Załącznik nr 4 do Uchwały Senatu nr 430/01/2015 SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA 2016-2019 (skrajne daty) 1.1. PODSTAWOWE INFORMACJE O PRZEDMIOCIE / MODULE Nazwa przedmiotu / Najnowsze tendencje w nauczaniu języków obcych modułu Kod przedmiotu / modułu* Wydział (nazwa jednostki prowadzącej kierunek) Nazwa jednostki realizującej przedmiot Kierunek studiów Poziom kształcenia Profil Forma studiów MSN2 Wydział Filologiczny Instytut Filologii Germańskiej filologia studia pierwszego stopnia ogólnoakademicki stacjonarna Rok i semestr studiów rok III, semestr 6 Rodzaj przedmiotu Koordynator wykład i ćwiczenia dr hab. Krystyna Mihułka, prof. UR Imię i nazwisko osoby prowadzącej / osób dr hab. Krystyna Mihułka, prof. UR prowadzących * - zgodnie z ustaleniami na wydziale 1.2.Formy zajęć dydaktycznych, wymiar godzin i punktów ECTS Wykł. Ćw. Konw. Lab. Sem. ZP Prakt. Inne ( jakie?) Liczba pkt ECTS 30 30 7 1.3. Sposób realizacji zajęć zajęcia w formie tradycyjnej zajęcia realizowane z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość 1.4. Forma zaliczenia przedmiotu / modułu ( z toku) ( egzamin, zaliczenie z oceną, zaliczenie bez oceny) Zaliczenie z oceną 2.WYMAGANIA WSTĘPNE Znajomość języka wykładowego co najmniej na poziomie B2. Ukończony kurs Podstaw metodyki nauczania języków obcych. 3. CELE, EFEKTY KSZTAŁCENIA, TREŚCI PROGRAMOWE I STOSOWANE METODY DYDAKTYCZNE 3.1. Cele przedmiotu / modułu Student zna najnowsze perspektywy uwzględniane w procesie nauczania i uczenia się języka obcego C1 jak: nauczanie interkulturowe, konstruktywistyczne podstawy nauczania i uczenia się języka obcego, praca z uczniem niezwykłym, analiza dyskursu edukacyjnego w klasie językowej etc. C2 Student zna miejsce kultury w nauczaniu i uczeniu się języka obcego oraz potrafi nazwać cele 1
C3 C4 C5 i założenia nauczania interkulturowego jak i dobrać zadania (w zależności od zaawansowania językowego i wieku uczących się) sprzyjające rozwijaniu kompetencji interkulturowej u uczniów. Student jest świadomy różnorodności uczniów w klasie, zna techniki indywidualnej pracy z uczniem oraz potrafi zastosować je w praktyce. Student potrafi scharakteryzować przebieg komunikacji nauczyciel-uczeń podczas lekcji języka obcego. Student potrafi zaplanować lekcję języka niemieckiego uwzględniając omawiane zagadnienia. 3.2 EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA PRZEDMIOTU / MODUŁU (WYPEŁNIA KOORDYNATOR) EK (efekt kształcenia) Treść efektu kształcenia zdefiniowanego dla przedmiotu (modułu) EK_01 Student ma uporządkowaną wiedzę ogólną obejmującą terminologię używaną w obrębie właściwej specjalności, rozumie jej źródła oraz zastosowanie w pokrewnych dyscyplinach naukowych EK_02 posiada podstawowe umiejętności badawcze, obejmujące formułowanie i analizę problemów badawczych w zakresie dziedzin naukowych w obrębie właściwej specjalności EK_03 potrafi dobrać metody i narzędzia badawcze i dokonać prezentacji opracowanych zagadnień, pozwalające na rozwiązanie problemów w zakresie dziedzin naukowych w obrębie właściwej specjalności EK_04 potrafi współdziałać i pracować w grupie, przyjmując w niej różne role EK_05 potrafi zaplanować, z uwzględnieniem priorytetów, działania mające na celu uzyskanie realizacji stawianych sobie zadań Odniesienie do efektów kierunkowych (KEK) K_W04 K_U05 K_U06 K_K04 K_K06 3.3 TREŚCI PROGRAMOWE (wypełnia koordynator) A. Problematyka wykładu Treści merytoryczne Miejsce kultury w procesie nauczania i uczenia się języka obcego kultura zdefiniowanie pojęcia z perspektywy językoznawstwa, antropologii kultury, socjologii, pedagogiki i psychologii społecznej. Związki języka z kulturą perspektywa społeczna i generatywna (antropocentryczna). Określanie granic kultury granice polityczne, geograficzne, językowe, duchowo-historyczne i socjologiczne kultury. Obraz kraju, interakcja własne-obce na lekcji języka obcego; Obraz Niemiec i Niemców w oczach badanych Polaków uczących się języka niemieckiego oraz w materiałach do nauki języka niemieckiego. Wizerunek Niemców w oczach polskich, hiszpańskich, norweskich uczniów analiza porównawcza. Rozwijanie kompetencji interkulturowej na lekcji języka obcego definicja pojęcia, modele kompetencji interkulturowej, charakterystyka procesu nauczania interkulturowego. Dialog interkulturowy piąta sprawność na lekcji języka obcego? Mediator interkulturowy nowa rola nauczyciela języka obcego. Konstruktywizm w nauczaniu i uczeniu się języków obcych założenia, cele, implikacje glottodydaktyczne. Autonomia zarys historyczny pojęcia, definicja i charakterystyka, autonomia w praktyce szkolnej założenia a polska rzeczywistość. Rola motywacji w procesie nabywania języka w warunkach naturalnych 2
i zinstytucjonalizowanych charakterystyka pojęcia, motywacja w teoriach nabywania języka; Motywacja a wiek osób uczących się i poziom zaawansowania językowego. Niezwykły uczeń indywidualne potrzeby edukacyjne w nauce języków obcych uczeń ponadprzeciętnie uzdolniony językowo, uczeń niepełnosprawny, uczeń dyslektyczny, stymulowanie zdolności językowych. Rola dyskursu edukacyjnego w nauczaniu i uczeniu się języka obcego charakterystyka ujęcie diachroniczne i interkulturowe. Naturalna komunikacja na lekcji języka obcego status quo czy niedościgniony cel? B. Problematyka ćwiczeń audytoryjnych Treści merytoryczne Kulturoznawstwo sensu largo na lekcji języka obcego charakterystyka pojęcia. Nauczanie interkulturowe cele, założenia. Analiza materiałów kursowych do nauki języka niemieckiego pod kątem treści wspierających rozwój kompetencji interkulturowej uczniów. Obraz Niemców i Niemiec w materiałach do nauki języka niemieckiego analiza kontrastywna podręczników lokalnych i globalnych. Rozwijanie kompetencji interkulturowej u uczniów typologie ćwiczeń i zadań, ich adaptacja do wieku i poziomu zaawansowania językowego uczniów; praca z tekstem literackim. Autonomia w podręcznikach do nauki języka obcego przygotowanie do samooceny. Portfolio Językowe, Europejskie Portfolio Językowe. Motywacja w nauczaniu i uczeniu się języka obcego wspieranie motywacji u uczniów na I i II etapie edukacyjnym. Uczeń niezwykły indywidualna praca z uczniem zdolnym językowo i uczniem z dysfunkcjami. Interakcja nauczyciel-uczeń analiza konspektów lekcji sporządzonych przez studentów podczas praktyk. Kolokwia zaliczeniowe; prezentacja projektów; prowadzenie lekcji próbnych. 3.4 METODY DYDAKTYCZNE Wykład: wykład problemowy / wykład z prezentacją multimedialną, dyskusja. Ćwiczenia: analiza tekstów z dyskusją, metoda projektów, rozwiązywanie zadań, dyskusja, gry symulacyjne, analiza przypadków. 4 METODY I KRYTERIA OCENY 4.1 Sposoby weryfikacji efektów kształcenia Symbol efektu EK_01 Metody oceny efektów kształcenia (np.: kolokwium, egzamin ustny, egzamin pisemny, projekt, sprawozdanie, obserwacja w trakcie zajęć) obserwacja w trakcie zajęć, kolokwium, zaliczenie 3 Forma zajęć dydaktycznych (w., ćw.) ćw., w ustne EK_02 obserwacja w trakcie zajęć, projekt ćw., w. EK_03 obserwacja w trakcie zajęć, projekt ćw. EK_04 obserwacja w trakcie zajęć, projekt ćw. EK_05 4.2 Warunki zaliczenia przedmiotu (kryteria oceniania) obserwacja w trakcie zajęć ocena lekcji próbnej przygotowanej na bazie konspektu Po semestrze 6. zaliczenie z oceną na podstawie kolokwiów, prac pisemnych i ustnych, projektu i lekcji próbnej. Zdobycie min. 60% z przewidzianych prac zaliczeniowych uprawnia do otrzymania ćw.
pozytywnej oceny z przedmiotu. 5. Całkowity nakład pracy studenta potrzebny do osiągnięcia założonych efektów w godzinach oraz punktach ECTS Aktywność godziny zajęć wg planu z nauczycielem Liczba godzin / nakład pracy studenta 30 w. + 30 ćw. przygotowanie do zajęć 35 przygotowanie do wykładu 8 udział w konsultacjach 5 czas na napisanie referatu / eseju przygotowanie do zaliczenia 25 udział w zaliczeniu 2 inne: przygotowanie projektów 40 przykładowych konspektów lekcji, przygotowanie lekcji próbnych SUMA GODZIN 175 SUMARYCZNA LICZBA PUNKTÓW ECTS 7 6. PRAKTYKI ZAWODOWE W RAMACH PRZEDMIOTU / MODUŁU wymiar godzinowy 45 + 75 zasady i formy odbywania praktyk Praktyka dydaktyczna przedmiotu: język niemiecki 120 godz.: 45 godz. (1 ECTS) w 4. semestrze (obserwacje zajęć w szkole podstawowej) oraz 75 godz. (2 ECTS) w semestrze 5 (prowadzenie zajęć). Zasady odbywania praktyki zgodne z Regulaminem Praktyk Zawodowych. 7. LITERATURA Literatura podstawowa: Bausch, Karl Richard / H. Christ, Herbert / König, Frank G. / Krumm, Hans Jürgen (2000): Interaktion im Kontext des Lehrens und Lernens fremder Sprachen. Tübingen: Narr. Bimmel, Peter / Kast, Bernd, / Neuner, Gerd (2003): Deutschunterricht planen. Arbeit mit Lehrwerkselektionen. Berlin: Langenscheidt. Bimmel, Peter / Rampillon, Ute (2000): Lernerautonomie und Lernstrategien. Berlin: Langenscheidt. Biechele, Markus / Padrós, Alicia (2003): Didaktik der Landeskunde. Berlin, München, Wien, Zürich New York: Langenscheidt. Bischof, Monika / Kessling, Viola / Krechel, Rüdiger (1997): Landeskunde und Literaturdidaktik. München: Langenscheidt. Bolten, Jürgen (2007): Interkulturelle Kompetenz. Erfurt: Landeszentrale für Politische Bildung Thüringen. 4
Eismann, Volker (2007): Erfolgreich in der interkulturellen Kommunikation. Berlin: Cornelsen. Funk, Hermann / Kuhn, Christina u.a. (2015): Aufgaben, Übungen, Interaktion. München: Langenscheidt bei Klett. Grotjahn, Rüdiger / Kleppin, Karin (2015): Prüfen, Testen Evaluieren. München: Langenscheidt bei Klett. Heringer, Hans Jürgen (2012): Interkulturelle Kompetenz. Ein Arbeitsbuch mit interaktiver CD und Lösungsvorschlägen. Tübingen und Basel: A. Francke Verlag. Karpińska-Szaj, Katarzyna (2011): Niezwykły uczeń. Indywidualne potrzeby edukacyjne w nauce języków obcych. (= Neofilolog nr 36). Mihułka, Krystyna (2010): Stereotype und Vorurteile in der deutsch-polnischen Wahrnehmung. Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego. Mihułka, Krystyna (2012a): Rozwój kompetencji interkulturowej w warunkach szkolnych mity a polska rzeczywistość. Na przykładzie języka niemieckiego jako L3. Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego. Mihułka, Krystyna (2012b): Sposoby rozwijania kompetencji interkulturowej na lekcji języka obcego. In: Języki Obce w Szkole. 2/2012. 106-117. Mihułka, Krystyna (2014): Dylematy współczesnej glottodydaktyki: język kultura, interlingwalizm interkulturowość. In: Języki Obce w Szkole 3/2014. 78-87 Nieke, Wolfgang (2008): Interkulturelle Erziehung und Bildung. Wertorientierungen im Alltag. Wiesbaden: VS Verlag für Sozialwissenschaften, GWV Fachverlage GmbH. Pawlak, Mirosław (2012): Dyskurs edukacyjny w klasie językowej. (= Neofilolog nr 38/1, 38/2). Szałek, Marek (2004): Jak motywować uczniów do nauki języka obcego? Poznań: Wagros. Zając, Jolanta (2012): Kompetencje mediacyjne nauczyciela języków obcych w perspektywie interkulturowej. In: Języki Obce w Szkole. 1/2012. 14-21. Zawadzka, Elżbieta. 2004. Nauczyciele języków obcych w dobie przemian. Kraków: Impuls. Zawadzka, Elżbieta (2010): Nauczyciel języków obcych i jego niepełnosprawni uczniowie. Kraków: Impuls. Ziebell, Barbara (2002): Unterrichtsbeobachtung und Lehrerverhalten. München: Langenscheidt. Podręczniki do nauki języka niemieckiego jako obcego. Literatura uzupełniająca: Aleksandrowicz-Pędich, Lucyna (2007): Interkulturowość w kształceniu językowym w Polsce i innych krajach europejskich. W: Komorowska, Hanna (red.): Nauczanie języków obcych Polska a Europa. Warszawa: Wydawnictwo SWPS Academica. 39-56. Bandura, Ewa (2007): Nauczyciel jako mediator kulturowy. Kraków: Krakowskie Towarzystwo Tertium. Komorowska, Hanna (2005): Metodyka nauczania języków obcych. Warszawa: Fraszka Edukacyjna. Mihułka, Krystyna (2009): Mediator interkulturowy nowa rola nauczyciela języków obcych. In: Pawlak, Mirosław / Mystkowska-Wiertelak, Agnieszka / Pietrzykowska, Agnieszka (Hrsg.): Nauczyciel języków obcych dziś i jutro. Kalisz / Poznań: Wydział Pedagogiczno-Artystyczny UAM w Kaliszu / UAM w Poznaniu. 61-70. Nöth, Dorothea (2001): Interkulturelles Lernen und Fremdsprachenerwerb. Im Projekt Spotkanie heißt Begegnung. Hohengehren: Schneider Verlag. Pfeiffer, Waldemar (2001): Nauka języków obcych. Od praktyki do praktyki. Poznań: Wagros. Roche, Jörg (2008): Fremdsprachenerwerb. Fremdsprachendidaktik. Tübingen: Francke Verlag. Sarter, Heidemarie (2006): Einführung in die Fremdsprachendidaktik. Darmstadt: Wissenschaftliche Buchgesellschaft. Steinig, Wolfgang, / Huneke, Hans-Werner (2011): Sprachdidaktik Deutsch. Eine Einführung. Berlin: Erich Schmidt. Storch, Günther (1990): Deutsch als Fremdsprache. Eine Didaktik. Theoretische 5
Grundlagen und praktische Überlegungen. München: Wilhelm Fink. Najnowsze publikacje o charakterze naukowym oraz materiały z prasy bieżącej i zasobów internetowych, zgodne z treściami merytorycznymi przedmiotu. Akceptacja Kierownika Jednostki lub osoby upoważnionej 6