1 Opracowała: Iwona Zawiślak Szkoła Podstawowa w Targowej Górce 62-330 Nekla Scenariusz Rady Pedagogicznej Temat: Spójrz inaczej na agresję u dzieci zajęcia warsztatowe CELE: 1. Zapoznanie nauczycieli z mechanizmami powstawania agresji i przemocy. 2. Uświadomienie różnic między złością,agresją i przemocą. 3. Zwrócenie uwagi w jaki sposób relacje wewnątrz rodziny wpływają na tworzenie modelu zachowań agresywnych. 4. Przedstawienie psychologicznego portretu ofiary i agresora. 5. Zapoznanie nauczycieli ze sposobami oddziaływań osób dorosłych w sytuacjach złości, agresji i przemocy.. METODY: 1. Warsztaty, ćwiczenia praktyczne, 2. Pokaz, 3. Dyskusja. POMOCE: 1. Materiały do ćwiczeń warsztatowych: kartki, flamastry, arkusz: Co robimy ze swoją złością? załącznik nr 1 arkusz: Co to jest agresja? załącznik nr 2 - Spójrz inaczej na agresję s.38, ilustracje przedstawiające sytuacje, które uczą agresji załącznik nr 3- Spójrz inaczej na agresję s.51-55 A. Kolodziejczyk, E. Czemierowska, T. Kołodziejczyk: Spójrz inaczej na agresję, ATE, Starachowice 1998r. fragmenty filmów. Spotkanie odbywa się wkręgu.
2 1. Powitanie 2. Podanie głównego celu spotkania 3. Uczestnicy otrzymują puste karteczki i środkami plastycznymi wyrażają swoją złość. Wypowiedzi na temat własnych prac sposoby wyrażania swojej złości. 4. Uzupełnianie ankiety na temat: Co robimy ze swoją złością? (zał.nr1 5. Formułowanie pojęcia złości uczestnicy pracują wgrupach. Wspólne zebranie informacji. Złość to emocja, która jest od nas niezależna. Wywołuje ją negatywny bodziec. Niemamywpływunazłość, lecz na sposób jej wyrażania i rozładowywania. Cechy złości: emocja, kumuluje naszą energię, rozgrywa się w jednej osobie, wyrażanie złości nie musi wyrządzać szkody, złość powinna być rozładowana. 6. Ustalenie pojęcia agresji przez zajmowanie miejsc po dwóch stronach sali. Uczestnicy oceniają sytuacje przedstawione przez prowadzącego odpowiadając na pytanie Czy to jest agresja?. Próbują uzasadnić swoje zdanie. 7. Formułowanie pojęcia agresji na podstawie doświadczenia: działanie, rozładowanie energii, skierowana na coś lub na kogoś, wyrządza szkodę jest widoczna, narusza terytorium kogoś innego. 8. Prowadzący przedstawia uczestnikom teorie agresji: TRZY TEORIE AGRESJI: I. TEORIA INSTYNKTU dążność do obrony własnego terytorium, zdobywanie, II. TEORIA FRUSTRACJI przeżywanie niespełnionych potrzeb, III. TEORIA SPOŁECZNEGO UCZENIA SIĘ uczenie się agresywnych zachowań od innych, od rówieśników, od dorosłych, z telewizji.
3 Przyczyny tworzenia się zachowań agresywnych: Przyczyny o podłożu rodzinnym: Zachwianie poczucia bezpieczeństwa, negatywny lub chłodny stosunek emocjonalny do dziecka szczególnie w młodszych latach, Brak wyznaczonych granic zachowań, Brak reakcji ze strony rodziców na najmniejsze formy agresji (akceptacja), Stosowanie zachowań agresywnych wobec dzieci lub innych członków rodziny. Przyczyny o podłożu szkolnym : Przebywanie w grupie rówieśniczej, w której trzeba zdobywać pozycję różnymi sposobami, Duża liczebność klas, Mała możliwość wycofania się zdziałań szkolnych, Ograniczona ruchliwość, Niewłaściwe formy komunikowania się nauczyciela z dziećmi (poniżanie, krytykowanie, wyśmiewanie, nie danie możliwości mówienia, wymuszanie pewnych zachowań w chwilach emocji przeprosić się. Zasady zachowania się nauczyciela ( osoby dorosłej) wobec zachowań agresywnych: Dorosły nie możebyć prokuratorem, nie powinien oskarżać,obwiniać,boto powoduje złe emocje i wyzwala łańcuszek zachowań agresywnych, Należyprzyjąć postawę mediatora, który pomaga rozwiązać problem- bodziec wywołujący agresję, Mediator powinien; Rozdzielić strony, Spokojną rozmową pomaga stronom rozwiązać problem, Uzasadnić swoją ingerencję, Pohamować się od moralizowania, Pozwolić dzieciom samym ocenić sytuację, 9. Uczestnicy oglądają dobrane przez prowadzącego fragmenty filmów świadczących o przemocy. Próby sformułowania w grupach pojęcia przemocy, zebranie informacji: Cech przemocy: Proces długotrwały, powtarzający się, Dużaszkodliwość powodująca trwałe urazy, Proces, który sam się nie zakończy,
4 Zawsze występuje agresor i ofiara. PRZEMOC ZAWSZE WYMAGA DŁUGOTRWAŁEJ TERAPII DWÓCH STRON OFIARY I AGRESORA. Przedstawienie przez prowadzącego charakterystycznych cech ofiary i agresora: OFIARA: Małe dzieci atakowane płaczą,duże zamykają się wsobie. Często są to dzieci samotne, nie mają przyjaciół, Mają zachwiane poczucie bezpieczeństwa, bardzo ostrożne, nieśmiałe, często słabe fizycznie, Wydaje im się, żesą do niczego, wycofują się, Nie są akceptowane przez inne dzieci, często wyśmiewane i poszturchiwane, Robią czasami wrażenie nieszczęśliwych, Próbują zdobyć względy agresora, Trzymają się blisko dorosłych, nie zabierają głosu, Próbują unikać agresora, nie chcą chodzić do szkoły, skarżą się na bóle głowy, Mają siniaki, zadrapania AGRESOR: Stosuje przemoc wobec rówieśników lub młodszych ponieważ: Przeżywa stres, nie kontroluje swoich zachowań (cierpi, więckrzywdzi) Jest niespokojny, niepewny siebie, lub zbyt pewny siebie, Ma niską samoocenę, Często wychowuje się w rodzinie z problemami (alkoholizm, przemoc, rozwód...) Czerpie korzyści materialne i psychiczne ze swojej przemocy, Cieszy się prestiżem w grupie, Dokucza, wyśmiewa, bije, popycha, kopie Ma potrzebę dominacji, podporządkowuje sobie, grożąc, Łatwo wpada w gniew, Nieradzisobieztrudnościami, Nie stosuje się do przyjętych reguł, Bez zastanowienia odrzuca propozycje, wszystko jest na nie, Jest z siebie zadowolony, brak poczucia wstydu, winy, Ma łaty kontakt z otoczeniem, Jest biegły w udawaniu, kłamstwach, Często zachowuje się aspołecznie (kradzieże, palenie, picie, narkomania)
5 Wspólne cechy ofiary i agresora nie radzenie sobie z własnymi emocjami Długotrwały proces zachowań agresywnych zamienia się w przemoc. Podstawowe formy przemocy to : wyłudzanie, zmuszanie do negatywnych zachowań,znęcanie się fizyczne, pedofilia itd.
6 Załącznik nr 1 Co robimy ze swoją złością? 1. Różne sposoby radzenia sobie ze złością (dopisz znane ci sposoby) oskarżanie innych, stawianie żądań, szukanie wsparcia, dążenie do rozmawiania, granie fair, obwinianie siebie, bezpośrednie wyrażanie swoich uczuć,myślenie o swojej krzywdzie, milczenie, wybuchanie, skupianie się na własnych uczuciach, bagatelizowanie sytuacji, zamykanie się w sobie, płakanie, generalizowanie, atakowanie przeciwnika, wycofywanie się,obrażanie się, 2. Co ja robię ze swoja złością? 3. Jak w mojej rodzinie wyrażano złość, gdy byłem dzieckiem? Ojciec.... Matka.... 4. Co robi ze swoją złością? Mój partner.... Moje dziecko.... Mój szef.... 5. Negatywne konsekwencje mojego wzorca wyrażania złości 6. Pozytywne konsekwencje mojego wzorca wyrażania złości