Zajęcia terenowe w nauczaniu zintegrowanym Ruch i przyroda zdrowia Ci doda! Spośród różnorodnych form pracy z dziećmi w młodszym wieku szkolnym na szczególne wyróżnienie zasługują zajęcia w terenie. Mają one wiele walorów dydaktycznych, wychowawczych i zdrowotnych. Sprzyjają polisensorycznemu poznawaniu środowiska oraz kształtowaniu właściwych postaw wobec przyrody. Są źródłem pięknych przeżyć związanych z obcowaniem z przyrodą, z uczestnictwem w grupie rówieśniczej oraz szkołą charakterów. Wpływają na podnoszenie ogólnej sprawności organizmu. Przyczyniają się do harmonijnego, psychoruchowego rozwoju uczniów. Stanowią doskonałą okazję do promowania zdrowego stylu życia. Wykorzystujmy zatem jak najczęściej naturalną u dzieci ciekawość poznawania świata oraz naturalną potrzebę ruchu do przeprowadzania zajęć w naturalnym środowisku. Temat: Las wokół nas. Cele ogólne: zapoznanie z otaczającą przyrodą wdrażanie do podejmowania aktywności ruchowej w czasie wolnym, w naturalnym środowisku nabywanie umiejętności właściwego zachowania się w lesie, w ruchu drogowym oraz podczas zabaw ruchowych Cele szczegółowe: Uczeń: rozpozna i nazwie kilka gatunków drzew, krzewów i roślin zielnych wymieni warstwy lasu oraz roślinność tych warstw określi las jako miejsce aktywnego wypoczynku omówi zasady szanowania przyrody wykorzysta różnorodność materiałów przyrodniczych do wykonania pracy plastycznej wskaże i określi słowami położenie danego przedmiotu względem innych wypowie przysłowia ze zróżnicowaniem dynamicznym, barwowym i wyrazowym dobierze strój właściwy do miejsca ćwiczeń i warunków atmosferycznych
podejmie współpracę i współzawodnictwo w grupie zintegruje się z grupą Miejsce zajęć terenowych: las Metody: słowne: rozmowa kierowana oglądowe: obserwacja, pokaz praktycznej działalności uczniów Formy: zbiorowa jednolita grupowa jednolita i zróżnicowana indywidualna zróżnicowana Ś rodki dydaktyczne: kilka dowolnych przyborów (np. woreczki) kilka kartek i długopisów ringo lornetki lupy aparaty fotograficzne materiał przyrodniczy Zasady nauczania: świadomego i aktywnego udziału ucznia przystępności i indywidualizacji w nauczaniu poglądowości Czas: 3 godz. PRZEBIEG ZAJĘĆ: I. Część wstę pna 1. Czynności organizacyjne: zbiórka, omówienie celów i przebiegu zajęć. Zwrócenie uwagi na konieczność ochrony przyrody oraz zachowania bezpieczeństwa w ruchu drogowym i w czasie zajęć w terenie. 2. Przemarsz na miejsce zajęć połączony z obserwacją ruchu drogowego. Utrwalanie zasad obowiązujących pieszych w ruchu drogowym. II. Część realizacyjna 1. Ustalenie, na czym polega ekologiczne zachowanie omówienie zasad poszanowania przyrody. 2. Zabawa integrująca grupę:
Każdy uczeń wybiera roślinę, która jest widoczna w najbliższym otoczeniu. Nauczyciel informuje, że uczniowie będą mówili o tej roślinie, jak o sobie np. Jestem drzewem. Lubię, gdy Należy o mnie dbać, bo itd. 3. Rozpoznawanie drzew, krzewów i roślin zielnych. 4. Wyróżnienie warstw roślinności w lesie. 5. Słuchanie odgłosów lasu oraz obserwacja życia jego mieszkańców praktyczne posługiwanie się lornetką, lupą i aparatem fotograficznym. 6. Układanie obrazów, wzorów z materiałów przyrodniczych (liście, gałązki, szyszki itp.) praca w grupach. 7. Wypowiedzi uczniów na temat wykonanych prac plastycznych określanie położenia danego przedmiotu względem innego: nad, pod, obok, przed, za, w, z prawej, z lewej, na 8. Rytmizacja przysłów o lesie, nauce i zdrowiu ze zróżnicowaniem dynamicznym, barwowym i wyrazowym tj. wesoło, smutno, tajemniczo, groźnie, jak ptaszek (Przypomnienie o konieczności zachowania ciszy w lesie). Np.: Nauka nie poszła w las. Nie wywołuj wilka z lasu. Usta zamknięte, a oczy otwarte, wiele dobrego są warte. W zdrowym ciele, zdrowy duch.
9. Zabawy, gry i ćwiczenia w terenie. Podanie celów i przydatności ćwiczeń. Zwrócenie uwagi na zachowanie bezpieczeństwa w czasie zabaw oraz strój oraz strój właściwy do miejsca zajęć i warunków atmosferycznych. Rozgrzewka: skłony głowy, krążenia ramion, przysiady, skłony i skręty tułowia, naprzemienne wymachy ramion, podskoki. Zabawa: Jakie drzewa minęliśmy po drodze? (ćwiczenie wzroku). Przybory: kartki, długopisy. Uczestnicy obserwują drzewa rosnące na odcinku około 30 m. Ustalają nazwy drzew i zapisują na kartkach. Wygrywa zespół, który zanotował najwięcej nazw drzew. Zabawa: Myśliwi i zwierzęta (ćwiczenie wzroku). Przybory: kilka dowolnych przyborów Podział grupy na dwa zespoły. Pierwszy zespół wyrusza na trasę i po drodze chowa kilka przyborów jest to zwierzyna. Po kilku minutach wyrusza na trasę drugi zespół myśliwi w celu odszukania ukrytej zwierzyny. Po wykonaniu zadania następuje zmiana ról. Wygrywa zespół, który upolował więcej zwierzyny. Zabawa: Polowanie. (ćwiczenie umiejętności krycia się i wyszukiwania ukrytych ludzi). Podział grupy na dwa zespoły. Jeden zespół poszukuje ukrytych w określonym terenie członków drugiego zespołu. Po wykonaniu zadania następuje zmiana ról. Wygrywa zespół, który najdłużej pozostał w ukryciu. Zabawa: Sztafeta łączników (ćwiczenie utrzymywania łączności z grupą i przekazywania wiadomości). Przybory: kilka woreczków. Zastępy łączników ustawia się w rzędach na wyznaczonym terenie. Odległość między łącznikami wynosi ok. 15 kroków. Podczas biegu łącznicy podają sobie meldunki (woreczek). Wygrywa ten zastęp, który najszybciej złożył w wyznaczonym miejscu meldunek (woreczek). Zabawa: Przenoszenie rannego (ćwiczenia w udzielaniu pomocy doraźnej). Przybory: 3 woreczki Zadaniem każdej drużyny jest przeniesienie rannego na stołeczku ze zmianą na wierzchołkach trójkąta równobocznego o boku około 10 kroków. Wygrywa drużyna, która pierwsza wykona zadanie. Zabawa: Poszukiwanie skarbu (ćwiczenie orientacji w terenie). Przybory: ringo. Prowadzący zabawę ukrywa skarb tak, aby była widoczna tylko jego część. Podaje nazwę przedmiotu. Określa w przybliżeniu miejsce jego ukrycia oraz czas na odszukanie. Podaje także sygnał i miejsce zbiórki po
odnalezieniu skarbu. Wygrywa dziecko, które pierwsze znajdzie skarb i przyniesie go na miejsce zbiórki. Zabawa: Za głosem kukułki (ćwiczenie słuchu). Uczestnicy zabawy siedzą i nadsłuchują kukania kukułki (wyznaczone dziecko ukryte w odległości ok. 40 m). Zwycięża ten, kto pierwszy odnajdzie kukułkę. Ćwiczenia wyprostne, rozluźniające, regulujące oddech. III. Część koń cowa 1. Zbiórka w dwuszeregu, sprawdzenie liczebności klasy. 2. Omówienie zajęć i podsumowanie współzawodnictwa. Wskazanie na konieczność aktywnego spędzania czasu wolnego oraz poznawania i szanowania otaczającej przyrody. Pochwała za dobrą organizację pracy i życzliwą współpracę w grupie. Wyróżnienie uczniów niosących pomoc innym. Samoocena uczniów. 3. Powrót do szkoły. Zwrócenie uwagi na przestrzeganie zasad ruchu drogowego. Opracowała: Elżbieta Geisler Bibliografia: 1. Bondarowicz M., Zabawy, gry terenowe, Wychowanie Fizyczne i Zdrowotne 1993 nr 2. 2. Hakke Cz., Nonas N., Wycieczki i zajęcia terenowe, Warszawa 1986. 3. Strzyżewski S., Wychowanie fizyczne poza salą gimnastyczną, Warszawa 1992. 4. Trześniowski R., Gry i zabawy ruchowe, Warszawa 1987.