Program pracy wychowawczej w Zespole Placówek Edukacyjnych w Olsztynie na lata 2005 2009 1
1. Postanowienia ogólne W skład Zespołu Placówek Edukacyjnych wchodzą następujące placówki: Szkoła Podstawowa nr 4 Specjalna dla Dzieci z Autyzmem i Niepłnosprawnościami SprzęŜonymi Przedszkole Specjalne nr 11 dla Dzieci z Niepełnosprawnością Ruchową, Upośledzeniem Umysłowym, Niepłnosprawnościami SprzęŜonymi i Autyzmem Przedszkole Publiczne nr 25 z Oddziałami Integracyjnymi Zespół Placówek Edukacyjnych w Olsztynie jest placówką publiczną kształcącą dzieci zdrowe i niepełnosprawne. Naszym celem jest tworzenie optymalnych warunków do pełnego uczestnictwa w edukacji i zapewnienie wysokiego poziomu oddziaływań rehabilitacyjnych. Naszą troską jest to, by kaŝdy osiągnął sukces na miarę własnych, indywidualnych moŝliwości wzrastając w gronie rówieśników. DąŜymy do integracji społecznej i funkcjonalnej. Tworzymy klimat wzajemnej Ŝyczliwości i otwartości na potrzeby drugiego człowieka. Nasze działania opieramy o uniwersalne wartości etyczne, dziedzictwo kulturowe i historyczne naszego państwa i społeczności lokalnej. Przyjęto aktualne załoŝenia i tezy ogólne pedagogiki specjalnej w zakresie poznawania i rozumienia potrzeb osób niepełnosprawnych, które stają się wartościami ogólnymi zarówno w pracy z dzieckiem zdrowym jak i niepełnosprawnym ( za I. Obuchowską 1995, M. Kościelską 1995, K. Mrugalską 1995, T. Witkowskiem 1993): Odchodzimy od medycznego ujęcia problemu niepełnosprawności zorientowanego na wady, braki, defekty i deficyty, a zmierzamy do poszukiwania 2
potencjalnych moŝliwości rozwojowych dziecka, zwłaszcza jego mocnych stron, Pesymizm i bierność zastępujemy podejściem pozytywnym i aktywnym, kompleksowym i interdscyplinarnym; Odchodzimy od akcentowania odmienności somatycznych, psychicznych i społecznych oraz niepełnosprawności rozwojowych a zmierzamy do eksponowania cech, potrzeb wspólnych u wszystkich dzieci, ze szczególnym uwzględnieniem problemów jednostki niepełnosprawnej jako osoby z jej indywidualną biografią i rzeczywistym funkcjonowaniem w środowisku Odchodzimy od interpretacji niepoŝądanych zachowań dziecka jako zaburzeń rozwojowych, a zmierzamy do określania ich jako przejawów niezaspokojenia potrzeb oraz nierozumienia lub lekcewaŝenia ich przez otoczenie; DąŜymy do dynamicznego spojrzenia na specjalne potrzeby edukacyjne dzieci, w których wada postrzegana jest jako utrata funkcji na poziomie organicznym, niepełnosprawność jako utrata lub ograniczenie funkcji na poziomie psychicznym, a upośledzenie jako skutek interakcji między moŝliwościami a brakami tych jednostek oraz moŝliwościami a oczekiwaniami otoczenia Nadrzędną wartością, którą kierujemy się w naszej pracy jest drugi człowiek jego potrzeby, oczekiwania, wzajemna Ŝyczliwość i poczucie bezpieczeństwa. W pracy wychowawczej i dydaktycznej zmierzać będziemy do zintegrowania całej społeczności Zespołu, z zachowaniem specyfiki kaŝdej z placówek. 3
2. Działania wychowawczo dydaktyczne Zamierzamy: - wspierać rozwój emocjonalny dzieci; - rozwijać u dzieci aktywną postawę w zakresie samoobsługi, porozumiewania się i postaw społecznych (m.in. promować twórczą i asertywną postawę dziecka); - doskonalić organizację pracy wychowawczo dydaktycznej; - wykorzystywać technologię informacyjną w pracy z dziećmi; - poszukiwać nowych, efektywnych metod pracy i obserwacji dzieci; - wdraŝać i realizować indywidualne programy edukacyjne; - poszerzać wiedzę i umiejętności uczniów z wykorzystaniem treści zawartych w międzyprzedmiotowych ścieŝkach edukacyjnych i ścieŝkach terapeutycznych; - - kształtcić umiejętność uczestnictwa w Ŝyciu społecznym (kształcić umiejętność odbioru sztuki film, teatr, wystawa); - dąŝyć do uzyskania moŝliwie samodzielnego i niezaleŝnego funkcjonowania wychowanków - współpracować z rodzicami; - współpracować ze środowiskiem lokalnym i placówkami specjalistycznymi. 4
Podejmowane działania: 1. Stwarzanie sytuacji edukacyjnych i wychowawczych mających na celu integrację dzieci zdrowych i o specjalnych potrzebach edukacyjnych. Budowanie więzi uczuciowych: przyjaźni, szacunku, tolerancji oraz prawidłowego komunikowania się poprzez: - wspólne zabawy edukacyjne ( metody aktywne) - zabawy podejmowane z inicjatywy dzieci, - imprezy okolicznościowe, - wspólne programy artystyczne, - zintegrowane programy edukacyjne, - wycieczki, wyjazdy zorganizowane, - konkursy, - twórczość plastyczną, techniczną i artystyczną dzieci 2. Promowanie zdrowego stylu Ŝycia ( m.in. higiena osobista, racjonalne odŝywianie, bezpieczne poruszanie się). Nabywanie umiejętności dbania o swoje zdrowie. Podtrzymywanie umiejętności wcześniej nabytych 3. Rozwijanie zainteresowań przyrodniczych, ekologicznych ( m.in. realizacja programu Ekodolinka ). Zapewnienie optymalnych warunków do wszechstronnego rozwoju dziecka w bezpiecznym i przyjaznym środowisku. Budzenie odpowiedzialności dziecka za siebie i środowisko, w którym Ŝyje. 4. Podejmowanie działań w zakresie edukacji regionalnej, krajowej i europejskiej ( m.in. realizacja programu Mały 5
Europejczyk, opracowanie i realizacja programu Mój region ). Rozwijanie postaw patriotycznych i obywatelskich. Kształtowanie więzi z krajem ojczystym i regionem. Wprowadzenie dziecka w rozszerzające się stopniowo kręgi Ŝycia społecznego : rodzinę, region i ojczyznę. Czynne uczestnictwo w kulturze, rozwijanie wraŝliwości estetycznej i aktywności kulturalnej. 5. Zintegrowanie działań rodziców i pracowników ZPE w organizowaniu imprez, programów artystycznych i okolicznościowych kultywowanie tradycji i uroczystości szkolnych ( m.in. Mikołajki, Spotkania Wigilijne, Bal karnawałowy, Festyn Rodzinny z okazji dnia Mamy, Taty i Dziecka, kiermasze świąteczne). Efektywnej współpracy z domem i integracji ze środowiskiem lokalnym. 6. Współpraca ze środowiskiem lokalnym i placówkami specjalistycznymi (m.in. uczestnictwo w konkursach i imprezach o zasięgu lokalnym i ogólnokrajowym, współpraca międzynarodowa Polska-Dania-Rosja). 7. UmoŜliwienie dzieciom korzystania z dodatkowych zajęć terapeutycznych (m.in. realizacja programów: Partner I, Partner II) 6
8. Okresowa analiza wychowawczo-dydaktyczna, rehabilitacyjna, logopedyczna, psychologiczna (diagnoza wstępna, śródroczna, końcoworoczna rokowania umiejętności dziecka). 9. Współpraca z rodzicami ( m.in. współpraca ze Stowarzyszeniami, organizowanie grup wsparcia dla rodziców, organizowanie spotkań i szkoleń dla rodziców). Pomoc rodzicom w organizowaniu czasu wolnego uczniów. 10. Uroczyste obchody 10-lecia Placówki ( 5-lecie ZPP, 5-lecie ZPE) rok szkolny 2006/2007 Sposoby realizacji treści ujętych w programie zaleŝeć będą od inicjatywy nauczycieli i przedstawiane będą w postaci harmonogramu działań na dany rok szkolny. Wychowawcy zespołów włączają do planowania miesięcznego zamierzenia wychowawcze wynikające z harmonogramów na dany rok szkolny oraz treści wynikających z indywidualnych potrzeb uczniów poszczególnych zespołów. Zadaniem nauczycieli wychowawców jest odkrywanie potencjału moŝliwości dzieci, tworzenie optymalnych warunków do kształtowania właściwych stosunków rówieśniczych, stwarzanie warunków sprzyjających rozwojowi dzieci oraz udzielaniu im wszechstronnej pomocy w celu zaspokojenia specjalnych potrzeb edukacyjnych. Nadrzędnymi celami realizowanymi przez wychowawców powinny być: - zapewnienie i dawanie dzieciom poczucia bezpieczeństwa, szacunku przez pełną ich akceptację podczas nauki, zabawy i róŝnych form spędzania czasu wolnego 7
- okazywanie swoim dzieciom pozytywnych uczuć oraz uczenie okazywania ich w stosunku do innych w codziennych sytuacjach w przedszkolu, szkole i w domu - inicjowanie sytuacji do nawiązywania i utrzymywania kontaktów koleŝeńskich w zespole i poza nim - wzbogacanie dzieci doświadczeniami społecznymi (rozwiązywanie konfliktów, umiejętność cierpliwego słuchania, pozytywne reagowanie na słowa, fakty, oceny ) POWINNOŚCI NAUCZYCIELA- WYCHOWAWCY ZPE Nauczyciel - wychowawca jest bezpośrednio odpowiedzialny za sprawy związane z Ŝyciem grupy przedszkolnej, zespołu szkolnego,. Nauczyciel - wychowawca jest dla swoich wychowanków przewodnikiem po świecie wartości. Wychowawcy grup przedszkolnych, zespołów szkolnych utrzymują stały kontakt z rodzicami poprzez osobiste spotkania i zebrania ogólne. KaŜda grupa przedszkolna, zespół szkolny wraz z wychowawcą i rodzicami powinni tworzyć swoistą wspólnotę. W razie wystąpienia jakichkolwiek trudności wychowawczych nauczyciel- wychowawca powinien skontaktować się z psychologiem, dyrektorem szkoły i rodzicami (opiekunami) wychowanka. Relacja: nauczyciel (wychowawca) wychowanek rodzice, powinna odznaczać się wzajemnym zaufaniem i dyskrecją. 8
ZASADY WSPÓŁPRACY WYCHOWAWCZEJ Z RODZICAMI (OPIEKUNAMI) 1.Rodzice i nauczyciele współpracują ze sobą w sprawach wychowania, kształcenia i terapii dziecka. 2.Wychowawcy są zobowiązani do informowania rodziców o postępach indywidualnych dzieci i działalności szkoły na spotkaniach ogólnych i indywidualnych 3.Dyrektor ZPE przynajmniej raz w roku zapoznaje rodziców na zebraniu ogólnym z podstawowymi zadaniami i zamierzeniami dydaktyczno-wychowawczymi przedszkola i szkoły. 4.Wychowawcy, nauczyciele przedmiotów, specjaliści zobowiązani są do udzielenia rodzicom porad oraz bieŝących, rzetelnych informacji o zachowaniu, postępach lub przyczynach trudności w nauce ich dzieci w kaŝdym czasie, zawsze jednak niekolidującym z ich podstawowymi obowiązkami dydaktyczno-wychowawczymi. 5.Rodzice powinni utrzymywać stały kontakt z wychowawcą i interesować się na bieŝąco postępami dziecka w nauce i zachowaniu. Opracowały: W.A Jabłońska M. Jasińska-Zamarja B. Gralewska-Samarow I. Olszewska E. Chilińska-Karpowicz A. Jaroszewska K. Pierini A. Góra I. Kowalska M. Spiel-Kempińska 9