Janusz Bronisław Berdowski EUROPEJSKA UCZELNIA INFORMATYCZNO-EKONOMICZNA W WARSZAWIE ZINTEGROWANY SYSTEM ZARZĄDZANIA JAKOŚCIĄ
Od jakości nie ma odwrotu, gdyż na rynku globalnym nie walczy się tylko ceną wyrobu, gdyż ją zawsze można obniżyć lub podwyższyć i dostosować do innych konkurencyjnych firm. Na rynku globalnym walczy się jakością, a więc zwyciężają firmy, które dominują jakością wyrobów w myśl słynnego stwierdzenia gorycz złej jakości pamięta się dłużej niż słodycz niskiej ceny. Janusz B. Berdowski
Zintegrowany system zarządzania jakością Połączenie trzech systemów przy zarządzaniu przedsiębiorstwem w oparciu o wymagania standardów dotyczą zarzadzania jakością wg normy ISO 9001, zarządzania środowiskiem wg normy ISO 14001 oraz zarządzania bezpieczeństwem i higieną wg normy PN-N-18001 lub standardu OHSAS jest pewnego rodzaju aktualnym wyzwaniem dla każdego prezesa firmy produkcyjnej względnie usługowej. Wymagania tych norm ciągle ewoluują czego najlepszym przykładem jest projekt DIN EN ISO 9001 z 2014 roku, który ukaże się jako norma obowiązująca ISO-9001 2015 (wrzesień). Podobnie będzie z normą ISO-14001, która po rekonstrukcji będzie obowiązywała od maja 2015 roku jako norma ISO14001:2015.
Zintegrowany system zarządzania jakością Norma związana z bezpieczeństwem i higieną pracy wg wersji ISO 45001:2016 będzie wprowadzona w przyszłym roku zastępując normę krajową PN-N-18001 i standard OHSAS. Na obecnym etapie gospodarki rynkowej przy postępującym procesie globalizacji i wzrastającej konkurencji każdy prezes podmiotu gospodarczego jest zobligowany do wdrożenia systemu zarządzania jakością, gdyż w przeciwnym przypadku prędzej czy później będzie miał kłopoty na rynku lokalnym i globalnym. Od systemów jakości nie ma odwrotu pod warunkiem, że prezes firmy traktuje ten system zarządzania bardzo poważnie obciążając poszczególnych pracowników elementami jakości wynikającymi z zakresu obowiązków, uprawnień i odpowiedzialności na poszczególnych stanowiskach pracy. W nowoczesnym systemie zarzadzania jakością nie można się ograniczać tylko do zakresu obowiązków jak to czyni bardzo wielu prezesów z najwyższego kierownictwa, ale trzeba każdej osobie a więc każdemu pracownikowi sprecyzować zakres uprawnień i odpowiedzialności.
Rozwój normy ISO 9001 1987 rok 1991 rok 2000 rok 2008 rok 2015 rok - zapewnienie jakości (20 elementów) - normy ISO 9001 zarządzanie jakością z projektowaniem ISO 9002 zarządzanie jakością bez projektowania - norma Zarzadzanie jakością norma ISO 9001 Podejście procesowe - norma ISO 9001 - nowelizacja Nowa wersja mapa procesów Podział na procesy główne, pomocnicze i wspomagające - ISO 9001 - w/g nowej struktury 10 rozdziałów Podejście procesowe Wraz z włączeniem podejścia opartego na ryzyku
Zarządzanie jakością certyfikaty na zgodność z wymaganiami ISO 9001 ILOŚĆ CERTYFIKATÓW Źródło ISO SUMARY 2013 Data 1995 2000 2005 2010 2013 CENTRALNA I POŁUDNIOWA AMERYKA 1220 10 805 22 498 49 260 52 478 PÓŁNOCNA AMERYKA 10 374 48 296 50 663 36 632 48 579 AFRYKA 1 563 4 769 6 763 7 667 9 856 EUROPA 92 811 269 332 377 172 530 039 485 554 EUROPA WSCHODNIA 10 766 109 217 266 100 438 477 467 320 AZJA I PACYFIK CENTRALNA I POŁUDNIOWA AZJA 1 036 6 411 27 966 37 596 44 847 ŚRODKOWY WSCHÓD 776 9 003 13 681 19 442 20 812 ŁĄCZNIE 127 348 457 833 773 543 1 318 510 1 129 446 W TYM POLSKA P.C.B.C. 5 000
Nowa struktura normy ISO 9001 1. Zakres 2. Dokumenty związane 3. Terminy i definicje 4. Kontekst organizacji opis organizacji 4.1. Zakres działalności 4.2. Zainteresowane strony 4.3. Zakres systemu zarządzania jakością 4.4. System zarzadzania jakością 5. Przywództwo 5.1. Ogólne sformułowania schemat 5.2. Zaangażowanie kierownictwa 5.3. Polityka 5.4. Role, odpowiedzialności i uprawnienia
Nowa struktura normy ISO 9001 6. Planowanie 6.1. działania w celu zaadresowania ryzyk i możliwości 6.2. Cele i plany dla ich osiągnięcia 6.3. Planowanie zmian 6.4. Zarządzanie ryzykiem 7. Wsparcie 7.1. Zasoby 7.2. Kompetencje 7.3. Świadomość 7.4. Komunikacja 7.5. Udokumentowana dokumentacja 8. Realizacja działanie 8.1. Planowanie operacyjne i kontrola 8.2. Określenie potrzeb rynku i powiązań z klientami 8.3. proces planowania operacyjnego 8.4. Kontrola dostarczanych z zewnątrz towarów i usług 8.5. Rozwój towarów i usług 8.6. Produkcja towarów i u sług 8.7. Zwalnianie towarów i usług 8.8. Niezgodne towary i usługi
Nowa struktura normy ISO 9001 9. Ocena wytwarzania 9.1. prowadzenie oceny wytwarzania 9.2. Analiza i ocena (wewnętrzna i zewnętrzna) 9.3. Monitoring 9.4. Zapisy z pomiarów i wnioski 9.5. Audyt wewnętrzny 9.6. Przegląd zarządzania 10. Doskonalenie 10.1. Niezgodności i działania korekcyjne 10.2. Niezgodności i działania korygujące 10.3. Działania zapobiegawcze 10.4. System doskonalenia
Zasady Zarządzania Jakością (załącznik B) 1. Orientacja na klienta. 2. Najwyższe kierownictwo. 3. Zaangażowanie personelu. 4. Podejście procesowe. 5. Doskonalenie. 6. Podejmowanie decyzji oparte na dowodach. 7. Zarządzanie relacjami. W normie ISO 9001:2008 było 8 zasad oraz inne nazewnictwo. Podejście systemowe zostało włączone do Zarządzania relacjami.
Oświadczenie dotyczące kierownictwa Kierownictwo wszystkich szczebli ustanawia wspólny cel i kierunek oraz zapewnia warunki, dzięki którym personel jest zaangażowany w osiąganie celów jakościowych organizacji. Obowiązkiem najwyższego kierownictwa jest konieczność scedowania celów głównych na kierowników poszczególnych procesów z jednoczesnym dostosowaniem do funkcji i zadań procesu w organizacji. Liderzy procesów biorą udział w precyzowaniu celów dla podległego personelu.
Wyjaśnienie roli i zadań kierownictwa Stworzenie wspólnego celu, kierunku i zaangażowania umożliwia organizacji wypracowanie jej strategii, misji, wizji, polityki jakości, procesów i zasobów do osiągnięcia tych celów.
Norma ISO 14001 Systemy Zarządzania Środowiskowego HISTORIA SPRZĄTANIE ŚWIATA ONZ SZCZYT W RIO 1996 rok ISO 14001 : 1996 specyfikacja z wytycznymi do stosowania 2004 rok ISO 14001 nowelizacja systemy zarządzania środowiskowego wymagania z wytycznymi do stosowania (wymagania wytyczne) 2009 rok ISO 14001 cor. 1:2009 2015 rok planowana publikacja nowego wydania przewidywana nowa struktura związana z zarządzaniem ryzykiem
Zamiast albo inaczej w uzupełnieniu różnego rodzaju apeli związanych z koniecznością ochrony środowiska wszystkie kraje świata powinny dążyć do wdrożenia w przedsiębiorstwach produkcyjnych i usługowych wymagań normy ISO 14001. ISO 14001 stały rozwój przyznanych certyfikatów w oparciu o spełnienie wymagań normy ISO 14001:2004 AMERYKA CENTRALNA I POŁUDNIOWA ROK 2000 ROK 2005 ROK 2010 ROK 2012 556 3 411 6 999 8 202 AMERYKA PÓŁNOCNA 1 676 7 119 6 302 8 573 AFRYKA 228 1 130 1 675 2 109 EUROPA 10 791 47 837 103 126 113 356 WSCHODNIA AZJA I PACYFIK 8 993 48 800 126 551 145 724 CENTRALNA I POŁUDNIOWA AZJA 267 1 829 4 380 4 946 ŚRDOKOWY WSCHÓD 156 1 037 2 515 2 934 ŁĄCZNIE 22 847 111 163 251 548 285 844 POLSKA
Aktualizacja normy ISO 14001 Nowa norma, która ma się ukazać w maju 2015 roku będzie dostosowana do rozwoju wiedzy naukowej i technologii z zakresu ochrony środowiska a szczególnie: nowych technologii uzdatniania wody, nowych rozwiązań stosowanych w oczyszczalniach ścieków, wzrastającej ilości różnorodności systemów ochrony środowiska, szeroka gama interesów wśród użytkowników - ogromne zmiany w poszczególnych branżach przemysłowych, przyszłe wyzwania dla grupy EMS.
W nowej normie ISO 14001 będą uwzględnione wyzwania EMS - dobrowolny system zarządzania środowiskiem są to : EMS jako część odpowiedzialności za zrównoważony rozwój i sprawy socjalne, EMS doskonalenie działań środowiskowych, EMS zgodność z wymaganiami prawnymi i innymi zewnętrznymi wymaganiami, EMS ogólne i strategiczne zarządzanie biznesem, EMS ocena zgodności, EMS zastosowanie w małych firmach, EMS wpływy środowiskowe w łańcuchu dostaw wg wartości, EMS zaangażowanie zainteresowanych stron, EMS porównywalne systemy lub podsystemy (np. zarządzanie energią) EMS komunikacja zewnętrzna (łącznie z informacją o produkcie). Pozycjonowanie EMS (w międzynarodowych urzędach).
Zarządzanie środowiskiem nabiera szczególnego znaczenia w dobie nadmiernej ilości odpadów pochodzących z opakowań stosowanych do różnego rodzaju wyrobów a szczególnie produktów spożywczych. Wg nowych wymagań istnieje konieczność zidentyfikowania aspektów środowiskowych wraz z wyznaczeniem aspektów znaczących mających negatywny wpływ na ochronę naturalnego środowiska. Zapisy i monitoring są niezbędne do podejmowania decyzji niwelujących lub ograniczających negatywny wpływ na ochronę środowiska. Recykling oraz zmniejszenie ilości odpadów, ścieków i emisji gazów to nakaz chwili w dobie globalnej gospodarki przy zwiększeniu wartości rynkowej organizacji.
Nowy standard system zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy ISO 45001 1999 - publikacja OHSAS 18001 Occupational health and safety assessment series [na bazie BS 8800] 2004 - publikacja PN-N-18001:2004 system zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy wytyczne Norma wydana przez Polski Komitet Normalizacyjny 2007 - aktualizacja OHSAS 18001:2007 w dostosowaniu do struktury ISO 9001 i ISO 14001 w roku 2007 roku zaadaptowano OHSAS 18001 przez B.S.I. jako BS OHSAS 18001 2013 - decyzja ISO żeby opracować standard dotyczący bezpieczeństwa i higieny pracy [planowana publikacja ISO 45001 październik 2016]
Zintegrowany System Zarządzania Jakością w oparciu o wymagania międzynarodowych i krajowych standardów takich jak ISO 9001, ISO 14001, PN-N-18001 względnie OHSAS jest warunkiem sine qua non w dobie gospodarki rynkowej istnienia i rozwoju oraz doskonalenia organizacji produkcyjnej względnie usługowej w XXI wieku. Janusz B. Berdowski
Dziękuję za uwagę Projekt jest współfinansowany przez Unię Europejską w ramach środków Europejskiego Funduszu Społecznego