Pan Jarosław Świerczewski Dyrektor Programu SOS Wiosek Dziecięcych Siedlce

Transkrypt

1 Warszawa, 21 marca 2018 r. WOJEWODA MAZOWIECKI WPS-VIII BT Pan Jarosław Świerczewski Dyrektor Programu SOS Wiosek Dziecięcych Siedlce WYSTĄPIENIE POKONTROLNE Na podstawie art. 197b w związku z art. 186 pkt 3 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2017 r. poz. 697, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, zgodnie z Planem Kontroli Zewnętrznych Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego na rok 2018, zespół w składzie: Beata Trzcińska - starszy inspektor wojewódzki i Małgorzata Tajchman - starszy inspektor wojewódzki Wydziału Polityki Społecznej Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego w Warszawie, przeprowadził w terminie 8-10 stycznia 2018 r. kontrolę kompleksową w trybie zwykłym w Placówce Opiekuńczo- Wychowawczej Rodzina SOS 2 przy ul. Dzieci Zamojszczyzny 37/1 w Siedlcach. Zakres kontroli obejmował przestrzeganie standardów opieki i wychowania w placówkach opiekuńczo wychowawczych oraz działań placówki na rzecz powrotu dziecka do rodziny biologicznej, utrzymywania z nią kontaktów, zaspokajania potrzeb dziecka i respektowania jego praw, przestrzegania przepisów określających zasady działania placówki opiekuńczowychowawczej, jak również zgodności zatrudnienia pracowników z kwalifikacjami określonymi w ustawie z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej w okresie od czerwca 2016 r. do dnia kontroli. Na podstawie art. 197d ww. ustawy oraz na podstawie rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 21 sierpnia 2015 r. w sprawie przeprowadzania kontroli przez wojewodę oraz wzoru legitymacji uprawniającej do przeprowadzania kontroli (Dz. U. poz. 1477) przekazuję niniejsze wystąpienie pokontrolne. Placówka Opiekuńczo-Wychowawcza - Rodzina SOS 2, zwana dalej Placówką funkcjonuje w strukturze Programu SOS Wiosek Dziecięcych Siedlce, zwanego dalej Programem lub Wioską

2 SOS. Zgodnie z 5 Statutu Programu Wiosek Dziecięcych Siedlce, przyjętego Uchwałą Nr 31/ Zarządu Stowarzyszenia SOS Wioski Dziecięce w Polsce Wioska SOS zapewnia obsługę ekonomiczno-administracyjną, organizacyjną i wsparcie specjalistyczne jednostkom programowym prowadzonym przez Stowarzyszenie SOS. W strukturze Wioski SOS funkcjonują między innymi placówki opiekuńczo-wychowawcze typu rodzinnego i typu socjalizacyjnego. Stowarzyszenie SOS Wioski Dziecięce w Polsce decyzją Wojewody Mazowieckiego Nr 3189/2015 z 23 grudnia 2015 r. otrzymało zezwolenie na prowadzenie Placówki Opiekuńczo-Wychowawczej - Rodzina SOS 2, która wpisana jest do Rejestru placówek opiekuńczo - wychowawczych, regionalnych placówek opiekuńczo - terapeutycznych oraz interwencyjnych ośrodków preadopcyjnych województwa mazowieckiego pod pozycją 269. Umową Nr 1/2016 z 7 stycznia 2016 r. zawartą pomiędzy Miastem Siedlce a Stowarzyszeniem SOS Wioski Dziecięce w Polsce, zlecono Stowarzyszeniu realizację zadania z zakresu wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej w zakresie zapewnienia opieki i wychowania dzieciom w placówkach opiekuńczo-wychowawczych z zapewnieniem wspólnej obsługi ekonomicznoadministracyjnej i organizacyjnej placówek na okres od 1 stycznia 2016 r. do 31 grudnia 2018 r. Zgodnie z 3 ust. 2 Regulaminu Organizacyjnego Programu SOS Wiosek Dziecięcych Siedlce, przyjętego Uchwałą 2, w czasie nieobecności dyrektora zadania i kompetencje w zakresie kierowania Wioską SOS wykonuje zastępca dyrektora ds. pedagogicznych. W okresie kontrolowanym Dyrektorem Programu SOS Wiosek Dziecięcych Siedlce był Pan Jarosław Świerczewski. Zgodnie z 10 ust. 3 i 4 Regulaminu Dyrektor Wioski SOS jest jednocześnie dyrektorem placówki opiekuńczo-wychowawczej i kieruje nią przy pomocy Wychowawcy. W okresie podlegającym kontroli w Rodzinie SOS Nr 2 funkcję wychowawcy pełniła Pani Małgorzata Błażewicz, którą w dniu 8 stycznia 2018 r. Dyrektor upoważnił do udzielania informacji dotyczących wychowanków Placówki. Dyrektor posiada pełnomocnictwo Stowarzyszenia z dnia 12 grudnia 2015 r., między innymi do reprezentowania Stowarzyszenia w postępowaniach administracyjnych przed organami administracji publicznej związanych z działalnością Programu. Szczegółową organizację Placówki określał Regulamin organizacyjny Placówki opiekuńczowychowawczej - Rodzina SOS 2 stanowiący załącznik nr 1 do Uchwały Nr 37/2015. Placówka 1 Uchwała Nr 31/2015 Zarządu Stowarzyszenia SOS Wioski Dziecięce w Polsce z dnia 21 listopada 2015 r. w sprawie przyjęcia strategii, regulaminu, statutu i struktury Programu SOS Wiosek Dziecięcych w Siedlcach 2 Jak wyżej 2

3 działała w oparciu o Statut stanowiący załącznik nr 2 do ww. uchwały. Zapisy Statutu i Regulaminu są zgodne z obowiązującymi przepisami i uwzględniają prawa dziecka. Rodzina SOS 2 jest placówką typu rodzinnego przeznaczoną dla 8 wychowanków. W okresie podlegającym kontroli w Stowarzyszeniu przeprowadzane były kontrole przez pracowników Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w Siedlcach, z upoważnienia Prezydenta Miasta Siedlce, w okresie r. oraz od r r. Były to kontrole finansowe i merytoryczne zadania z zakresu wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej, pn.: zapewnienie opieki i wychowania dzieciom w placówkach opiekuńczowychowawczych z zapewnieniem wspólnej obsługi ekonomiczno-administracyjnej i organizacyjnej placówek, zleconego Stowarzyszeniu SOS Wioski Dziecięce w Polsce. Z protokołów przeprowadzonych kontroli wynika, że dokonywano wyrywkowej kontroli dokumentacji merytorycznej dzieci przebywających w placówkach typu rodzinnego (łącznie, bez podziału na poszczególne placówki) i w placówce typu socjalizacyjnego oraz przeanalizowano prawidłowość wykonania zadania, zgodność wydatków wykazanych w sprawozdaniu finansowym z realizacji zadania z zakresu wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej z przedstawioną dokumentacją księgową. Nie wydano zaleceń pokontrolnych. Wydział Polityki Społecznej nie przeprowadzał kontroli w ww. placówce od początku jej funkcjonowania, tj. od 2015 r. Podczas kontroli Dyrektor poinformował o sposobie wykorzystywania i dystrybuowania darowizn. Jednym ze sposobów finansowania placówek opiekuńczo-wychowawczych działających w strukturze Programu SOS Wiosek Dziecięcych są dary od sponsorów zarówno pieniężne, jak i rzeczowe. Zasady naliczania i rozliczania wydatków na prowadzenie gospodarstwa domowego w placówkach SOS określone są w Instrukcji Finansowej stanowiącej załącznik do Uchwały nr 90/2016 Zarządu Stowarzyszenia SOS Wioski Dziecięce w Polsce z dnia 10 grudnia 2016 r. Środki finansowe na prowadzenie gospodarstwa domowego obliczone wg. zryczałtowanych stawek przekazywane są wychowawcy z góry, pierwszego dnia roboczego każdego miesiąca w formie zaliczki, tzw. zasilenia miesięcznego. Zgodnie częścią I pkt 14 Instrukcji w przypadku otrzymania przez placówkę darów rzeczowych z przeznaczeniem dla budżetów rodzinnych lub młodzieżowych zasilenia na budżety miesięczne będą pomniejszone o wartość pobranych artykułów. Artykuły, które nie są artykułami pierwszej potrzeby nie będą odliczane od zasilenia. Wychowawcy potwierdzają przyjęcie daru na specjalnym druku przyjęcia. Rozliczenie otrzymanych darów 3

4 następuje w miesiącu następnym przez potrącenie ich wartości w zasileniu. Przyjmowanie darów rzeczowych jest obligatoryjne. Dary rzeczowe są bowiem sposobem finansowania działalności Stowarzyszenia. Dyrektor i wychowawca poinformowali, że wychowawca może odmówić przyjęcia wycenionych darów. Zdaniem Dyrektora pozyskane dary rzeczowe przekazywane placówkom wyceniane były po minimalnych kosztach, dzięki czemu placówka miała możliwość nabycia towarów po korzystnych cenach i tym samym uzyskania większych środków na bieżące funkcjonowanie. Zarządzeniem Nr 56/2017 Prezydenta Miasta Siedlce z dnia 13 lutego 2017 r. 3 ustalono średnie miesięczne wydatki przeznaczone na utrzymanie w 2017 r. dziecka w placówkach opiekuńczowychowawczych prowadzonych na terenie Miasta Siedlce przez Stowarzyszenie SOS Wioski Dziecięce w Polsce w wysokości 4 518,36 zł oraz miesięczną opłatę do poniesienia przez powiaty w wysokości zł. Na każde dziecko w wieku do ukończenia 18. roku życia, umieszczone w placówce opiekuńczowychowawczej typu rodzinnego przysługuje dodatek w wysokości świadczenia wychowawczego określonego w przepisach o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci. Na wniosek Dyrektora Placówki ww. dodatki przekazywane są na konto Stowarzyszenia Wioski Dziecięce w Polsce z imiennym wskazaniem każdego dziecka. Środki te gromadzone są imiennie z przeznaczeniem na usamodzielnienie wychowanków. Wypłata powyższych kwot wraz z odsetkami ze Stowarzyszenia, zgodnie z oświadczeniem Dyrektora, następuje na podstawie wniosku wychowanka lub opiekuna dziecka w sytuacji: usamodzielnienia, powrotu do rodziny biologicznej, przeniesienia do innej placówki lub przysposobienia dziecka. /akta kontroli s / I. Standard świadczonych usług Ustaleń dokonano na podstawie rozmów przeprowadzonych z Dyrektorem Programu, wychowawcą, pracownikiem socjalnym, analizy udostępnionej dokumentacji i oględzin budynku, w którym funkcjonuje Placówka. W okresie kontrolnym w Placówce umieszczonych było 4 dzieci, w wieku od 11. do 17. roku życia, w tym 3-osobowe rodzeństwo. 2 wychowanków w listopadzie 2016 r. opuściło placówkę, nastąpił 3 Dziennik Urzędowy Województwa Mazowieckiego z dnia 22 lutego 2017 r., poz

5 powrót do rodziny biologicznej. W dniu kontroli w Placówce przebywało 2 dzieci w wieku od 14. do 17. roku życia. 3 wychowanków z uregulowaną sytuacją prawną było zgłoszonych do ośrodka adopcyjnego, 1 wychowanek nie miał uregulowanej sytuacji prawnej. Na podstawie oględzin Placówki przeprowadzonych w obecności wychowawcy ustalono, że wychowankowie mieli do dyspozycji pokoje mieszkalne, łazienki, miejsce do prania i suszenia rzeczy osobistych, miejsce do nauki, do przygotowywania posiłków i wspólną przestrzeń mieszkalną zgodnie z 18 ust. 3 rozporządzenia 4. Budynek był systematycznie odnawiany i remontowany. Wskazana jest stopniowa wymiana mebli w pokojach wychowanków. Dyrektor nie występował do wojewody o zezwolenie na przyjęcie dzieci na podstawie art. 95 ust. 4a ww. ustawy. Wychowankowie mieli do dyspozycji 1-osobowe pokoje mieszkalne, właściwie oświetlone, o powierzchni zapewniającej przechowywanie rzeczy osobistych i swobodne korzystanie z wyposażenia; łazienki i toalety w ilości zapewniającej korzystanie z nich w sposób zapewniający intymność i higieniczność oraz pralnię z suszarnią. Dzieci miały dostęp przez całą dobę do podstawowych produktów żywnościowych i napojów, które znajdowały się w kuchni oraz w spiżarce. Placówka zapewniała regularne posiłki: śniadania, obiady i kolacje dostosowane do potrzeb dzieci; dostęp do opieki zdrowotnej i produktów leczniczych, a za kontakty z lekarzami odpowiedzialny był wychowawca. W kartach pobytu wychowanków znajdowały się zapisy dotyczące wizyt u specjalistów. W kontrolowanym okresie dzieci nie przyjmowały lekarstw, nikt nie był hospitalizowany. Podstawowe leki, np. przeciwgorączkowe przechowywyane były w szafce kuchennej. Wychowawca poinformował, że w czasie, gdy w Placówce przebywały młodsze dzieci, leki przechowywane były w pokoju Wychowawcy. Placówka zapewniała wychowankom wyposażenie w odzież, obuwie, bieliznę, środki higieny osobistej i inne przedmioty osobistego użytku stosownie do wieku i indywidualnych potrzeb. Starsi wychowankowie najczęściej samodzielnie robili zakupy odzieżowe, czasami wspólnie z wychowawcą. Dzieci uczyły się w szkołach poza Placówką, korzystały z korepetycji w zależności od indywidualnych potrzeb, miały też zapewnione miejsce do nauki - we własnych pokojach. Wychowankowie, zaopatrzeni byli w podręczniki, pomoce i przybory szkolne. Wszyscy wychowankowie brali udział w zajęciach pozalekcyjnych lub rekreacyjno-sportowych. Troje dzieci uczestniczyło w zajęciach 4 Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 22 grudnia 2011 r. w sprawie instytucjonalnej pieczy zastępczej (Dz. U. nr 292, poz. 1720) 5

6 socjoterapeutycznych w placówce, 2 w zajęciach z psychologiem poza placówką. W okresie wakacyjnym 1 wychowanek był na zagranicznym wyjeździe wakacyjnym zorganizowanym przez Stowarzyszenie SOS. Podczas kontroli Dyrektor Programu poinformował o sposobie organizowania wypoczynku dla wychowanków placówek. Wyznaczony kierownik organizator dobierał miejsce wypoczynku, rekrutował kadrę, zgłaszał informację do Kuratorium Oświaty, planował atrakcje dla uczestników. W ramach kosztów organizacji wypoczynku finansowane były: noclegi, wyżywienie, wyposażenie w sprzęt, dojazd i powrót z miejsca wypoczynku. Ponadto kierownik dysponował dodatkowymi środkami na nieprzewidziane wydatki (leki, zniszczone obuwie itp.). Samochód służbowy był do dyspozycji kierownika wypoczynku zależnie od możliwości organizacyjnych. W 2016 r. podczas wypoczynku letniego kierownik nie korzystał z samochodu służbowego, ponieważ bus był zarezerwowany na biwak rowerowy, natomiast samochód osobowy był potrzebny do załatwiania bieżących spraw jak np. wizyty medyczne. Kierownik miał możliwość finansowania transportu z dodatkowych środków. W razie potrzeby istniała możliwość przesłania pocztą elektroniczną umowy dot. realizacji dodatkowych usług (transportu, opieki ratownika). Dzieci w każdym miesiącu otrzymywały kieszonkowe, co potwierdzały własnoręcznym podpisem w karcie pobytu. Zgodnie z obowiązującym Regulaminem przyznawania kieszonkowego kwota wypłaty kieszonkowego zależy od wieku dzieci i nie może być niższa niż 10 zł. Dyrektor poinformował, że Placówka pokrywa koszty przejazdu do i z miejsca uzasadnionego pobytu dzieci poza Placówką. Placówka zapewniała wspólną przestrzeń mieszkalną, stanowiącą miejsce spotkań i wypoczynku. Wychowawca w godzinach nocnych sprawuje opiekę w sposób zapewniający bieżący i stały nadzór nad dziećmi. Standard świadczonych usług był zgodny z przepisami art. 95 ust. 4 ww. ustawy oraz 18 ust. 1 i ust. 3 oraz 11 i 12 ww. rozporządzenia. /akta kontroli s / W związku z powyższym tę część zadania oceniono pozytywnie. 6

7 II. Sposób organizacji i dokumentowania pracy wychowawczej prowadzonej w placówce Ustaleń dokonano na podstawie analizy dokumentacji prowadzonej dla 4 wychowanków. W okresie kontrolnym nie sporządzono żadnej diagnozy psychofizycznej, nie przyjmowano nowych dzieci. 2 dzieci umieszczonych było w 2005 r., 1- w 2006 r., dla nich nie sporządzono diagnozy. Dla dziecka umieszczonego w Placówce w 2014 r. (wychowanek nr 4 z wykazu wychowanków) niezwłocznie po przyjęciu dziecka, psycholog sporządził diagnozę psychofizyczną, która nie zawierała wszystkich informacji wymienionych w 14 ust. 3 i 4 ww. rozporządzenia, tj. analizy relacji dziecka z jego najbliższym otoczeniem oraz osobami ważnymi dla dziecka. Dla wszystkich wychowanków opracowane były plany pomocy dziecku. Plany pomocy 3 wychowanków nie uwzględniały diagnozy psychofizycznej, co jest niezgodne z przepisami 15 ust. 4 pkt 1 5 ww. rozporządzenia. Plany podpisane były przez pracownika socjalnego, wychowawcę, wychowanka, Dyrektora Placówki, psychologa, pedagoga, zastępcę Dyrektora ds. Pedagogicznych. Plany były oceniane pod kątem realizacji i podlegały modyfikacji nie rzadziej niż co pół roku, a w przypadku podjęcia decyzji, że nie zachodzi potrzeba modyfikacji, odnotowywano ten fakt w protokole z posiedzenia zespołu ds. okresowej oceny sytuacji dziecka. W planie pomocy 1 dziecka znajdowało się kilka różnych dat, co uniemożliwia stwierdzenie kiedy został sporządzony dokument. Dla wszystkich wychowanków, niezależnie od wieku, jako cel długoterminowy określono przygotowanie do usamodzielnienia, co nie było adekwatne do sytuacji dzieci w wieku 10 i 12 lat, które powróciły do rodziny (wychowankowie nr 3 i 4 z wykazu wychowanków), co jest niezgodne z 15 ust. 3 pkt 1 ww. rozporządzenia. Karty pobytu prowadzone były dla wszystkich wychowanków. Zgodnie 17 ust. 2 ww. rozporządzenia zawierały informacje o znaczących dla dziecka wydarzeniach, postępach w nauce szkolnej, stanie zdrowia dziecka, ocenę aktualnej sytuacji dziecka ponadto informację o kieszonkowym. Wpisy w kartach uzupełniane były w cyklach miesięcznych, opatrzone były czytelnym podpisem wychowawcy oraz podpisem wychowanka w rubryce potwierdzającej odbiór kieszonkowego ust. 4 pkt 1 rozporządzenia: Plan pomocy opracowywany jest na postawie diagnozy, o której mowa w 14 7

8 Ewidencja wychowanków prowadzona była w formie elektronicznej i zawierała informacje zgodne z 17 ust. 5 ww. rozporządzenia. /akta kontroli s / W związku z powyższym tę część zadania oceniono pozytywnie pomimo uchybień. III. Praca na rzecz powrotu dziecka do rodziny lub regulacji jego sytuacji prawnej Ustaleń dokonano na podstawie analizy dokumentacji wszystkich wychowanków oraz rozmów z dyrektorem, wychowawcą, wychowankiem. Placówka umożliwiała dzieciom regularne, bezpośrednie kontakty z rodzicami oraz z innymi osobami bliskimi, z wyjątkiem przypadków, w których sąd zakazał lub ograniczył prawo do osobistych kontaktów z dzieckiem. Wychowawca motywował rodziców do podejmowania działań mających na celu poprawę ich sytuacji życiowej, utrzymywania stałego kontaktu z dzieckiem, angażowania się w sprawy dziecka. Rodzice zapraszani byli na uroczystości ważne dla dziecka, wychowankowie byli urlopowani do rodziców, utrzymywali z nimi kontakty telefoniczne, listowne. W kontrolowanym okresie z Placówką współpracowały 2 rodziny oraz 1 asystent rodziny. 3 wychowanków, którzy mieli uregulowaną sytuację prawną, zostało zgłoszonych do ośrodka adopcyjnego. Dziecko z nieuregulowaną sytuacją prawną w listopadzie 2016 roku, zgodnie z decyzją sądu powróciło do domu rodzinnego. W kontrolowanym okresie do domu rodzinnego powróciło łącznie 2 wychowanków, nikt nie został przyjęty do Placówki. Nie zachodziły okoliczności występowania do sądu z wnioskiem, o którym mowa w art. 100 ust. 4a ww. ustawy. /akta kontroli s / W związku z powyższym tę część zadania oceniono pozytywnie. IV. Zasadność dalszego pobytu dziecka w placówce Ustaleń dokonano na podstawie analizy dokumentacji 4 wychowanków. W okresie objętym kontrolą posiedzenia zespołów do spraw okresowej oceny sytuacji dziecka odbywały się w miarę potrzeb nie rzadziej niż co pół roku, z zachowaniem terminów wskazanych w art. 138 ust. 1 ww. ustawy. W posiedzeniach zespołów brał udział Dyrektor lub zastępca, 8

9 przedstawiciele organizatora rodzinnej pieczy zastępczej, wychowawca, psycholog, pracownik socjalny. W protokołach z posiedzeń w dniach: 4 października 2016 r. i 26 września 2017 r. brak jest podpisu pedagoga, chociaż figuruje w wykazie uczestników posiedzeń. Na posiedzeniach zespołów dokonywano oceny zgodnie z art. 136 i art. 139 ust. 1 ww. ustawy, brano pod uwagę opinie i uwagi wychowanka lub zgłoszone w jego imieniu przez wychowawcę. Wnioski dotyczące zasadności dalszego pobytu w placówce przesyłano do właściwych sądów, jednak w terminie dużo późniejszym. Dyrektor poinformował, że pedagog odpowiedzialny za przesyłanie ww. dokumentów mimo ustnych upomnień nie stosował się do wykonania powyższego zadania. W okresie kontrolnym nie sporządzano opinii wskazanych w art. 139a. /akta kontroli s / W związku z powyższym tę część zadania oceniono pozytywnie pomimo uchybień. V. Zakres i jakość działań zmierzających do usamodzielnienia wychowanków Ustaleń dokonano na podstawie analizy dokumentacji, rozmowy z wychowawcą oraz wychowankiem. Placówka przygotowywała wychowanków do samodzielnego życia. Podejmowano działania mające na celu wzrost ich samodzielności, odpowiedzialności i zaradności życiowej. Wychowankowie w ramach swoich obowiązków pomagali w utrzymywaniu porządku w Placówce czy sporządzaniu posiłków. Starsi wychowankowie samodzielnie robili zakupy, np. odzież, kosmetyki. W okresie objętym kontrolą w Placówce w procesie usamodzielnienia pozostawał 1 wychowanek (nr 1 z wykazu wychowanków), który na opiekuna usamodzielnienia wskazał wychowawcę. Ustalono, że nie został zachowany termin określony w art. 145 ust. 2 ww. ustawy. Opiekun wyznaczony został przez wychowanka z miesięcznym opóźnieniem. Osoba wyznaczona na opiekuna usamodzielnienia uzyskała akceptację kierownika powiatowego centrum pomocy rodzinie. /akta kontroli s. 136/ W związku z powyższym tę część zadania oceniono pozytywnie pomimo uchybień. VI. Kwalifikacje pracowników merytorycznych zatrudnionych w placówce Ustaleń dokonano na podstawie analizy dokumentów pracowników. 9

10 Placówka funkcjonuje w strukturze Programu SOS Wiosek Dziecięcych Siedlce, który zapewnia obsługę ekonomiczno-administracyjną, organizacyjną i wsparcie specjalistyczne jednostkom programowym prowadzonym przez Stowarzyszenie SOS. Z wykazu pracowników pedagogicznych i specjalistów wynika, że w Placówce zatrudniony był wychowawca, który w razie potrzeby mógł otrzymać pomoc ze strony 2 asystentów wychowawcy. Ponadto na rzecz Placówki pracowali: Dyrektor, zastępca dyrektora do spraw pedagogicznych, 3 pedagogów, psycholog i pracownik socjalny. Wychowawca zatrudniony był na podstawie umowy o pracę w pełnym wymiarze godzin, posiadał wykształcenie wyższe pedagogiczne, zgodnie z art. 98 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy. Złożył oświadczenia wymienione w art. 98 ust. 3 pkt 1-3 oraz był zdolny do pracy w placówce opiekuńczowychowawczej, co zostało potwierdzone zaświadczeniem lekarskim o braku przeciwwskazań do tej pracy. Wychowawca posiadał Zaświadczenie kwalifikacyjne Nr 5/09, ukończył szkolenie dla kandydatów zgłaszających gotowość do pełnienia funkcji rodziny zastępczej. Asystenci wychowawcy zatrudnieni byli na umowę zlecenie, posiadali wykształcenie wyższe na kierunku pedagogika. 1 asystent nie złożył oświadczenia wymienionego w art. 98 ust. 3 pkt 1-3 ww. ustawy, ani zaświadczenia lekarskiego, o którym mowa w art. 98 ust. 3 pkt 4. Dyrektor posiadał wykształcenie wyższe magisterskie, złożył oświadczenia, o których mowa w art. 97 ust. 3 pkt 3-5 w związku z art. 97 ust. 4 ww. ustawy oraz był zdolny do kierowania placówką opiekuńczo-wychowawczą, co zostało potwierdzone zaświadczeniem lekarskim o braku przeciwwskazań do pełnienia tej funkcji. W kwietniu 2017 r. uzyskał pozytywną opinię organizatora rodzinnej pieczy zastępczej dotyczącą predyspozycji do pełnienia funkcji dyrektora placówki opiekuńczo-wychowawczej. Zatrudnieni specjaliści: psycholog, 3 pedagogów i pracownik socjalny posiadali wykształcenie określone w art. 98 ust. 1 ww. ustawy. Wszyscy, poza 1 pedagogiem złożyli oświadczenia wymienione w art. 98 ust. 3 pkt 1-3 ww. ustawy. Zakresy obowiązków pracowników były dostosowane do faktycznie wykonywanych przez nich zadań. Kadra współpracująca z Rodziną SOS Nr 2 korzystała ze szkoleń w okresie objętym kontrolą. /akta kontroli s / W związku z powyższym tę część zadania oceniono pozytywnie pomimo nieprawidłowości. 10

11 VII. Przestrzeganie i wykonywanie praw dziecka Oceny przestrzegania i wykonywania praw dziecka dokonano na podstawie rozmów z Dyrektorem, wychowawcą, wychowankiem oraz analizy ankiet kadry i dokumentów regulujących funkcjonowanie placówki. Szczegółową organizację Placówki określa Regulamin organizacyjny Placówki opiekuńczowychowawczej - Rodzina SOS 2, w którym 9 wyszczególnia prawa wychowanków. Zapisy Regulaminu są zgodne z obowiązującymi przepisami i nie ograniczają praw dziecka. Ustalenia dotyczące wypłaty kieszonkowego zawarte są w Regulaminie wypłaty kieszonkowego w Wiosce Dziecięcej SOS w Siedlcach, natomiast stawki miesięczne - w załączniku do Uchwały Nr 90/2016 Zarządu Stowarzyszenia SOS Wioski Dziecięce w Polsce. Kwota kieszonkowego wynosi od 10 zł do 70 zł, w zależności od wieku wychowanka. W pkt 5 ww. Regulaminu znalazł się zapis mówiący, że istnieje możliwość ograniczenia wypłaty kieszonkowego za m.in. za nie uczestniczenie w kołach zainteresowań. Zapis ten narusza możliwość swobodnego rozwijania pasji i zainteresowań dziecka i nie daje gwarancji otrzymania przez dzieci comiesięcznej, minimalnej kwoty do własnego dysponowania, w przypadku gdy dziecko otrzymuje najniższą kwotę kieszonkowego. Ponadto za szczególne osiągnięcia szkolne lub pozaszkolne możliwe są raz w roku nagrody Dyrektora. Rozmowy dotyczące trudnych sytuacji odbywały się w warunkach zapewniających dyskrecję. W Stowarzyszeniu SOS Wioski Dziecięce w Siedlcach funkcjonuje tzw. osoba godna zaufania, do której wychowankowie mogą zgłaszać sytuacje trudne, bądź naruszanie ich praw. Osoba ta wszczyna działania niezbędne do zagwarantowania bezpieczeństwa wszystkim dzieciom. Sytuacja taka miała miejsce w placówce w 2017 r. Podczas kontroli kontrolerzy nie mieli możliwości zapoznania się z dokumentacją dotyczącą tego zdarzenia. Dokumentacja została dostarczona w terminie późniejszym. Podjęte zostały działania określone w Polityce ochrony dziecka wszczynanej w przypadku zajścia związanego z bezpieczeństwem dziecka. Uczestnikom zapewniono wsparcie psychologiczne i pedagogiczne by sytuację wyjaśnić i udzielić pomocy. Dzieci miały zapewniony dostęp do telefonów i adresów instytucji zajmujących się przestrzeganiem praw dziecka. Opiekun prawny dzieci wyraził zgodę na przetwarzanie danych osobowych, informacji i zdjęć w celach sponsorskich oraz na umieszczanie, publikowanie i rozpowszechnianie wizerunku dzieci. 11

12 Oświadczenia podpisane były przez opiekuna prawnego oraz wychowanków. Z uzyskanych informacji wynika, że przed każdą imprezą, sesją zdjęciową lub nagraniową składana była osobna zgoda lub jej brak. Dyrektor poinformował, że dokłada wszelkich starań, aby materiały były autoryzowane przez wychowawcę, opiekuna prawnego, dyrektora i zastępcę. W trakcie kontroli przeprowadzono rozmowę z 1 wychowankiem, za jego zgodą. Wychowanek wykazał znajomość zasad oraz obowiązków w Placówce, potwierdził przestrzeganie przysługujących mu praw. W razie zmiany w sytuacji osobistej, informacje przekazuje mu wychowawca. W Placówce nikt go nie obrażał, nie krzyczał, nie mówił na forum o jego problemach. Jeśli chodzi o kary, wcześniej zdarzał się zakaz korzystania z komputera, telewizji lub zakaz wyjścia z Placówki, ewentualnie prace na rzecz Wioski SOS. Wśród nagród wymienił wyróżnienie na apelu na amfiteatrze w Wiosce. W przypadku nieprzestrzegania praw dziecka, najpierw zwróciłby się do wychowawcy albo kogoś z biura. Wychowanek potwierdził otrzymywanie co miesiąc kieszonkowego w wysokości 70 zł. Pieniądze te przechowywane są u wychowawcy. Wychowankowie mają nieograniczony dostęp do produktów żywnościowych i w każdej chwili mogą sobie coś przyrządzić i zjeść. Wychowanek nie pamięta, czy podpisywał zgodę na umieszczanie i publikowanie wizerunku, ale przed każdą imprezą organizowaną w Wiosce SOS podpisywane są odrębne zgody, jak określił wychowanek: widzimy co podpisujemy. Wychowanek może odmówić i nie podpisać zgody, nie poniesie z tego tytułu żadnych konsekwencji. Wychowankowie mają możliwość odbywania praktyk religijnych zgodnie z wyznaniem, mogą też odmówić udziału w nich bez żadnych konsekwencji. Analiza ankiet wypełnionych dobrowolnie przez 5 osób zatrudnionych w Stowarzyszeniu SOS, w tym dyrektora i wychowawcę, nie wykazała nieprawidłowości związanych z łamaniem praw dziecka. /akta kontroli s / W związku z powyższym tę część zadania oceniono pozytywnie pomimo uchybień. Za stwierdzone nieprawidłowości i uchybienia odpowiedzialność ponosi dyrektor Placówki, pan Jarosław Świerczewski, ich przyczyną jest brak wystarczającego nadzoru z jego strony nad właściwą organizacją pracy wychowawczej w placówce. 12

13 Na podstawie art. 197d ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej oraz na podstawie rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 21 sierpnia 2015 r. w sprawie przeprowadzania kontroli przez wojewodę oraz wzoru legitymacji uprawniającej do przeprowadzania kontroli i wobec stwierdzonych nieprawidłowości i uchybień kieruję do pana dyrektora następujące zalecenia pokontrolne: Zalecenia: 1. Sporządzać Plany pomocy dziecku zgodnie z 15 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 22 grudnia 2011 r. w sprawie instytucjonalnej pieczy zastępczej (Dz. U. Nr 292, poz. 1720), wyznaczać cele długoterminowe adekwatne do wieku i sytuacji dziecka, wskazywać datę powstania planu, 2. Dotrzymywać terminu wyznaczania opiekuna usamodzielnienia zgodnie z art. 145 ust. 2 ww. ustawy, 3. Uzupełnić dokumentację osobową asystenta wychowawcy i pedagoga o oświadczenia oraz dokumentację asystenta wychowawcy o zaświadczenie lekarskie o braku przeciwwskazań do pracy, zgodnie z art. 98 ust. 3 ww. ustawy, 4. Dokonać zmian w zapisach Regulaminu wypłaty kieszonkowego w Wiosce Dziecięcej SOS w Siedlcach dotyczących kwot wypłacanego kieszonkowego, w ten sposób by zagwarantować wypłatę najniższej kwoty określonej w ww. rozporządzeniu, nawet w przypadku jego ograniczenia. Dokonać zmiany zapisu dotyczącego zmniejszenia wypłaty kieszonkowego za nieuczestniczenie w kołach zainteresowań, ze względu na prawo dziecka do kształcenia, rozwoju uzdolnień, zainteresowań ( ) określone w art. 4 pkt 5 ustawy. Uwagi i wnioski: 1. Rozważyć możliwość dostosowania zapisów Instrukcji finansowej dot. obligatoryjnego przyjmowania darów przez wychowawców do stanu faktycznego, tj. fakultatywnego przyjmowania darów przez wychowawców, 2. Uzupełnić diagnozy psychofizyczne wychowanków (przyjętych do Placówki przed wejściem w życie ww. ustawy), które powinny być podstawą opracowania planów pomocy, zgodnie z 15 ust. 4 pkt 1 ww. rozporządzenia, 13

14 3. Po dokonaniu okresowej oceny sytuacji dziecka przesyłać bez zbędnej zwłoki, wnioski do sądu zgodnie z art. 138 ust. 2 ww. ustawy, 4. Zagwarantować dostęp do dokumentów prowadzonych przez pracowników Wioski Dziecięcej SOS w każdej sytuacji. Pouczenie Zgodnie z art. 197d ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2017 r. poz. 697, z późn. zm.) oraz 14 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 21 sierpnia 2015 r. w sprawie przeprowadzania kontroli przez wojewodę oraz wzoru legitymacji uprawniającej do przeprowadzania kontroli (Dz. U. poz. 1477) kontrolowana jednostka może w terminie 7 dni od dnia otrzymania wystąpienia pokontrolnego, zgłosić do Wojewody Mazowieckiego zastrzeżenia do wydanego wystąpienia lub/i do zawartych w nim zaleceń pokontrolnych na adres: Mazowiecki Urząd Wojewódzki, Wydział Polityki Społecznej, plac Bankowy 3/5, Warszawa. W przypadku nieuwzględnienia przez Wojewodę Mazowieckiego zastrzeżeń oraz w przypadku nie zgłoszenia zastrzeżeń do zaleceń, kontrolowana jednostka jest obowiązana w terminie 30 dni od otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego powiadomić wojewodę o sposobie realizacji uwag, wniosków i zaleceń. W przypadku uwzględnienia zastrzeżeń odpowiadając na zalecenia należy mieć na uwadze zmiany wynikające z powyższego faktu. Jednocześnie przypominam, że w przypadku osób, które nie realizują zaleceń pokontrolnych mają zastosowanie przepisy art. 198 ww. ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. STARSZY INSPEKTOR WOJEWÓDZKI Beata Trzcińska STARSZY INSPEKTOR WOJEWÓDZKI Małgorzata Tajchman z up. WOJEWODY MAZOWIECKIEGO Anna Karpińska Zastępca Dyrektora Wydziału Polityki Społecznej 14