CHŁONIAKI ZŁOŚLIWE U DZIECI

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "CHŁONIAKI ZŁOŚLIWE U DZIECI"

Kazimiera Matusiak
9 lat temu
Przeglądów:

1 Prof. dr hab.med. Jacek Wachowiak CHŁONIAKI ZŁOŚLIWE PODZIAŁ CHŁONIAKI ZŁOŚLIWE 1. CHŁONIAKI NIEZIARNICZE 2. CHOROBA HODGKINA (ZIARNICA ZŁOŚLIWA) EPIDEMIOLOGIA - OK. 10% NOWOTWORÓW Klinika Onkologii, Hematologii i Transplantologii Pediatrycznej II Katedry Pediatrii Uniwersytetu Medycznego im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu - TRZECIE POD WZGLĘDEM CZĘSTOŚCI WYSTĘPOWANIA NOWOTWORY (PO BIAŁACZKACH I GUZACH MÓZGU) EPIDEMIOLOGIA NHL CHŁONIAKI NIEZIARNICZE (NON-HODGKIN LYMPHOMA, NHL) Ok. 6% wszystkich nowotworów u dzieci 7-8 nowych rozpoznań / rok / milion dzieci poniŝej 15 r. Ŝ. W Polsce ok. 30 nowych zachorowań / rok Rzadko w 1 r. Ŝ., najczęściej między 5 a 15 r. Ŝ. Wystąpienie poniŝej 3 r.ŝ. często związane z wrodzonym lub nabytym niedoborem odporności 3 x częściej u chłopców ETIOPATOGENEZA NHL ZakaŜenie EBV - chłoniak Burkitta wrodzone i nabyte niedobory odporności czynniki mutagenne (promieniowanie jonizujące, cytostatyki, leki immunosupresyjne, hydantoina, phenobarbital) płeć zaburzenia genetyczne PODZIAŁ DZIECIĘCYCH NHL Chłoniaki nieziarnicze pochodzenia B-komórkowego - ok. 50% NHL u dzieci - z prekursorowych komórek B - chłoniak Burkitta (sigm, 75-85% t(8; 14) BCl2/IGH, 15% t(8; 22) - chłoniak typu Burkitta ( Burkitt-like ) Chłoniaki limfoblastyczne pochodzenia T-komórkowego - ok % NHL u dzieci - z prekursorowych komórek T - z obwodowych komórek T - cytoplazmatyczne CD3, terminalna dezoksynukleotydylowa transferaza wewnątrzjądrowa TdT, rearanŝacje genów TCR Chłoniaki anaplastyczne wielkokomórkowe (large cell anaplastic lymphoma, LCAL) = chłoniaki histiocytarne % chłoniaków u dzieci - heterogenny immunofenotyp - ekspresja antygenu CD30 (Ki+), EMA (epithelial membrane antigen) oraz kinazy chłoniaka wielkokomórkowego (ALK-1+) - 80% t(2; 5), białko fuzyjne NPM-ALK

inika Onkologii, Hematologii i Transplantologii Pediatrycznej II Ka

2 CECHY BIOLOGICZNE NHL Wyłącznie typy NHL o wysokim stopniu złośliwości Czas od wystąpienia pierwszych objawów do rozpoznania rzadko przekracza 4 tygodnie UWAGA! duŝe znaczenie wczesnego rozpoznania! OBJAWY KLINICZNE NHL B OBJAWY KLINICZNE NHL T Guz jamy brzusznej Guz w obrębie pierścienia chłonnego gardła Guz kości szczękowej Nacieczenie szpiku kostnego Zespół lizy guza Guz śródpiersia Wysięk opłucnowy Zespół Ŝyły głównej górnej Niewydolność oddechowa OBJAWY KLINICZNE LCAL Umiejscowienia pozawęzłowe (mózg, skóra, kości, płuca, tkanki miękkie twarzy) Guz śródpiersia Guz ściany przewodu pokarmowego Zespół Ŝyły głównej górnej Niewydolność oddechowa

OBJAWY KLINICZNE NHL B OBJAWY KLINICZNE NHL T Guz jamy brzusznej Guz w obrębie pierścienia chłonnego gardła Guz kości szczękowej Nacieczenie szpiku kostnego Zespół

3 DIAGNOSTYKA NHL Badania obrazowe - badania radiologiczne - badania ultrasonograficzne - tomografia komputerowa lub NMR Badanie histologiczne i immunohistochemiczne węzła chłonnego lub innego materiału pobranego operacyjnie Badanie cytologiczne płynu wysiękowego Badanie cytologiczne krwi obwodowej i szpiku Badanie cytologiczne płynu mózgowo-rdzeniowego Badanie cytofluorymetryczne (immunofenotypizacja) Badania cytogenetyczne (kariotyp, FISH) RÓśNICOWANIE NHL Węzły chłonne obwodowe Okolica szyjno-twarzowa Klatka piersiowa (śródpiersie) Jama brzuszna LECZENIE NHL Wybór leczenia w oparciu o wyniki badań histologicznych i immunologicznych oraz stadium klinicznego zaawansowania nowotworu Przed rozpoczęciem leczenia opanowanie stanów zagraŝających Ŝyciu Wielolekowa intensywna chemioterapia (cytoredukcja, indukcja remisji, konsolidacja, leczenie podtrzymujące) Radioterapia Profilaktyka OUN Leczenie wspomagające - profilaktyka i leczenie powikłań infekcyjnych i toksycznych WYNIKI LECZENIA NHL B-NHL - 5-letnie pefs 72-99% NB-NHL - 5-letnie pefs 70-80% ALCL - 5-letnie pefs 60-70% EPIDEMIOLOGIA HD Ok. 4% wszystkich nowotworów u dzieci CHOROBA HODGKINA (HODGKIN S DISEASE, HD) 4-5 nowych rozpoznań / rok / milion dzieci poniŝej 15 r. Ŝ. Rzadko przed 5 r. Ŝ. Ponad 60% po 10 r. Ŝ. 2,6-2,8 x częściej u chłopców

(immunofenotypizacja) Badania cytogenetyczne (kariotyp, FISH) RÓśNICOWANIE NHL Węzły chłonne obwodowe Okolica szyjno-twarzowa Klatka piersiowa (śródpiersie) Jama brzuszna LECZENIE NHL Wybór leczenia

4 ETIOPATOGENEZA HD Przyczyna HD jest nieznana Coraz liczniejsze dowody wskazują na udział zakaŝenia EBV w etiopatogenezie HD, szczególnie w typie MC OBJAWY KLINICZNE HD Wolno narastające jednostronne powiększenie węzłów chłonnych : - najczęściej szyjnych (90%) - najbardziej charakterystyczne powiększenie węzłów chłonnych nadobojczykowych początkowo u ok. 70% dzieci nie występują objawy ogólne w bardziej zaawansowanej chorobie : - stany gorączkowe bez uchwytnej przyczyny - nocne poty - brak przyrostu lub spadek masy ciała - powiększenie śledziony i/lub wątroby ROZPOZNANIE HD Badanie histopatologiczne węzła chłonnego lub wycinka z narządu pozalimfatycznego stwierdzające obecność komórek Reed-Stenberga oraz obecność innych charakterystycznych zmian, które pozwalają ustalić jedną z postaci histopatologicznych : I. Guzkowa postać HD z przewagą limfocytów II. Klasyczna postać HD 1. Typ stwardnienia guzkowego 2. Typ mieszanokomórkowy - najczęstszy u dzieci 3. Typ ubogolimfocytarny 4. Typ bogatolimfocytarny USTALANIE STOPNIA ZAAWANSOWANIA HD Badania obrazowe : - badania radiologiczne - badanie USG - tomografia komputerowa lub NMR Badanie scyntygraficzne Trepanobiopsja szpiku Wyjątkowo : - laparatomia lub laparoskopia zwiadowcza USTALANIE STOPNIA ZAAWANSOWANIA HD Typ A - bez objawów ogólnych; Typ B - z objawami ogólnymi (stany gorączkowe, utrata masy ciała ponad 10% w ciągu 6 miesięcy i/lub świąd skóry)

70% dzieci nie występują objawy ogólne w bardziej zaawansowanej chorobie : - stany gorączkowe bez uchwytnej przyczyny - nocne poty - brak przyrostu lub spadek masy ciała - powiększenie śledziony

5 RÓśNICOWANIE HD LECZENIE HD Węzły chłonne obwodowe Klatka piersiowa (śródpiersie) Jama brzuszna Wielolekowa chemioterapia Miejscowa radioterapia (niskie dawki!) Intensywność leczenia dostosowana do zaawansowania choroby (zróŝnicowana liczba cykli i odmienne zestawy leków) WYNIKI LECZENIA HD Całkowite wyleczenie u > 90% chorych!

) Intensywność leczenia dostosowana do zaawansowania choroby (zróŝnicowana liczba

Podobne dokumenty

NON-HODGKIN S LYMPHOMA

NON-HODGKIN S LYMPHOMA Klinika Hematologii, Nowotworów Krwi i Transplantacji Szpiku We Wrocławiu Aleksandra Bogucka-Fedorczuk DEFINICJA Chłoniaki Non-Hodgkin (NHL) to heterogeniczna grupa nowotworów charakteryzująca