Pani Anna Walczewska Kierownik Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Raciążu

Transkrypt

1 Warszawa, 22 grudnia 2016 r. WOJEWODA MAZOWIECKI WPS-C SO Pani Anna Walczewska Kierownik Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Raciążu WYSTĄPIENIE POKONTROLNE Na podstawie art. 197b w związku z art. 186 pkt 3 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2016 r. poz. 575), zwanej dalej ustawą, zespół inspektorów Oddziału Polityki Społecznej w Delegaturze Placówce Zamiejscowej w Ciechanowie Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego w Warszawie: Wioletta Wróblewska starszy inspektor wojewódzki i Sławomir Ozdarski starszy inspektor wojewódzki, przeprowadzili w dniach 22, 24 i 25 listopada 2016 r. kontrolę problemową w Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej w Raciążu z siedzibą przy ul. 11-go listopada 20. Zakres kontroli obejmował: zapewnienie rodzinie przeżywającej trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych wsparcia i pomocy asystenta rodziny w okresie od 1 stycznia 2015 r. do dnia kontroli. Wyniki kontroli zostały przedstawione w arkuszu ustaleń kontroli, podpisanym przez Panią bez zastrzeżeń w dniu 9 grudnia 2016 r. Na podstawie art. 197d ww. ustawy oraz na podstawie rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 21 sierpnia 2015 r. w sprawie przeprowadzania kontroli przez wojewodę oraz wzoru legitymacji uprawniającej do przeprowadzania kontroli (Dz. U. z 2015 r. poz. 1477) przekazuję niniejsze wystąpienie pokontrolne. Wstępne ustalenia Obowiązki Kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Raciążu pełni Pani od 1 lipca 1992 roku.

2 Uchwałą Nr XXXIII/194/2013 z dnia 3 grudnia 2013 roku Rada Gminy Raciąż nadała statut Ośrodkowi w brzmieniu określonym w załączniku do uchwały. W statucie jest zapis stanowiący, że Ośrodek realizuje zadania wynikające z ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. Zarządzeniem Nr 02/2016 Kierownika Ośrodka z dnia 16 maja 2016 roku wprowadzono Regulamin Organizacyjny. W 6 uwzględnione zostało stanowisko asystenta rodziny. Zaś w 18 wyszczególnione zostały zadania asystenta rodziny. Ustalono, że w kontrolowanym okresie nie miały miejsca kontrole w podobnym zakresie. Zgodnie z zapisem art. 176 ustawy do zadań własnych gminy należy opracowanie i realizacja 3-letnich gminnych programów wspierania rodziny. Opracowanie gminnego programu poprzedzono dokonaniem, przez Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Raciążu, wstępnego rozeznania potrzeb w zakresie pomocy w opiece i wychowaniu dziecka na terenie gminy Raciąż. Następnie Rada Gminy Raciąż Uchwałą Nr XXIX/171/2013 z dnia 3 czerwca 2013 roku przyjęła Gminny Program Wspierania Rodziny na terenie Gminy Raciąż na lata Wykonanie uchwały powierzono Wójtowi Gminy Raciąż. Głównym celem Programu jest tworzenie warunków umożliwiających realizowanie wspólnej polityki na rzecz wzmacniania rodziny. Zgodnie z art. 179 ust.1 ustawy Wójt Gminy Raciąż składał Radzie Gminy roczne sprawozdanie z realizacji zadań z zakresu wspierania rodziny na terenie gminy, w terminie do 31 marca roku następnego. Ustalenia: Diagnozę opracował Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej, natomiast kompleksowego rozeznania potrzeb w zakresie pomocy w opiece i wychowaniu dziecka poprzez identyfikację problemu i diagnozę zjawiska w środowisku lokalnym powinny dokonać wspólnie instytucje i podmioty udzielające pomocy i wsparcia rodzinom z terenu gminy. Gminny Program Wspierania Rodziny na terenie Gminy Raciąż na lata nie zawiera opracowanego harmonogramu realizacji zadań, terminów ich realizacji oraz wyznaczonych podmiotów odpowiedzialnych za ich realizację. Wojewoda Mazowiecki pozytywnie z uchybieniami ocenił sposób organizacji i realizacji przez Ośrodek zadań wynikających z ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, w tym: 1. Zapewnienie warunków organizacyjno-kadrowych do realizacji zadania z zakresu wspierania rodziny;

3 2. Prawidłowość, adekwatność i skuteczność udzielanej pomocy i wsparcia rodzinie przeżywającej trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych przez działania prowadzone w formie pracy z rodziną lub pomocy w opiece i wychowaniu dziecka. 1. Zapewnienie warunków organizacyjno-kadrowych do realizacji zadania z zakresu wspierania rodziny. Podmiotem realizującym zadania wynikające z ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej jest Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Raciążu. Zarówno w statucie Ośrodka jak i regulaminie organizacyjnym jednostki znajdują się stosowne zapisy. Wójt Gminy Raciąż udzielił Kierownikowi Ośrodka upoważnienia do prowadzenia spraw z zakresu wspierania rodziny. Asystenta rodziny zatrudnia Kierownik Ośrodka. Osoby na tym stanowisku zatrudniane były w pełnym wymiarze czasu pracy w systemie zadaniowego czasu pracy. W kontrolowanym okresie w Ośrodku funkcjonował 1 etat asystenta rodziny. Od r. dotychczasowy asystent rodziny przebywał na zwolnieniu lekarskim. W celu zapewnienia ciągłości wsparcia udzielanego rodzinom przez asystenta rodziny, Kierownik Ośrodka podjął starania o zatrudnienie kolejnej osoby na zastępstwo. Obecny asystent rodziny zatrudniony został r. na umowę o pracę, w pełnym wymiarze czasu pracy. W umowie o pracę zawarty był zapis, że asystent rodziny wykonuje swoje obowiązki także w godzinach popołudniowych oraz w dni wolne od pracy, także w weekendy. Osoby zatrudnione na stanowisku asystenta rodziny posiadały kwalifikacje określone w art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy. Systematycznie podnosiły swoje kwalifikacje w zakresie pracy z rodziną. Posiadały zakresy czynności, w których uwzględnione zostały zadania wynikające z art. 15 ust. 1 ustawy. Praca asystenta rodziny nie była łączona z wykonywaniem obowiązków pracownika socjalnego. Asystent nie prowadził również postępowań z zakresu świadczeń realizowanych przez gminę. Ustalenia: Asystent rodziny prowadził miesięczne karty czasu pracy z poszczególnymi rodzinami, w których rozpisany był czas pracy z rodziną w terenie. Brak natomiast ewidencji czasu poświęconego na wykonywanie pracy w biurze. Uniemożliwia to dokonanie bilansu i ustalenie ile godzin miesięcznie wypracowuje asystent rodziny.

4 2. Prawidłowość, adekwatność i skuteczność udzielanej pomocy i wsparcia rodzinie przeżywającej trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych przez działania prowadzone w formie pracy z rodziną lub pomocy w opiece i wychowaniu dziecka. Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Raciążu jest głównym realizatorem działań związanych z identyfikowaniem środowisk wymagających wsparcia. Ponadto informacje o rodzinach przeżywających trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych napływają od kuratorów sądowych, przedstawicieli placówek oświatowych i sołtysów. Nowe sygnały są konfrontowane z posiadanymi już informacjami na temat rodzin. Kolejnym krokiem jest podjęcie działań polegających na podjęciu współpracy z daną rodziną. Ośrodek kieruje do rodziny pracownika socjalnego w celu przeprowadzenia wywiadu środowiskowego. Pracownik socjalny po dokonaniu analizy sytuacji rodziny i ewentualnym stwierdzeniu, że zachodzi potrzeba przydzielenia rodzinie asystenta rodziny, występuje do Kierownika Ośrodka z wnioskiem w tej sprawie. Na terenie Gminy Raciąż funkcjonują następujące podmioty i instytucje działające na rzecz dziecka i rodziny: Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Raciążu, Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, placówki oświatowe, Posterunek Policji w Raciążu. Ponadto pomoc dla mieszkańców gminy świadczą również: Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Płońsku, Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Płońsku oraz Zespół Kuratorski. W celu osiągnięcia lepszych efektów poszczególne instytucje i podmioty zajmujące się pracą na rzecz rodziny współpracują ze sobą. Zasady tej współpracy nie zostały formalnie określone. Mają one charakter doraźny. Podmioty włączają się do działań w zakresie swoich możliwości i kompetencji. Praca z rodziną, zgodnie z art. 8 ust. 2 pkt 1 ustawy, jest jedną z form wspierania rodziny. Rodziny, w których występował problem nadużywania alkoholu mogły korzystać z pomocy świadczonej przez specjalistów z Niepublicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej Szansa w Płońsku z filią w Raciążu. W ramach wsparcia oferowanego przez Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej rodziny korzystały ze świadczeń z pomocy społecznej, świadczeń rodzinnych oraz pomocy żywnościowej. Dzieci z trudnościami w nauce diagnozowane były w Poradni Psychologiczno- Pedagogicznej w Płońsku. W Urzędzie Gminy, dla osób korzystających z pomocy społecznej, świadczona była bezpłatna pomoc prawna. Na terenie Gminy Raciąż nie funkcjonują placówki wsparcia dziennego. Gmina nie obejmowała rodzin przeżywających trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych pomocą rodzin wspierających, ponieważ żadna rodzina nie wyraziła chęci, aby pełnić tę funkcję.

5 W 2015 roku w Gminie Raciąż wsparciem asystenta rodziny objętych było 8 rodzin, w których zamieszkiwało 26 dzieci w wieku do 18 roku życia. Natomiast na dzień kontroli asystent rodziny współpracował z 6 rodzinami (19 dzieci do 18 r. ż.). Dokumentacja poszczególnych rodzin gromadzona była w osobnych segregatorach. Kontroli poddano dokumentację 9 rodzin. Asystent rodziny realizował zadania, o których mowa w art. 15 ust.1 ustawy, między innymi: opracowywał i realizował plany pracy z rodziną, udzielał pomocy rodzinom w poprawie ich sytuacji życiowej, prowadził dokumentację dotyczącą pracy z rodziną, dokonywał okresowej oceny sytuacji rodziny, współpracował z instytucjami i podmiotami specjalizującymi się w działaniach na rzecz dziecka i rodziny. W przypadku dzieci umieszczonych w pieczy zastępczej asystent rodziny współpracował z koordynatorem rodzinnej pieczy zastępczej oraz organizatorem pieczy. Uczestniczył w posiedzeniach zespołów do spraw okresowej oceny sytuacji dzieci. Dokumentacja prowadzona przez asystenta rodziny zawierała: wywiad środowiskowy, przeprowadzony przez pracownika socjalnego, zgodę rodziny na współpracę z asystentem rodziny, ocenę sytuacji rodziny, plan pracy z rodziną (sporządzany we współpracy z rodziną), aktualizacje planu pracy z rodziną, okresową ocenę sytuacji rodziny, miesięczną kartę pracy z rodziną, opinie do sądu i innych podmiotów na temat rodziny, sprawozdania półroczne, notatki służbowe, oraz inne dodatkowe informacje o rodzinie z innych instytucji. Ustalenia: Ocena sytuacji rodziny sporządzana była nawet po kilku miesiącach od daty wyrażenia zgody przez rodzinę na współpracę z asystentem rodziny. Natomiast współpraca asystenta rodziny z rodziną podejmowana była bez zbędnej zwłoki.

6 Plany pracy z rodziną opracowane były przez asystenta rodziny we współpracy z przedstawicielem rodziny i pracownikiem socjalnym. Cele szczegółowe formułowane były w sposób zbyt ogólnikowy. Od sporządzenia oceny sytuacji rodziny do opracowania planu pracy z rodziną mijało niekiedy kilka miesięcy. Nadzór Kierownika Ośrodka nad pracą asystenta rodziny sprawowany był poprzez wizyty kontrolne w rodzinach objętych wsparciem asystenta rodziny, konsultowanie bieżących problemów i działań, zatwierdzanie okresowych ocen sytuacji rodziny oraz sprawozdań półrocznych z pracy asystenta rodziny. W związku z powyższymi ustaleniami wydaje się następujące zalecenia pokontrolne: 1. Podjąć działania w celu nawiązania współpracy z rodzinami, które mogłyby stanowić rodzinę wspierającą dla rodzin przeżywających trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych. 2. Rozważyć możliwość utworzenia na terenie gminy placówki wsparcia dziennego jako istotnego elementu infrastruktury w zakresie wsparcia rodzin. Uwagi i wnioski: 1. Do Gminnego Programu Wspierania Rodziny wprowadzić harmonogram działań określający terminy realizacji poszczególnych zadań oraz podmioty odpowiedzialne za ich realizację. 2. Wprowadzić ewidencję godzin pracy asystenta rodziny uwzględniającej zadaniowy czas pracy, wynikający z norm 40-godzinnego tygodnia pracy. 3. Podjąć działania w celu skrócenia czasu opracowania oceny sytuacji rodziny oraz planu pracy z rodziną. 4. Cele szczegółowe ujęte w planie pracy z rodziną formułować bardziej precyzyjnie i szczegółowo. Pouczenie: Zgodnie z art. 197d ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2016 r. poz. 575) kontrolowana jednostka może, w terminie 7 dni od dnia otrzymania zaleceń pokontrolnych zgłosić do nich zastrzeżenia do Wojewody Mazowieckiego na adres: Mazowiecki Urząd Wojewódzki, Wydział Polityki Społecznej, Plac Bankowy 3/5, Warszawa. W przypadku nieuwzględnienia przez Wojewodę Mazowieckiego zastrzeżeń oraz w przypadku nie zgłoszenia zastrzeżeń do zaleceń, kontrolowana jednostka jest obowiązana w terminie 30 dni powiadomić o sposobie realizacji zaleceń Wydział Polityki Społecznej

7 Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego w Warszawie, a w przypadku ich uwzględnienia należy mieć na uwadze zmiany wynikające z powyższego faktu. Z up. WOJEWODY MAZOWIECKIEGO Marcin Wodziński Zastępca Dyrektora Wydziału Polityki Społecznej STARSZY INSPEKTOR WOJEWÓDZKI Wioletta Wróblewska STARSZY INSPEKTOR WOJEWÓDZKI Sławomir Ozdarski