DIALOG EKSPERTÓW UE MOŻLIWOŚCI ROZWOJU ODRY ORAZ JEJ POŁĄCZEŃ Z SYSTEMEM RZEK I KANAŁÓW Dr inż. Zbigniew Sebastian Dolnośląska Izba Gospodarcza Unia Izb Łaby i Odry Bruksela 25 czerwca 2013 ODRA BRUKSELA 25/06/2013 WERSJA 1062013 1
Odrzańska droga wodna Kędzierzyn/Gliwice/Szczecin ODRA BRUKSELA 25/06/2013 WERSJA 1062013 2
HISTORIA W LATACH 70 TYCH XX WIEKU NA ODRZE PANOWAŁ TŁOK. POMIĘDZY ŚLĄSKIEM, A SZCZECINEM KURSOWAŁO OKOŁO 400 JEDNOSTEK, KTÓRE ROCZNIE TRANSPORTOWAŁY ponad 22, 5 MLN TON ŁADUNKÓW!!!!! DZISIAJ BAREK I PCHACZY JEST NA ODRZE GÓRA KILKADZIESIĄT. ODRZAŃSKIE PRZEWOZY W 2012 ROKU OSZACOWANO ZALEDWIE NA 0,7 MLN TON!!!! POWODY: STAN WODY W ODRZE ZE ŚLĄSKA DO SZCZECINA POWINIEN MIEĆ STAŁY POZIOM 180 CM PRZEZ PRZYNAJMNIEJ 240 DNI W ROKU. DZISIAJ NIE MOŻNA TEGO ZAGWARANTOWAĆ!!!!!!!!! AKTUALNE INWESTYCJE REGULACYJNE NA ODRZE (!!!???): DO 2015 ROKU ODRA POMIĘDZY 281,6 a 416,5 KM ( BRZEG DOLNY BYTOM ODRZAŃSKI) MA ZOSTAĆ DOPROWADZONA DO OSIĄGNIĘCIA PARAMETRÓW DROGI WODNEJ III KLASY, CHOCIAŻ PRIORYTETEM POWINNO BYĆ OSIĄGNIĘCIE IV KLASY!!!. (AGN!!) OKRES REALIZACJI 10/2012 DO 3/2015 NA 12/2012 STAN REALIZACJI 8% ODRA BRUKSELA 25/06/2013 WERSJA 1062013 3
GŁÓWNE CELE I ZADANIA ROZWOJU ODRZAŃSKIEJ DROGI WODNEJ: ISTOTNYM DLA BUDOWY DRÓG WODNYCH MIĘDZYNARODOWEGO ZNACZENIA W POLSCE SĄ WYTYCZNE I KIERUNKI ROZWOJU OPISANE W UMOWIE AGN Z 1996 ROKU. UMOWA TA ZALECAŁA BUDOWĘ DRÓG WODNYCH O ZNACZENIU MIĘDZYNARODOWYM DLA POLSKI. JEDNĄ Z DRÓG O MIĘDZYNARODOWYM ZNACZENIU STANOWIĄCYM ELEMENT JEDNOLITEJ SIECI EUROPEJSKICH DRÓG WODNYCH JEST TRASA E-30 ŁĄCZĄCA MORZE BAŁTYCKIE ( SZCZECIN) Z DUNAJEM. PARAMETRY: SZEROKOŚĆ ŚLUZ MIN. 12,0 M; GŁĘBOKOŚĆ MIN 2,8 M; DŁUGOŚC ŚLUZ MIN. 120 M; WYSOKOŚĆ PRZEŚWITU POD MOSTAMI,MIN. 5,25 M ( DLA 2 WARSTW KONTENERÓW). POLSKA JEST JEDYNYM PAŃSTWEM REGIONU KTÓRE NIE PODPISAŁO I NIE RATYFIKOWAŁO UMOWY!!!!!! DLA POLSKI PRIORYTETEM POWINNO BYĆ DOSTOSOWANIE ODRZAŃSKIEJ DROGI WODNEJ DO WYMOGÓW UE. ODRA BRUKSELA 25/06/2013 WERSJA 1062013 4
NA TERYTORIUM POLSKI WG UMOWY AGN ZA NIEZBĘDNE DLA DALSZEGO ROZWOJU TRANSPORTU EUROPEJSKIEGO UZNANO TRZY KLUCZOWE TRASY: E-30 - ŁĄCZĄCĄ MORZE BAŁTYCKIE Z DUNAJEM (ODRA OD SZCZECINA DO GRANICY Z CZECHAMI, DALEJ DO RZEKI MORAWY I NA POŁUDNIE DO DUNAJU NA PÓŁNOC DO ŁABY, EWENTUALNIE POPRZEZ ODNOGĘ O SYMBOLU E-81 ŁĄCZĄC ODRĘ Z DUNAJEM POPRZEZ RZEKĘ ODRĘ I WAG, W POLSCE KANAŁ ŚLĄSKI, ŁĄCZĄCY Z GÓRNĄ WISŁĄ). E-40 - POŁĄCZENIE MORZA BAŁTYCKIEGO Z DNIEPREM, POPRZEZ WISŁĘ OD GDAŃSKA DO WARSZAWY I BUG DO BRZEŚCIA E-70 - ŁĄCZĄCA HOLANDIĘ Z ROSJĄ I ŁOTWĄ POPRZEZ ODRĘ OD KANAŁU ODRA- HAWELA DO UJŚCIA WARTY, DROGĘ WODNĄ ODRA-WISŁA (WARTA, NOTEĆ, KANAŁ BYDGOSKI) ORAZ WISŁĘ I NOGAT LUB SZKARPAWĘ DO ELBLĄGA. ODRA BRUKSELA 25/06/2013 WERSJA 1062013 5
ODRA BRUKSELA 25/06/2013 WERSJA 1062013 6
PAŃSTWA KTÓRE PODPISAŁY LUB RATYFIKOWAŁY UMOWĘ AGN ( wg stanu na 2013 rok) POLSKI TUTAJ NIE MA!!! POTENCJALNI UCZESTNICY PROJEKTU ODRA ŁABA - DUNAJ Państwo Podpisanie Ratyfikacja, Akceptacja (A), Zgoda (AA), Wstąpienie(a) Austria 29 Sep 1997 30 Aug 2010 Belarus Bosnia and Herzegovina Bulgaria 26 Mar 2008 (a) 10 Mar 2008 (a) 28 Apr 1999 (a) Croatia 23 Jun 1997 27 Apr 1999 (A) Czech Republic 23 Jun 1997 8 Aug 1997 (AA) Finland 23 Jun 1997 France 24 Sep 1997 Germany 23 Jun 1997 Greece 24 Sep 1997 Hungary 23 Jun 1997 22 Oct 1997 Italy 24 Sep 1997 4 Apr 2000 Lithuania 25 Jun 1997 28 Apr 2000 Luxembourg 20 Jan 1997 29 Jun 1999 Moldova 23 Jun 1997 23 Mar 1998 Netherlands 23 Jun 1997 21 Apr 1998 Romania 23 Jun 1997 24 Feb 1999 Russian Federation 26 Sep 1997 31 May 2002 (AA) Slovakia 23 Jun 1997 2 Feb 1998 (AA) Switzerland 23 Jun 1997 21 Aug 1997 Ukraina 5 Apr 2010 Wg UNITED Nations Treaty Collection http://treaties.un.org/pages/vievdetails.aspx?src=treaty&id=47&chapter=11&lang=en ODRA BRUKSELA 25/06/2013 WERSJA 1062013 7
NIEZBĘDNE JEST RATYFIKOWANIE PRZEZ POLSKĘ UMOWY AGN, GDYŻ JEJ BRAK BLOKUJE KRAJE SĄSIEDNIE W SWOBODNYM UPRAWIANIU ŻEGLUGI. PODPISANIE UMOWY WPŁYNIE KORZYSTNIE NA ROZWÓJ GOSPODARCZY PAŃSTWA, UNIFIKACJĘ TRANSPORTU WODNEGO, TWORZENIE NOWEJ POLITYKI DOTYCZĄCEJ GOSPODARKI WODNEJ. NALEŻY DĄŻYĆ DO WŁĄCZENIA POLSKICH DRÓG WODNYCH DO EUROPEJSKIEGO SYSTEMU DRÓG WODNYCH. SZANSĄ NA TO JEST WYKORZYSTANIE FUNDUSZY PRZYZNAWANYCH NA PODSTAWIE PRZEPISÓW WSPÓLNOTOWYCH ( DECYZJA NR 1692/96/WE I DECYZJA NR 884/2004/WE ) DOTYCZĄCYCH ROZWOJU TRANSEUOPEJSKIEJ SIECI TRANSPORTOWEJ ( TEN-T). W TYM KONTEKŚCIE PRIORYTETOWYM WYDAJE SIĘ ROZWÓJ ŻEGLUGI ŚRÓDLĄDOWEJ, SZCZEGÓLNIE PRZEZ WYKORZYSTANIE POTENCJAŁU ODRZAŃSKIEJ DROGI WODNEJ. ISTNIEJE LECZ WYMAGA ISTOTNEJ MODERNIZACJI INFRASTRUKTURA PORTOWA W GLIWICACH, KOŹLU, OPOLU, WROCŁAWIU, MALCZYCACH, GŁOGOWIE, NOWEJ SOLI CZY CIGCICACH. STRATEGIA DOTYCZĄCA MODERNIZACJI ODRZAŃSKIEJ DROGI WODNEJ POWINNA ZAKŁADAĆ IV KLASĘ MIĘDZYNARODOWEJ DROGI WODNEJ ZAMIAST STOSOWANEJ OBECNIE POZORNEJ MODERNIZACJI DO KLASY III BĘDĄCEJ DE FACTO POWROTEM DO HISTORYCZNYCH PARAMETRÓW SPRZED 1997 ROKU. ODRA BRUKSELA 25/06/2013 WERSJA 1062013 8
WIRTUALNA PRZYSZŁOŚĆ: KANAŁ ODRA ŁABA DUNAJ DAŁBY POLSCE SZANSE NA DOSTĘP DO NOWYCH RYNKÓW I STWORZYŁBY CAŁKOWICIE NOWĄ JAKOŚĆ W WYKORZYSTANIU GEOGRAFICZNEGO POŁOŻENIA POLSKI NA SKRZYŻOWANIU NAJWAŻNIEJSZYCH KORYTARZY TRANSPORTOWYCH EUROPY. OGRANICZENIU EMISJI CO₂ DO ATMOSFERY ( O CO TAK BARDZO WALCZYMY) SPRZYJA PRZENIESIENIE CZĘŚCI ŁADUNKÓW Z DRÓG KOŁOWYCH I KOLEI NA DROGI WODNE ORAZ WZROST UDZIAŁU KONTENERÓW W PRZEWOZACH. OSIĄGNĄĆ TO MOŻNA W WYNIKU REALIZACJI EUROPEJSKICH KORYTARZY WODNYCH. JEDNYM Z NICH POWINIEN BYĆ ŚRODKOWOEUROPEJSKI KORYTARZ CETC: KORYTARZ TRANSPORTOWY ŁĄCZĄCY PORTY BAŁTYCKIE ( SKANDYNAWIĘ ) Z PORTAMI MORZA CZARNEGO. ISTNIEJĄCA INFRASTRUKTURA PORTOWA WZDŁUŻ ODRY DOSKONALE NADAJE SIĘ DO TWORZENIA TERMINALI INTERMODALNYCH WIĘKSZOŚĆ PORTÓW MA POŁĄCZENIA Z INFRASTRUKTURĄ DROGOWĄ JAK I KOLEJOWĄ.. ODRA BRUKSELA 25/06/2013 WERSJA 1062013 9
KANAŁ DUNAJ - ODRA ŁABA PLANY CAŁEGO POŁĄCZENIA WODNEGO OBEJMUJĄ 499 KM. NAJWIĘKSZY UDZIAŁ W TYM PRZEDSIĘWZIĘCIU INWESTYCYJNYM MA REPUBLIKA CZESKA - 381 KM CO STANOWI 76,4 %, AUSTRIA TO 15 % UDZIAŁU I 75 KM KANAŁU, A POLSKA TO Z KOLEI 8,65% CO DAJE 46 KM KANAŁU. CAŁKOWITY KOSZT KANAŁU D-O-Ł JEST SZACOWANY NA OKOŁO 5 MLD. DECYZJA WŁADZ POLSKICH DOTYCZĄCA ZMIANY FUNKCJI ZBIORNIKA RACIBÓRZ I BUDOWA TYLKO SUCHEGO OBIEKTU ZAMYKA MOŻLIWOŚĆ BUDOWY I FUNKCJONOWANIA KANAŁU MIMO DEKLARACJI PREZYDENTA CZECH MIŁOSZA ZEMANA O WOLI WZMOCNIENIA WSPÓŁPRACY W SPRAWIE BUDOWY TEGO POŁĄCZENIA DRÓG WODNYCH DO KOŃCA BIEŻĄCEGO ROKU RZĄD CZESKI WYKONA STUDIUM WYKONALNOŚCI KANAŁU, KTÓRE MUSI BYĆ KONSULTOWANE Z SASIĄDAMI. ODRA BRUKSELA 25/06/2013 WERSJA 1062013 10
ETAPY BUDOWY KANAŁU ODRA ŁABA DUNAJ ODRA BRUKSELA 25/06/2013 WERSJA 1062013 11
PODSUMOWANIE POLSCE POTRZEBNY JEST DUŻY PROJEKT MAJĄCY NA CELU REWITALIZACJĘ ODRY. ISTOTNYM JEST ZMODERNIZOWANIE ODRY ABY ZAGWARANTOWAĆ PRZEWOZY TRANSGRANICZNE NA ODRZE, KANALE ODRA SPREWA ORAZ KANALE ODRA HAWELA. POTRZEBNE JEST WŁĄCZENIE DROGI WODNEJ ODRA SZPREWA ORAZ KANAŁU TELTOW DO SIECI TEN T. MODERNIZACJA ODRZAŃSKIEJ DROGI WODNEJ MA ISTOTNE ZNACZENIE DLA ZWIĘKSZENIA BEZPIECZEŃSTWA PRZECIWPOWODZIOWEGO ORAZ ZAPEWNIENIA STABILNYCH STOSUNKÓW WODNYCH W JEJ DORZECZU. PEŁNA INTEGRACJA ODRZAŃSKIEJ DROGI WODNEJ Z SYSTEMEM EUROPEJSKICH DRÓG WODNYCH PRZYCZYNI SIĘ DO ZNACZĄCEGO WZROSTU GOSPODARCZEGO W REGIONACH LEŻĄCYCH WZDŁUŻ ODRY. KANAŁ ODRA ŁABA DUNAJ POWINIEN PO PRAWIE 500 (sic!) LATACH PRZEJŚĆ ZE SFERY ODRA BRUKSELA TEORII 25/06/2013 WERSJA DO 1062013 SFERY REALIZACJI!! 12
DZIĘKUJĘ PAŃSTWU ZA UWAGĘ! Dr inż. Zbigniew Sebastian Dolnośląska Izba Gospodarcza biuro@ dig.wroc.pl www.dig.wroc.pl ODRA BRUKSELA 25/06/2013 WERSJA 1062013 13