Tab. 2. Charakterystyka zbadanej populacji w latach w grupach płci i wieku. Grupy wiekowe >60 r.

Transkrypt

1 . WYIKI Analizie poddano wyniki badań 89 osób, 7 kobiet i mężczyzn w wieku 8-78 lat. Średnia wieku kobiet wynosiła,8 ±,6 lat, średnia wieku mężczyzn wynosiła,89 ± 7, lat. Średnia wieku dla obu płci wynosiła,6 ± 6, lat. Charakterystykę zbadanej populacji w grupach płci i wieku przedstawiono w tabeli nr. Tab.. Charakterystyka zbadanej populacji w latach w grupach płci i wieku. Płeć Grupy wiekowe >6 r.ż Kobiety Mężczyźni 6,,9 8,6 87, 9,7 8,, 7 7,8 89, 6, 9 8, 7 9,6 9, 7, 8, 7 6,,9 89 ajbardziej liczną grupę stanowiły osoby w wieku 8-8 lat (,6), a najmniej liczną osoby pomiędzy 9 a 9 rokiem życia (,). 7

2 .. Wywiad. Dodatni wywiad w kierunku zauważonych zmian w tarczycy uzyskano od,8 badanych kobiet oraz od, mężczyzn (tabela ). Tab.. Wywiad w kierunku zauważonych zmian w tarczycy po 989 roku u osób zbadanych w latach w grupach płci. ie zauważono ie zmieniła się Zmieniła się Ogółem dodatni wywiad Powiększyła się Zmniejszyła się Stwardniała Wystąpiła bolesność Pojawiły się guzki 8 8, 6 6,8,9,,9 6,8 79,8 9,8 7,,6 7,,,9, 78 8,,6 8,6 7,6 9, 9, Wywiad w kierunku leczenia rozpoznanych chorób tarczycy po 989 roku, był ujemny u 79,8 kobiet i 9,8 mężczyzn. Z wywiadu uzyskano informację, że kobiet leczonych było z powodu nadczynności tarczycy tyreostatykiem, w tym następnie radiojodem. Preparaty hormonów tarczycy zażywało 7,6 kobiet i, badanych mężczyzn. Zabieg strumektomii przeprowadzono u 8 osób (7 kobiet i mężczyzna). Jedna kobieta z rozpoznanym w badaniu histopatologicznym rakiem brodawkowatym tarczycy, leczona była uzupełniająco także radiojodem (tabela ). 8

3 Tab.. Wywiad w kierunku leczenia rozpoznanych chorób tarczycy po 989 roku. ie byli leczeni Leczeni, ale nie pamiętają jak Tyreostatyki Hormony tarczycy Radiojod Operacja Operacja i radiojod Inny sposób leczenia 79,8 9,,8 7,6, 7,,, 9,8, 8,,, 7 8,8 6 7,,6,8, 8,9,, Rodzinne występowanie chorób tarczycy zadeklarowało,9 kobiet i,9 mężczyzn (tabela ). Tab.. Wywiad w kierunku występowania chorób tarczycy w rodzinie. ie ie wiem Tak w I stopniu pokrewieństwa 7,,9 8,9 76,6 8, 67,9 67 7,7 9,, Stosowanie preparatów zawierających jod w ciągu ostatniego roku, przez co najmniej miesiące zgłosiło 8,9 kobiet i mężczyzn (tabela 6). 9

4 Tab. 6. Wywiad w kierunku stosowania w ciągu ostatniego roku przez co najmniej miesiące leków lub witamin zawierających jod. ie Tak 9, 8, , 67 7, Analizę przeprowadzonego wywiadu, w kierunku dolegliwości odczuwanych w trakcie badania, w grupach rozpoznań postawionych po uzyskaniu wyników ultrasonografii gruczołu tarczowego i wyników badań hormonalnych, przedstawiono w tabelach 7, 8, 9. Tab. 7. Wywiad uzyskany od osób z potwierdzonym w badaniu usg powiększeniem tarczycy i prawidłową czynnością hormonalną. Powiększenie tarczycy Bóle w okolicy tarczycy Uczucie ucisku na szyi Trudności w połykaniu Kobiety ( ) 9 6, 9,6 6, 7, Mężczyźni ( 9),, 8 8,9, ( ) 9,8 7, 8 8,,7 Wśród osób z rozpoznanym wolem powiększenie tarczycy zauważyło 6, kobiet i, mężczyzn. Uczucie ucisku na szyi odczuwało 6, kobiet i 8, 9 mężczyzn z wolem.

5 Tab. 8. Objawy zgłaszane przez pacjentów z rozpoznaną niedoczynnością tarczycy. Powiększenie tarczycy Bóle w okolicy tarczycy Uczucie ucisku na szyi Chrypka Trudności w połykaniu Przybór wagi Zaparcia Łatwe marznięcie Obniżony nastrój Kobiety ( 8) 6,7 6,7 7,8,, 6,, 6,7, Mężczyźni ( ) ( ) 7 W grupie kobiet z niedoczynnością tarczycy najczęściej zgłaszane objawy to: przyrost masy ciała, zaparcia i uczucie ucisku na szyi. Tab. 9. Objawy zgłaszane przez kobiety z następnie rozpoznaną nadczynnością tarczycy. Powiększenie Tarczycy Bóle w okolicy tarczycy Uczucie ucisku na szyi Wzmożony apetyt Chudnięcie admierne pocenie adpobudliwość Obniżony nastrój Kobiety ( ) 6,7 8, 6,7, 6,7 6 8, W grupie kobiet z rozpoznaną nadczynnością tarczycy, najczęściej występującymi objawami były: nadpobudliwość nerwowa, chudnięcie oraz uczucie ucisku na szyi.

6 .. Ogólnolekarskie badanie przedmiotowe pacjenta. Średni wzrost w grupie kobiet wynosił 6 ±,7 cm, u mężczyzn wynosił 76 ± 7 cm, dla obu płci wynosił 67 ± 9 cm. Średnia waga w grupie kobiet wynosiła: 66, ± kg, u mężczyzn: 78, ± kg, dla obu płci: 7,6 ±,6 kg. Otyłość (BMI > kg/m ) stwierdzono u 6, badanych kobiet i u, zbadanych mężczyzn. adwaga (BMI - kg/m ) została rozpoznana około, razy częściej w grupie mężczyzn (,6) niż kobiet (9). Prawidłową wagę ciała (BMI < kg/m ) stwierdzono u,8 zbadanych kobiet i 8, mężczyzn. Średnia wartość BMI w grupie kobiet i mężczyzn była porównywalna i dla obu płci osiągnęła wartość, ±,6 kg (tabela ). Tab.. Ogólnolekarskie badanie przedmiotowe pacjenta. X wzrost (cm) SD (min-max) X waga (kg) SD BMI (kg/m ) < () - () > () X SD RR sk. (mmhg) Min Max X SD RR rozk. (mmhg) Min Max X SD Tętno/min Min Max X SD Miarowe iemiarowe 6,7 (-8) 66,, (-7),8 9 6,,, (,-8,8) 8 9, 6, 77,6, 6 7 7,9 7,9 99,, (7-9) 78,, (-8) 8,,6,,,6 (,-,) 9 6, 6, 6 8, 8,7 9 7, 6, 67 9 (-9) 7,6,6 (-7),,6,,6 (,-8,8) 8,6 6,6 78, 9,7 7 7,7 7, 99,6,

7 .. Badanie fizykalne gruczołu tarczowego. Według oceny palpacyjnej częstość wola w badanej populacji oceniono na,8; w tym grupie kobiet -,, w grupie mężczyzn -, (różnica nieznamienna statystycznie). Prawidłową konsystencję gruczołu tarczowego miało 9, osób badanych. U, w badaniu palpacyjnym oceniono konsystencję tarczycy jako twardą, a u, jako miękką. Bolesność uciskową tarczycy zadeklarowało jedynie, badanych. ie stwierdzono zaburzeń ruchomości gruczołu tarczowego, ani stridoru u osób badanych. Objawy oczne pod postacią wytrzeszczu i dodatniego objawu Graffego rozpoznano u,9 badanych kobiet. Szmer naczyniowy nad tarczycą wysłuchano u, badanych kobiet (tabela ). Tab.. Badanie fizykalne gruczołu tarczowego. Badana cecha Powiększona tarczyca Konsystencja - Prawidłowa - Miękka - Twarda Bolesność uciskowa Szmer naczyniowy Ruchomość Stridor Powiększone węzły chłonne szyjne Objawy oczne () () () Tak ie Tak ie Tak ie 8, 7,9 6, 79,7, , 6 (9,9) (97,) 88 (9,) (,) (,6) (,) (,8) 6 (,9) 9 (,), 69 99,6, , , 99,, 99, ,,9 96, 66 99,,8 8 96,,6, , , ajmniejszą częstość wola (,) stwierdzono w grupie wiekowej 8-8 lat zarówno u kobiet, jak i mężczyzn odpowiednio (9 i,8). W grupie kobiet w pozostałych przedziałach wiekowych obserwowano dość zbliżoną częstość wola osiągającą najwyższą wartość 8, w grupie -9 lat. Wśród mężczyzn największą częstość wola wynoszącą 9 odnotowano w grupie wiekowej 9-9 lat (tab. ). Tab.. Ocena wielkości tarczycy w badaniu palpacyjnym w grupach płci i wieku

8 Płeć Grupy wiekowe n () > 6 K iepowiększona ,8 8 7,6 8 7,6 7,9 Powiększona 9, 8, 9 6, 8, M iepowiększona 9 89, 7 7,9 7,9 8 8,7 79,7 Powiększona, , 6 7, 8, 6, R iepowiększona 9 8,6 89 7, 7,6 6 7, 9 76, , Powiększona, 9,6 8, 9 8,,,

9 .. Badanie ultrasonograficzne gruczołu tarczowego. Badanie ultrasonograficzne tarczycy przeprowadzono u 887 osób (99,6), kobiety i mężczyzn odmówiło badania. Średnią objętość tarczycy oceniono po wyeliminowaniu osób po strumektomii (7 kobiet, mężczyzna) oraz z obecnością wola zamostkowego ( kobiety, mężczyzn). W badanej populacji średnia objętość tarczycy wynosiła 6,7 ±, ml, u kobiet,8 ±,9 ml, u mężczyzn 8, ± 7,6 ml, a różnice te były istotne statystycznie (p<,) (tabela, ryc..). Tab.. Średnia objętość tarczycy w badaniu USG w zależności od płci. Objętość tarczycy (ml) Płeć P x ± SD min max Kobiety 9,8 ±,9, <, Mężczyźni 8, ± 7,6, ,7 ±,, -- Ryc.. Średnia objętość tarczycy (ml) w badaniu ultrasonograficznym w grupach płci. p<, objętość tarczycy (ml),8 8, kobiety mężczyźni ajmniejszą objętość tarczycy (, ml), u osoby niepoddanej zabiegowi strumektomii, stwierdzono u 6-letniej kobiety z przewlekłym limfocytarnym zapaleniem tarczycy. ajwiększą zmierzoną ultrasonograficznie objętość tarczycy ( ml) stwierdzono u kobiety w wieku 69 lat. Ocenę częstości wola w badaniu ultrasonograficznym, według kryteriów WHO z 997 roku w grupach płci i wieku przedstawiono w tabeli.

10 Tab.. Ocena wielkości tarczycy w badaniu USG w grupach płci i wieku bez względu na obecność guzka. Płeć K M R Tarczyca w USG Prawidłowa Wole Średnia objętość tarczycy Prawidłowa Wole Średnia objętość tarczycy Prawidłowa Wole Średnia objętość tarczycy ml ±SD ml ±SD ml ±SD Grupy wiekowe > , 77,9 7, 7, 7,6 76,8 9,9,,8 8, 8,,,8,87 6,6 6,69 7,,8,6 6,77 8,6,7,7, , 6,,6 6, 7, 7, ,7, 6,,6,7 8,,6 9,6,,88 7,8 8,, 7,9 7,,8 7, 7, , 7, 68, 69, 7, ,7,6,9,9 7,,6 6, 7,7 8, 7, 9,89 7,6 8,8,7,7 7,, 6,7, Częstość wola rozpoznanego na podstawie ultrasonografii w badanej populacji ludzi dorosłych miasta Krakowa oceniono na. Wyższą częstość wola zanotowano w grupie mężczyzn (8,) niż w grupie kobiet (,) i była to różnica statystycznie znamienna (p=,8). ajmniejszą częstość wola rozpoznanego na podstawie ultrasonografii, podobnie, jak w badaniu palpacyjnym, w najmłodszej grupie wiekowej 8-8 lat (u,7 osób z tej grupy wiekowej). ajwyższą częstość wola u kobiet sięgającą ponad 8, odnotowano w dwóch najstarszych grupach wiekowych, natomiast u mężczyzn w wieku -9 lat (6,). 6

11 Porównanie oceny częstości wola w badaniu palpacyjnym i ultrasonograficznym w grupach płci przedstawia rycina 6.,,,8, 8,, wole () palpacja USG Ryc. 6. Częstość wola () w badaniu palpacyjnym i w USG w grupach płci u osób zbadanych w latach Częstość wola w populacji ludzi dorosłych miasta Krakowa w badaniu palpacyjnym oceniona została na,8, a po weryfikacji ultrasonograficznej wole rozpoznano u osób badanych. Badanie USG tarczycy przyczyniło się do wzrostu rozpoznań wola, zwłaszcza w grupie mężczyzn, u których aż, rozpoznań stanowiło niewielkie powiększenie objętości tarczycy do ml (tabela ). Tab.. Rozkład wielkości wola ocenionego w badaniu USG w grupie mężczyzn (998-99) Objętość tarczycy Mężczyźni - ml - ml - ml - ml - ml > ml Wole (n=9) 6 9 8,,, 8,9,, 7

12 Trafność badania palpacyjnego tarczycy w stosunku do badania USG, traktowanego jako metoda referencyjna, przedstawia rycina 7. ( ) 7,6 89, 86, 8 6 czułość swoistość całkowita zgodność diagnostyczna Ryc.7. Ocena skuteczności diagnostycznej badania palpacyjnego w stosunku do badania USG traktowanego jako badanie referencyjne. Czułość badania palpacyjnego tarczycy przeprowadzonego w latach wyniosła 7,6, a swoistość 89,. Całkowitą zgodność pomiędzy oceną wielkości tarczycy w badaniu palpacyjnym i ultrasonograficznym stwierdzono w 86, przypadków. W tabeli 6 przedstawiono wyniki badania ultrasonograficznego. Tab.6. Stan tarczycy w badaniu ultrasonograficznym w zbadanej populacji w grupach płci. Kobiety (n 69) Mężczyźni (n 8) (n 887) orma Wole miąższowe Tarczyca powiększona Wole guzkowe Tarczyca niepowiększona n n n n 8 67,7 9, 8, 9, 6, 7, 7, 7 8, 86 66,, 98, 79 8,9 Posługując się metodą ultrasonograficzną, jako ostatecznie weryfikującą rozpoznanie zmian w strukturze i wielkości gruczołu tarczowego, u 66, badanych osób stwierdzono prawidłową objętość oraz echogeniczność miąższu tarczycy. U badanych rozpoznano wole miąższowe, natomiast u 9,9 wole guzkowe (rycina 8 i 9) (w guzki wykryte 8

13 były w powiększonej tarczycy, a w 8,9 stwierdzono obecność guzka w niepowiększonej tarczycy). częstość występowania () 9,,,,, 9, 8, 8,9 wole miąższowe wole guzkowe tarczyca niepowiększona z obecnością guzka Ryc. 8. Częstość występowania patologii gruczołu tarczowego w badaniu USG u osób zbadanych w latach , 9,9 9,,,8 wole miąższowe obecność guzków w tarczycy Ryc.9. Częstość występowania wola miąższowego i guzków w badaniu USG u osób zbadanych w latach Analiza częstości występowania guzków w tarczycy w grupach płci, wykazuje ich wyraźną przewagę nad częstością wola miąższowego u kobiet (, versus 9,), natomiast u mężczyzn stwierdzono wyższą częstość wola miąższowego () nad częstością guzków (,8). Różnice w częstości wola miąższowego (p<,) i guzkowego (p=,6) w grupach płci były statystycznie istotne. 9

14 Obecność guzków w grupie kobiet w 6,9 stwierdzono w powiększonym gruczole tarczowym, natomiast, w 9, w niepowiększonej tarczycy. W grupie mężczyzn stwierdzono odwrotną proporcję - przeważało rozpoznanie guzków w niepowiększonej tarczycy w stosunku do powiększonego gruczołu tarczowego (6, vs 8,6) (tab. 7). Tab. 7. Częstość guzków w grupach płci i w zależności od wielkości tarczycy. Częstość guzków Tarczyca powiększona Tarczyca niepowiększona Kobiety 8 6,9 9, Mężczyźni 7 8,6 7 6, 98, 79,6 Analizując częstość wola w grupach płci i wieku stwierdzono u kobiet przewagę wola guzkowego (S) nad miąższowym (SP) w każdej grupie wiekowej (najmniej zauważalną w najmłodszej grupie wiekowej 8-8 lat, a najbardziej widoczną w grupie -9 lat, czyli wśród kobiet, które w momencie awarii w Czarnobylu miały 7-6 lat). Wśród mężczyzn praktycznie we wszystkich grupach wieku przeważa wole miąższowe (tab. 8). Tab. 8. Rozkład wola miąższowego (struma parenchymatosa-sp) i wola guzkowego (struma nodosa-s) w grupach płci i wieku (w nawiasach wpisano wiek badanych w czasie awarii w Czarnobylu). Płeć K M R Rozpoznanie SP S SP S SP S 8-8 (-) 9 6,9 8 8,,7 9 6, 9-9 (6-6) 7, 6 69,6 9,7 8, 8, 7 8,6 Grupy wieku -9 (7-6) 6,8 6 69, 6,6, (7-6) 9 9, 8 8,9 6 7,,9, 66,7 >6 (>7),8 76,, 66,7 7,7 7, 7 6, 7,6, 77 8,8