MODUŁ FAKULTATYWNY - sylabus OGÓLNE INFORMACJE O MODULE Tytuł modułu Tryb Rok Semestr Podstawy zachowań organizacyjnych niestacjonarny dowolny letni Liczba ECTS 6 Liczba godzin modułu 30 Koordynator/Wykładowca Kontakt dr Kinga Padzik kpadzik@swps.edu.pl Inni wykładowcy - Warunki uczestnictwa - Podstawy zachowań organizacyjnych WYKŁAD z Zajęcia składowe modułu elementami konwersatorium SPRAWDZANIE OSIĄGNIĘĆ, WYMAGANIA CO DO ZALICZENIA A EFEKTY KSZTAŁCENIA ZAŁOŻONE W MODULE ZADANIE Sprawdzane kierunkowe efekty kształcenia dla modułu Studia I stopnia Studia jednolite Max wynik Wymagane min. (20%) egzamin wiedzy Ma wiedzę o miejscu psychologii w systemie nauk oraz o jej przedmiotach i metodologicznych K_W01 K_W01 85 17 powiązaniach z obszarem zarządzania zasobami ludzkimi. Zna terminologię używaną w psychologii i jej subdyscyplinach, rozumie jej źródła oraz zastosowanie w obrębie ZZL. K_W02 K_W02 Ma wiedzę o różnych rodzajach struktur społecznych i instytucjach życia społecznego, ich funkcjonowaniu oraz zachodzących między nimi K_W09 K_W09 relacjach istotnych z punktu widzenia psychologii i w obrębie ZZL. Aktywny udział w dyskusji Student posiada umiejętność obserwowania i interpretowania/oceniania człowieka w kontekście funkcjonowania organizacji, poszukiwania różnych K_U03 K_U03 15 3 źródeł informacji Student ma świadomość dynamicznego rozwoju wiedzy i stosowanych metod działania w zakresie K_K01 K_K01 ZZL, a tym samym świadomość konieczności ciągłego doszkalania się w tej dziedzinie 1
UWAGA: Suma wymaganych minimum nie jest wystarczająca do zaliczenia modułu. Aby zaliczyć kurs Liczba punktów należy uzyskać co najmniej 60 punktów. POWIĄZANIE PUNKTÓW Z OCENĄ MODUŁU Ocena 0-59 2 (niedostateczny) 60-67 3 (dostateczny) 68-75 3,5 (dostateczny plus) 76-83 4 (dobry) 84-91 4, 5 (dobry plus) 92-100 5 (bardzo dobry) SZCZEGÓŁOWA TEMATYKA ZAJĘĆ SKŁADOWYCH I WYMAGANA LITERATURA TEMAT 1: Wprowadzenie / osobowość a. Wprowadzenie. Czym są zachowania organizacyjne? O czym traktuje ta dziedzina? b. Czym jest organizacja? c. Kim jest człowiek w organizacji? d. Dylemat wpisany w organizację e. Czym jest osobowość jednostki? f. Teorie cech (omówione są: czynnikowa teoria osobowości R.B. Cattella, teoria PEN koncepcja trzech superczynników H.J. Eysencka oraz PMO pięcioczynnikowy model osobowości P.T. Costy i R.McCrae a); teorie poznawcze i podejścia psychodynamiczne (w ramach ostatniego omawiane jest podejście C. Jounga). g. Dlaczego osobowość jest kluczowym pojęciem przy opisie człowieka w ogóle, a szczególnie w kontekście organizacji? TEMAT 2: Procesy poznawcze a. Co to są procesy poznawcze, czym jest przetwarzanie informacji i system poznawczy? b. Jak powstaje i jak jest zorganizowana wiedza o świecie? c. Jak spostrzegamy, oceniamy i uczymy się świata, w tym relacji z innymi ludźmi? d. Czy jesteśmy w tym nieomylni czy może popełniamy błędy? e. Jakie to ma znaczenie dla naszego zachowania, dla oceny przez innych i dla funkcjonowania w środowisku organizacji? f. Czym jest proces komunikacji teoria komunikacji A. Mechrabiana (trzy podstawowe kanały komunikacji: werbalny, niewerbalny i parawerbalny) oraz teoria spostrzegania społecznego E. Aronsona. g. Na czym polega rozumowanie i jakie zasady je opisują. h. Trzy zjawiska ukazujące procesy myślowe wnioskowanie dedukcyjne, indukcyjne oraz rozwiązywanie problemów. i. Błędy w rozumowaniu i wnioskowaniu. j. Czym jest proces podejmowania decyzji? Jak przebiega i jakie zjawiska mu towarzyszą? 2
Podstawy zachowań organizacyjnych WYKŁAD z elementami konwersatorium 3 k. Czym jest intuicja? Czy można być w pełni racjonalnym? l. Jak radzenie sobie z decyzjami i problemami wpływa na efektywność zawodową i funkcjonowanie jednostki w organizacji? m. Dysonans poznawczy i dysonans podecyzyjny. TEMAT 3: Motywacja i satysfakcja z pracy a. Czym jest motywacja, jakie są jej rodzaje, skąd się bierze i jaką pełni funkcję? b. Proces motywowania jako główne zadanie menedżera i podstawa efektywnego zarządzania ludźmi. c. Podstawowe teorie motywacji odnoszące się do środowiska organizacji / kontekstu pracy zawodowej teorie treści (teoria potrzeb A. Maslowa; teoria ERG C.P. Alderfera, dwuczynnikowa teoria F.W. Herzberga oraz teoria potrzeb D.C. McClellanda( oraz teorie procesu (teorie oczekiwań: m.in. teoriav.h. Vrooma oraz L.W.Portera i E.E. Lawlera; teoria równości J.S. Adamsa oraz teoria celu E.A. Locke a). d. Dopasowanie do pracy i satysfakcja z pracy jako efekty poprawnego procesu motywowania. e. Pojęcie kompetencji co kryje się pod pojęciem kompetencji? Co oznacza termin zarządzanie kompetencjami i do czego ten proces służy? f. Preferencje zawodowe i dopasowanie pracownika do stanowiska pracy jako kluczowe aspekty odpowiadające za efektywne funkcjonowanie jednostki w organizacji. g. Satysfakcja z pracy czym jest to zjawisko i czym jest warunkowane? Jakie są konsekwencje braku tej satysfakcji. TEMAT 5: Struktura organizacyjna i projektowanie stanowisk pracy a. Proces projektowania struktury organizacyjnej. b. Rodzaje struktur organizacyjnych i ich właściwości (m.in. org. hierarchiczna / funkcjonalna; org. projektowa / macierzowa oraz organizacja wirtualna). c. Projektowanie stanowisk pracy sposoby, narzędzia i wymagane warunki w organizacji. d. Prezentacja przykładowych opisów stanowisk pochodzących z różnych organizacji. e. Opis stanowiska pracy jako dokument porządkujący, jak i podstawa pełnej komunikacji z pracownikiem i zapewnienie mu kontroli nad swoim funkcjonowaniem i miejscem w organizacji TEMAT 6: Kultura organizacyjna i komunikacja w organizacji a. Związki kultury narodowej z kulturą organizacyjną. b. Dwa różne podejścia do badania i definiowania kultury organizacyjnej. c. Czynniki, od których zależy kultura organizacyjna i które wpływają na jej kształtowanie się. d. Typologie kultur organizacyjnych. e. Funkcje kultury organizacyjnej oraz konsekwencje jej oddziaływania. f. Komunikacja jako proces i jako system. g. Komunikacja interpersonalna źródła komunikatów,
Literatura mechanizmy przekazu i zasady poprawności tego procesu. h. Komunikacja w organizacji kierunki przepływu informacji i ich funkcje. i. Komunikacja w grupie wzorce komunikacji i ich konsekwencje dla wykonywania różnych zadań. TEMAT 7: Grupa / zespół, przywództwo a. Grupa i zespół definicja, charakterystyka, rozróżnienie, rodzaje. Perspektywa ogólna i organizacyjna. b. Dynamika rozwoju grup. c. Role zespołowe / grupowe. d. Zjawiska grupowe mające silny wpływ na zachowania się jednostek w grupie. e. Zjawisko i modele przywództwa. f. Różne formy władzy. Władza wynikająca z autorytetu jako podstawa wywierania wpływu typowego dla przywództwa. g. Autorytet i rola przywódcy jako składnik trójczynnikowego modelu zaangażowania pracownika. h. Przywództwo jako zespół cech wrodzonych (McClelland) vs. zespół cech w dużej mierze wyuczalnych (podejście funkcjonalne, behawioralne, sytuacyjne oraz podejście, wg którego przywództwo sprowadza się do dopasowywania kilku wyodrębnionych styli do specyfiki zespołu/grupy). TEMAT 8: Zarządzanie konfliktem i zarządzanie zespołami a. Style zarządzania w powiązaniu z przywództwem. b. Zarządzanie zespołami. c. Konflikty ról w odniesieniu do funkcjonowania w całej organizacji omówienie różnych jego rodzajów. d. Konflikt interpersonalny definicja, charakterystyka. e. Konflikty w zespole źródła, konsekwencje i sposoby radzenia sobie z tym zjawiskiem. f. Zarządzanie konfliktem jaki jest cel tego oddziaływania i na czym ono polega. (wybór) 1. Robbins S.P., Zachowania w organizacji, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, 2004 2. Kuc B.R., Moczydłowska J.M., Zachowania organizacyjne. Podręcznik akademicki, Difin, 2009 (zgodnie z tematami zajęć) 3. Strelau J. (red.), Psychologia. Podręcznik akademicki, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, 2007 tom II: rozdz. 18, 19, 20, rozdz. 24, rozdz. 30, 31, rozdz. 32, 34, 35, 36 tom III: rozdz. 42, 46; rozdz. 51 4. Griffin R.W., Podstawy zarządzania organizacjami, Wydawnictwo Naukowe PWN, 2002 (część V Proces przywództwa) 5. Robbins S.P., DeCenzo D.A., Podstawy zarządzania, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, 2002 (cz. IV) 6. Aronson E., Wilson T.D., Akert R.M. Psychologia społeczna, Wydawnictwo Zysk i S-ka, 1997 rozdz. 3, rozdz. 9 4
Biogram dr Kinga Padzik magister psychologii (UW) doktor nauk ekonomicznych w zakresie nauk o zarządzaniu (UW). Od 1995 roku współwłaściciel firmy ESSEY Doradztwo Personalne oraz wieloletni konsultant i szkoleniowiec w zakresie zarządzania zasobami ludzkimi. Specjalista w zakresie oceny okresowej (SOOP), AC/DC, projektowania stanowisk pracy i struktur organizacyjnych. Autorka pierwszego na polskim rynku leksykonu z zakresu zarządzania zasobami ludzkimi (ZZL) oraz pozycji poświęconej nowatorskiej metodzie oceny pracowników. Współpracownik firm szkoleniowych: Progress Projects, ASAP, Kompetea. Kierownik studium podyplomowego ZZL w CSPiS SWPS. Licencjonowany konsultant techniki MAPP (Motivational Appraisal of Personal Potential). 5