Załącznik nr 4 do Uchwały Senatu nr 430/01/2015 SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA 2016-2018... (skrajne daty) 1.1. PODSTAWOWE INFORMACJE O PRZEDMIOCIE/MODULE Nazwa przedmiotu/ Teoria pracy socjalnej modułu Kod przedmiotu/ modułu* Wydział (nazwa jednostki prowadzącej kierunek) Nazwa jednostki realizującej przedmiot Kierunek studiów Poziom kształcenia Profil Forma studiów Rok i semestr studiów Rodzaj przedmiotu Koordynator P1S[2]O_02 Wydział Socjologiczno-Historyczny Instytut Socjologii Praca socjalna I stopień Ogólnoakademicki Studia stacjonarne Pierwszy i drugi Ogólnokierunkowy Dr hab. Beata Szluz, prof. UR Imię i nazwisko osoby prowadzącej / osób Beata Szluz prowadzących * - zgodnie z ustaleniami na wydziale 1.2.Formy zajęć dydaktycznych, wymiar godzin i punktów ECTS Wykł. Ćw. Konw. Lab. Sem. ZP Prakt. Inne ( jakie?) Liczba pkt ECTS 15 15 1.3. Sposób realizacji zajęć X zajęcia w formie tradycyjnej zajęcia realizowane z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość 1.4. Forma zaliczenia przedmiotu/ modułu ( z toku) ( egzamin, zaliczenie z oceną, zaliczenie bez oceny) 2.WYMAGANIA WSTĘPNE PODSTAWOWE WIADOMOŚCI Z ZAKRESU SOCJOLOGII. STUDENT DOSTRZEGA, ANALIZUJE I INTERPRETUJE RÓŻNE ZJAWISKA SPOŁECZNE; WYKORZYSTUJE WIEDZĘ SOCJOLOGICZNĄ ORAZ PROCEDURY BADAWCZE DO DIAGNOZOWANIA I WYJAŚNIANIA PROBLEMÓW WSPÓŁCZESNEGO SPOŁECZEŃSTWA. ROZUMIE PODSTAWOWE TERMINY ORAZ NAJWAŻNIEJSZE TEORIE SOCJOLOGICZNE; CZYTA TEKSTY SOCJOLOGICZNE I INNE, W KTÓRYCH WYKORZYSTUJE SIĘ MATERIAŁY Z ZAKRESU NAUK SPOŁECZNYCH; STOSUJE KATEGORIE SOCJOLOGICZNE DO ANALIZY SPOŁECZEŃSTWA, ZWŁASZCZA WSPÓŁCZESNEGO SPOŁECZEŃSTWA POLSKIEGO. 3. CELE, EFEKTY KSZTAŁCENIA, TREŚCI PROGRAMOWE I STOSOWANE METODY DYDAKTYCZNE 3.1. Cele przedmiotu/modułu Student zna genezę i podstawowe założenia pracy socjalnej w kontekście wybranych teorii socjologicznych, pedagogicznych i psychologicznych, jak również w koncepcjach kształcenia C1 przedstawicieli profesji społecznych, które znajdują swoje aplikacje w praktyce - w pracy z jednostkami, grupami i społecznościami. Student zna charakter pracy socjalnej i jej powiązania z innymi dziedzinami nauki oraz terminologię C2 używaną w pracy socjalnej. 3
C3 C4 Student posiada wiedzę z zakresu prawidłowości i zaburzeń więzi społecznych w środowisku lokalnym oraz relacji zachodzących w życiu społecznym. Student właściwie rozróżniania zjawiska społeczne istotne dla pracy socjalnej oraz wykorzystuje wiedzę teoretyczną do opisu kwestii związanych z pracą socjalną (diagnozowanie, prognozowanie i formułowanie programów działań). 3.2 EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA PRZEDMIOTU/ MODUŁU ( WYPEŁNIA KOORDYNATOR) EK ( efekt kształcenia) Treść efektu kształcenia zdefiniowanego dla przedmiotu (modułu) Odniesienie do efektów kierunkowych (KEK) K_W02 Zna terminologię używaną w pracy socjalnej. S1A_W01 K_U03: K_U06: K_K09: Potrafi wykorzystać podstawową wiedzę teoretyczną o procesach zachodzących w społeczeństwie do szczegółowego opisu kwestii związanych z pracą socjalną. Posiada umiejętności wykorzystywania wiedzy wynikającej z diagnozowania procesów i zjawisk społecznych w praktyce pracy socjalnej. Potrafi posługiwać się podstawowymi podejściami teoretycznymi w analizowaniu różnych aspektów ludzkich zachowań w celu diagnozowania, prognozowania oraz formułowania programów działań socjalnych. S1A_U02 S1A_U03 S1A_K05 3.3 TREŚCI PROGRAMOWE (wypełnia koordynator) A. Problematyka wykładu Treści merytoryczne Geneza pomocy społecznej i pracy socjalnej w Polsce oraz w krajach zachodnich. Pomoc społeczna jako instytucja społeczna. Istota pracy socjalnej jej cele i zadania. Podstawowe pojęcia z zakresu teorii i praktyki pracy socjalnej. Zasady stosowane w obszarze pracy socjalnej. Interdyscyplinarny charakter pracy socjalnej. Praca socjalna jako dojrzewająca profesja. Kształcenie pracowników socjalnych w Polsce i krajach Unii Europejskiej. Perspektywy i kierunki rozwoju pracy socjalnej w Polsce i w krajach Unii Europejskiej. Podstawowe modele pomocy społecznej (Koncepcja rezydualna. Koncepcja instytucjonalna). Społeczny i podmiotowy wymiar pracy socjalnej. Teoria i praktyka pracy socjalnej w środowisku lokalnym. Deprywacja społeczna a pomoc społeczna (Podstawowe cechy deprywacji społecznej. Modele. Natura. Deprywacja społeczna jako ekskluzja. Wersje problemu społecznego. Wyjaśnienie zjawiska). Wykluczenie społeczne. Marginalizacja społeczna a praca socjalna. Inkluzja. Aktywizacja w pracy socjalnej. Praca socjalna teorie. Feministyczna praca socjalna. Krytyczna praca socjalna. Strukturalna praca socjalna. Multikulturalizm. Neoliberalizm. Postmodernizm. B. Problematyka ćwiczeń audytoryjnych, konwersatoryjnych, laboratoryjnych, zajęć praktycznych Treści merytoryczne
iejsce teorii pracy socjalnej w nauce, teoria a praktyka w pracy socjalnej Zestaw narzędzi pracownika socjalnego teoria, wyniki badań, zasady i procedury, umiejętności i wartości. Diagnozowanie, prognozowanie oraz formułowanie programów działań socjalnych. Podejście strukturalne i systemowe w pracy socjalnej Teorie kognitywno-behawioralne jako teorie praktyki pracy socjalnej Model działań praktycznych skoncentrowanych na zadaniach w pracy socjalnej Interwencja kryzysowa w pracy socjalnej Modele psychodynamiczne w pracy socjalnej jako podejście zorientowane na przeszłość Teorie wykluczenia społecznego i koncepcje inkluzji Antydyskryminacyjne teorie pracy socjalnej Empowerment jako teoria i cel pracy socjalnej Teorie refleksyjnej praktyki pracy socjalnej 3.4 METODY DYDAKTYCZNE Np.: Wykład: wykład problemowy/wykład z prezentacją multimedialną/ metody kształcenia na odległość Ćwiczenia: Analiza tekstów z dyskusją/ metoda projektów( projekt badawczy, wdrożeniowy, praktyczny/ praca w grupach/rozwiązywanie zadań/ dyskusja/ metody kształcenia na odległość Laboratorium: wykonywanie doświadczeń, projektowanie doświadczeń Wykład: Wykład z prezentacją multimedialną. ĆWICZENIA: ANALIZA I INTERPRETACJA TEKSTÓW ŹRÓDŁOWYCH, ANALIZA PRZYPADKÓW, DYSKUSJA KIEROWANA. 4 METODY I KRYTERIA OCENY 4.1 Sposoby weryfikacji efektów kształcenia Symbol efektu Metody oceny efektów kształcenia ( np.: kolokwium, egzamin ustny, egzamin pisemny, projekt, sprawozdanie, obserwacja w trakcie zajęć) K_W02 Egzamin, kolokwium w., ćw. K_U03 Egzamin, kolokwium w., ćw. K_U05 Egzamin w. K_K09 Prezentacja multimedialna w., ćw. Forma zajęć dydaktycznych ( w, ćw, ) 4.2 Warunki zaliczenia przedmiotu (kryteria oceniania) Wykład: Egzamin pisemny. Ćwiczenia: Zaliczenie z oceną (ustalenie oceny zaliczeniowej na podstawie ocen cząstkowych z: kolokwium, przygotowania prezentacji w grupach i przygotowania do zajęć oraz aktywności).
5. Całkowity nakład pracy studenta potrzebny do osiągnięcia założonych efektów w godzinach oraz punktach ECTS Aktywność godziny zajęć wg planu z nauczycielem przygotowanie do zajęć 15 Liczba godzin/ nakład pracy studenta 15 w., 15 ćw. udział w konsultacjach 2 czas na napisanie referatu/eseju 5 przygotowanie do egzaminu 14 udział w egzaminie 2 Inne (jakie? - SUMA GODZIN 68 SUMARYCZNA LICZBA PUNKTÓW ECTS Liczba pkt ECTS w ramach zajęć powiązanych z praktycznym przygotowaniem zawodowym Liczba pkt ECTS w ramach zajęć służących zdobywaniu pogłębionej wiedzy i umiejętności prowadzenia badań nauk. 3 obowiązuje od roku akad. 2017/2018 obowiązuje od roku akad. 2017/2018 6. PRAKTYKI ZAWODOWE W RAMACH PRZEDMIOTU/ MODUŁU wymiar godzinowy - zasady i formy odbywania praktyk - 7. LITERATURA Literatura podstawowa: Beckett Ch., Podstawy teorii dla praktyków pracy socjalnej, Warszawa 2010. DuBois B., Krogsrud Miley K., Praca socjalna zawód, który dodaje sił, Katowice 1999. Gray M., Webb S.A., Praca socjalna. Teorie i metody, Warszawa 2012. Frysztacki K., Piątek K., Wielowymiarowość pracy socjalnej, Toruń 2002. Kamiński T., Etyka pracownika socjalnego, Częstochowa 2003. Kamiński T., Podstawy pracy socjalnej i charytatywnej, Warszawa 2004. Kantowicz E., Elementy teorii i praktyki pracy socjalnej. Olsztyn 2001. Kantowicz E., Praca socjalna w Europie. Inspiracje teoretyczne i standardy kształcenia. Olsztyn 2008. Kaźmierczak T., Łuszczyńska M., Wprowadzenie do pomocy społecznej, Katowice 1998. Kędzior J., Ładyżyński A., Współczesne wyzwania pracy socjalnej, Toruń 2009. Kwaśniewski J., Praca socjalna. Pomoc społeczna, Katowice 1998. Lishman J., Podręcznik teorii dla nauczycieli praktyki w pracy socjalnej, Katowice 1998. Olech A., Etos zawodowy pracowników socjalnych. Wartości, normy, dylematy etyczne, Katowice 2006. Rybczyńska D.A., Olszak-Krzyżanowska B., Aksjologia pracy socjalnej - wybrane zagadnienia. Pracownik socjalny wobec problemów i kwestii społecznych, Warszawa 1995. Wódz K., Praca socjalna w środowisku zamieszkania, Katowice 1998. Literatura uzupełniająca: Brągiel J., Kurcz A., (red.), Pracownik socjalny. Wybrane problemy zawodu w okresie transformacji
społecznej, Opole 2002. Delooz P., Lopez M. L., Systematyzacja i ocena doświadczeń zawodowych w pracy socjalnej, Warszawa 1995. Dwumiesięcznik Instytutu Rozwoju Służb Społecznych w Warszawie - Praca Socjalna. Hołówka J., Etyka w działaniu, Warszawa 2002. Krzepkowski J., Elementy organizacji i zarządzania w pomocy społecznej, Łódź 1998. Lalak D., Pilch T. (red.), Elementarne pojęcia pedagogiki społecznej i pracy socjalnej, Warszawa 1999. Marynowicz-Hetka E., Piekarski J., Urbaniak-Zając (red.), Pedagogika społeczna i praca socjalna. Przegląd stanowisk i komentarze, Warszawa 1996. Marynowicz-Hetka E., Piekarski J., Wokół problemów działania społecznego, Katowice 1998. Marzec-Holka K., Pomoc społeczna. Praca socjalna. Teoria i praktyka, t. I, II, Bydgoszcz 2003. Matyjas B., (red.), Formy pomocy dziecku i rodzinie w środowisku lokalnym, Kielce 2001. Mikołajewicz W., Praca socjalna jako działanie wychowawcze, Warszawa 1996. Orłowska M., Malinowski L. (red.), Praca socjalna w poszukiwaniu metod i narzędzi, Warszawa 2000. Orłowska M., Malinowski L. (red.), Praca socjalna służbą człowiekowi, Warszawa 1998. Radwan-Pragłowski L., Frysztacki K., Społeczne dzieje pomocy człowiekowi: od filantropii greckiej do pracy socjalnej, Warszawa 1996. Szluz B., Świat społeczny bezdomnych kobiet, Warszawa 2010. Trafiałek E. (red.), Pomoc społeczna i praca socjalna wobec problemów współczesności, Tarnobrzeg 2004. Trafiałek E., Środowisko społeczne i praca socjalna, Katowice 2001. Wielgos-Struck R. (red.), Poszukiwanie skutecznych form pomocy. Doświadczenia pracowników pomocy społecznej, Rzeszów 2009. Akceptacja Kierownika Jednostki lub osoby upoważnionej