DIAGNOSTYKA ULTRASONOGRAFICZNA TARCZYCY. Michał Brzewski Anna Jakubowska Zakład Radiologii Pediatrycznej AM Warszawa

Transkrypt

1 DIAGNOSTYKA ULTRASONOGRAFICZNA TARCZYCY Michał Brzewski Anna Jakubowska Zakład Radiologii Pediatrycznej AM Warszawa 1

2 PROBLEMY DIAGNOSTYCZNE Wady rozwojowe Wole Guzki tarczycy Nowotwory tarczycy Zaburzenia czynności hormonalnej 2

3 3

4 4

5 5

6 6

7 Tak są położone Torbiele boczne szyi 7

8 8

9 8

10 9

11 10

12 10

13 11

14 12

15 12

16 12

17 13

18 13

19 13

20 14

21 15

22 16

23 16

24 16

25 Metoda objętość tarczycy zgodnie z zasadą Brunna V= a x b x c x

26 Wole Górna granica normy objętości tarczycy Kobiety 16 ml Mężczyźni 18 ml 18

27 19

28 20

29 21

30 Wole u dzieci w wieku 6-13 lat Polish J. Endocrinol. 1993, 44 (3) 22

31 Objętość tarczycy w ml w zależności od wieku i płci - wartości 50 i 97 centyla 23

32 Wartości 50i 97 centyla w grupie badanej i w materiale Delange 24

33 Ocena wielkości tarczycy w badaniu fizykalnym Genewa 1992 Waszyngton 1988 stopień O - tarczyca niebadalna palpacyjnie stopień I - badalna palpacyjnie lecz niewidoczna w normalnej pozycji stopień II - wole widoczne i badalne palpacyjnie stopień O - tarczyca niebadalna palpacyjnie stopień IA - wole wyczuwalne palpacyjnie, niewidoczne w pozycji pełnego wyprostu stopień IB - wole widoczne w pozycji pełnego wyprostu, wole guzkowe stopień II - wole badalne i widoczne stopień III - bardzo duże wole widoczne z odległości 25

34 Wole w badaniu fizykalnym WHO 1992 Wole 21% WHO 1986 Wole 10% Norma 79% Norma 90% 26

35 Wole w badaniu USG objętość > 97 centyla Wole w USG Wole 4% Norma 96% 27

36 GUZKI TARCZYCY podstawowe wiadomości 1 na kobiet ma guzek tarczycy 1 na mężczyzn ma guzek tarczycy Ponad 90% guzków jest łagodnych Część guzków to torbiele, bez fragmentów litych 28

37 GUZKI TARCZYCY podstawowe pytania Czy guzek ma charakter nowotworowy? Czy daje objawy kliniczne poprzez ucisk na sąsiadujące struktury? Czy produkuje hormony tarczycy prowadząc do nadczynności? 29

38 Cechy USG guzka łagodnego Gładki zarys Gładkościenna torbiel Mnogie guzki (wole guzkowe) Brak przepływu w naczyniach wewnątrz guzka 30

39 SCYNTYGRAFIA kilka faktów 85% guzków jest zimnych Z nich 85% jest łagodnych 10% guzków jest ciepłych Z nich 90% łagodnych 5% guzków jest gorących Z nich 95% jest łagodnych 31

40 BIOPSJA CIEKOIGŁOWA JEST JEDYNĄ NIECHIRURGICZNĄ METODĄ KTÓRA POZWALA ZRÓŻNICOWAĆ GUZEK ŁAGODNY OD ZŁOŚLIWEGO 32

41 BIOPSJA CIEKOIGŁOWA wyniki Niediagnostyczna w 5-10% - wskazane powtórzenie biopsji Zmiana łagodna Zmiana nowotworowa Zmiana podejrzana wskazane leczenie chirurgiczne 33

42 ZABIEGI CHIRURGICZNE typy Częściowa resekcja płata tarczycy Resekcja płata tarczycy Resekcja płata i cieśni Resekcja subtotalna Resekcja totalna 34

43 Za guzkiem łagodnym Rodzinne występowanie ch. Hashimoto Rodzinne występowanie łagodnych guzków lub wola Objawy nad lub niedoczynności tarczycy Miękki, podlegający poruszaniu guzek W scyntygrafii gorący guzek Prosta torbiel w badaniu usg 35

44 Za guzkiem złośliwym Wiek poniżej 20 lat lub powyżej 70 Przebyte naświetlanie szyi Nieregularny zarys guzka Brak ruchomości Powiększone węzły chłonne szyi Zimne guzki w scyntygrafii Guzki lite lub litotorbielowate w usg 36

45 ZŁOŚLIWE NOWOTWORY TARCZYCY Rak brodawkowaty (50-80% złośliwych nowotworów) Rak pęcherzykowy Rak rdzeniasty Rak anaplastyczny Chłoniaki Przerzuty nowotworowe 37

46 RAKI TARCZYCY Raki zróżnicowane - b. wolny przebieg Częstość występowania % populacji 38

47 RAK BRODAWKOWATY Najczęstszy rak Przerzuty do węzłów chłonnych drogą limfatyczną W momecie wykrycia stwierdza się je u ok. 35% chorych Lity w 70% Lito-torbielowaty w 30% Liczne naczynia wewnątrz Drobne silne odbicia ciała piaszczakowate Często wieloogniskowy 39

48 RAK PĘCHERZYKOWY Do 25 % raków Przerzuty drogą krwinośną możliwe odległe Przerzuty drogą limfatyczną u ok. 10% RÓŻNICOWANIE pomiędzy gruczolakiem a rakiem pęcherzykowym trudne 40

49 RAK RDZENIASTY 5% Wzrost poziomu kalcytoniny w osoczu marker Przerzuty do węzłów chłonnych 41

50 RAK ANAPLASTYCZNY 3% NAJBARDZIEJ AGRESYWNY Przerzuty miejscowe i odległe Może być słabo unaczyniony Może zajmować cały płat 42

51 CHŁONIAKI Pierwotny W ch. Hashimoto Uogólniony 43

52 PRZERZUTY DO TARCZYCY RZADKIE W USG jak pierwotne Droga krwionośna Z rak sutka, płuc, nerek, żołądka, jelita grubego, czerniaka. 44

53 ZMIANY WSTECZNE Zwyrodnienie torbielowate Zwyrodnienie koloidowe Zwłóknienia Zwapnienia Wylewy krwawe 45

54 46

55 46

56 47

57 48

58 49

59 50

60 50

61 51

62 52

63 52

64 53

65 53

66 54

67 54

68 55

69 56

70 57

71 57

72 58

73 58

74 59

75 60

76 60

77 60

78 61

79 61

80 61

81 ZAPALENIA Choroba Graves-Basedowa Choroba Hashimoto Poporodowe zapalenie tarczycy Choroba Riedla 62

82 63

83 64

84 64

85 65

86 65

87 66

88 66