ELEKTROMAGNETYCZNA NAWIGACJA W DIAGNOSTYCE OBWODOWYCH GUZKÓW PŁUC

Transkrypt

1 ELEKTROMAGNETYCZNA NAWIGACJA W DIAGNOSTYCE OBWODOWYCH GUZKÓW PŁUC płk dr hab. n. med. A. CHCIAŁOWSKI WOJSKOWY INSTYTUT MEDYCZNY Warszawa

2 CIEŃ OKRĄGŁY PŁUCA Przeważnie rozpoznanie przypadkowe Powyżej 150 tyś rozpoznań każdego roku 0,09% % badań rtg płuc 1 x 500 Zmiana: Pojedyncza Lokalizacja pośród zdrowego płuca <3cm= guzki >3cm= guz Zasadnicze pytanie: Łagodna czy złośliwa?

3 CIEŃ OKRĄGŁY PŁUCA Zmiana o średnicy do 2-3 cm W około 40% podejrzana o tło nowotworowe poniżej 1 cm - 15% podejrzana o tło nowotworowe poniżej 7 mm 0,9% podejrzana o tło nowotworowe poniżej 5 mm - 0,2% podejrzana o tło nowotworowe CZYNNIKI RYZYKA Ost D i wsp.: The solitary pulmonary nodule. N E J M 2003;348: wiek - palenie papierosów - czynniki osobnicze -czynniki środowiskowe i -zawodowe

4 CIEŃ OKRĄGŁY PŁUCA CHARAKTERYSTYKA RADIOLOGICZNA Zmiana złośliwa Pierwotna o nierównych brzegach (90% ) lita, okrągła gładka 20% przerzutowa Grubościenna jama Ekcentryczne uwapnienie Zmiana łagodna lita, okrągła, gładka Charakterystyczne uwapnienie, Poniżej 5 mm średnicy Nie lita 5 9 mm średnicy Cienkościenna jama Guzki satelitarne Leef JL, and Klein JS. The solitary pulmonary nodule. Radiologic Clinics of North America 2002; 40:

5 PODEJRZENIE ROZROSTU NOWOTWOROWEGO Wielkość Szybkość wzrostu stabilność w czasie Gęstość zmiany łagodne > 12 jh zmiany złośliwe > 40 jh Obecność wieńca promienistego Umiejscowienie w płacie górnym

6 ALGORYTM POSTĘPOWANIA W OBWODOWYCH GUZKACH PŁUC O ŚREDNICY PONIŻEJ 8 mm Guzki obwodowe płuc < 8 mm Brak ryzyka rozwoju raka *Ryzyko rozwoju raka < 4 mm 4-6 mm 6-8 mm < 4 mm 4-6 mm 6-8 mm Kontrola w dowolnym czasie TK za TK za 6, 12 m-cy 12, 18 i 24 TK za 12 m-ce m-cy TK za 6, 12, 18 i 24 m-ce TK za 3, 6, 9, 12 i 24 m-ce Brak dynamiki, kontrola w dowolnym czasie Brak dynamiki, kontrola w dowolnym czasie * ryzyko rozwoju raka palenie, starszy wiek, nowotwór w rodzinie Brak dynamiki, kontrola w dowolnym czasie Brak dynamiki, kontrola w dowolnym czasie

7 ALGORYTM POSTĘPOWANIA W OBWODOWYCH GUZKACH PŁUC O ŚREDNICY 8-30 mm Guzki obwodowe płuc 8-30 mm Małe prawdopodobieństwo raka < 5% Średnie prawdopodobieństwo raka > 5-60% Wysokie prawdopodobieństwo raka > 60% TK za 6, 12, 18 i 24 m-ce PET/CT BF, TBNA TORAKOSKOPIA/ TORAKOTOMIA * prawdopodobieństwo raka wiek. nowotwór w rodzinie, wielkość i lokalizacja zmiany Kontrola w zależności od wyniku USUNIĘCIE ZMIANY

8 CIEŃ OKRĄGŁY PŁUCA <2cm średnicy diagnostyczny dylemat Jakie badania dodatkowe?

9 CIEŃ OKRĄGŁY PŁUCA Plwocina cytologia Badania genetyczne: gen p 54, DNA, metylacja Markery nowotworowe: CEA, NSE, CYFRA 21 1 (plwocina i surowica), czynniki angiogenezy Bronchofiberoskopia płukanie oskrzeli, płukanie oskrzelowo pęcherzykowe biopsja szczoteczkowa przezoskrzelowa biopsja płuca ultrasonografia endoskopowa EBUS Biopsja igłowa przez ścianę klatki piersiowej (fluoroskopia, TK) Videotorakoskopia VATS Torakotomia I N W A Z Y J N E

10 BRONCHOSKOPIA WIRTUALNA - Wysokiej jakości, wtórna trójwymiarowa (3-D) rekonstrukcja obrazu dróg oddechowych, - Tworzenie projekcji dotychczas dostępnych w badaniach endoskopowych wnętrza narządu mającego światło. - Pozwala otrzymać porównywalne z bronchofiberoskopowymi obrazy zamknięcia, zwężenia i modelowania wnętrza dróg oddechowych, - Pozawala na stworzenie projekcji niemożliwych do uzyskania w bronchofiberoskopii,

11 Wirtualna Bronchoskopia Asano et al, 2002 Journal of Bronchology 9:108 11

12 NAWIGACJA ELEKTROMAGNETYCZNA

13 ELEKTROMAGNETYCZNA NAWIGACJA CT-Scan DICOM CD Mapowanie (planowanie) radiologiczne Rejestracja w rzeczywistym czasie Navigacja Biopsja Leczenie

14 ELEKTROMAGNETYCZNA NAWIGACJA

15 ELEKTROMAGNETYCZNA NAWIGACJA

16 ELEKTROMAGNETYCZNA NAWIGACJA 38 SPN Zmiana <30mm 36/38 (94.7%) nawigacja zmiana zlokalizowana Biopsja kleszczykowa 33/38 (86.8%) Rozpoznanie 31/38 (81.6%) Czas badania 24.9 min 28 zaznaczone zmiany biopsja kleszczykowa 96.4% rozpoznanie 89.3%. Asano et al, 2006 Chest 130(2) 559

17 ELEKTROMAGNETYCZNA NAWIGACJA 30 osób 1 brak zgody 3 brak możliwości uwidocznienia zmiany rezygnacja z badania 17 rozpoznanie(65%) 13 pierwotny rak płuca, 1 hyperplazja, 1 zmiana przerzutowa, 1 sarkoidoza, 1 mykobakterioza Shinagawa N. Chest. 2004;125:

18 ELEKTROMAGNETYCZNA NAWIGACJA Możliwości diagnostyczne

19 ELEKTROMAGNETYCZNA NAWIGACJA KORZYŚCI Możliwość wirtualnej 3D wizualizacji drzewa oskrzelowego do 17 generacji Przydatność diagnostyczna 70%- 74% 1,2 zmiany obwodowe 100% węzły chłonne Odma opłucnowa 2 3% 1,2 DLA LEKARZA Naturalna droga i niewielki stopień inwazyjności Możliwość dotarcia do zmian obwodowych Możliwość jednoczasowego pozyskania materiału ze zmiany obwodowej i węzłów chłonnych Krótki czas od rozpoznania do rozpoczęcia leczenia 1.Gildea, T, et al, AJRCCM 2006; 174: Wilson, D., et al, JOB Oct 2007; 14(4):

20 Dziękuję za uwagę.

21

22 CIEŃ OKRĄGŁY PŁUCA ETIOLOGIA Zmiana łagodna niespecyficzna ziarnina (15 25%) hamartoma (15%) ziarnina zapalna (15%): Aspergilloza, Coccidioidomycoza, Cryptococcoza, Histoplazmoza, Gruźlica naczyniowa (10%) Urazowa (10%) Zmiana złośliwa Gruczorakorak 47% Rak płaskonabłonkowy 22% Zmiany przerzutowe 8% Rak niedrobnokomórkowy 7% Rak drobnokomórkow 4% Gładki, dobrze ograniczony guzek z centralną strefą uwapnienia obraz typowy dla histoplazmozy Centrale zwapnienia z włóknistymi blaszkami Złogi wapniowe itłuszczoweobraz typowy dla hamartoma

23