Magdalena Stasiak Klinika Endokrynologii i Chorób Metabolicznych ICZMP w Łodzi Kierownik Kliniki: Prof. dr hab. med.

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Magdalena Stasiak Klinika Endokrynologii i Chorób Metabolicznych ICZMP w Łodzi Kierownik Kliniki: Prof. dr hab. med."

Transkrypt

1 Magdalena Stasiak Klinika Endokrynologii i Chorób Metabolicznych ICZMP w Łodzi Kierownik Kliniki: Prof. dr hab. med. Andrzej Lewiński

2

3

4

5 Ryzyko raka w zmianach ogniskowych w tarczycy u dzieci Rak tarczycy u dzieci przebiega odmiennie niż u osób dorosłych. Dlatego konieczne było wprowadzenie odrębnych zaleceń postępowania dla dzieci i dla dorosłych Ryzyko raka w guzkach tarczycy u dzieci wynosi 22-26% i jest znacznie wyższe niż u dorosłych (do 5-10%). Ryzyko obecności raka w guzku autonomicznym u dziecka sięga nawet 30% i jest znacznie wyższe niż u osoby dorosłej (2%). Ryzyko raka tarczycy u dziecka, u którego w biopsji postawiono rozpoznanie cytologiczne grupy III bądź IV jest wysokie i sięga odpowiednio 28% i 58%. Dlatego zaleca się w takich przypadkach leczenie operacyjne. Francis i wsp. Thyroid 2015;25:

6 Rozpoznania cytologiczne przyjęte w wytycznych polskich Kategoria rozpoznania I biopsja niediagnostyczna Ryzyko raka tarczycy 5 10% a ; u dziecka 4-10,6% II zmiana łagodna <1% a ; u dziecka 5% Jarząb i wsp. Endokrynol Pol 2018;69:34-74, zmodyfikowano Najczęstsze rozpoznania histopatologiczne może odpowiadać każdemu rozpoznaniu wole guzkowe, w tym guzki hiperplastyczne i guzki koloidowe, zapalenia III atypia o nieokreślonym znaczeniu lub zmiana pęcherzykowa bliżej nieokreślona IV podejrzenie nowotworu pęcherzykowego c 2,4 5,2% b 5 15% a ; u dziecka 28% 8,2 19% b 5 25% a ; u dziecka 58% kategoria używana tylko wtedy, gdy nie jest możliwe uściślenie rozpoznania cytologicznego może odpowiadać zarówno zmianie nienowotworowej, jak nowotworowi niezłośliwemu, których cytologicznie nie da się odróżnić od nowotworu złośliwego V podejrzenie złośliwości 60 75% a,b ; u dziecka 100% VI nowotwór złośliwy 95% a,b ; u dziecka 100% podejrzenie raka tarczycy rak brodawkowaty, rak rdzeniasty, rak anaplastyczny, chłoniak, przerzut, inny nowotwór złośliwy

7 Algorytm diagnostyki i leczenia guzków tarczycy u dzieci

8 Rak tarczycy u dzieci epidemiologia Rak tarczycy u dzieci stanowi 2,3% wszystkich raków tarczycy U dziewcząt rak tarczycy stanowi drugi (po nowotworach OUN), a u chłopców ósmy z kolei najczęściej rozpoznawany nowotwór lity U nastolatków powyżej 15. roku życia rak tarczycy rozpoznawany jest ponad 13 razy częściej niż u dzieci poniżej 10. roku życia. Niedziela i wsp. Endokrynol Pol. 2016;67:

9 Rak tarczycy u dzieci grupy ryzyka Najważniejszym czynnikiem ryzyka raka tarczycy u dziecka jest narażenie na napromienienie, szczególnie w wieku < 5 lat. W grupie ryzyka znajdują się dzieci poddawanie radioterapii z powodu innego nowotworu (np. nowotworu ośrodkowego układu nerwowego czy też chłoniaka). Szczyt zachorowań to około lat po ekspozycji; im młodsze dziecko w chwili ekspozycji i wyższa dawka promieniowania jonizującego, tym wyższe ryzyko zachorowania w przyszłości na PTC Zespoły genetyczne (np. rodzinna polipowatość gruczolakowata, kompleks Carneya, zespół DICER1, choroba Cowden, zespół Wernera, zespół Peutz-Jeghersa); Choroby autoimmunizacyjne tarczycy. Niedziela i wsp. Endokrynol Pol. 2016;67:

10 Rak tarczycy u dzieci monitorowanie grup ryzyka Przesiewowe badanie USG powinno być wykonywane co najmniej raz na 12 miesięcy u dzieci: Po ekspozycji na promieniowanie jonizujące; Z chorobą autoimmunizacyjną tarczycy; Pacjenci ze zwiększonym ryzykiem rozwoju DTC w przebiegu zespołów genetycznych powinni być kierowani do ośrodków referencyjnych celem właściwej oceny, monitorowania i poradnictwa genetycznego. Niedziela i wsp. Endokrynol Pol. 2016;67:

11 Rak tarczycy u dzieci odrębności w biologii nowotworu U dzieci ponad 90% przypadków raka tarczycy to rak brodawkowaty (PTC). Rak pęcherzykowy występuje bardzo rzadko, natomiast rak rdzeniasty czy rak anaplastyczny są niezwykle rzadkie. U małych dzieci PTC często jest nowotworem nieotorebkowanym, wieloogniskowym, obustronnym, wykazującym inwazję w obrębie samej tarczycy, jak i naciekającym tkanki pozatarczycowe. Najczęstszą manifestacją DTC u dzieci jest guz tarczycy. Jednakże DTC może ujawnić się w postaci limfadenopatii szyjnej z/lub bez palpacyjnego guza w tarczycy. Francis i wsp. Thyroid 2015;25: Niedziela i wsp. Endokrynol Pol. 2016;67:

12 Rak tarczycy u dzieci odrębności w biologii nowotworu Specjalną kategorię u dzieci stanowi PTC z rozlanym naciekiem, gdyż powoduje on powiększenie zajętego płata lub całego gruczołu, zazwyczaj połączone z obecnością wyczuwalnych palpacyjnie węzłów chłonnych szyi. Taka postać PTC jest zwykle związana z obecnością mikrozwapnień. Zatem obecność mikrozwapnień w tarczycy u dziecka wymaga wykonania BAC, nawet jeśli nie uwidoczniono zmiany ogniskowej. W większości przypadków u dzieci z rakiem tarczycy w momencie rozpoznania stwierdza się już przerzuty do regionalnych węzłów chłonnych. Nawet 25% chorych dzieci w chwili rozpoznania ma przerzuty odległe do płuc. Niedziela i wsp. Endokrynol Pol. 2016;67:

13 Rak tarczycy u dzieci rokowanie Jednakże, pomimo znacznego stopnia zaawansowania choroby w chwili rozpoznania raka tarczycy u dziecka, rokowanie jest bardzo dobre. Prawdopodobieństwo zgonu z powodu raka tarczycy jest mniejsze niż 2%, a praktycznie wszystkie dzieci przeżywają 10 lat od rozpoznania. Być może przyczyną lepszej odpowiedzi na leczenie i lepszego rokowania u dzieci są różnice w biologii molekularnej tych nowotworów. W przypadkach PTC u dzieci zdecydowanie dominują bowiem rearanżacje RET/PTC, które nie prowadzą do niestabilności genomu, natomiast u dorosłych częste są mutacje punktowe genów BRAF lub RAS, które do takiej niestabilności prowadzą. Niedziela i wsp. Endokrynol Pol. 2016;67: Francis i wsp. Thyroid 2015;25:

14 Rak tarczycy u dzieci odrębności w leczeniu wg ATA Najistotniejszą różnicą pomiędzy wytycznymi leczenia raka tarczycy u dzieci i u dorosłych są wg ATA zasady kwalifikacji do leczenia jodem radioaktywnym. U dzieci kwalifikacja ta powinna być bardzo ostrożna, gdyż u osób leczonych 131 I z powodu PTC w dzieciństwie zaobserwowano zwiększoną śmiertelność, wynikającą głównie z rozwoju wtórnych nowotworów (m.in. oun, sutka, prostaty, nerek, ślinianek, chłoniaków, białaczek). Francis i wsp. Thyroid 2015;25:

15 Rak tarczycy u dzieci jaka klasyfikacja? Klasyfikacja TNM u dzieci ma dość ograniczone zastosowanie w ocenie rokowania, gdyż na jej podstawie można wyróżnić tylko 2 stadia choroby: stadium 1 bez przerzutów odległych oraz stadium 2 gdy przerzuty odległe występują.

16 Rak tarczycy u dzieci klasyfikacja ATA W wytycznych ATA wprowadzono zatem nową klasyfikację, która pozwala ocenić ryzyko przetrwałej choroby węzłowej i/lub obecności przerzutów odległych. Nie ocenia ona ryzyka zgonu, gdyż ono u dzieci z rakiem tarczycy jest znikome. W klasyfikacji tej istotne jest jednak zaawansowanie choroby oceniane wg cech TNM. Francis i wsp. Thyroid 2015;25:

17 Klasyfikacja cech TNM

18 Rak tarczycy u dzieci klasyfikacja ryzyka wg ATA Grupa niskiego ryzyka Francis i wsp. Thyroid 2015;25: Zakres choroby Ryzyko przerzutów odległych ryzyko przetrwałej choroby węzłowej Ocena pooperacyjna (w ciągu 12 tyg.) Docelowe stężenie TSH podczas leczenia L-T4 Monitorowanie długoterminowe Choroba ograniczona do tarczycy (stopień zajęcia węzłów N0 lub NX) lub ewentualnie przypadki N1a (przerzuty stwierdzone mikroskopowo w nielicznych węzłach przedziału centralnego) bardzo niskie Obecne, szczególnie jeśli zabieg operacyjny nie obejmował węzłów przedziału centralnego Stężenie Tg w warunkach podstawowych 0,5-1,0 miu/l USG szyi - 6 m-cy po operacji, potem co rok przez 5 lat. Tg podczas leczenia L-T4 - co 3-6 miesięcy od zabiegu przez okres 2 lat, a następnie co rok.

19 Rak tarczycy u dzieci klasyfikacja ryzyka wg ATA Grupa pośredniego ryzyka Francis i wsp. Thyroid 2015;25: Zakres choroby Ryzyko przerzutów odległych ryzyko przetrwałej choroby węzłowej Ocena pooperacyjna (w ciągu 12 tyg.) Docelowe stężenie TSH podczas leczenia L-T4 Monitorowanie długoterminowe N1a lub minimalnym N1b Niskie Zwiększone Tg po stymulacji oraz diagnostyczna scyntygrafia 123 I 0,1-0,5 miu/l USG szyi - 6 m-cy po operacji, potem 6-12 m-cy przez 5 lat, potem rzadziej Tg podczas leczenia L-T4 - co 3-6 miesięcy od operacji przez 3 lata, potem co rok Rozważyć Tg po stymulacji ± scyntygrafię 123 I w ciągu 1-2 lat u pacjentów leczonych 131 I.

20 Rak tarczycy u dzieci klasyfikacja ryzyka wg ATA Grupa wysokiego ryzyka Francis i wsp. Thyroid 2015;25: Zakres choroby Ryzyko przerzutów odległych ryzyko przetrwałej choroby węzłowej Ocena pooperacyjna (w ciągu 12 tyg.) Docelowe stężenie TSH podczas leczenia L-T4 Monitorowanie długoterminowe choroba zaawansowana miejscowo (rozległy N1b lub raki T4) z przerzutami odległymi lub bez Wysokie Wysokie; wysokie ryzyko niedoszczętności zabiegu Tg po stymulacji oraz diagnostyczna scyntygrafia 123 I < 0,1 miu/l USG szyi - 6 m-cy po operacji, potem 6-12 m-cy przez 5 lat, potem rzadziej Tg podczas leczenia L-T4 - co 3-6 miesięcy od operacji przez 3 lata, potem co rok Rozważyć Tg po stymulacji ± scyntygrafię 123 I w ciągu 1-2 lat u pacjentów leczonych 131 I.

21 Rak tarczycy u dzieci kwalifikacja do leczenia uzupełniającego U dzieci z grupy pośredniego i wysokiego ryzyka konieczne jest ponowne przeprowadzenie oceny zaawansowania choroby w ciągu 12 tygodni po zabiegu operacyjnym w celu wyodrębnienia pacjentów wymagających leczenia uzupełniającego. Francis i wsp. Thyroid 2015;25:

22 Postępowanie u dziecka z rakiem tarczycy umiarkowanego i wysokiego ryzyka ATA w zależności od wyniku wczesnej oceny pooperacyjnej Francis i wsp. Thyroid 2015;25: Upewnij się, że anty-tg (-) i TSH > 30 miu/l; 2 USG szyi ±SPECT/TK w momencie scyntygrafii diagnostycznej; 3 Rozważ 131 I u pacjentów z wychwytem w loży tarczycy i guzami T4 lub resztkową chorobą węzłową stwierdzoną mikroskopowo; 4 Pomimo, że nie ma badań prospektywnych u pacjentów 18 r.ż., zastosowanie ablacyjnie 131 I może nie zmniejszać ryzyka choroby przetrwałej lub nawrotowej. Rozważ raczej monitorowanie niż 131 I, a dalsze leczenie planuj wg wyników monitorowania; 5 Powtórz ocenę pooperacyjną 3-6 m-cy po zabiegu; 6.Dalsze postępowanie w zależności od obecności choroby resztkowej, przerzutów w węzłach chłonnych lub przerzutów odległych.

23 Grupy ryzyka nawrotu choroby klasyfikacja polska Niedziela i wsp. Endokrynol Pol. 2016;67:

24 Leczenie 131 I zalecenia polskie Leczenie uzupełniające 131 I dzieci z DTC zmniejsza ryzyko nawrotu choroby. Nie wiadomo jednak w jakim stopniu zaawansowania choroby efekt leczenia jest najlepszy, dlatego autorzy polskich rekomendacji stoją na stanowisku, że leczenie to powinno być rozważane u wszystkich dzieci. Jedynie w najniższym stopniu zawansowania pt1an0 można rozważyć odstąpienie od leczenia izotopowego. Niedziela i wsp. Endokrynol Pol. 2016;67: Zalecenia polskie dla osób dorosłych: Leczenie uzupełniające 131 I po wcześniejszej operacji całkowitego wycięcia tarczycy jest zalecane u wszystkich chorych na DTC w stopniu pt3-4n0 oraz u wszystkich chorych pn1, niezależnie od wielkości guza. Jarząb i wsp. Endokrynol Pol 2018;69:34-74.

25 Przypadek kliniczny jak pogodzić wytyczne? Dziewczynka l. 11, PTC ognisko 8 mm w PL, rozpoznanie przedoperacyjne w BAC, potwierdzenie histopatologicznie PTC pt1an1a. 131 I???? Wg zaleceń ATA grupa średniego ryzyka decyzja po badaniach pooperacyjnych Wg zaleceń polskich grupa wysokiego ryzyka zdecydowanie TAK Decyzja indywidualna podejmowana wraz z rodzicami w oparciu o ocenę nie tylko ryzyka nawrotu i choroby przetrwałej, ale także możliwości monitorowania. Jeśli TAK prewencja powikłań.

26 Przypadek kliniczny jak pogodzić wytyczne? Dziewczynka l. 10, PTC ognisko 12 mm w PP, rozpoznanie przedoperacyjne w BAC, potwierdzenie histopatologicznie PTC pt1bn I???? Wg zaleceń ATA grupa niskiego ryzyka absolutnie NIE Wg zaleceń polskich grupa umiarkowanego ryzyka zdecydowanie TAK Decyzja indywidualna podejmowana wraz z rodzicami w oparciu o ocenę nie tylko ryzyka nawrotu i choroby przetrwałej, ale także możliwości monitorowania. Jeśli TAK prewencja powikłań.

27 Rak tarczycy u dzieci możliwe powikłania po leczeniu 131 I Zapalenie ślinianek, suchość w jamie ustnej, zapalenie jamy ustnej (nawet pojedyncza aktywność 131 I może prowadzić do trwałego uszkodzenia gruczołów ślinowych), nowotwór złośliwy ślinianki Próchnica zębów Suchość oczu, niedrożność przewodu nosowo-łzowego Uszkodzenie gonad (bardziej wrażliwe są gonady po okresie dojrzewania) U chłopców po okresie dojrzewania często dochodzi do przejściowego wzrostu stężenia FSH, które może się utrzymywać do 18 miesięcy po leczeniu 131 I. Wysoka dawka skumulowana 131 I może powodować zmniejszenie spermatogenezy bez wpływu na produkcję testosteronu. Przy dawce skumulowanej 400 mci należy rozważyć profilaktyczne oddanie spermy do banku nasienia. U dziewcząt po okresie dojrzewania może dojść do przejściowego braku miesiączki lub zaburzeń cyklu. Francis i wsp. Thyroid 2015;25:

28 Rak tarczycy u dzieci możliwe powikłania po leczeniu 131 I c.d. Supresja szpiku zwykle w ciągu pierwszego miesiąca po podaniu 131 I dochodzi do zmniejszenie liczby leukocytów i płytek krwi. Później w mniejszym stopniu może obniżyć się liczba erytrocytów. Zazwyczaj wszystkie parametry normalizują się w ciągu 3 miesięcy. Długotrwała supresja szpiku zdarza się rzadko. Odnotowano jednak przypadki białaczki po wielokrotnym podaniu wysokich dawek 131 I w krótkim okresie czasu. Dlatego należy odroczyć kolejne dawki 131 I do czasu powrotu prawidłowej czynności szpiku kostnego. Francis i wsp. Thyroid 2015;25:

29 Rak tarczycy u dzieci możliwe powikłania po leczeniu 131 I c.d. Rozwój nowotworów wtórnych (m.in. gruczolakoraków, raków płuca, raków sutka, białaczek). Ryzyko wzrasta wraz z dawką skumulowaną 131 I przekraczającą mci (ale odnotowano przypadek białaczki po dawce 85 mci i raka płuca po 150 mci). U dzieci istnieje znaczące ryzyko rozwoju indukowanego 131 I włóknienia płuc, dlatego u pacjentów z rozsianymi przerzutami jodochwytnymi w płucach dawkę 131 I powinno się zredukować lub zastosować dozymetrię. Francis i wsp. Thyroid 2015;25:

30 Rak tarczycy u dzieci jak uniknąć powikłań po leczeniu 131 I Odpowiednie nawodnienie przez kilka dni pozwala na szybszą eliminację 131 I z moczem Podanie leków przeczyszczających również ułatwia eliminację izotopu Podanie kwaśnych landrynek lub soku cytrynowego 24 godzin po podaniu 131 I zwiększa eliminację radioizotopu ze ślinianek i zmniejsza ryzyko ich zapalenia U małych dzieci oraz w pacjentów z obniżoną rezerwą szpikową rozważyć dozymetryczne dobranie dawki 131 I. Ocenić ryzyko włóknienia płuc i u dzieci z rozsianym wychwytem radiojodu zastosować dozymetrię bądź podać niższe aktywności 131 I. Francis i wsp. Thyroid 2015;25:

31 Leczenie raka tarczycy u dzieci zalecenia polskie Optymalny czas do przeprowadzenia leczenia 131 I to 4 12 tygodni po zakończonym leczeniu operacyjnym, gdy rana się zagoi, ustąpi obrzęk pooperacyjny, obniży się stężenie Tg oraz ustąpią bezpośrednie i przejściowe powikłania pooperacyjne. Aby zwiększyć wychwyt 131 I przez resztkową tkankę jodochwytną należy osiągnąć stężenie TSH > 30 miu/l. U większości dzieci udaje się to osiągnąć poprzez odstawienie leczenia L-T4 na okres ok 4 tygodni. Niedziela i wsp. Endokrynol Pol. 2016;67:

32 Leczenie raka tarczycy u dzieci zalecenia polskie U wybranych chorych, u których nie udaje się uzyskać odpowiedniej odpowiedzi TSH lub którzy nie tolerują nasilonej hipotyreozy można rozważyć podanie rhtsh (Thyrogen). Leczenie uzupełniające 131 I po stymulacji rhtsh jest u dzieci równie skuteczne, jak u osób dorosłych. Można więc leczenie takie rozważać również u dzieci niespełniających powyższych kryteriów. Zalecane jest stosowanie diety niskojodowej przez 2 tygodnie przed leczeniem w celu poprawy jego skuteczności. Schemat podawania rhtsh (Thyrogen ), jak u osób dorosłych 0,9 mg rhtsh i.m. przez dwa kolejne dni, 131 I podawany w dniu trzecim; Niedziela i wsp. Endokrynol Pol. 2016;67:

33 Leczenie raka tarczycy u dzieci zalecenia polskie Scyntygrafia poterapeutyczna całego ciała: Przeprowadzone leczenie musi być zakończone wykonaniem scyntygrafii całego ciała (tzw. scyntygrafii poterapeutycznej) w celu oceny ognisk jodochwytnych w ciele chorego Poterapeutyczna scyntygrafia całego ciała rekomendowana jest u wszystkich dzieci w okresie 3 7 dni po leczeniu 131 I W przypadku podejrzenia przerzutów dodatkowo wykonanie badania SPECT/CT może pozwolić na anatomiczną lokalizację ogniska wychwytu. Niedziela i wsp. Endokrynol Pol. 2016;67:

34 PTC u dzieci dalsze postępowanie u chorych po leczeniu operacyjnym i 131 I, u których nie stwierdza się wychwytu 123 I w scyntygrafii Jeśli stężenie Tg po stymulacji < 2 ng/ml wskazana jest dalsza obserwacja podczas supresyjnego leczenia L-T4. Stopień supresji można tu nawet złagodzić, wg polskich zaleceń Jeśli stężenie Tg po stymulacji wynosi od > 2 do < 10 ng/ml konieczna jest obserwacja, gdyż poziom Tg może się z czasem obniżać, co stanowi dowód, że leczenie było skuteczne. Jeśli natomiast stężenie Tg narasta w czasie, konieczna jest diagnostyka lokalizacyjna choroby przetrwałej i dalsze leczenie operacyjne i/lub 131 I. Jeśli stężenie Tg narasta lub przekracza 10 ng/ml w warunkach stymulacji TSH konieczne są dalsze badania w celu lokalizacji ogniska nowotworowego. Niedziela i wsp. Endokrynol Pol. 2016;67: Francis i wsp. Thyroid 2015;25:

35 Leczenie supresyjne L-T4 zalecenia polskie obecność choroby lokoregionalnej lub przerzutów odległych - całkowita supresja TSH (TSH < 0,1 µiu/ml) brak klinicznych i biochemicznych cech przetrwałej choroby nowotworowej po 5 latach od zakończenia leczenia onkologicznego - stężenie TSH od 0,4 0,5 do 1 µiu/ml) W pozostałych przypadkach należy dążyć do względnej supresji z zakresem TSH pomiędzy 0,1 do 0,4 0,5 µiu/ml. Niedziela i wsp. Endokrynol Pol. 2016;67:

36 Podsumowanie U dzieci ponad 90% przypadków raka tarczycy to rak brodawkowaty (PTC). U małych dzieci PTC jest często nowotworem nieotorebkowanym, wieloogniskowym, obustronnym, naciekającym tkanki pozatarczycowe. W większości przypadków w momencie rozpoznania stwierdza się już przerzuty do regionalnych węzłów chłonnych, a u 25% chorych dzieci również przerzuty odległe do płuc. Pomimo tego rokowanie w PTC u dziecka jest bardzo dobre Decyzja o leczeniu 131 I powinna być u dziecka z PTC podejmowana ostrożnie, w oparciu o indywidualną dla każdego dziecka ocenę stosunku korzyści do ryzyka. Francis i wsp. Thyroid 2015;25:

37

38 Rak tarczycy u dzieci - monitorowanie USG szyi w odstępach 6 12 miesięcy w przypadku pacjentów z grupy średniego i wysokiego ryzyka i raz w roku u pacjentów z grupy niskiego ryzyka Podczas monitorowania dzieci z DTC, u których istnieje podejrzenie obecności choroby resztkowej może być zastosowana diagnostyczna scyntygrafia całego ciała, tak aby podjąć decyzję o leczeniu 131 I i określić aktywność izotopu. U dziecka z wykrywalnym stężeniem Tg w warunkach supresji TSH, ale z prawidłowym, obrazem w USG szyi i DxWBS, powinno się rozważyć wykonanie TK szyi i klatki piersiowej z użyciem kontrastu po wykluczeniu, że nadmiar jodu nie był przyczyną fałszywie ujemnego wyniku DxWBS; Francis i wsp. Thyroid 2015;25:

39 Leczenie raka tarczycy u dzieci zalecenia polskie Stosując wysokie aktywności 131 I w leczeniu przerzutów, należy dążyć do oceny dozymetrycznej, celem zmniejszenia ryzyka radiotoksyczności pochłonięta dawka promieniowania jonizującego we krwi nie powinna przekraczać 2 Gy, a aktywność 131I zdeponowana w ciele chorego po 48 godzinach od podania izotopu nie powinna przekraczać 4,44 GBq (120 mci) lub w przypadku masywnych przerzutów do płuc 2,96 GBq (80 mci). Niedziela i wsp. Endokrynol Pol. 2016;67:

Tyreologia opis przypadku 4

Tyreologia opis przypadku 4 Kurs Polskiego Towarzystwa Endokrynologicznego Tyreologia opis przypadku 4 partner kursu: (firma nie ma wpływu na zawartość merytoryczną) Opis przypadku 61-letni mężczyzna zgłosił się do Poradni Endokrynologicznej.

Bardziej szczegółowo

Tyreologia opis przypadku 1

Tyreologia opis przypadku 1 Kurs Polskiego Towarzystwa Endokrynologicznego Tyreologia opis przypadku 1 partner kursu: (firma nie ma wpływu na zawartość merytoryczną) Opis przypadku 59-letni mężczyzna zgłosił się do Poradni Endokrynologicznej.

Bardziej szczegółowo

Leczenie nowotworów tarczycy Dr hab. n. med. Sylwia Grodecka-Gazdecka 2007

Leczenie nowotworów tarczycy Dr hab. n. med. Sylwia Grodecka-Gazdecka 2007 Leczenie nowotworów tarczycy Dr hab. n. med. Sylwia Grodecka-Gazdecka 2007 Klasyfikacja guzów tarczycy wg WHO Guzy nabłonkowe 1. Łagodne 2. Złośliwe Gruczolak pęcherzykowy Inne gruczolaki 2.1. Rak pęcherzykowy

Bardziej szczegółowo

ZMIANY OGNISKOWE TRACZYCY POSTĘPOWANIE

ZMIANY OGNISKOWE TRACZYCY POSTĘPOWANIE ZMIANY OGNISKOWE TRACZYCY POSTĘPOWANIE Guzkową chorobę tarczycy rozpoznaje się po wykryciu pojedynczej zmiany lub mnogich zmian ogniskowych lub guzków, niezależnie od ich stanu czynnościowego. Wolem określa

Bardziej szczegółowo

ZBYT PÓŹNE WYKRYWANIE RAKA NERKI ROLA LEKARZA PIERWSZEGO KONTAKTU

ZBYT PÓŹNE WYKRYWANIE RAKA NERKI ROLA LEKARZA PIERWSZEGO KONTAKTU ZBYT PÓŹNE WYKRYWANIE RAKA NERKI ROLA LEKARZA PIERWSZEGO KONTAKTU 14 czerwca 2012 r dr n. med. Piotr Tomczak Klinika Onkologii U.M. Poznań Epidemiologia raka nerki RCC stanowi 2 3% nowotworów złośliwych

Bardziej szczegółowo

Opis programu Leczenie radioizotopowe

Opis programu Leczenie radioizotopowe Opis programu Leczenie radioizotopowe I. Leczenie radioizotopowe z zastosowaniem 131-I Leczenie dotyczy schorzeń tarczycy (choroby Graves-Basedowa, wola guzowatego, guzów autonomicznych). Polega ono na

Bardziej szczegółowo

Tyreologia opis przypadku 15

Tyreologia opis przypadku 15 Kurs Polskiego Towarzystwa Endokrynologicznego Tyreologia opis przypadku 15 partner kursu: (firma nie ma wpływu na zawartość merytoryczną) Opis przypadku 28-letnia kobieta zgłosił się do Poradni Endokrynologicznej.

Bardziej szczegółowo

DIAGNOSTYKA ULTRASONOGRAFICZNA TARCZYCY. Michał Brzewski Anna Jakubowska Zakład Radiologii Pediatrycznej AM Warszawa

DIAGNOSTYKA ULTRASONOGRAFICZNA TARCZYCY. Michał Brzewski Anna Jakubowska Zakład Radiologii Pediatrycznej AM Warszawa DIAGNOSTYKA ULTRASONOGRAFICZNA TARCZYCY Michał Brzewski Anna Jakubowska Zakład Radiologii Pediatrycznej AM Warszawa 1 PROBLEMY DIAGNOSTYCZNE Wady rozwojowe Wole Guzki tarczycy Nowotwory tarczycy Zaburzenia

Bardziej szczegółowo

Rak tarczycy. Jadwiga Szymczak. Katedra i Klinika Endokrynologii, Diabetologii i Leczenia Izotopami Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu

Rak tarczycy. Jadwiga Szymczak. Katedra i Klinika Endokrynologii, Diabetologii i Leczenia Izotopami Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu Rak tarczycy Jadwiga Szymczak Katedra i Klinika Endokrynologii, Diabetologii i Leczenia Izotopami Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu Uproszczona klasyfikacja nowotworów złośliwych tarczycy wg ATA A. Rak

Bardziej szczegółowo

CZĘŚĆ SZCZEGÓŁOWA NAJCZĘSTSZE NOWOTWORY OBJAWY, ROZPOZNAWANIE I LECZENIE

CZĘŚĆ SZCZEGÓŁOWA NAJCZĘSTSZE NOWOTWORY OBJAWY, ROZPOZNAWANIE I LECZENIE CZĘŚĆ SZCZEGÓŁOWA ROZDZIA 4 NAJCZĘSTSZE NOWOTWORY OBJAWY, ROZPOZNAWANIE I LECZENIE Arkadiusz Jeziorski W Polsce do lekarzy onkologów zgłasza się rocznie ponad 130 tysięcy nowych pacjentów; około 80 tysięcy

Bardziej szczegółowo

Wskazania do leczenia uzupełniającego jodem promieniotwórczym chorych z rozpoznaniem zróżnicowanego raka tarczycy

Wskazania do leczenia uzupełniającego jodem promieniotwórczym chorych z rozpoznaniem zróżnicowanego raka tarczycy Wskazania do leczenia uzupełniającego jodem promieniotwórczym chorych z rozpoznaniem zróżnicowanego raka tarczycy D. Handkiewicz-Junak Zakład Medycyny Nuklearnej i Endokrynologii Onkologicznej, Centrum

Bardziej szczegółowo

Radioterapia w leczeniu raka pęcherza moczowego - zalecenia

Radioterapia w leczeniu raka pęcherza moczowego - zalecenia Radioterapia w leczeniu raka pęcherza moczowego - zalecenia Radioterapia w leczeniu raka pęcherza moczowego może być stosowana łącznie z leczeniem operacyjnym chemioterapią. Na podstawie literatury anglojęzycznej

Bardziej szczegółowo

Efektywna kontrola chorych po leczeniu nowotworów jąder

Efektywna kontrola chorych po leczeniu nowotworów jąder Efektywna kontrola chorych po leczeniu nowotworów jąder Marzena Wełnicka-Jaśkiewicz Klinika Onkologii i Radioterapii Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego Efektywna kontrola ścisła obserwacja po leczeniu

Bardziej szczegółowo

Wytyczne postępowania dla lekarzy POZ i lekarzy medycyny pracy w zakresie raka nerki, pęcherza moczowego i prostaty 2011

Wytyczne postępowania dla lekarzy POZ i lekarzy medycyny pracy w zakresie raka nerki, pęcherza moczowego i prostaty 2011 Wytyczne postępowania dla lekarzy POZ i lekarzy medycyny pracy w zakresie raka nerki, pęcherza moczowego i prostaty 2011 Wytyczne postępowania dla lekarzy POZ i lekarzy medycyny pracy w zakresie raka nerki,

Bardziej szczegółowo

Tyreologia opis przypadku 11

Tyreologia opis przypadku 11 Kurs Polskiego Towarzystwa Endokrynologicznego Tyreologia opis przypadku 11 partner kursu: (firma nie ma wpływu na zawartość merytoryczną) Opis przypadku Pacjent lat 64 stan po radykalnym leczeniu operacyjnym

Bardziej szczegółowo

Ośrodki medyczne wykonujące procedury diagnostyczno-terapeutyczne powinny mieć następujące możliwości:

Ośrodki medyczne wykonujące procedury diagnostyczno-terapeutyczne powinny mieć następujące możliwości: REKOMENDACJE KONSULTANTA KRAJOWEGO W DZIEDZINIE CHIRURGII ONKOLOGICZNEJ ORAZ POLSKIEGO TOWARZYSTWA CHIRURGII ONKOLOGICZNEJ W ZAKRESIE DIAGNOSTYKI I LECZENIA CHORYCH NA RAKA JELITA GRUBEGO REKOMENDACJE

Bardziej szczegółowo

Rak piersi - zagrożenie cywilizacyjne

Rak piersi - zagrożenie cywilizacyjne Rak piersi - zagrożenie cywilizacyjne dr n. med. Marcin Wiszniewski, Wojewódzki Szpital Specjalistyczny im. M. Kopernika w Łodzi Regionalny Ośrodek Onkologiczny II Ogólnopolska Konferencja Medycyny Pracy

Bardziej szczegółowo

Załącznik do OPZ nr 8

Załącznik do OPZ nr 8 Załącznik do OPZ nr 8 Lista raportów predefiniowanych Lp. Tytuł raportu Potencjalny użytkownik raportu 1. Lista chorych na raka stercza w zależności od poziomu antygenu PSA (w momencie stwierdzenia choroby)

Bardziej szczegółowo

WCZESNE OBJAWY CHOROBY NOWOTWOROWEJ U DZIECI

WCZESNE OBJAWY CHOROBY NOWOTWOROWEJ U DZIECI WCZESNE OBJAWY CHOROBY NOWOTWOROWEJ U DZIECI Elżbieta Adamkiewicz-Drożyńska Katedra i Klinika Pediatrii, Hematologii i Onkologii Początki choroby nowotworowej u dzieci Kumulacja wielu zmian genetycznych

Bardziej szczegółowo

diagnostyka raka piersi

diagnostyka raka piersi diagnostyka raka piersi Jedyne w Polsce badanie genetyczne połączone z badaniem obrazowym piersi 1 Czy jesteś pewna, że nie grozi Ci zachorowanie na raka piersi? Aktualny stan wiedzy medycznej umożliwia

Bardziej szczegółowo

Agencja Oceny Technologii Medycznych

Agencja Oceny Technologii Medycznych Agencja Oceny Technologii Medycznych Opinia Prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych nr 186/2013 z dnia 8 lipca 2013 r. o projekcie Programu profilaktycznego raka tarczycy powiatu wadowickiego Po zapoznaniu

Bardziej szczegółowo

www.korektorzdrowia.pl www.watchhealthcare.eu PORADNIK DLA PACJENTÓW Biopsja

www.korektorzdrowia.pl www.watchhealthcare.eu PORADNIK DLA PACJENTÓW Biopsja www.korektorzdrowia.pl www.watchhealthcare.eu PORADNIK DLA PACJENTÓW Biopsja Rak piersi Najczęściej występujący nowotwór złośliwy u kobiet w Polsce 2004 r. ponad12 000 nowych zachorowań na raka piersi

Bardziej szczegółowo

Nowotwory rejonu głowy i szyi trudności diagnostyczne

Nowotwory rejonu głowy i szyi trudności diagnostyczne Ewa Osuch-Wójcikiewicz Nowotwory rejonu głowy i szyi trudności diagnostyczne Katedra i Klinika Otolaryngologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego Kierownik: Prof. dr hab. n. med. K. Niemczyk Konferencja

Bardziej szczegółowo

OPIS PRZEDMIOTU UMOWY Część L - Opis świadczenia POZYTONOWA TOMOGRAFIA EMISYJNA (PET)

OPIS PRZEDMIOTU UMOWY Część L - Opis świadczenia POZYTONOWA TOMOGRAFIA EMISYJNA (PET) Załącznik nr 4 do zarządzenia Nr 88/2013/DSOZ Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia 18 grudnia 2013 r. OPIS PRZEDMIOTU UMOWY Część L - Opis świadczenia POZYTONOWA TOMOGRAFIA EMISYJNA (PET) 1. Charakterystyka

Bardziej szczegółowo

Tyreologia opis przypadku 6

Tyreologia opis przypadku 6 Kurs Polskiego Towarzystwa Endokrynologicznego Tyreologia opis przypadku 6 partner kursu: (firma nie ma wpływu na zawartość merytoryczną) Opis przypadku 23-letna kobieta zgłosił się do Poradni Endokrynologicznej.

Bardziej szczegółowo

STRESZCZENIE Wstęp: Celem pracy Materiały i metody:

STRESZCZENIE Wstęp: Celem pracy Materiały i metody: STRESZCZENIE Wstęp: Dzięki poprawie wyników leczenia przeciwnowotworowego u dzieci i młodzieży systematycznie wzrasta liczba osób wyleczonych z choroby nowotworowej. Leczenie onkologiczne nie jest wybiórcze

Bardziej szczegółowo

Załącznik nr 4 do zarządzenia Nr 53/2006 Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia. Program profilaktyki raka piersi

Załącznik nr 4 do zarządzenia Nr 53/2006 Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia. Program profilaktyki raka piersi Program profilaktyki raka piersi 1 I. UZASADNIENIE CELOWOŚCI WDROŻENIA PROGRAMU PROFILAKTYKI RAKA PIERSI, zwanego dalej Programem. 1. Opis problemu zdrowotnego. Rak piersi jest najczęściej występującym

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Przedmowa Barbara Czerska... 11 Autorzy... 17 Wykaz skrótów... 19

Spis treści. Przedmowa Barbara Czerska... 11 Autorzy... 17 Wykaz skrótów... 19 Przedmowa Barbara Czerska.................................. 11 Autorzy.................................................... 17 Wykaz skrótów.............................................. 19 Rozdział I.

Bardziej szczegółowo

NOWOTWORY SKÓRY. W USA około 20% populacji zachoruje nowotwory skóry.

NOWOTWORY SKÓRY. W USA około 20% populacji zachoruje nowotwory skóry. NOWOTWORY SKÓRY Nowotwory skóry są zmianami zlokalizowanymi na całej powierzchni ciała najczęściej w miejscach, w których nastąpiło uszkodzenie skóry. Najważniejszym czynnikiem etiologicznym jest promieniowanie

Bardziej szczegółowo

PLAN ZAJĘĆ W RAMACH SPECJALIZACJI Z PIELEGNIARSTWA GINEKOLOGICZNEGO

PLAN ZAJĘĆ W RAMACH SPECJALIZACJI Z PIELEGNIARSTWA GINEKOLOGICZNEGO PLAN ZAJĘĆ W RAMACH SPECJALIZACJI Z PIELEGNIARSTWA GINEKOLOGICZNEGO w dniach 05.09.2014 07.09.2014 Data Godziny Tematy zajęć Osoba prowadząca Miejsce realizacji zajęć Forma zajęć Liczba godz. 05.09.14

Bardziej szczegółowo

Warszawa, dnia 3 lipca 2018 r. Poz. 52

Warszawa, dnia 3 lipca 2018 r. Poz. 52 Warszawa, dnia 3 lipca 2018 r. Poz. 52 OBWIESZCZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 2 lipca 2018 r. w sprawie mierników oceny prowadzenia diagnostyki onkologicznej i leczenia onkologicznego Na podstawie art.

Bardziej szczegółowo

Nowotwory złośliwe u dzieci w 2006 roku

Nowotwory złośliwe u dzieci w 2006 roku Nowotwory złośliwe u dzieci w 2006 roku Joanna Didkowska, Urszula Wojciechowska, Zakład Epidemiologii i Prewencji Nowotworów, Centrum Onkologii Instytut, Warszawa Krajowy Rejestr Nowotworów Niniejsze opracowanie

Bardziej szczegółowo

Pakiet onkologiczny. w podstawowej opiece zdrowotnej

Pakiet onkologiczny. w podstawowej opiece zdrowotnej Pakiet onkologiczny w podstawowej opiece zdrowotnej Agnieszka Jankowska-Zduńczyk Specjalista medycyny rodzinnej Konsultant krajowy w dziedzinie medycyny rodzinnej Profilaktyka chorób nowotworowych Pakiet

Bardziej szczegółowo

S T R E S Z C Z E N I E

S T R E S Z C Z E N I E STRESZCZENIE Cel pracy: Celem pracy jest ocena wyników leczenia napromienianiem chorych z rozpoznaniem raka szyjki macicy w Świętokrzyskim Centrum Onkologii, porównanie wyników leczenia chorych napromienianych

Bardziej szczegółowo

Tyreologia opis przypadku 14

Tyreologia opis przypadku 14 Kurs Polskiego Towarzystwa Endokrynologicznego Tyreologia opis przypadku 14 partner kursu: (firma nie ma wpływu na zawartość merytoryczną) Opis przypadku 32 letnia pacjentka zgłosiła się do Poradni Endokrynologicznej.

Bardziej szczegółowo

Rak piersi. Doniesienia roku Renata Duchnowska Klinika Onkologii Wojskowy Instytut Medyczny w Warszawie

Rak piersi. Doniesienia roku Renata Duchnowska Klinika Onkologii Wojskowy Instytut Medyczny w Warszawie Rak piersi Doniesienia roku 2014 Renata Duchnowska Klinika Onkologii Wojskowy Instytut Medyczny w Warszawie Miejscowe leczenie Skrócone napromienianie części piersi (accelerated partial breast irradiation;

Bardziej szczegółowo

Nowotwory złośliwe u dzieci w 2005 roku

Nowotwory złośliwe u dzieci w 2005 roku Nowotwory złośliwe u dzieci w 2005 roku Urszula Wojciechowska, Joanna Didkowska Zakład Epidemiologii i Prewencji Nowotworów, Centrum Onkologii - Instytut, Warszawa Krajowy Rejestr Nowotworów Niniejsze

Bardziej szczegółowo

LECZENIE ZAAWANSOWANEGO RAKA JELITA GRUBEGO (ICD-10 C 18 C 20)

LECZENIE ZAAWANSOWANEGO RAKA JELITA GRUBEGO (ICD-10 C 18 C 20) Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 511 Poz. 42 Załącznik B.4. LECZENIE ZAAWANSOWANEGO RAKA JELITA GRUBEGO (ICD-10 C 18 C 20) ZAKRES ŚWIADCZENIA GWARANTOWANEGO ŚWIADCZENIOBIORCY 1. Leczenie zaawansowanego

Bardziej szczegółowo

VII. ŚWIADCZENIA MEDYCYNY NUKLEARNEJ. LP. Nazwa świadczenia gwarantowanego Warunki realizacji świadczeń

VII. ŚWIADCZENIA MEDYCYNY NUKLEARNEJ. LP. Nazwa świadczenia gwarantowanego Warunki realizacji świadczeń VII. ŚWIADCZENIA MEDYCYNY NUKLEARNEJ LP. Nazwa świadczenia gwarantowanego Warunki realizacji świadczeń 1. Scyntygrafia i radioizotopowe badanie czynnościowe tarczycy 1) gamma kamera planarna lub scyntygraf;

Bardziej szczegółowo

ANAMNEZA HISTORIA CHOROBY 131 TERAPIA RADIOJODEM ( I)

ANAMNEZA HISTORIA CHOROBY 131 TERAPIA RADIOJODEM ( I) Zał. 13/PS-23, Wyd. 2 z dn. 5.03.2009 HISTORIA CHOROBY 131 TERAPIA RADIOJODEM ( I) nr... Nazwisko i imię... Data urodzenia:... Adres:... Tel.... Zawód:...PESEL:... Nr ubezpieczenia... Data rejestracji...

Bardziej szczegółowo

LECZENIE STAWÓW KOLANOWYCH IZOTOPEM ITRU 90 Y

LECZENIE STAWÓW KOLANOWYCH IZOTOPEM ITRU 90 Y LECZENIE STAWÓW KOLANOWYCH IZOTOPEM ITRU 90 Y Informacja dla pacjenta Leczenie izotopowe stawów kolanowych nazywane inaczej synowektomią izotopową to stosowana na świecie od ponad 50 lat uznana i bezpieczna

Bardziej szczegółowo

Rak piersi to najpowszechniej występujący nowotwór kobiecy w Polsce czy nauka poznała przyczyny powstawania tego nowotworu?

Rak piersi to najpowszechniej występujący nowotwór kobiecy w Polsce czy nauka poznała przyczyny powstawania tego nowotworu? Rak piersi to najpowszechniej występujący nowotwór kobiecy w Polsce czy nauka poznała przyczyny powstawania tego nowotworu? Wiele czynników na które mamy bezpośredni wpływ, zwiększa ryzyko zachorowania

Bardziej szczegółowo

CHŁONIAKI ZŁOŚLIWE U DZIECI

CHŁONIAKI ZŁOŚLIWE U DZIECI Prof. dr hab.med. Jacek Wachowiak CHŁONIAKI ZŁOŚLIWE PODZIAŁ CHŁONIAKI ZŁOŚLIWE 1. CHŁONIAKI NIEZIARNICZE 2. CHOROBA HODGKINA (ZIARNICA ZŁOŚLIWA) EPIDEMIOLOGIA - OK. 10% NOWOTWORÓW Klinika Onkologii, Hematologii

Bardziej szczegółowo

Program dotyczy wyłącznie kontynuacji leczenia pacjentów włączonych do programu do dnia 30.03.2008.

Program dotyczy wyłącznie kontynuacji leczenia pacjentów włączonych do programu do dnia 30.03.2008. załącznik nr 7 do zarządzenia Nr 36/2008/DGL Prezesa NFZ z dnia 19 czerwca 2008 r. Program dotyczy wyłącznie kontynuacji leczenia pacjentów włączonych do programu do dnia 30.03.2008. 1. Nazwa programu:

Bardziej szczegółowo

WOLE OBOJĘTNE. Jadwiga Szymczak. Katedra i Klinika Endokrynologii i Diabetologii AM we Wrocławiu

WOLE OBOJĘTNE. Jadwiga Szymczak. Katedra i Klinika Endokrynologii i Diabetologii AM we Wrocławiu WOLE OBOJĘTNE Jadwiga Szymczak Katedra i Klinika Endokrynologii i Diabetologii AM we Wrocławiu Wolem nazywamy każde powiększenie tarczycy Wole obojętne (nietoksyczne) to wole z eutyreozą, nie wykazujące

Bardziej szczegółowo

Klinika Endokrynologii [1]

Klinika Endokrynologii [1] Klinika Endokrynologii [1] Dane kontaktowe: tel. 41 36 74 181 fax 41 3456882 Kierownik kliniki: dr. hab. n. med. Aldona Kowalska (specjalista chorób wewnętrznych, specjalista medycyny nuklearnej, endokrynolog

Bardziej szczegółowo

Badanie piersi metodą rezonansu magnetycznego

Badanie piersi metodą rezonansu magnetycznego Badanie piersi metodą rezonansu magnetycznego MR Polska Badanie MR piersi, czyli mammografia metodą rezonansu magnetycznego Jest to jedna z podstawowych metod obrazowych stosowanych w diagnostyce gruczołu

Bardziej szczegółowo

Czy wiemy jak u chorych na raka gruczołu krokowego optymalnie stosować leczenie systemowe w skojarzeniu z leczeniem miejscowym?

Czy wiemy jak u chorych na raka gruczołu krokowego optymalnie stosować leczenie systemowe w skojarzeniu z leczeniem miejscowym? Czy wiemy jak u chorych na raka gruczołu krokowego optymalnie stosować leczenie systemowe w skojarzeniu z leczeniem miejscowym? Piotr Potemski Klinika Chemioterapii Nowotworów Katedry Onkologii Uniwersytet

Bardziej szczegółowo

Program. 10.00 10.15 Powitanie 10.15 10.45 Otwarcie Sympozjum Czego dokonaliśmy- dokąd zmierzamy Prof. D.Perek

Program. 10.00 10.15 Powitanie 10.15 10.45 Otwarcie Sympozjum Czego dokonaliśmy- dokąd zmierzamy Prof. D.Perek Czwartek, 05 listopada 2009 Program 10.00 10.15 Powitanie 10.15 10.45 Otwarcie Sympozjum Czego dokonaliśmy- dokąd zmierzamy Prof. D.Perek 10.45 11.00 Przerwa na kawę Sesja I 11.00 14.00 Przewodniczą: E.

Bardziej szczegółowo

STATYSTYKI DOTYCZĄCE RAKA GRUCZOŁU KROKOWEGO

STATYSTYKI DOTYCZĄCE RAKA GRUCZOŁU KROKOWEGO bioprognos OncoPROSTATE Nieinwazyjne badanie krwi umożliwiające zasugerowanie diagnozy u pacjentów z podejrzeniem nowotworu złośliwego gruczołu krokowego oraz ograniczenie liczby nieadekwatnych badań diagnostycznych,

Bardziej szczegółowo

dzienniczek pacjenta rak nerki

dzienniczek pacjenta rak nerki dzienniczek pacjenta rak nerki Grafika i skład: Fundacja Wygrajmy Zdrowie Wydanie I Styczeń 2015 Wszelkie prawa zastrzeżone. Podstawowe dane Imię i nazwisko: Data urodzenia: Lekarz prowadzący: Palcówka

Bardziej szczegółowo

10 WSKAZÓWEK DLA CHORYCH NA NOWOTWORY ZŁOŚLIWE GRUCZOŁÓW ŚLINOWYCH Rozpoznanie choroby JAKIE SĄ PRZYCZYNY?

10 WSKAZÓWEK DLA CHORYCH NA NOWOTWORY ZŁOŚLIWE GRUCZOŁÓW ŚLINOWYCH Rozpoznanie choroby JAKIE SĄ PRZYCZYNY? 10 WSKAZÓWEK DLA CHORYCH NA NOWOTWORY ZŁOŚLIWE GRUCZOŁÓW ŚLINOWYCH Rozpoznanie choroby nowotworowej wiąże się z dużym obciążeniem fizycznym i psychicznym.obecność kogoś bliskiego, pielęgniarki i innych

Bardziej szczegółowo

typ 3, sporadyczny; Techniki Obrazowe

typ 3, sporadyczny; Techniki Obrazowe Guz neuroendokrynny żołądka typ 3, sporadyczny; Techniki Obrazowe Mariusz I.Furmanek CSK MSWiA i CMKP Warszawa Ocena wyjściowa, metody strukturalne WHO 2 (rak wysoko zróżnicowany); Endoskopia i/lub EUS;

Bardziej szczegółowo

LECZENIE PRZEWLEKŁEJ BIAŁACZKI SZPIKOWEJ (ICD-10 C 92.1)

LECZENIE PRZEWLEKŁEJ BIAŁACZKI SZPIKOWEJ (ICD-10 C 92.1) Załącznik B.14. LECZENIE PRZEWLEKŁEJ BIAŁACZKI SZPIKOWEJ (ICD-10 C 92.1) ŚWIADCZENIOBIORCY 1. Leczenie przewlekłej białaczki szpikowej u dorosłych imatinibem 1.1 Kryteria kwalifikacji Świadczeniobiorcy

Bardziej szczegółowo

Warszawa, dnia 7 czerwca 2019 r. Poz Rozporządzenie. z dnia 23 maja 2019 r.

Warszawa, dnia 7 czerwca 2019 r. Poz Rozporządzenie. z dnia 23 maja 2019 r. DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Warszawa, dnia 7 czerwca 2019 r. Poz. 1060 Rozporządzenie Ministra Zdrowia 1) z dnia 23 maja 2019 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie świadczeń gwarantowanych

Bardziej szczegółowo

przytarczyce, niedoczynność przytarczyc, hipokalcemia, rak tarczycy, wycięcie tarczycy, tyreoidektomia

przytarczyce, niedoczynność przytarczyc, hipokalcemia, rak tarczycy, wycięcie tarczycy, tyreoidektomia SŁOWA KLUCZOWE: przytarczyce, niedoczynność przytarczyc, hipokalcemia, rak tarczycy, wycięcie tarczycy, tyreoidektomia STRESZCZENIE Wstęp. Ze względu na stosunki anatomiczne oraz wspólne unaczynienie tarczycy

Bardziej szczegółowo

LECZENIE WTÓRNEJ NADCZYNNOŚCI PRZYTARCZYC U PACJENTÓW HEMODIALIZOWANYCH ICD-10 N

LECZENIE WTÓRNEJ NADCZYNNOŚCI PRZYTARCZYC U PACJENTÓW HEMODIALIZOWANYCH ICD-10 N Załącznik nr 42 do zarządzenia Nr 59/2011/DGL Prezesa NFZ z dnia 10 października 2011 roku Nazwa programu: LECZENIE WTÓRNEJ NADCZYNNOŚCI PRZYTARCZYC U PACJENTÓW HEMODIALIZOWANYCH ICD-10 N 25.8 Inne zaburzenia

Bardziej szczegółowo

Europejski Tydzień Walki z Rakiem

Europejski Tydzień Walki z Rakiem 1 Europejski Tydzień Walki z Rakiem 25-31 maj 2014 (http://www.kodekswalkizrakiem.pl/kodeks/) Od 25 do 31 maja obchodzimy Europejski Tydzień Walki z Rakiem. Jego celem jest edukacja społeczeństwa w zakresie

Bardziej szczegółowo

BADANIA KONTROLNE CHORYCH NA NOWOTWORY ZŁOŚLIWE

BADANIA KONTROLNE CHORYCH NA NOWOTWORY ZŁOŚLIWE BADANIA KONTROLNE CHORYCH NA NOWOTWORY ZŁOŚLIWE Marian Reinfuss CENTRUM ONKOLOGII ODDZIAŁ W KRAKOWIE OCENA WARTOŚCI CENTRUM ONKOLOGII ODDZIAŁ W KRAKOWIE PROWADZENIA BADAŃ KONTROLNYCH 1. długość przeŝycia

Bardziej szczegółowo

Tyreologia opis przypadku 10

Tyreologia opis przypadku 10 Kurs Polskiego Towarzystwa Endokrynologicznego Tyreologia opis przypadku 10 partner kursu: (firma nie ma wpływu na zawartość merytoryczną) Tyreologia Opis przypadku ATA/AACE Guidelines HYPERTHYROIDISM

Bardziej szczegółowo

SpiS TreśCi chirurgia narządowa 40. nowotwory głowy i szyi VII

SpiS TreśCi chirurgia narządowa 40. nowotwory głowy i szyi VII Spis treści CHIRURGIA NARZĄDOWA... 545 40. Nowotwory głowy i szyi... 547 40.1. Rak części ustnej języka Marcin Kozakiewicz... 547 40.1.1. Epidemiologia... 547 40.1.2. Etiologia i czynniki ryzyka... 547

Bardziej szczegółowo

SpiS TreśCi chirurgia narządowa 51. nowotwory układu pokarmowego VII

SpiS TreśCi chirurgia narządowa 51. nowotwory układu pokarmowego VII Spis treści CHIRURGIA NARZĄDOWA... 1005 51. Nowotwory układu pokarmowego... 1007 51.1. Nowotwory przełyku Andrzej W. Szawłowski... 1007 51.1.1. Wstęp... 1007 51.1.2. Patologia... 1008 51.1.3. Rozpoznanie...

Bardziej szczegółowo

Agencja Oceny Technologii Medycznych

Agencja Oceny Technologii Medycznych Agencja Oceny Technologii Medycznych Opinia Prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych nr 228/2012 z dnia 19 listopada 2012 r. o projekcie programu zdrowotnego miasta Kraków Program profilaktyki chorób

Bardziej szczegółowo

Leczenie skojarzone w onkologii. Joanna Streb, Oddział Kliniczny Onkologii Szpitala Uniwersyteckiego

Leczenie skojarzone w onkologii. Joanna Streb, Oddział Kliniczny Onkologii Szpitala Uniwersyteckiego Leczenie skojarzone w onkologii Joanna Streb, Oddział Kliniczny Onkologii Szpitala Uniwersyteckiego Zastosowanie leczenia skojarzonego w onkologii Chemioradioterapia sekwencyjna lub jednoczasowa: Nowotwory

Bardziej szczegółowo

Zadanie pytania klinicznego (PICO) Wyszukanie i selekcja wiarygodnej informacji. Ocena informacji o metodzie leczenia

Zadanie pytania klinicznego (PICO) Wyszukanie i selekcja wiarygodnej informacji. Ocena informacji o metodzie leczenia Praktykowanie EBM Krok 1 Krok 2 Krok 3 Krok 4 Zadanie pytania klinicznego (PICO) Wyszukanie i selekcja wiarygodnej informacji Ocena informacji o metodzie leczenia Podjęcie decyzji klinicznej na podstawie

Bardziej szczegółowo

MAM HAKA NA CHŁONIAKA

MAM HAKA NA CHŁONIAKA MAM HAKA NA CHŁONIAKA CHARAKTERYSTYKA OGÓLNA Chłoniaki są to choroby nowotworowe, w których następuje nieprawidłowy wzrost komórek układu limfatycznego (chłonnego). Podobnie jak inne nowotwory, chłoniaki

Bardziej szczegółowo

Personalizacja leczenia rozsianego raka nerki.

Personalizacja leczenia rozsianego raka nerki. RAFAŁ STEC Personalizacja leczenia rozsianego raka nerki. Warszawa, 13 października 2018 roku Opis przypadku nr 1. Rozpoznanie Data rozpoznania: 07.11.2007 r. Pacjent: 65 lat, K Dane na temat guza: - Stopień

Bardziej szczegółowo

Tyreologia opis przypadku 2

Tyreologia opis przypadku 2 Kurs Polskiego Towarzystwa Endokrynologicznego Tyreologia opis przypadku 2 partner kursu: (firma nie ma wpływu na zawartość merytoryczną) Opis przypadku 28-letni mężczyzna zgłosił się do Poradni Endokrynologicznej.

Bardziej szczegółowo

Nowotwory złośliwe skóry. Katedra Onkologii AM w Poznaniu

Nowotwory złośliwe skóry. Katedra Onkologii AM w Poznaniu Nowotwory złośliwe skóry Katedra Onkologii AM w Poznaniu Nowotwory złośliwe skóry Raki: rak podstawnokomórkowy rak kolczystokomórkowy rak płakonabłonkowy Czerniak Nowotwory złośliwe skóryrak podstawnokomórkowy

Bardziej szczegółowo

Terapeutyczne Programy Zdrowotne 2010 Leczenie raka nerki Załącznik nr 42 do zarządzenia Nr 8/2010/DGL Prezesa NFZ z dnia 20 stycznia 2010 roku

Terapeutyczne Programy Zdrowotne 2010 Leczenie raka nerki Załącznik nr 42 do zarządzenia Nr 8/2010/DGL Prezesa NFZ z dnia 20 stycznia 2010 roku Załącznik nr 42 do zarządzenia Nr 8/2010/DGL Prezesa NFZ z dnia 20 stycznia 2010 roku Nazwa programu: LECZENIE RAKA NERKI ICD-10 C 64 Dziedzina medycyny: Nowotwór złośliwy nerki za wyjątkiem miedniczki

Bardziej szczegółowo

Nowotwór złośliwy oskrzela i płuca

Nowotwór złośliwy oskrzela i płuca www.oncoindex.org SUBSTANCJE CZYNNE W LECZENIU: Nowotwór złośliwy oskrzela i płuca Bevacizumab Bewacyzumab w skojarzeniu z chemioterapią opartą na pochodnych platyny jest wskazany w leczeniu pierwszego

Bardziej szczegółowo

Terapeutyczne Programy Zdrowotne 2012 Leczenie glejaków mózgu Załącznik nr 6 do Zarządzenia Nr 59/2011/DGL Prezesa NFZ z dnia 10 października 2011 r.

Terapeutyczne Programy Zdrowotne 2012 Leczenie glejaków mózgu Załącznik nr 6 do Zarządzenia Nr 59/2011/DGL Prezesa NFZ z dnia 10 października 2011 r. Załącznik nr 6 do Zarządzenia Nr 59/2011/DGL Prezesa NFZ z dnia 10 października 2011 r. Nazwa programu: LECZENIE GLEJAKÓW MÓZGU ICD-10 C71 nowotwór złośliwy mózgu Dziedzina medycyny: Onkologia kliniczna,

Bardziej szczegółowo

Rak prostaty męska sprawa. Dr med. Piotr Machoy

Rak prostaty męska sprawa. Dr med. Piotr Machoy Rak prostaty męska sprawa Dr med. Piotr Machoy Wstęp Rocznie w Europie ok. 10% zgonów u mężczyzn z powodu chorób nowotworowych spowodowanych jest przez raka prostaty Rak prostaty (RS) jest jednym z trzech

Bardziej szczegółowo

Propozycja ujednoliconego programu nauczania onkologii w Polsce. Katedra Onkologii Akademii Medycznej we Wrocławiu

Propozycja ujednoliconego programu nauczania onkologii w Polsce. Katedra Onkologii Akademii Medycznej we Wrocławiu Propozycja ujednoliconego programu nauczania onkologii w Polsce Katedra Onkologii Akademii Medycznej we Wrocławiu Wytyczne: POLANICA 1998 POZNAŃ 1999 KRAKÓW 2000 Wrocław 2006 Rozporządzenie ministra edukacji

Bardziej szczegółowo

Podstawy diagnostyki onkologicznej. Podstawy diagnostyki onkologicznej. Marcin Stępie. pień

Podstawy diagnostyki onkologicznej. Podstawy diagnostyki onkologicznej. Marcin Stępie. pień Marcin Stępie pień Katedra Onkologii i Klinika Onkologii Ginekologicznej AM Wrocław, Dolnośląskie Centrum Onkologii we Wrocławiu. Cele diagnostyki rozpoznanie choroby nowotworowej; ocena zaawansowania

Bardziej szczegółowo

Nowotwory kobiece narządu płciowego: diagnostyka i terapia

Nowotwory kobiece narządu płciowego: diagnostyka i terapia Nowotwory kobiece narządu płciowego: diagnostyka i terapia Zachorowania i zgony na nowotwory złośliwe narzadu płciowego u kobiet w Polsce w latach 1987, 1996, 3 i szacunkowe na 1 r. 1987 1996 3 1 Zachorowania

Bardziej szczegółowo

Cykl kształcenia 2013-2016

Cykl kształcenia 2013-2016 203-206 SYLABUS Nazwa Fizjoterapia kliniczna w chirurgii, onkologii i medycynie paliatywnej. Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Wydział Medyczny, Instytut Fizjoterapii Kod Studia Kierunek studiów Poziom

Bardziej szczegółowo

Założenia i cele. Ogromny postęp, który dokonał się w dziedzinie chirurgii rekonstrukcyjnej w ostatnich dekadach, sprawił, że stało się możliwe

Założenia i cele. Ogromny postęp, który dokonał się w dziedzinie chirurgii rekonstrukcyjnej w ostatnich dekadach, sprawił, że stało się możliwe Założenia i cele. Ogromny postęp, który dokonał się w dziedzinie chirurgii rekonstrukcyjnej w ostatnich dekadach, sprawił, że stało się możliwe zaopatrywanie rozległych ubytków poresekcyjnych praktycznie

Bardziej szczegółowo

Zastosowanie badań PET/CT w onkologii

Zastosowanie badań PET/CT w onkologii Zastosowanie badań PET/CT w onkologii NOWOTWORY PŁUC W Polsce nowotwory płuca i klatki piersiowej są najczęstszą przyczyną zgonu wśród zgonów na nowotwory. Ich liczba przekracza łączną liczbę zgonów z

Bardziej szczegółowo

RAK USTNEJ CZĘŚCI GARDŁA

RAK USTNEJ CZĘŚCI GARDŁA RAK USTNEJ CZĘŚCI GARDŁA TECHNICZNE ASPEKTY RADIOTERAPII I RADIOCHEMIOTERAPII wykład na konferencji: 3R Krzysztof Składowski Dyrektor Oddziału COI w Gliwicach Kierownik I Kliniki Radioterapii i Chemioterapii

Bardziej szczegółowo

40-letni mężczyzna z guzem szyi

40-letni mężczyzna z guzem szyi 40-letni mężczyzna z guzem szyi Umiejętności do opanowania przed seminarium Omówić diagnostykę guzów szyi Podać definicje: wola, guza tarczycy, zmiany ogniskowej tarczycy Omówić diagnostykę guzów tarczycy

Bardziej szczegółowo

Hematoonkologia w liczbach. Dr n med. Urszula Wojciechowska

Hematoonkologia w liczbach. Dr n med. Urszula Wojciechowska Hematoonkologia w liczbach Dr n med. Urszula Wojciechowska Nowotwory hematologiczne wg Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych (rew 10) C81 -Chłoniak Hodkina C82-C85+C96

Bardziej szczegółowo

Tyreologia opis przypadku 9

Tyreologia opis przypadku 9 Kurs Polskiego Towarzystwa Endokrynologicznego Tyreologia opis przypadku 9 partner kursu: (firma nie ma wpływu na zawartość merytoryczną) Tyreologia Opis przypadku European Society of Endocrinology Clinical

Bardziej szczegółowo

ANEKS III UZUPEŁNIENIA DO CHARAKTERYSTYKI PRODUKTU LECZNICZEGO ORAZ ULOTKI PLA PACJENTA

ANEKS III UZUPEŁNIENIA DO CHARAKTERYSTYKI PRODUKTU LECZNICZEGO ORAZ ULOTKI PLA PACJENTA ANEKS III UZUPEŁNIENIA DO CHARAKTERYSTYKI PRODUKTU LECZNICZEGO ORAZ ULOTKI PLA PACJENTA 42 UZUPEŁNIENIA ZAWARTE W ODPOWIEDNICH PUNKTACH CHARAKTERYSTYKI PRODUKTU LECZNICZEGO DLA PRODUKTÓW ZAWIERAJĄCYCH

Bardziej szczegółowo

Tyreologia opis przypadku 12

Tyreologia opis przypadku 12 Kurs Polskiego Towarzystwa Endokrynologicznego Tyreologia opis przypadku 12 partner kursu: (firma nie ma wpływu na zawartość merytoryczną) Opis przypadku Pacjent lat 72 skierowany do poradni endokrynologicznej

Bardziej szczegółowo

Marek Ruchała. Katedra i Klinika Endokrynologii, Przemiany Materii i Chorób Metabolicznych

Marek Ruchała. Katedra i Klinika Endokrynologii, Przemiany Materii i Chorób Metabolicznych Marek Ruchała Katedra i Klinika Endokrynologii, Przemiany Materii i Chorób Metabolicznych Podostre zapalenie tarczycy K 40 lat z podejrzeniem zmiany nowotworowej w lewym płacie (zmiana hypoechogeniczna

Bardziej szczegółowo

Agencja Oceny Technologii Medycznych

Agencja Oceny Technologii Medycznych Agencja Oceny Technologii Medycznych Opinia Prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych nr 88/2013 z dnia 15 kwietnia 2013 r. o projekcie programu Rak jajnika cichy zabójca. Program badań dla wczesnego

Bardziej szczegółowo

Odrębności diagnostyki i leczenia raka piersi u młodych kobiet

Odrębności diagnostyki i leczenia raka piersi u młodych kobiet Odrębności diagnostyki i leczenia raka piersi u młodych kobiet Barbara Radecka Opolskie Centrum Onkologii Amadeo Modigliani (1884-1920) 1 Młode chore Kto to taki??? Daniel Gerhartz (1965-) 2 3 Grupy wiekowe

Bardziej szczegółowo

Przykłady opóźnień w rozpoznaniu chorób nowotworowych u dzieci i młodzieży Analiza przyczyn i konsekwencji

Przykłady opóźnień w rozpoznaniu chorób nowotworowych u dzieci i młodzieży Analiza przyczyn i konsekwencji PROGRAM POPRAWY WCZESNEGO WYKRYWANIA I DIAGNOZOWANIA NOWOTWORÓW U DZIECI W PIĘCIU WOJEWÓDZTWACH POLSKI Przykłady opóźnień w rozpoznaniu chorób nowotworowych u dzieci i młodzieży Analiza przyczyn i konsekwencji

Bardziej szczegółowo

Podstawowe informacje o chorobach i raku gruczołu krokowego

Podstawowe informacje o chorobach i raku gruczołu krokowego W TROSCE O PACJENTA CHOREGO NA RAKA GRUCZOŁU KROKOWEGO Ogólnopolski program edukacyjny Podstawowe informacje o chorobach i raku gruczołu krokowego Program realizowany pod patronatem Polskiego Towarzystwa

Bardziej szczegółowo

Leczenie i przeżycia 5-letnie dolnośląskich kobiet chorych na nowotwory złośliwe piersi z lat 2004-2008

Leczenie i przeżycia 5-letnie dolnośląskich kobiet chorych na nowotwory złośliwe piersi z lat 2004-2008 Leczenie i przeżycia 5-letnie dolnośląskich kobiet chorych na nowotwory złośliwe piersi z lat 2004-2008 W latach 2004-2008 w Dolnośląskim Rejestrze Nowotworów zarejestrowaliśmy 6.125 zachorowań na inwazyjne

Bardziej szczegółowo

FIZJOLOGIA I PATOLOGIA SUTKÓW U DZIECI I MŁODZIEŻY W DIAGNOSTYCE ULTRASONOGRAFICZNEJ

FIZJOLOGIA I PATOLOGIA SUTKÓW U DZIECI I MŁODZIEŻY W DIAGNOSTYCE ULTRASONOGRAFICZNEJ FIZJOLOGIA I PATOLOGIA SUTKÓW U DZIECI I MŁODZIEŻY W DIAGNOSTYCE ULTRASONOGRAFICZNEJ A.JAKUBOWSKA, M.BRZEWSKI, M.GRAJEWSKA-FERENS, A.MARCIŃSKI, J.MĄDZIK ZAKŁAD RADIOLOGII PEDIATRYCZNEJ I KLINIKA ENDOKRYNOLOGII

Bardziej szczegółowo

Służba Zdrowia nr 24-26 z 23 marca 2000. Znaczenie badań przesiewowych w zwalczaniu raka piersi. Zbigniew Wronkowski, Wiktor Chmielarczyk

Służba Zdrowia nr 24-26 z 23 marca 2000. Znaczenie badań przesiewowych w zwalczaniu raka piersi. Zbigniew Wronkowski, Wiktor Chmielarczyk Służba Zdrowia nr 24-26 z 23 marca 2000 Znaczenie badań przesiewowych w zwalczaniu raka piersi Zbigniew Wronkowski, Wiktor Chmielarczyk Korzystny wpływ skryningu na zmniejszenie umieralności z powodu raka

Bardziej szczegółowo

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 8 grudnia 2011 r.

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 8 grudnia 2011 r. Dziennik Ustaw Nr 269 15678 Poz. 1593 1593 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 8 grudnia 2011 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu programów zdrowotnych Na podstawie

Bardziej szczegółowo

ŚWIADOMA ZGODA PACJENTA na leczenie zabiegowe guza jądra

ŚWIADOMA ZGODA PACJENTA na leczenie zabiegowe guza jądra ŚWIADOMA ZGODA PACJENTA na leczenie zabiegowe guza jądra DANE PACJENTA: Imię i nazwisko:... PESEL: Zabieg został zaplanowany na dzień:... Lekarz wykonujący zabieg:... Na podstawie wywiadu lekarskiego i

Bardziej szczegółowo

4.5. Joduria. Grupy wieku Płeć >60 Razem Min Max Min Max Min Max

4.5. Joduria. Grupy wieku Płeć >60 Razem Min Max Min Max Min Max 4.5. Joduria. Jodurię w porannej próbce moczu oznaczono u 489 osób (54,9%) z populacji badanej miasta Krakowa w tym u 316 kobiet (55,3%) i 173 mężczyzn (54%). Pozostała część osób nie dostarczyła próbki

Bardziej szczegółowo

W badaniu 4S (ang. Scandinavian Simvastatin Survivat Study), oceniano wpływ symwastatyny na całkowitą śmiertelność u 4444 pacjentów z chorobą wieńcową i z wyjściowym stężeniem cholesterolu całkowitego

Bardziej szczegółowo

Pilotażowy Program Profilaktyki Zakażeń HCV

Pilotażowy Program Profilaktyki Zakażeń HCV Pilotażowy Program Profilaktyki Zakażeń HCV HCV zidentyfikowany w 1989 roku należy do rodziny Flaviviridae zawiera jednoniciowy RNA koduje białka strukturalne i niestrukturalne (co najmniej 10) ma 6 podstawowych

Bardziej szczegółowo

Aneks IV. Wnioski naukowe

Aneks IV. Wnioski naukowe Aneks IV Wnioski naukowe 1 Wnioski naukowe Od czasu dopuszczenia produktu Esmya do obrotu zgłoszono cztery przypadki poważnego uszkodzenia wątroby prowadzącego do transplantacji wątroby. Ponadto zgłoszono

Bardziej szczegółowo

Biopsja: (odpowiednie podkreślić) 2. zmiany patologicznej w obrębie skóry lub tkanki podskórnej: a. cienkoigłowa, b. gruboigłowa, c.

Biopsja: (odpowiednie podkreślić) 2. zmiany patologicznej w obrębie skóry lub tkanki podskórnej: a. cienkoigłowa, b. gruboigłowa, c. Informacja dla pacjenta o proponowanej procedurze medycznej oraz oświadczenie o wyrażeniu świadomej zgody na wykonanie biopsji I. Nazwa proponowanej procedury medycznej (zabiegu, badania) 1. węzła chłonnego:

Bardziej szczegółowo