdu do domu rodzinnego lub rodziny zaprzyjaźnionej w dni wolne od nauki. Ponadto w ramach konsekwencji wskazano przeniesienie do innej placówki zgodnie z postanowieniami sądu lub innej instytucji. Zapis wymaga doprecyzowania, sugeruje, że za niewłaściwe zachowanie lub nieprzestrzeganie regulaminu placówki dzieci są umieszczane w MOW lub MOS. Bezpośrednio po przyjęciu do placówki z dzieckiem rozmawia dyrektor, pedagog, następnie wychowawca. Wychowankowi jest przekazywana informacja o prawach i obowiązkach, zapoznaje 9

10 się z regulaminem wychowanka, co potwierdza podpisem. Placówka chroni wizerunek dzieci, jego publikacja odbywa się za zgodą dziecka i jego opiekuna prawnego. W miejscu ogólnodostępnym, na tablicy wywieszonej w korytarzu na parterze oraz na piętrze budynku zostały wywieszone numery alarmowe, numer telefonu zaufania, numer do Rzecznika Praw Dziecka. Podczas czynności kontrolnych przeprowadzono rozmowę w 3 grupach, łącznie z 13 dzieci. Ponadto 10 wychowanków wypełniło ankietę. Uzyskano następujące informacje. Do obowiązków dzieci należy odrabianie lekcji, nakrywanie do stołu, sprzątanie własnych pokoi oraz wykonywanie dyżurów grupowych. Dzieci potwierdziły możliwość realizowania praktyk religijnych oraz comiesięczne otrzymywanie kieszonkowego w wysokości od 8,50zł do 80 zł. Zdarzały się sytuacje, kiedy kieszonkowe było wstrzymywane. Dzieci wskazały, że aneksy kuchenne są zamykane, a po kolacji nie mogą przynosić jedzenia z kuchni, mogą natomiast zejść po jedzenie do kuchni razem z wychowawcą. Na noc salony ( uczelnie ) są zamykane. Po godzinie 21 nie można wychodzić z grupy. Wychowankowie o oddają telefony, do 21 w dni nauki szkolnej oraz do 22 podczas weekendów mogą oglądać telewizję. Dzieci mają możliwość korzystania z telefonu oraz Internetu na komputerach, które są w pokoju wychowawców. Wychowankowie mogą zapraszać kolegów do placówki, najpóźniej do godziny 20, gdy sami wychodzą, zostawiają numer telefonu do osoby, z którą się spotykają. Wychowawcy zwracają się do dzieci po imieniu, czasami pukają do drzwi wchodząc do pokoju. Odzież jest kupowana co pół roku, starsi wychowankowie sami robią zakupy, młodsi z wychowawcą. W placówce można otrzymać nagrody za dobre wyniki w nauce, np. dodatkowe pieniądze, słodycze. Konsekwencjami jest ograniczenie korzystania z TV, telefonu komórkowego, tabletu, areszt domowy (brak możliwości wyjścia z placówki), obniżenie kieszonkowego. Jeden z wychowanków wskazał, że konsekwencją złego zachowania było nie pojechanie do domu. Wychowankowie poinformowali, że nie mają w placówce osób zaufanych, mają poczucie niesprawiedliwości i nierównego traktowania, ich zdaniem są dzieci faworyzowane przez wychowawców, np. przy przyznawaniu kieszonkowego, nagród. W trakcie czynności kontrolnych 13 pracowników placówki wypełniło ankietę dotyczącą realizacji praw dzieci w placówce. W ankiecie nie wskazano sytuacji, które świadczyłyby o łamaniu praw dziecka. W związku z powyższym tę część zadania oceniono: pozytywnie z nieprawidłowościami 10

11 Na podstawie art. 197d ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2017 r. poz. 697) oraz na podstawie rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 21 sierpnia 2015 r. w sprawie przeprowadzania kontroli przez wojewodę oraz wzoru legitymacji uprawniającej do przeprowadzania kontroli (Dz. U. z 2015 r. poz. 1477) i wobec stwierdzonych nieprawidłowości kieruję do Pani Dyrektor następujące zalecenia pokontrolne: 1. Zapewnić wychowankom, o każdej porze, dostęp do wszystkich pomieszczeń placówki, które są dla nich przeznaczone oraz dostęp przez całą dobę do podstawowych produktów żywnościowych oraz napojów wskazany w 18 ust. 1 pkt 9 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 22 grudnia 2011 r. w sprawie instytucjonalnej pieczy zastępczej (Dz. U. Nr 292, poz. 1720). 2. W każdym miesiącu wypłacać wychowankom kieszonkowe w wysokości wskazanej w 18 ust. 1 pkt 8 ww. rozporządzenia oraz w sposób jednoznaczny dokumentować jego wypłatę. 3. Sporządzać diagnozę psychofizyczną dziecka niezwłocznie po przyjęciu dziecka do placówki, zgodnie z 14 ust. 1 ww. rozporządzenia. 4. W diagnozie psychofizycznej uwzględniać elementy i wskazania określone w 14 ust. 3 i ust. 4 ww. rozporządzenia. 5. Nazwę dokumentu indywidualny plan pomocy dziecku dostosować do aktualnie obowiązujących przepisów tj. 17 ust. 1 pkt 1 ww. rozporządzenia. 6. Opracowując plan pomocy dziecku wyznaczać cel pracy z dzieckiem zgodny z 15 ust. 3 pkt 2 ww. rozporządzenia. 7. W karcie pobytu dziecka uwzględniać wszystkie obszary wskazane w 17 ust. 1 pkt 2 ww. rozporządzenia. 8. Prowadzić kartę udziału w zajęciach specjalistycznych zgodnie z 17 ust. 1 pkt 3 ww. rozporządzenia. Każdorazowo, wraz z datą, wpisywać w kartę zajęcia, w których uczestniczył wychowanek. 9. Prowadzić ewidencję dzieci z uwzględnieniem wszystkich elementów wskazanych w 17 ust. 5 ww. rozporządzenia. 10. Odebrać od pracowników merytorycznych oświadczenia dotyczące wymogów wynikających z art. 97 ust. 3 pkt 3-5 oraz art. 98 ust. 3 pkt 1-3 ustawy z dnia 9 czerwca 2016 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2017 r., poz. 697). 11. Zobowiązać wychowawcę nie posiadającego aktualnego zaświadczenia lekarskiego o braku przeciwwskazań do pracy, wskazanego w art. 98 ust. 3 pkt 4 ww. ustawy, do jego pozyskania. 11

12 12. Odebrać od wolontariuszy oświadczenia potwierdzające spełnienie wymagań określonych w art. 98 ust. 3 w związku z art. 99 ust. 4 ww. ustawy. 13. W regulaminie przyznawania kieszonkowego: określić konkretną kwotę, jaka przysługuje dziecku; doprecyzować treść zapisów 3, 9 oraz 10 ust. 3 tak, aby nie budziły wątpliwości, że wychowanek co miesiąc otrzymuje minimalną kwotę kieszonkowego wskazaną w 18 ust. 1 pkt 8 ww. rozporządzenia oraz wątpliwości kiedy przysługuje kieszonkowe, i jakie czynniki mają wpływ na jego wysokość. 14. W kodeksie wychowanków: w części Twoje obowiązki doprecyzować zapisy oraz usunąć te, do których dzieci nie są zobowiązane, np. opiekowanie się młodszymi i słabszymi, godnie reprezentować Dom, dbać, by nikt nie musiał się za Ciebie i Twoje zachowanie wstydzić; w części Konsekwencje : doprecyzować zapisy o przeniesieniu do innej placówki oraz usunąć konsekwencje, które naruszają prawa dziecka wskazane w art. 4 ww. ustawy, w szczególności prawo do ochrony przed poniżającym traktowaniem i karaniem oraz utrzymywaniem osobistych kontaktów z rodzicami. 15. W regulaminie organizacyjnym: usunąć z 32 zapisy, do których dzieci nie powinny być zobowiązane oraz doprecyzować zapisy dotyczące obowiązków, które trudno wykonać i ocenić ich realizację, np. koleżeństwo, podporządkowywanie się poleceniom wychowawców. doprecyzować zapisy 34 tak, aby nie budziły wątpliwości, że wychowanek co miesiąc otrzymuje minimalną kwotę kieszonkowego wskazaną w 18 ust. 1 pkt 8 ww. rozporządzenia. 16. W sposób jasny i klarowny przekazywać dzieciom informacje dotyczące obowiązujących w placówce zasad, w szczególności dotyczących przyznawania kieszonkowego, kontaktów z osobami bliskimi i ponoszonych konsekwencji. Uwagi i wnioski Ponadto należy: 1. Przy najbliższej zmianie dokumentów organizacyjnych jednostki uaktualnić publikator ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, a także dostosować zapisy i terminologię do aktualnie obowiązujących przepisów. 12

13 2. Stosować procedurę dotyczącą przechowywania i podawania leków oraz leczenia wychowanków wprowadzoną Zarządzeniem nr 2/2016 r. dyrektora Domu Dziecka nr 9 z dnia r. 3. Systematycznie dokumentować obchody nocne wskazane w 12 ust. 2 ww. rozporządzenia. 4. Ujednolicić sposób dokumentowania realizacji art. 4a ww. ustawy. 5. Tworzoną w placówce dokumentację opatrywać datami dziennymi ich powstania. 6. W arkuszu obserwacji pedagogicznych nie powielać informacji z karty pobytu, wpisywać informacje dotyczące obserwacji wychowanka. 7. Rozważyć możliwość dokonywania modyfikacji planów pomocy dziecku po posiedzeniach zespołu do spraw okresowej oceny sytuacji dziecka. Ponadto informuję, że z uwagi na stwierdzone podczas kontroli naruszenia art. 95 ust. 1 ww. ustawy, dotyczące umieszczenia w placówce dzieci poniżej 10. roku życia wystąpię o wyjaśnienia do podmiotu prowadzącego Dom Dziecka Nr 9 w Warszawie. Jednocześnie przypominam, że w przypadku osób, które nie realizują zaleceń pokontrolnych mają zastosowanie przepisy art. 198 ww. ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. Stosownie do postanowień art. 197d ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2017 r. poz. 697) oraz 14 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 21 sierpnia 2015 r. w sprawie przeprowadzania kontroli przez wojewodę oraz wzoru legitymacji uprawniającej do przeprowadzania kontroli (Dz. U. z 2015 r. poz. 1477) kontrolowana jednostka może w terminie 7 dni od dnia otrzymania wystąpienia pokontrolnego, zgłosić do wojewody mazowieckiego zastrzeżenia do wydanego wystąpienia lub/i do zawartych w nim zaleceń pokontrolnych na adres: Mazowiecki Urząd Wojewódzki, Wydział Polityki Społecznej, Plac Bankowy 3/5, Warszawa. W przypadku nieuwzględnienia zgłoszonych zastrzeżeń, kontrolowana jednostka jest obowiązana w terminie 30 dni od dnia otrzymania stanowiska wojewody w tej sprawie powiadomić o sposobie realizacji zaleceń pokontrolnych Wydział Polityki Społecznej Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego w Warszawie, a w przypadku ich uwzględnienia należy mieć na uwadze zmiany wynikające z powyższego faktu. STARSZY INSPEKTOR WOJEWÓDZKI Joanna Królikowska STARSZY INSPEKTOR WOJEWÓDZKI Agnieszka Woźniak - Markowska z up. WOJEWODY MAZOWIECKIEGO Marcin Wodziński p.o. DYREKTORA Wydziału Polityki Społecznej 13