PROGRAM PROFILAKTYKI I Liceum Ogólnokształcącego im. Stanisława Dubois w Koszalinie Koszalin 2014
Podstawa prawna programu profilaktyki: Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr poz. 2572, z późn. zm w tym z 11 kwietnia 2007 r.). Ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi z dnia 26 października 1982r. Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego z dnia 19 sierpnia 1994r. Ustawa o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych z dnia 9 listopada 1995r. Rozporządzenie MENIS z dnia 31 stycznia 2002 zmieniające rozporządzenie w sprawie ramowych statutów publicznych przedszkola oraz publicznych szkół (Dz.U.Nr 10 poz.96). Rozporządzenie MENiS z dnia 26 lutego 2002 w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz.U. Nr 51 poz.458). Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawie nieletnich (tj. Dz. U. z 2002 r. Nr 11, poz. 109 ze zm.). Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 stycznia 2003 r. w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem. Rozporządzenie MEN z dnia 23 grudnia 2008r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz.U.z 2009r.Nr 4,poz17). Ustawa z dnia 1 kwietnia 2011 r.o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii oraz niektórych innych ustaw (Dz.U.2011.117.678). Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 października 2009 r. w sprawie nadzoru icznego, które obliguje szkołę do prowadzenia działań autoewaluacyjnych obejmujących również aspekt wychowawczy placówki
Wstęp Profilaktyka szkolna odwołuje się do przyjętej przez Światowa Organizacje Zdrowia definicji zdrowia, którego ochrona jest jej podstawowym zadaniem. W wypadku dzieci i młodzieży obejmuje to m.in. dobre relacje i zaufanie do ludzi, poczucie bezpieczeństwa, umiejętność ekspresji emocji i ich empatycznego odczuwania, odporność na sytuacje trudne, poczucie sensu życia, dojrzałość poznawczą. Program szkolnej profilaktyki I Liceum Ogólnokształcącego to ogół działań chroniących młodzież przed zakłóceniami w rozwoju oraz działań interwencyjnych podejmowanych w sytuacji pojawiających się zagrożeń. Głównym celem profilaktyki jest ochrona przed zagrożeniami, zatem działania profilaktyczne powinny być nakierowane na osłabienie czynników ryzyka, sprzyjających podejmowaniu zachowań ryzykownych oraz na wzmocnieniu czynników chroniących, zwiększających odporność człowieka na działanie czynników ryzyka. 1. Diagnoza zagrożeń Tworzenie Szkolnego Programu Profilaktyki wymaga określenia obszarów problemowych i dostosowania do nich konkretnych, zaplanowanych działań. Diagnoza problemów wychowawczych w I LO została przeprowadzona poprzez: 1. Informacje uzyskane od wychowawców klas na temat problemów wychowawczych w danej klasie. 2. Przeprowadzenie ankiet wśród uczniów, rodziców i pracowników szkoły. 3. Rozmowy z rodzicami, zarówno indywidualnie jak i zbiorowe podczas wywiadówek. 4. Analizę sytuacji rodzinnej i środowiskowej uczniów. 5. Wnioski z prac Rady Pedagogicznej. Podstawowym celem badań było zebranie wiarygodnych informacji dotyczących występowania i rozmiarów takich zjawisk jak używanie substancji psychoaktywnych (tytoń, alkohol, narkotyki), agresja wśród młodzieży, trudności szkolne, brak troski o własne zdrowie. Jednocześnie zwrócono uwagę na rozpoznanie czynników chroniących, tj. więzi rodzinne, zainteresowania uczniów, aktywne spędzanie wolnego czasu, pozytywny wpływ grupy rówieśniczej.
Z diagnozy sytuacji w szkole wynika, że najczęstszymi zachowaniami ryzykownymi podejmowanymi przez uczniów są: 1. Brak motywacji do nauki. 2. Wysoka absencja, opuszczanie pojedynczych godzin i trudności w nauce. 3. Używanie substancji psychoaktywnych - papierosy, alkohol, narkotyki, dopalacze, leki. 4. Problemy natury psychicznej: problemy uczuciowe, niska samoocena, zaburzenia nastroju, zaburzenia jedzenia. 5. Brak kultury osobistej. 6. Nieodpowiedzialne korzystanie z internetu uzależnienie od internetu, cyberprzemoc i inne zachowania ryzykowne. 2. Cel programu: Oddziaływania o charakterze zapobiegawczym, wychowawczym i opiekuńczym, podejmowane w stosunku do wszystkich uczniów naszego liceum, mające na celu kształtowanie szeroko pojętych zachowań prozdrowotnych, obejmujących zdrowie fizyczne i psychiczne oraz prawidłowe funkcjonowanie społeczne uczniów w tym przeciwdziałanie patologii społecznej. Cel ten realizowany jest w oparciu o cele szczegółowe. 3. Cele szczegółowe promowanie zdrowia i zdrowego stylu życia kształtowanie odpowiedzialności i postawy asertywnej, uświadomienie konsekwencji używania środków psychoaktywnych, uświadomienie młodzieży zagrożeń związanych z piciem alkoholu, używaniem narkotyków w tym dopalaczy czy leków w celach niemedycznych oraz paleniem papierosów,
stworzenie alternatyw dla nadużywania alkoholu, narkotyków i innych zachowań ryzykownych, przekazanie wiedzy o czynnikach zagrożenia i czynnikach chroniących młodzież przed uzależnieniem, pogłębienie i wzmacnianie naturalnego systemu wsparcia istniejącego wśród młodzieży (koleżeństwo, przyjaźń, zaufanie), uwrażliwienie na realizację w życiu wartości: miłość, prawda, wolność, uświadomienie uczniom niekontrolowanego przez lekarza odchudzania, (profilaktyka zaburzeń odżywiania- bulimia, anoreksja), kształtowanie umiejętności radzenia sobie z trudnymi sytuacjami, presją, nadmiarem obowiązków przy jednoczesnym zachowaniu równowagi psychicznej, motywowanie do nauki, pomoc w przezwyciężaniu trudności szkolnych uwrażliwienie wychowawców, nauczycieli, rodziców i uczniów, na stany przemęczenia, apatii, depresji, wskazywanie sposobów radzenia sobie ze stresem i miejsc, gdzie można uzyskać pomoc. Dostarczanie wiedzy na temat konsekwencji określonej aktywności w sieci - w szczególności na portalach internetowych, ochrony danych osobowych, cyberprzemocy W wyniku realizacji celów szczegółowych i zadań uczeń: radzi sobie ze stresem, posiada umiejętności komunikacyjne, za pomocą których radzi sobie w sytuacjach trudnych i konfliktowych, jest asertywny, umie sprzeciwić się w sytuacjach presji społecznej, posiada umiejętności społeczne, umie rozpoznać sytuacje przemocy fizycznej, psychicznej, werbalnej oraz reagować w sytuacjach przemocy, wykazuje właściwe postawy wobec osób przewlekle chorych, niepełnosprawnych i uzależnionych, umie udzielić pierwszej pomocy, zna swoje mocne i słabe strony, jest świadomy własnej wartości,
prowadzi zdrowy stylu życia, dba o higienę osobistą, jest świadomy wpływu substancji psychoaktywnych ( narkotyków, dopalaczy, alkoholu, nikotyny, leków) na zdrowie fizyczne, psychiczne oraz funkcjonowanie społeczne osób eksperymentujących i uzależnionych, umie podjąć decyzje i właściwie zachować się w sytuacjach ryzykownych, posiada wiedzę na temat wpływu niewłaściwej diety na funkcjonowanie organizmu, sprawność fizyczną i psychiczną oraz chorób związanych z zaburzeniami odżywiania, ma poczucie odpowiedzialności za własne czyny i zachowanie wobec siebie i innych, w tym za bezpieczeństwo i zdrowie innych, bierze udział w różnych formach aktywności rozwijających pasje i zainteresowania. 4.Realizacja programu 4.1. Formy realizacji W realizacji programu profilaktyki problemów młodzieży czynnie uczestniczą: uczniowie, nauczyciele i inni pracownicy szkoły, rodzice. Uczniowie Włączenie przedstawicieli samorządu uczniowskiego do konkretnych działań profilaktycznych z możliwością zgłaszania własnych pomysłów i inicjatyw. Organizowanie systematycznych i profilaktycznych zajęć edukacyjnych w ramach lekcji wychowawczych, tj. pogadanki, zabawy integracyjne, warsztaty, rozmowy wychowawcze. Realizacja programów z zakresu profilaktyki zdrowia. Organizowanie w szkole imprez tematycznych. Zaoferowanie uczniom alternatywnych możliwości spędzania wolnego czasu (różnorodna atrakcyjna oferta zajęć pozalekcyjnych, aktywne formy spędzania wolnego czasu zajęcia rekreacyjno sportowe). Indywidualna praca z uczniem mających problemy, z których rozwiązaniem sobie nie radzi w ramach pracy opiekuńczowychowawczej a.
Nauczyciele, wychowawcy,, doradca zawodowy, Diagnoza zjawisk: badania ankietowe, rozmowy z uczniami i rodzicami, prowadzenie warsztatów integracyjnych, pomoc w rozwiązywaniu sytuacji problemowych Współpraca z instytucjami i organizacjami w zakresie organizowania i realizowania w szkole różnorodnych działań i programów profilaktycznych. Doskonalenie umiejętności wychowawczych nauczycieli poszerzanie wiedzy nauczycieli, a przede wszystkim wychowawców klas o takie zagadnienia jak: - uzależnienia, - zaburzenia odżywiana, - postępowanie w konkretnych przypadkach i stosowane formy pomocy, - regulacje prawne. Stopniowe wyposażanie biblioteki szkolnej i gabinetu a w fachowe materiały i publikacje dotyczące profilaktyki dostępne dla nauczycieli i uczniów. Przekazywanie rodzicom ważnych informacji na temat zagrożeń, problemów ich dzieci, szeroko rozumiana izacja. Rodzice Stała współpraca rodziców z nauczycielami, a w szczególności wychowawcą. Udział rodziców w imprezach szkolnych i klasowych. Udział w spotkaniach z nauczycielami, iem i dyrektorem, udział w spotkaniach szkoleniowych pogadanki, spotkania ze specjalistami itp. 4.2. Działania w wybranych obszarach zagrożeń. Zakłada się realizację celów programu w 7 6 obszarach problemowych. Poniższa tabela zawiera formy realizacji zadań w każdym z obszarów i osoby odpowiedzialne za ich realizację. Zadania Sposoby realizacji odpowiedzialni Sposób monitorowania 1. Motywowanie uczniów do nauki. stosowanie metod aktywizujących w pracy z uczniami, wykorzystywanie elementów motywacji w systemie oceniania, nagradzanie uczniów za nauczyciele przedmiotów wychowawcy klas doradca zawodowy analiza ocen uczniów z poszczególnych przedmiotów, ankieta wśród uczniów i nauczycieli, analiza dokumentów
rzeczywiste osiągnięcia i umiejętności, prowadzenie zajęć z uczniami na temat skutecznych metod i technik uczenia się, planowania nauki i gospodarowania czasem wolnym, kształtowanie systemu wartości uczniów zgodnie z przyjętymi normami społecznymi oraz określenie celów życiowych, wzbogacanie i doskonalenie warsztatu pracy nauczyciela 2. Zmniejszanie poziomu absencji uczniów w szkole i zapobieganie trudnościom dydaktycznym przestrzeganie i egzekwowanie postanowień Statutu I LO im. St.Dubois, przeprowadzenie lekcji wychowawczych, dotyczących wpływu frekwencji na poziom wiedzy ucznia, przeprowadzanie indywidualnych spotkań z rodzicami (obowiązkowo w przypadku negatywnych zachowań ucznia ), indywidualne rozmowy wychowawcze a z uczniami o wysokiej absencji, diagnozowanie przyczyn absencji przez wychowawcę i a, nagradzanie uczniów z najwyższą frekwencją roczną nauczyciele przedmiotów, wychowawcy dyrektor analiza dokumentacji ankieta wśród uczniów 3. Podnoszenie kultury osobistej uczniów i przeciwdziałanie przemocy przeprowadzanie zajęć na temat praw i obowiązków uczniów w świetle ustawy o nieletnich ( nawiązanie współpracy ze specjalistą do spraw z KMP), prowadzenie zajęć na temat: zasad dobrego wychowania i właściwego zachowania się w różnych sytuacjach, nieużywania wulgaryzmów, budowania empatii wychowawcy klas nauczyciele: przedsiębiorczoś ci, wych. do życia w rodzinie, religii, doradca zawodowy dyrektor szkoły obserwacja uczniów podczas przerw, na lekcjach, podczas wyjść i wyjazdów szkolnych dokumentacja (zapisy w dziennikach i protokołach RP) ankieta wśród uczniów i nauczycieli
w grupie i tolerancji, skutecznych sposobów porozumiewania się z innymi, umiejętności rozwiązywania sytuacji konfliktowych, sztuki autoprezentacji, szukania autorytetów, zjawiska przemocy fizycznej i psychicznej prowadzenie zajęć z młodzieżą o roli mediów w kształtowaniu negatywnych wzorców zachowań, organizowanie klasowych wyjść o charakterze kulturalno-oświatow ym diagnozowanie sytuacji występowania przemocy fizycznej i psychicznej w szkole, 4. Prowadzenie psychoedukacji wśród młodzieży i rodziców celem dostarczenia informacji o konsekwencjach używania środków psychoaktywnych organizowanie zajęć warsztatowych: asertywność, budowanie systemu wartości, wyznaczanie celów życiowych, podejmowanie decyzji, radzenie sobie ze stresem, organizowanie czasu wolnego organizowanie zajęć dotyczących przyczyn i konsekwencji używania substancji psychoaktywnych narkotyków, dopalaczy, leków w celach niemedycznych, papierosów i e-papierosów przeprowadzanie ankiet diagnozujących problem kontaktów uczniów z substancjami uzależniającymi, przedstawianie rodzicom wyników ankiet, dostarczanie informacji przyczynach i objawach używania narkotyków, instytucjach świadczących pomoc wychowawcy klas doradca zawodowy dyrektor zapisy w dziennikach ankieta wśród uczniów i rodziców
w przypadku stwierdzenia używanie substancji psychoaktywnych przez ucznia następuje zawarcie kontraktu z uczniem i rodzicem oraz skierowanie do specjalistycznych instytucji. angażowanie uczniów w działalność pozalekcyjną i pozaszkolną 5. Przeciwdziałanie i rozwiązywanie problemów natury psychicznej: zaburzenia nastroju, nerwice, depresje, zaburzenia jedzenia 6. Prowadzenie psychoedukacji wśród młodzieży i rodziców z zakresu zagrożeń internetu, nieodpowiedzialnej aktywności w sieci i konsekwencji z tego wynikających. prowadzenie psychoedukacji wśród uczniów, rodziców, nauczycieli na temat przyczyn i objawów zaburzeń jedzenia, nerwic, depresji, samobójstw wśród młodzieży, organizowanie zajęć warsztatowych dotyczących radzenia sobie ze stresem, stwarzanie przyjaznych uczniowi warunków nauki w czasie lekcji, przestrzeganie jasno określonych kryteriów wymagań na poszczególne oceny oraz zaleceń opinii PPP, prowadzenie zajęć wychowawczych na temat: asertywności, radzenia sobie z nieśmiałością i odrzuceniem. prowadzenie psychoedukacji wśród uczniów, rodziców, nauczycieli na temat zagrożeń internetu: cyberprzemoc, pornografia, nieodpowiedzialna aktywność w sieciportale społęcznościowe, ochrona danych osobowych, łamanie praw autorskich. wychowawcy klas pielęgniarka wychowawcy klas zaproszeni specjaliści analiza dokumentacji ankieta wśród uczniów i rodziców dokumentacja organizowania pomocy psychologiczno-ic znej analiza dokumentacji ankieta wśród uczniów
5. Ewaluacja programu Program profilaktyki będzie podlegać ocenie w odniesieniu do wybranych obszarów (tj. strategie oddziaływań profilaktycznych, tematyka realizowanych zadań i formy realizacji) według corocznego harmonogramu Zespołu ds. Mierzenia Jakości Pracy Szkoły. Zakłada się następujące formy ewaluacji programu: ankiety skierowane do uczniów, nauczycieli i rodziców, analiza dokumentacji prowadzonej przez wychowawców i a, rozmowy z uczniami i rodzicami, obserwacja zachowań uczniów. Przewodniczący Rady Pedagogicznej Przewodniczący Rady Rodziców Rada Samorządu Uczniowskiego zapoznała się z uchwalonym programem. Przewodniczący Rady Samorządu Uczniowskiego