Spis treści 1. Podstawa opracowania 2. Przedmiot, cel i zakres opracowania 3. Opis obiektu 4. Ocena stanu technicznego obiektu 4.1. Opis aktualnego stanu budynku 4.2. Obliczenia sprawdzające nośność ścian i fundamentów 4.3. Analiza moŝliwości oparcia konstrukcji schodów i windy 4.4. Podsumowanie 5. Wnioski końcowe Załącznik nr 1 Dokumentacja fotograficzna 2
Ekspertyza techniczna 1. Podstawa opracowania Opinię techniczną opracowano na podstawie: - Zalecenia. z Pracowni Architektury VIA NOVA Przemysław Cieślak Poznań ul. Mickiewicza 34/12. - Inwentaryzacji Seminarium Zgromadzenia KsięŜy Misjonarzy św. Rodziny w Kazimierzu Biskupim opracowana w Pracowni Architektury VIA NOVA Przemysław Cieślak - Poznań 2013r. - Koncepcji architektoniczna rozwiązania komunikacji pionowej w klasztorze Seminarium Zgromadzenia KsięŜy Misjonarzy św. Rodziny w Kazimierzu Biskupim opracowana w Pracowni Architektury VIA NOVA Przemysław Cieślak - Poznań 2013r. - Projektu architektoniczno-budowlanego na remont kapitalny i adaptację pomieszczeń uŝytkowych poddasza części Zespołu Klasztornego Zgromadzenia KsięŜy Misjonarzy Św. Rodziny w Kazimierzu Biskupim Poznań 1081r., - Projektu technicznego modernizacji wschodniej części pierwszego piętra i poddasza Klasztoru Zgromadzenia KsięŜy Misjonarzy Św. Rodziny w Kazimierzu Biskupim Konin 1089r., - Ekspertyzy mykologicznej dotycząca stanu zachowania zespołu klasztornego Zgromadzenia Misjonarzy W Kazimierzu Biskupim Warszawa 1979r. - Opinii technicznej o stanie zabudowań Seminarium Zgromadzenia KsięŜy Misjonarzy św. Rodziny w Kazimierzu Biskupim Poznań 1995r. - wizji lokalnych w czasie których dokonano pomiarów sprawdzających - Obowiązujących norm: PN-82/B-02001 - ObciąŜenia stałe 3
PN-82/B-02003 - Podstawowe obciąŝenia technologiczne i montaŝowe PN-B-02011:77/Az1-2009 - ObciąŜenia wiatrem PN-B-02010:80/Az1-2006 - ObciąŜenie śniegiem PN-90/B-03200 - Konstrukcje stalowe. Obliczenia statyczne i projektowanie, PN-B-03002 z 2007r. - Konstrukcje murowane. Obliczenia statyczne i projektowanie, PN-B-03150 z 2002r. - Konstrukcje drewniane. Obliczenia statyczne i projektowanie, PN-81/B-03020 - Posadowienie bezpośrednie budowli. Obliczenia statyczne i projektowanie. - Literatury technicznej - Oceny nośności ścian. 2. Przedmiot, cel i zakres opracowania Przedmiotem opracowania jest stara część klasztoru na styku ze skrzydłem północnym przebudowywanym w okresie późniejszym w obszarze przewidywanej modernizacji komunikacji pionowej klasztoru (schody i winda) łączącej starą i nową część klasztoru w sposób spełniającej wszystkie aktualne wymogi architektoniczne. Celem opracowania jest ocena moŝliwości technicznych przebudowy klatki schodowej. Zakres opracowania obejmuje: Opis konstrukcji przedmiotowej części obiektu Ocenę stanu technicznego wybranych elementów konstrukcyjnych Nośności wybranych ścian Wytyczne dotyczące moŝliwości przebudowy klatki schodowej. 4
3. Opis obiektu Zespół klasztorny zlokalizowany jest w południowo-wschodniej części miejscowości. Pierwsze zabudowania powstały na początku XVI wieku. Obiekt podlega ochronie konserwatorskiej. Obiekt przedstawiono na fot. nr 1, 2 i 3. Zespół składa się z klasztoru, kościoła, kruŝganków i wieŝy dzwonu z bramą. Kościół p.w. Pięciu Braci Męczenników wybudowany został w 1518roku w stylu późnogotyckim. Jest to obiekt jednonawowy zbudowany na planie zbliŝonym do prostokąta. Prezbiterium zakończone jest pięcioboczna absydą. Od strony południowej do nawy przylega zbudowana w późniejszym okresie kruchta boczna. Od strony północnej do kościoła przylega klasztor. Klasztor został wybudowany w 1520 roku równieŝ w stylu późnogotyckim. Budynek klasztoru jest murowany, częściowo podpiwniczony. Składa się z trzech prostokątów. W głównej części starego klasztoru (część A) o dwóch kondygnacjach naziemnych i uŝytkowym poddaszu znajduje się wirydarz. Od strony północnej przylega do niego skrzydło B równieŝ dwukondygnacyjne, którego część parterowa została wybudowana w XVI wieku natomiast dwie wyŝsze kondygnacje wybudowano w XX wieku. Skrzydło C dobudowano równieŝ w XX wieku.. KruŜganki wybudowane na przełomie XVIII/XIX wieku o konstrukcji tradycyjnej są parterowe, niepodpiwniczone. Mają układ jednotraktowy z jednostronną aŝurową kolumnadą, tworzą zamknięty ciąg komunikacyjny ( KALWARIA ) otaczający dziedziniec. KruŜganki przylegają do strony wschodniej do starej części klasztoru, a od strony południowej do kruchty kościoła. WieŜa dzwonu wybudowana podobnie jak kruŝganki na przełomie XVIII/XIX wieku i tworząca z nimi jedną całość jest obiektem drewniano murowanym, trójkondygnacyjnym została wybudowana na planie kwadratu o układzie wnętrza jednotraktowy. W wieŝy jest prowadzą schody ułoŝone na gruncie. brama do której od strony wschodniej przylega taras wejściowy na który 5
4. Ocena stanu technicznego konstrukcji obiektu 4.1. Opis aktualnego stanu budynku Ocenie podlega tylko północna część głównego budynku klasztoru w obszarze planowanej modernizacji. Dach budynku Drewniana konstrukcja dachu jest w zadowalającym stanie technicznym (po remoncie). Elementy konstrukcyjne nie wykazują zawilgocenia. Ceramiczne pokrycie dachu jest równieŝ zadawalającym stanie technicznym. Dachówki nie wykazują uszkodzeń. Pokrycie jest szczelne. Stropy budynku Gotyckie sklepienia ceglane nad piwnicą wykazują drobne uszkodzenia cegieł oraz ubytki zaprawy i cegieł. Sklepienia nad parterem są świeŝo odnowione ( otynkowane) nie zauwaŝono spękań tynku. Strop nad piętrem został wymieniony zgodnie z projektem z 1981r. Jest to strop Kleina cięŝki oparty na belkach stalowych z I 240 o rozpiętości l = 4,85m Belki usytuowano równolegle do podłuŝnych ścian nośnych i oparto na Ŝelbetowych podciągach. Podciągi o schemacie belki swobodnie podpartej i rozpiętości ok. l = 8,0 m oparte są na ścianach podłuŝnych. Stan techniczny stropu jest poprawny. Nie stwierdzono zarysowań i nadmiernych ugięć płyt Kleina i Ŝelbetowych podciągów. Stalowe belki stropu równieŝ nie wykazują nadmiernych ugięć i uszkodzeń. Ściany budynku Stan techniczny ścian budynku jest zróŝnicowany. W obszarze piwnicy występują stare gotyckie mury o znacznych grubościach. Stan techniczny murów jest zadawalający. Nie stwierdzono powaŝniejszych spękań, ani duŝych uszkodzeń cegieł i zaprawy. Na fot. nr 12 przedstawiono wyremontowany mur przy schodach do piwnicy. W obszarze parteru i piętra ściany wewnętrzne są w zadowalającym stanie technicznym, nie stwierdzono powaŝniejszych spękań. Odkryte fragmenty ścian wewnętrznych przedstawiono na fot. nr 4, 5 i 6. Natomiast w kilku miejscach występują przemurowania, które zostały wykonane niestarannie, bez powiązania starych murów z nowymi (ekspertyza dr inŝ. M. Krzysztofiaka) 6
Nośność muru moŝna ocenić na mur z cegły kl. 30 na zaprawie marki M2. Tynki wewnętrzne są w zadowalającym stanie technicznym, natomiast w starej części obiektu nie występują tynki zewnętrzne. Brak tynków zewnętrznych oraz zawilgocenie od nieszczelnej kanalizacji deszczowej i brak poprawnej opaski odprowadzającej wodę i zabezpieczenia cokołów spowodowały korozję zewnętrznej warstwy cegieł i zaprawy oraz braki zaprawy (wypłukana) co przedstawiają fot. nr 7 i 8. Przypory murów zewnętrznych są najbardziej zniszczone co jest widoczne na fot. nr 8, 10, i 11. Widoczne są ślady naprawiania murów przypór. Stan techniczny ścian zewnętrznych jest niezadawalający. Schody wewnętrzne śelbetowe i ceglane schody wewnętrzne nie spełniają aktualnych wymogów w zakresie bezpieczeństwa i poprawności uŝytkowania. Ze względu na charakter obiektu i jego sposób uŝytkowania konieczne jest zapewnienie poprawnej, zgodnej z aktualnymi wymogami komunikacji pionowej. Istniejące schody przedstawiono na fot. nr 7, 8, 9. 10, 11 i 12. Planowane jest wyburzenie schodów między parterem, a II piętrem, oraz pozostawienie ceglanych schodów na gruncie w obszarze piwnicy. Fundamenty Z dostępnej dokumentacji wynika Ŝe fundamenty wykonane były z kamienia polnego, stan ścian zewnętrznych świadczy o ich zadawalającym stanie. Zniszczone są tylko fundamenty pod przyporami na skutek spływającej wody opadowej po przyporach. Woda spowodowała powaŝne uszkodzenia cegieł bezpośrednio nad fundamentami oraz wypłukanie zaprawy spomiędzy cegieł i kamieni fundamentów- fot. nr 9. 4.2. Obliczenia nośności ścian Dla przyjętej klasy cegieł kl.30 i marki zaprawy M2 moŝna ustalić wytrzymałość charakterystyczną muru f k wg normy PN-B-03002 na podstawie zaleŝności: f k = K x f b 0,65 x f m 0,25 dla danych: f b = 3,0 MPa 7
fm = 2,0 MPa K = 0,5 f k = 0,5 x 3,0 0,65 x 2,0 0,25 = 1,2 MPa Wytrzymałość obliczeniowa muru wynosi odpowiednio: f d = f k / λ = 1,2 / 2,2 = 0,545 MPa Dla obliczonej powyŝej wartości wytrzymałości muru otrzymamy odpowiednio nośności murów ścian podłuŝnych na poszczególnych kondygnacjach odpowiednio: w piwnicy - 633 kn/mb i 774 kn/mb na parterze - 420 kn/mb i 490 kn/mb na I piętrze - 349 kn/mb i 490 kn/mb. 4.3. Analiza moŝliwości oparcia konstrukcji schodów i windy Na podstawie oceny stanu technicznego oraz analizy konstrukcji proponuje się rozwiązać nową konstrukcję nośna schodów i windy z zachowaniem poniŝszych zaleceń: Nie naleŝy naruszać i dociąŝać sklepień ceglanych nad piwnicą Pozostawić bez ingerencji drewnianą konstrukcję dachu Nie ingerować w fundamenty obiektu Nowe elementy konstrukcyjne powinny przekazać obciąŝenia na istniejące ściany podłuŝne: - wewnętrzną ścianę gotycką w starej części klasztoru - ścianę zewnętrzną oddzielającą główna część klasztoru od skrzydła. Dla przeniesienia obciąŝeń od nowej konstrukcji schodów i podestów naleŝy wykonać pomiędzy ścianami podłuŝnymi nową ścianę od strony zachodniej opartą na belce stalowej oraz wyremontować ścianę od strony muzeum Nowe rozwiązania schodów i wprowadzenie windy nie powinno w istotny sposób zmienić obciąŝeń w istniejących ścianach i fundamentach Konstrukcję schodów od strony skrzydła naleŝy oprzeć na belkach stalowych, a od strony wirydarza na Ŝelbetowym podeście 8
Wprowadzenie nowych schodów i windy wymagać będzie: Wyburzenia pierwotnej gotyckiej ściany biegnącej pośrodku obszaru planowanej modernizacji od parteru do konstrukcji dachu Wymurowania ściany poprzecznych Podparcia konstrukcji dachu w miejscu wyburzanej ściany z wykorzystaniem ścian poprzecznych. Rozebrania istniejącego komina z kotłowni i wymurowania nowego w innym miejscu. W trakcie prowadzenia prac budowlanych w ramach projektu wykonawczego i nadzoru naleŝy sprawdzić i ustalić : Przekroje podciągów w ścianach podłuŝnych Rozwiązać szczegóły zabezpieczenia konstrukcji dachu Sprecyzować sposób zabezpieczenia stropów Kleina w obszarze wyburzeń. 4.4. Posumowanie Stan techniczny obiektu w obszarze proponowanej modernizacji komunikacji pionowej jest niezadowalający. Całkowitej wymiany wymagają: Schody między parterem i poddaszem Stropy - podesty w obszarze nowych schodów, poza stropem nad piwnicą Wzmocnień i zabezpieczeń wymagać będą: Podciągi w osiach ścian podłuŝnych Stropy Kleina nad piętrem Drewniana konstrukcja dachu Ściana poprzeczna od strony muzeum 5. Wnioski końcowe Po wykonaniu analizy rozwiązań konstrukcyjnych stanu istniejącego i planowanej modernizacji oraz zapoznaniu się z dostępną dokumentacją 9
a takŝe uwzględniając wyniki wizji lokalnych na obiekcie moŝna sformułować następujące wnioski: a. MoŜliwa jest modernizacja pionu komunikacyjnego wg przedstawionej koncepcji Zgodnie z sugestiami podanymi w pkt. 4.3 i 4.4, b. Modernizację moŝna przeprowadzić po opracowaniu projektu budowlanego i wykonawczego c. Uszkodzenia ścian zewnętrznych i przypór wymagają naprawy po opracowaniu niezaleŝnej ekspertyzy. d. Prace remontowe powinna wykonywać firma o stosownych uprawnieniach i doświadczeniu w prowadzeniu robót w obiektach podlegających ochronie konserwatorskiej z zastosowaniem materiałów odpowiednich do napraw zabytkowych obiektów. 10
Załącznik nr 1 Dokumentacja fotograficzna Spis fotografii: Fot. nr 01 Widok zespołu od strony wschodniej Fot. nr 02 Widok elewacji wirydarza Fot. nr 03 Widok elewacji wirydarza Fot. nr 04 Odkrywka ściany wewnętrznej Fot. nr 05 Odkrywka ściany wewnętrznej Fot. nr 06 - Odkrywka ściany wewnętrznej Fot. nr 07 Ściana zewnętrzna wirydarza Fot. nr 08 Uszkodzenia przypór Fot. nr 09 Uszkodzony fundament przypory Fot. nr 10 Uszkodzony mur przypory Fot. nr 11 Uszkodzony mur przypory Fot. nr 12 Sklepienie i mur piwnicy Fot. nr 13 Schody do piwnicy Fot. nr 14 Schody na I piętro Fot. nr 15 Schody na Ii piętro Fot. nr 16 Schody na Iii piętro Fot. nr 17 Schody na IV piętro 11
Fot. nr 01 Fot. nr 02 12
Fot. nr 03 Fot. nr 04 13
Fot. nr 05 Fot. nr 06 14
Fot. nr 07 Fot. nr 08 15
Fot. nr 09 Fot. nr 10 16
Fot. nr 11 Fot. nr 12 17
Fot. nr 13 Fot. nr 14 18
Fot. nr 15 Fot. nr 16 19
Fot. nr 17 20
21
Załącznik nr 3 Dokumentacja rysunkowa 22
23