Wykład 4. System zarządzania organizacją 1
1. Istota zarządzania organizacją: Zarządzanie jest procesem podejmowania decyzji o celach organizacji oraz rozdysponowania zasobów i podejmowania działań w sposób systemowy, zmie- rzający do skutecznego i racjonalnego jej działania. Zarządzanie organizacją obejmuje określenie: wizji, misji i celów działania, zasobów wytwórczych do wykonania misji i celów oraz sposobu ich eksploatacji, obszaru działania, struktury organizacyjnej, powiązania z innymi organizacjami, form komunikowania się itp. Zarządzanie całą organizacją i poszczególnymi jej częściami: działem, procesem, stanowiskiem itp.. 2
2. Istota zarządzania na poziomie organizacji: Zarządzanie dotyczy całej organizacji i poszczegól- nych jej części. Najważniejsze obszary zarządzania na poziomie organizacji: zarządzanie celami organizacji, zarządzanie zasobami, zarządzanie wynikami, w tym osiąganie jakości produktów, zarządzanie na styku między działami i procesami, zarządzanie efektywnością. 3
Wszystkie wymienione obszary prowadzą do efektywności, dlatego też na efektywność organizacji należy spojrzeć z różnych stron: postrzeganie organizacji przez klientów i dealerów, postrzeganie organizacji przez dostawców i pośredników, postrzeganie organizacji przez pracowników, postrzeganie organizacji przez akcjonariuszy i udziałowców. Kultura i etyka działania organizacji i jej wpływ na efektywność. Marketing a efektywność organizacji. Sposób odbioru organizacji i jego wpływ na jej efektywność. 4
3. Istota zarządzania na poziomie procesu: Proces jest to zaprojektowany ciąg logiczny następujących po sobie czynności (operacji), których celem jest dostarczanie odbiorcy produktu zgodnego z ustalonymi wymaganiami. Podstawowe elementy efektywnego zarządzania procesem: zarządzanie celami, tj. celami całego procesu i celów cząstkowych podprocesów, zarządzanie efektywnością poprzez przygoto- wanie systemu monitorowania wyników procesu i doskonalenia procesu, zarządzanie zasobami alokacja zasobów zgodnie z wkładem do produktu dodanego organizacji, zarządzanie na styku między procesami i relacjami poszczególnych czynności w procesie. 5
Zarządzanie procesowe obejmuje wszystkie czynno- ści realizowane w organizacji, a w szczególności: określenie wielkości wejściowych i wyjściowych; połączenie czynności włączonych w różnym czasie do procesu; określenie stopnia wpływu poszczególnych czynników na przebieg procesu; analizę przyczyn rozbieżności; doskonalenie i usprawnienie procesu; tworzenie koncepcji nowych produktów (usług); możliwość sterowania procesem. 6
Istotnym aspektem zarządzania procesowego jest: zmniejszenie liczby błędów lub niedopuszczenie do nich (dążenie do stanu zero defektów ); ograniczania czasu trwania cykli. Doskonalenie procesu obejmuje następujące działania: wykorzystanie wszelkich źródeł informacji doty- czących danego procesu (audyty wewnętrzne, przeglądy kierownictwa, potrzeby i reklamacje klientów itp.), ciągłą analizę i ocenę przebiegu procesu oraz realizacji ustalonych dla niego celów, podejmowania decyzji o działaniach usprawnia- jących. 7
4. Istota zarządzania na poziomie stanowiska: Stanowisko pracy miejsce wykonywania czynności i pozycja w hierarchii zawodowej, podstawowe ogniwo efektywności. Potrzeby efektywności stanowiska pracy wynikają z: celów stanowiska, sposobu jego zaprojektowania, sposobu jego zarządzania. Zarządzanie stanowiskiem pracy stanowi element zarządzania zasobami ludzkimi, zapewnienia im odpo- wiednich warunków pracy i możliwości jej ciągłej racjonalizacji. Zarządzanie stanowiskiem pracy jest systemem, opartym na kształtowaniu potencjału społecznego i jego dostosowaniu do celów stanowisk. 8
Celem zarządzania stanowiskiem pracy jest umiesz- czenie właściwych osób w takim otoczeniu, które umożliwi im osiąganie celów tego stanowiska. Wpływ zarządzania stanowiskiem pracy na jego efektywność, a zwłaszcza na efektywność pracowników. Efektywność stanowiska a sposób zarządzania, obejmujący: ustalenie i przeformułowanie celów stanowiska, projektowanie pracy umożliwiające realizację przyjętych celów, sposób zasilania stanowisk pracy, motywowanie zatrudnionych i kształtowanie ich umiejętności. 9
5. Istota zarządzania zmianami w organizacji: Zmiana jest przejściem organizacji ze stanu dotych- czasowego do stanu innego, odmiennego. Przyczyny zmian mogą mieć różnorodny charakter, powstawać w organizacji, wynikać z cyklu życia orga- nizacji i jej produktów lub mogą być świadomym wyborem zarządzającego. Wprowadzanie zmian jest koniecznością i warunkiem rozwoju, zapewniającym organizacji korzyści, np.: lepsze przystosowanie organizacji do otoczenia, likwidację barier i aktywizację zasobów, zmianę metod wytwarzania i unowocześnienie procesów wytwórczych, podniesienie jakości pracy i produktów, realizacji celów organizacji. 10
Przekształcenia organizacji mogą obejmować różno- rodny zakres, np. taki jak: technologia, produkty i proces wytwarzania, współpraca z otoczeniem, zakres i sposób finansowania, organizacja i zarządzanie. Rodzaje zmian organizacyjnych z punktu widzenia przekształceń: Rodzaj zmian zmiany zmiany cząstkowe całościowe zmiany zmiany przez zmiany przez proaktywne doskonalenie przeobrażenie zmiany zmiany przez zmiany przez reaktywne dostosowanie przeprojektowanie 11
Przekształcenia mogą mieć różny charakter w zależ- ności od czynników wpływających na zmiany i zarządzania nimi przez przedsiębiorców, np.: wewnętrzne i zewnętrzne (wg miejsca powstania zmian); dobrowolne i wymuszone (wg źródła zmian); zachowawcze i rozwojowe (wg rozmiaru zmian); regresyjne, adaptacyjne i innowacyjne (wg charakteru zmian); planowe i nieplanowe (wg sterowalności zmian); pozytywne, negatywne i obojętne (wg oceny skutków zmian); radykalne i stopniowe (wg dynamiki zmian). 12
Macierz gotowości organizacji do zmian Potencjał wpływu + Dostosowanie Odrodzenie lub schyłek Rozwój Rewitalizacja Dostosowanie organizacji do oczekiwań otoczenia i wyposażenia jej w mechanizmy adaptacyjne, pozwalające na przygotowanie się do zmian. Rozwój proces zmian w czasie, obejmuje likwidację luki rozwojowej organizacji lub proces doskonalenia jej miejsca, jakie zajmuje w otoczeniu. Rewitalizacja jest to proces infuzji (stopniowego wtłaczania) nowej energii, witalności i mocy dla zachowania (uzdrowienia) organizacji. Odrodzenie lub schyłek likwidacja lub reorientacja organizacji. 13
Zagrożenia Modelowe rodzaje sytuacji zarządzania zmianą w organizacji Kryzys i co dalej? Zwrot przez rufę Jak dopłynąć do Jak wykorzystać szansę, jaką jest brzegu? kryzys? nie ma są Pływanie z prądem Co robić dalej? Być najlepszym Jak zawojować świat? 14
Dziękuję za uwagę... 15