Wczesne rozpoznawanie i profilaktyka najczęstszych nowotworów złośliwych

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Wczesne rozpoznawanie i profilaktyka najczęstszych nowotworów złośliwych"

Urszula Rutkowska
8 lat temu
Przeglądów:

1 Wczesne rozpoznawanie i profilaktyka najczęstszych nowotworów złośliwych Lek. Kamil Chudziński Szpital Praski pw. Przemienienia Pańskiego w Warszawie Warszawa,

2 Nowotwór krótka definicja Choroba, w której powstają nieprawidłowe komórki dzielące się w sposób niekontrolowany przez organizm. Przyczyna: mutacja (uszkodzenie DNA) Czynniki wywołujące: fizyczne, chemiczne, biologiczne, genetyczne Nowotwory łagodne Nowotwory złośliwe (przerzuty odległe).

Przyczyna: mutacja (uszkodzenie DNA) Czynniki wywołujące: fizyczne,

3 Nowotworzenie Jedna komórka zaczyna Milion komórek rozwija Miliard komórek wykrywa Bilion komórek zabija. GUZ 1 mm GUZ 1 cm GUZ 1 kg

4 Nowotwory trochę liczb 60% nowotworów styl życia człowieka 30% nowotworów dieta 30% nowotworów palenie papierosów 2-ga przyczyna zgonów w Polsce osób rocznie ma rozpoznawany nowotwór złośliwy (2010) mężczyzn i kobiet umiera w Polsce rocznie z powodu nowotworu (2012)

zgonów w Polsce 155 000 osób rocznie ma rozpoznawany nowotwór złośliwy

5 Kobiety Zgony Zachorowania

6 Mężczyźni Zgony Zachorowania

7 Dlaczego w Polsce wciąż dla 2/3 osób nowotwór złośliwy jest wyrokiem śmierci? PÓŹNE ZGŁASZANIE SIĘ DO LEKARZA MIMO NIEPOKOJĄCYCH OBJAWÓW! Brak czujności onkologicznej wśród lekarzy Zła kondycja polskiego systemu ochrony zdrowia Niedofinansowanie onkologii w Polsce

8 Objawy alarmowe Objawy ogólne gorączka / stany podgorączkowe utrata masy ciała (10% w ciągu pół roku) osłabienie, zmęczenie świąd skóry nocne poty Nowotwory Gruźlica Przewlekłe zakażenia Choroby immunologiczne...

roku) osłabienie, zmęczenie świąd skóry nocne poty

9 Objawy alarmowe guzek, zgrubienie Pierś niebolesny, nierówno odgraniczony, nie zmienia się wraz z cyklem, słabo ruchomy, powiększone węzły chłonne pachowe, owrzodzenie, sączenie się wydzieliny z brodawek, wciągnięcie brodawki, czynniki ryzyka w wywiadach RAK PIERSI

powiększone węzły chłonne pachowe, owrzodzenie, sączenie się

10 Guz piersi

11 Objawy alarmowe powiększone węzły chłonne Najczęstsza przyczyna błahe infekcje Powiększone węzły chłonne w chorobach nowotworowych: pierwotne nowotwory chłoniaki, białaczki przerzuty do węzłów Cechy alarmujące: liczne, duże, niebolesne, słabo przesuwalne względem podłoża, twarde w pakietach, zrośnięte, wciągające skórę, Często się powiększają szyjne, pachwinowe Nigdy nie powinny być powiększone: nadobojczykowe

alarmujące: liczne, duże, niebolesne, słabo przesuwalne względem podłoża, twarde w pakietach,

12 Powiększone węzły chłonne

13 Objawy alarmowe zmiany skórne Kiedy się niepokoić? stara zmiana zaczyna się: powiększać, boleć, swędzieć, podkrwawiać, uwypuklać, zmieniać zabarwienie pojawiają się nowe zmiany, które rosną brak gojenia (mimo upływu czasu) CZERNIAK, RAKI SKÓRY

podkrwawiać, uwypuklać, zmieniać zabarwienie pojawiają się

14 Łagodne znamię barwnikowe CZERNIAK

15 Czerniak złośliwy

16 Raki skóry

18 Zmiany skórne (c.d.) Większość zmian skórnych jest łagodna. Spośród raków skóry większość nie daje odległych przerzutów, ale może miejscowo niszczyć tkanki powodując zeszpecenie i często zgon! Najgroźniejszym nowotworem jest czerniak! Najprostszy sposób postępowania usuwać CHIRURGICZNIE wszelkie podejrzane zmiany skórne!!

niszczyć tkanki powodując zeszpecenie i często zgon!

19 Objawy alarmowe - krew przewód pokarmowy krew w kale, smolisty kał, fusowate wymioty RAK ŻOŁĄDKA, RAK JELITA GRUBEGO drogi oddechowe krwioplucie RAK PŁUCA drogi moczowe bezbólowy krwiomocz RAK NERKI, RAK PĘCHERZA drogi rodne przedłużające się krwawienia miesiączkowe, nieprawidłowe krwawienia pomiędzy miesiączkami, krwawienia u kobiet po menopauzie RAK SZYJKI MACICY, RAK TRZONU MACICY

krwiomocz RAK NERKI, RAK PĘCHERZA drogi rodne przedłużające się krwawienia miesiączkowe,

20 Objawy alarmowe kaszel, chrypka Kaszel zwłaszcza zmiana charakteru kaszlu (u palaczy), >3 tygodni, nieleczący się (leki przeciwzapalne wziewne) RAK PŁUCA Chrypka zmiana barwy głosu zwłaszcza u palacza, >3 tygodni, nielecząca się (leki przeciwzapalne wziewne) RAK KRTANI, INNE GUZY SZYI

wziewne) RAK PŁUCA Chrypka zmiana barwy głosu zwłaszcza u palacza, >3

21 Objawy alarmujące badania laboratoryjne NIEDOKRWISTOŚĆ ( Hb) Często kobiety miesiączkujące Mężczyźni, kobiety po menopauzie szukać krwawienia = szukać nowotworu! OB (zwłaszcza trzycyfrowe) Szukać nowotworu zwłaszcza szpiczak mnogi, białaczki, chłoniaki Też: choroby układowe tkanki łącznej, polimialgia reumatyczna

22 Objawy alarmujące co dalej? OBJAW LEKARZ Rodzinny Onkolog Ginekolog Inny lekarz specjalista DIAGNOSTYKA CZAS LECZENIE Nieleczony rak może tylko rosnąć, przerzutować i zabijać. Wcześnie rozpoznany nowotwór to zazwyczaj szansa na całkowite wyleczenie!!

23 Rak piersi Badania przesiewowe: Samoocena piersi ( 20 r.ż. co 1 m-c, 3 dni po miesiączce) Badanie przez lekarza (20-39 lat co 3 lata, 40 r.ż. co 1 rok) Mammografia jedyne właściwe badanie przesiewowe, bo prowadzi do obniżenia liczby zgonów na raka piersi

24 Rak piersi Mammografia najlepsze badanie we wczesnym rozpoznawaniu raka piersi! Każda kobieta > 50 r.ż. powinna raz na 2 lata mieć wykonaną mammografię!!

25 Rak piersi

26 Rak szyjki macicy głównie u młodszych kobiet (< 50 rż.) objawy: nieprawidłowe krwawienia z dróg rodnych, bóle brzucha w podbrzuszu, bóle krzyża badanie przesiewowe: cytologia - <60 rż. raz w roku

27 Rak trzonu macicy częsty nowotwór u starszych kobiet o dobrym rokowaniu krwawienia z dróg rodnych po menopauzie niedokrwistość o niejasnej przyczynie nie ma badań przesiewowych regularne wizyty u ginekologa!

28 Rak jelita grubego nowotwór dietozależny szczególnie istotne obciążenie rodzinne rozmaite objawy: chudnięcie, zmiana rytmu wypróżnień, krew w stolcu, ciemne stolce, bóle brzucha, stolce ołówkowate, niedokrwistość badania przesiewowe (>50 rż., >40 rż. - osoby obciążone): 1. badanie kału na krew utajoną 3x (raz w roku) 2. kolonoskopia (zależnie od wyniku, śr. co 10 lat)

29 Rak prostaty częstość znamiennie rośnie wraz z wiekiem bardzo długo bezobjawowy (uwaga nagłe silne bóle krzyża przerzuty do kręgosłupa) brak badań przesiewowych (ew. oznaczanie PSA) Objawy łagodnego rozrostu prostaty: RAK częstomocz oddawanie moczu w nocy oddawanie moczu po kropelce nagłe parcie na mocz

30 Rak żołądka obecnie coraz rzadszy nowotwór (zmiana stylu życia) objawy chudnięcie, bóle brzucha (nadbrzusze), wzdęcia, odbijanie się, wstręt do mięsa, smoliste stolce, fusowate wymioty, niedokrwistość nie ma badań przesiewowych rozpoznawanie - gastroskopia

31 Rak płuca najczęstszy nowotwór w Polsce najczęstsza nowotworowa przyczyna zgonów wybitnie tytoniozależny (kobiety bardziej wrażliwe) objawy: ogólne, kaszel, krwioplucie, bóle w klatce piersiowej, nawracające zapalenie płuc nie ma badań przesiewowych rozpoznawanie: RTG i TK klatki piersiowej

32 Podsumowanie Prawie wszystkie nowotwory rozpoznane we wczesnym stadium są w pełni wyleczalne Należy zachować czujność onkologiczną i zawsze zgłaszać się do lekarza (lepiej potwierdzić, że to nic złego niż wyhodować raka) Zwracajmy uwagę na siebie i na członków naszej rodziny Nie rozpowszechniajmy mitów o nowotworach Prowadźmy zdrowy tryb życia. Poddawajmy się badaniom przesiewowym, róbmy okresowo morfologię krwi i OB, kobiety raz w roku do ginekologa, mężczyźni do urologa

33 Gdzie szukać wiarygodnych informacji? Przydatne strony internetowe:

34 Pytania, wątpliwości

35 Dziękuję za uwagę!

Podobne dokumenty

WCZESNE OBJAWY CHOROBY NOWOTWOROWEJ U DZIECI

WCZESNE OBJAWY CHOROBY NOWOTWOROWEJ U DZIECI Elżbieta Adamkiewicz-Drożyńska Katedra i Klinika Pediatrii, Hematologii i Onkologii Początki choroby nowotworowej u dzieci Kumulacja wielu zmian genetycznych