Rak tarczycy. Jadwiga Szymczak. Katedra i Klinika Endokrynologii, Diabetologii i Leczenia Izotopami Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu



Podobne dokumenty
Leczenie nowotworów tarczycy Dr hab. n. med. Sylwia Grodecka-Gazdecka 2007

DIAGNOSTYKA ULTRASONOGRAFICZNA TARCZYCY. Michał Brzewski Anna Jakubowska Zakład Radiologii Pediatrycznej AM Warszawa

ZMIANY OGNISKOWE TRACZYCY POSTĘPOWANIE

Tyreologia opis przypadku 4

Tyreologia opis przypadku 1

WOLE OBOJĘTNE. Jadwiga Szymczak. Katedra i Klinika Endokrynologii i Diabetologii AM we Wrocławiu

Tyreologia opis przypadku 15

. Terapia raka rdzeniastego z perspektywy lekarza

Agencja Oceny Technologii Medycznych

WCZESNE OBJAWY CHOROBY NOWOTWOROWEJ U DZIECI

Opis programu Leczenie radioizotopowe

Tyreologia opis przypadku 11

VII. ŚWIADCZENIA MEDYCYNY NUKLEARNEJ. LP. Nazwa świadczenia gwarantowanego Warunki realizacji świadczeń

Nowotwory rejonu głowy i szyi trudności diagnostyczne

CZĘŚĆ SZCZEGÓŁOWA NAJCZĘSTSZE NOWOTWORY OBJAWY, ROZPOZNAWANIE I LECZENIE

Marek Ruchała. Katedra i Klinika Endokrynologii, Przemiany Materii i Chorób Metabolicznych

typ 3, sporadyczny; Techniki Obrazowe

WYKORZYSTANIE PET/CT W OKOLOGII

Nowotwory złośliwe skóry. Katedra Onkologii AM w Poznaniu

Pozytronowa tomografia emisyjna PET zastosowanie kliniczne. CSK MSWiA i CMKP Warszawa

Klinika Endokrynologii [1]

NOWOTWORY TARCZYCY wybrane zagadnienia

SpiS TreśCi chirurgia narządowa 40. nowotwory głowy i szyi VII

FIZJOLOGIA I PATOLOGIA SUTKÓW U DZIECI I MŁODZIEŻY W DIAGNOSTYCE ULTRASONOGRAFICZNEJ

OPIS PRZEDMIOTU UMOWY Część L - Opis świadczenia POZYTONOWA TOMOGRAFIA EMISYJNA (PET)

Magdalena Stasiak Klinika Endokrynologii i Chorób Metabolicznych ICZMP w Łodzi Kierownik Kliniki: Prof. dr hab. med.

40-letni mężczyzna z guzem szyi

Oddział Terapii Izotopowej

Wytyczne postępowania dla lekarzy POZ i lekarzy medycyny pracy w zakresie raka nerki, pęcherza moczowego i prostaty 2011

Zastosowanie badań PET/CT w onkologii

diagnostyka i leczenie chorób nadnerczy

ZBYT PÓŹNE WYKRYWANIE RAKA NERKI ROLA LEKARZA PIERWSZEGO KONTAKTU

Rak piersi - zagrożenie cywilizacyjne

Załącznik do OPZ nr 8

Patomorfologia. Tarczyca - anatomia. rak tarczycy panel diagnostycznych badań patomorfologicznych w raku tarczycy DIAGNOSTYKA

diagnostyka raka piersi

Przykładowe badania PET/CT wykonane w ZMN SCO

Agencja Oceny Technologii Medycznych

Motyle pod ochroną. Poradnik dla osób z rakiem tarczycy

Motyle pod ochroną. Poradnik dla osób z rakiem tarczycy

CHŁONIAKI ZŁOŚLIWE U DZIECI

BADANIA KONTROLNE CHORYCH NA NOWOTWORY ZŁOŚLIWE

Pilotażowy Program Profilaktyki Zakażeń HCV

GRUCZOLAKOWŁÓKNIAK (fibroadenoma mammae) ZWYRODNIENIE WŁÓKNISTPTORBIELOWATE (mastopathia fibrocystica,morbus Kronig, morbus Reclus)

Podstawy diagnostyki onkologicznej. Podstawy diagnostyki onkologicznej. Marcin Stępie. pień

PORADNIK DLA PACJENTÓW Biopsja

Rak tarczycy najwa niejsze zasady diagnostyki i leczenia w œwietle aktualnych Rekomendacji Polskiej Grupy ds. Nowotworów Endokrynnych

Ćwiczenie 8a. PATOMORFOLOGIA GRUCZOŁÓW WYDZIELANIA WEWNĘTRZNEGO

Programy przesiewowe w onkologii. Badam się więc mam pewność

ELEKTROMAGNETYCZNA NAWIGACJA W DIAGNOSTYCE OBWODOWYCH GUZKÓW PŁUC

Nowotwory układu wewnątrzwydzielniczego

Tyreologia opis przypadku 10

SKÓRY, UKŁADU NERWOWEGO, TARCZYCY i INNYCH GRUCZOŁÓW WYDZIELANIA WEWNĘTRZNEGO

NOWOTWORY LUDZKIEGO GRUCZOŁ PIESIWOEGO. dr hab. inż. Beata Brożek-Płuska

SpiS TreśCi chirurgia narządowa 51. nowotwory układu pokarmowego VII

Onkologia podsumowanie roku IX EDYCJA Warszawa 11 grudnia 2018 RAK TARCZYCY. Marek Dedecjus

Leczenie i przeżycia 5-letnie dolnośląskich kobiet chorych na nowotwory złośliwe piersi z lat

Badania radioizotopowe nadnerczy

III Klinika Radioterapii i Chemioterapii

Rak prostaty męska sprawa. Dr med. Piotr Machoy

Badanie płynów z jam ciała z wykorzystaniem analizatora Spotchem ez.

Przerzut raka żołądka do migdałka podniebiennego

ULTRASONOGRAFIA SUTKÓW u dzieci

Nowotwory kobiece narządu płciowego: diagnostyka i terapia

STATYSTYKI DOTYCZĄCE RAKA GRUCZOŁU KROKOWEGO

Spotkanie z fizjoterapeutką - Badanie piersi

Pojedynczy guzek płuca

Spis treści. Część I Choroby układu krążenia 1 Wendy A. Ware. Część II Choroby układu oddechowego 137 Eleanor C. Hawkins

Rak nerki. Patrycja Tudrej Biotechnologia, II rok USM

Epidemiologia. Czynniki ryzyka. Predyspozycje genetyczne. Polipy gruczołowe. Predyspozycje genetyczne. Rak jelita grubego. Zachorowalność w 2003 roku:

dzienniczek pacjenta rak nerki

Rak Płuca Epidemiologia i Czynniki Ryzyka

Tyreologia opis przypadku 9

Symultaniczny PET/MR zastosowanie w pediatrii

STATYSTYKI DOTYCZĄCE RAKA JAJNIKA

Cykl kształcenia

PLAN ZAJĘĆ W RAMACH SPECJALIZACJI Z PIELEGNIARSTWA GINEKOLOGICZNEGO

Cena brutto w zł RTG nosogardzieli bez kontrastu (1 projekcja) Rtg nosa (1 projekcja) Rodzaj usługi

UNIWERSYTET MEDYCZNY W BIAŁYMSTOKU SYLABUS - CHIRURGIA.... (imię i nazwisko)

Kliniczne podstawy fizjoterapii w wybranych nowotworach

Alert prawny Elektroniczny System Nadzoru nad Dystrybucją Szczepionek w miejsce Elektronicznego Systemu Monitorowania Zdrowia

Rak piersi (carcinoma mammae, breast cancer)

Doustne środki antykoncepcyjne a ryzyko wystąpienia zakrzepicy. Dr hab. Jacek Golański Zakład Zaburzeń Krzepnięcia Krwi Uniwersytet Medyczny w Łodzi

Tab. 2. Charakterystyka zbadanej populacji w latach w grupach płci i wieku. Grupy wiekowe >60 r.

Odrębności diagnostyki i leczenia raka piersi u młodych kobiet

Diagnostyka węzłów chłonnych (Lymph nodes assessment) Joanna Anioł

Warszawa, dnia 7 czerwca 2019 r. Poz Rozporządzenie. z dnia 23 maja 2019 r.

Imię i nazwisko Pacjenta:..PESEL/Data urodzenia:... FORMULARZ ZGODY. Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:...

Radioizotopowa diagnostyka nowotworów Szczególne możliwości badania PET/CT z użyciem znakowanej glukozy

NOWOTWORY SKÓRY. W USA około 20% populacji zachoruje nowotwory skóry.

OFERTA BADAŃ GENETYCZNYCH

Agencja Oceny Technologii Medycznych

ROLA LEKARZY PODSTAWOWEJ OPIEKI ZDROWOTNEJ W RAMACH SZYBKIEJ TERAPII ONKOLOGICZNEJ

Wczesne rozpoznawanie i profilaktyka najczęstszych nowotworów złośliwych

Współczesne metody obrazowania w medycynie nuklearnej

Propozycja ujednoliconego programu nauczania onkologii w Polsce. Katedra Onkologii Akademii Medycznej we Wrocławiu

Obrazowanie molekularne nowotworów w badaniu PET

Centrum Pulmonologii i Torakochirurgii w Bystrej (dawniej : Specjalistyczny Zespół Chorób Płuc i Gruźlicy)

Spis treści. Przedmowa Barbara Czerska Autorzy Wykaz skrótów... 19

Transkrypt:

Rak tarczycy Jadwiga Szymczak Katedra i Klinika Endokrynologii, Diabetologii i Leczenia Izotopami Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu

Uproszczona klasyfikacja nowotworów złośliwych tarczycy wg ATA A. Rak 1. Brodawkowaty (carcinoma papillare) 50% 2. Pęcherzykowy (carcinoma folliculare) 15-25% 3. Rdzeniasty (carcinoma medullare) 6-10% 4. Niezróżnicowany (carcinoma anaplasticum ) 10-15% B. Różne nowotwory złośliwe 3-8 % Chłoniak, mięsak, złośliwy naczyniak krwionośny Przerzuty nowotworów do tarczycy 5% (guzy języka, krtani, przełyku, rak sutka, płuc, nerki, czerniak)

Statystyka raka tarczycy Guzki tarczycy 5% ludności - przy niedoborze jodu 10-15% ludności Rak tarczycy stanowi Rak klinicznie jawny W badaniach autopsyjnych (rak utajony) 5% guzków 2,5 /1000 osób 36 /1000 osób Tyko 10% guzków zimnych to raki

W Polsce około 1800 nowych zachorowań rocznie (4,7 przypadków na 100 tys. mieszkańców) U dzieci stanowi 1/3 zachorowań na raka ( wg prof. B. Jarząb) U młodych dorosłych (20-40rż.) stanowi 1/5 zachorowań na nowotwory złośliwe ( uwaga- rak w ciąży!)

Czynniki sprzyjające wystąpieniu raka tarczycy: 1. Napromieniowanie szyi, zwłaszcza w dzieciństwie 2. Niedobór jodu i długotrwała stymulacja tarczycy przez TSH 3. Predyspozycje genetyczne i środowiskowe (PTC, MTC, MEN2 w rodzinie (rak rdzeniasty dziedziczy się dominująco u 20% chorych), rak brodawkowaty znacznie częstszy u Japończyków niż Amerykanów). 4. Wiek < 20 lub > 70 lat

Objawy kliniczne sugerujące istnienie nowotworu złośliwego tarczycy szybkie narastanie, twardy guz powiększone węzły chłonne ucisk tchawicy, uszkodzenie n. krtaniowego dolnego (chrypka), zaburzenia połykania bóle promieniujące do ucha i karku przerzuty odległe ( płuca, wątroba, kości)

Diagnostyka raka tarczycy USG BAC scyntygrafia tarczycy TSH +FT4, wapń w surowicy RTG klatki piersiowej i szyi badanie laryngologiczne TK szyi i śródpiersia w zaawansowanych rakach USG jamy brzusznej, ew. scyntygrafia kości (przerzuty?)

Diagnostyka przy podejrzeniu raka rdzeniastego: kalcytonina spoczynkowa i po stymulacji pentagastryną lub wapniem antygen karcinoembrionalny (CEA) PTH, MAK, inne hormony (zespoły MEN) badanie genetyczne (mutacje protoonkogenu RET (koduje receptorową kinazę tyrozynową)) scyntygrafia : ( 131 I-MIBG ( tylko jako wskazówka do leczenia izotopowego), analogi SS (Tectrotyd ass znakowane technetem), inne znaczniki, PET receptorowy (analog SS znakowany pozytonowym izotopem Galu) CT, MRI przy przerzutach ( np. wskazanych przez scyntygrafie)

Test wapniowy (1 amp. Calcium Polfa iv) u chorego z rakiem rdzeniastym Kalcytonina: (norma do 30 pg/ml) 0 min - 80,4 pg/ml 2 min - 807 pg/ml 5 min - 549 pg/ml

Cechy ultrasonograficzne zmiany tarczycy mogące sugerować raka Zmiana lita, hipoechogenna Nierówny zarys zewnętrzny Mikrozwapnienia Chaotyczne lub wzmożone unaczynienie ( Doppler) Wysokość > szerokość Wzrost pozatorebkowy

Wynik badania cytologicznego z BAC a ryzyko raka tarczycy wg systemu Bethesda Cytologia Ryzyko raka [%] I Niediagnostyczna < 4 II Zmiana łagodna 0-3 III IV Zmiana pęcherzykowa nieokreślona Guz pęcherzykowy (neoplasia folliculare) lub jego podejrzenie 5-15 15-30 V Podejrzenie złośliwości 60-75 VI Guz złośliwy > 99

Diagnostyka różnicowa raka tarczycy Szybko rosnący, twardy, scyntygraficznie zimny guz, często z wysokim OB może być spowodowany: torbielą krwotokiem do wnętrza torbieli lub gruczolaka podostrym zapaleniem tarczycy (choroba De Quervain) przewlekłym zapaleniem typu Hashimoto ( postać guzowata)

Cecha Rak Brodawkowaty Pęcherzykowy Rdzeniasty Anaplastyczny Wzrost wolny wolny różny bardzo szybki Przerzuty wewnątrz tarczycy i do węzłów chł. głównie z krwią do kości i płuc do węzłów chł. i odległe wczesne, drogą krwi i chłonki, nacieka (rak zaduszający) Jodochwytność + + - - Rokowanie dobre dość dobre niepewne złe Przeżycie 45% > 20 lat 24% > 20lat 50% >10 lat kilka mc Cechy szczególne częsty u dzieci przerzuty mogą być hormonalnie czynne APUD-oma : kalcytonina, serotonina, prostagl, ACTH, AK. Współistnienie z nadczynnością przytarczyc i pheochromocytoma (MEN 2). Postać rodzinna (dziedziczona) 20-30%.

Leczenie raków tarczycy 1. Operacyjne - totalna strumektomia + zajęte węzły chłonne 2. Jod 131 (raki zróżnicowane: pęcherzykowy i brodawkowaty) eliminacja pozostałości tarczycy leczenie raka nieoperacyjnego zniszczenie przerzutów gromadzących jod 3. Hormony tarczycy po operacji: LT4- dla substytucji i hamowania TSH 4. Promieniowanie rtg i gamma telekobaltu i telecezu raki niezróżnicowane i niegromadzące 131 J 5. Chemioterapia 6. W raku rdzeniastym: 131 I-MIBG, SS, swoiste inhibitory kinaz tyrozynowych