Program adaptacyjny: Witamy w naszym przedszkolu opracowany przez Radę Pedagogiczną Samorządowego Przedszkola Nr 67 w Krakowie
2 Spis treści: 1. Wstęp..3 2.Adaptacja dziecka w przedszkolu jak należy rozumieć to pojęcie..4 3. Rola wychowawcy a dobry start dziecka w przedszkolu....7 4. Założenia programu adaptacyjnego...10 5. Cele główne programu adaptacyjnego...11 6.Cele szczegółowe programu adaptacyjnego...11 7. Procedury osiągania celów...12 8. Metody i formy służące realizacji programu adaptacyjnego...13 9. Zadania przedszkola w adaptacji dziecka i rodziców do środowiska przedszkolnego..15 10.Przewidywane efekty...15 11. Treści programowe..16 12.Ewaluacja....20 13.Litaratura....20 14. Załączniki: - Rady dla rodziców : Jak ułatwić dziecku start w przedszkolu... 21 - Ankieta dla rodziców......22
3 Wstęp Pójście do przedszkola jest pierwszym krokiem do samodzielności, dlatego powinniśmy dołożyć wszelkich starań, aby dla każdego dziecka te ważne doświadczenia społeczne były pozytywne. Chwila przekroczenia progu przedszkola jest dla niego doniosłym przeżyciem. Perspektywa stania się przedszkolakiem wzbudza wiele przeciwstawnych emocji. Z jednej strony chęć i ciekawość bycia wśród innych dzieci, a z drugiej zaś obawa i lek przed tym, co nieznane i obce. Sytuacja taka to stan natury, który towarzyszy prawie każdemu dziecku podejmującemu edukację przedszkolną. Pójście do przedszkola wymaga zarówno od samego dziecka jak i rodziców zmiany środowiska i dotychczasowego trybu życia. Pojawiają się nowi ludzie, nowe wymagania, zwiększa się zakres obowiązków. A każda taka zmiana przynosi ze sobą różne przeżycia i te radosne, pożądane i zbyt trudne i bolesne. Dzieci przychodzą z różnych środowisk rodzinnych. Ich rodzice prezentują różne postawy, wartości i zwyczaje. Najtrudniej zaadoptować się do warunków przedszkola dzieciom które : - są nieśmiałe, lękliwe, - mają nadopiekuńczych rodziców, - miały przykre kontakty z obcymi dorosłymi, - mają nieudaną próbę adaptacji w przedszkolu, - miały dotychczas mały kontakt z rówieśnikami. Każdego roku tysiące dzieci idzie do przedszkola bez wcześniejszego przygotowania, zostając w nim już pierwszego dnia przez kilka godzin bez bliskich mu osób. Doświadczenie to rozpoczyna proces adaptacji do nowego środowiska i rozpoczyna bardzo ważny etap w życiu dziecka i jego rodziny. Należy zatem poświęcić mu wiele uwagi i starań by proces ten przebiegał w miarę łagodnie i bezstresowo. Adaptacja nie dotyczy tylko dzieci najmłodszych jest to problem także dla dzieci starszych.
4 Program Witamy w naszym przedszkolu skierowany jest do dzieci i rodziców, aby przybliżyli im pracę przedszkola, problematyki adaptacji dziecka w środowisku przedszkolnym. Opracowanie niniejsze zawiera różnorodne propozycje metodyczne i organizacyjne do zastosowania w pracy z dziećmi nowo przyjętymi do przedszkola i stanowi bazę dalszych, twórczych poszukiwań w tym kierunku. Adaptacja dziecka w przedszkolu jak należy rozumieć to pojęcie. Adaptacja, czyli przystosowanie określa się jako proces lub wynik procesu uzyskania równowagi między potrzebami jednostki, a warunkami otoczenia społecznego. 1 Wyrazem adaptacji małego dziecka do przedszkola jest umiejętność zaspokojenia potrzeb własnych w tym środowisku oraz zdolność do spełniania stawianych pytań. 2 Pojęcie adaptacji należy rozumieć jako pewien proces w wyniku, którego uzyskujemy równowagę między potrzebami jednostki, a warunkami otoczenia. Inaczej mówiąc, jest to przystosowanie w szerokim znaczeniu. Adaptacja ma doniosłe znaczenie w życiu człowieka ponieważ jest to mechanizm, który wykorzystujemy przez całe swoje życie. Dziecko wchodząc w nowe środowisko jakim jest przedszkole nie jest przygotowane do życia zespołowego. Dodatkowo sytuację pogarsza fakt nieznajomości pomieszczeń sprzętów i ludzi, którzy będą sprawować nad nimi opiekę. W życiu dziecka musi nastąpić wiele zmian w celu opanowania złożonych zadań dotyczących między innymi zaspakajania swoich potrzeb czy też przyswajania norm i zasad współżycia w grupie. Rodzice zapisując dziecko do przedszkola, często pytają na ile dziecko powinno być przygotowane, samodzielne, co powinno umieć. Odpowiedz wiąże się z informacją, kiedy dziecko osiąga dojrzałość przedszkolną. Grażyna Sochaczewska dr psychologii od
5 wielu lat zajmująca się problemami adaptacji dzieci 3i4-letnich tak określa dojrzałość przedszkolną: Jest to osiągnięcie przez dziecko takiego stopnia rozwoju fizycznego, umysłowego oraz społeczno-emocjonalnego, jaki pozwala mu na pozostawanie kilka godzin codziennie pod opieką personelu przedszkola i współuczestniczenie w zajęciach tam prowadzonych. 3 Rozłąka z rodzicami, zwłaszcza z matką jest dla wielu dzieci bardzo trudna. Widocznie to jest w reakcjach towarzyszących dzieciom- niektóre płaczą, inne stawiają opór. Na podstawie badań E. Wilgockiej-Okoń, H. Nartowskiej, G. Sochaczewskiej i E.B. Hurlock opisujących zachowań dzieci przystosowanych do nowego środowiska opracowano listę kryteriów przystosowania dziecka do przedszkola. Są to dzieci, które : - Pozytywnie wyrażają się o przedszkolu, chcą do niego uczęszczać, osiągają zadowolenie osobiste z kontaktów z rówieśnikami, nauczycielką. - W przedszkolu podejmują zabawę, przejawiają w niej pomysłowość i inicjatywę, są zainteresowane jej treścią także wtedy gdy jest ona samotna. - Wywiązują się dostatecznie z zadań stawianych przez grupę rówieśniczą z własnej inicjatywy nawiązuje kontakty słowne z dziećmi i dorosłymi. - Przejawiają akceptację dla osób dorosłych i dzieci przebywających w ich kręgu, maja pozytywny stosunek do pełnienia drobnych ról i prac społecznych, interesują się wydarzeniami w grupie. - Wyrażają chęć współdziałania z innymi w rozwiązywaniu pojawiających się trudności, w pełnieniu roli przedszkolaka. Za nieprzystosowane uważa się dziecko, które przez dłuższy czas przejawia zachowanie świadczące o złym samopoczuciu oraz różniące się znacząco od zachowania w okresie poprzedzającym wstąpienie do przedszkola, a więc: - Podczas rozstania z rodzicami dziecko płacze, nie pozwala na pozostawienie go w nowym środowisku. - Negatywnie wyraża się o przedszkolu, nie chce do niego przychodzić.
6 - Obniżenie nastroju, płaczliwości, niepokój nerwowy lub ogólne podniecenie, napięcie. - Brak lub nieprawidłowe kontakty z rówieśnikami, unikanie ich lub niepodejmowanie proponowanych przez nauczycielkę i dzieci. - Płacz, agresja, silny sprzeciw dominują w zachowaniu dziecka w sytuacjach z nowym bodźcem, z drobnymi trudnościami. - Nie podejmuje zabawy lub jest ona czynnością jednostajną, monotematyczna, - Pojawienie się zachowań, np.: obgryzanie paznokci, uporczywe kręcenie palców, włosów itd... - Zaburzenie snu, łaknienia, nawrót moczenia, jąkanie, - Zauważona przez rodziców wyraźna zmiana w zachowaniu dziecka po rozpoczęciu uczęszczania do przedszkola. W celu zmniejszenia dramatu przystosowania, którego niestety nie da się uniknąć przedszkole powinno stworzyć swój własny model warunków adaptacyjnych. Model ten powinien zawierać: - kierunki działań pedagogicznych opartych na wiedzy o rozwoju dziecka - uwzględniać potrzeby dziecka i oczekiwania rodziców - uwzględniać oczekiwania przedszkola wobec dziecka i jego rodziców Adaptacja to bardzo ważny okres w procesie wychowania przedszkolnego, dlatego powinien przebiegać stopniowo, według określonego planu działań z pełnym zaangażowaniem całej społeczności przedszkolnej (dyrektor, nauczyciele, personel obsługi, rodzice), w oparciu o pewne zasady obowiązujące w danej grupie. Chodzi o to, aby proces ten zawsze sprzyjał wszechstronnemu rozwojowi dziecka i wzbogacał doświadczenie życiowe dziecka, które zdecyduje o jego chęci przebywania w przedszkolu razem z dziećmi i dorosłymi.
7 Rola wychowawcy a dobry start dziecka w przedszkolu. Istotną rolę w adaptacji dziecka do przedszkola odgrywa nauczyciel-wychowawca grupy. Na nim właśnie spoczywa obowiązek pomocy dziecku i jego rodzinie w trudnych chwilach przystosowania się do nowych warunków środowiska przedszkolnego. Szczególnie istotnym momentem adaptacji są pierwsze wizyty dziecka i rodziców w przedszkolu, które służyć mają wzajemnemu poznaniu się i nawiązaniu bliższych kontaktów. Nauczyciel powinien wtedy zadbać o miłą i rodzinną atmosferę, umożliwiając uczestnictwo zarówno dziecka jak i jego rodziców we wspólnych zabawach, grach a nawet uroczystościach przedszkolnych. Podczas takich spotkań możne nastąpić wzajemna wymiana informacji na podstawie rozmów, pogadanek czy też w oparciu o ankietę przeprowadzoną wśród rodziców. Nauczyciel pełniący opiekę nad dziećmi w tym okresie musi wykazać dużo cierpliwości i pokory. Powinien stworzyć wyjątkową atmosferę życzliwości, ciepła i spokoju. Zaakceptować każde dziecko, które wchodzi do grupy i szanować je będąc z nim blisko i bawiąc się z nim. Pozwalać mu samodzielnie odkrywać rzeczy nieznane i cieszyć się razem z nim i innymi dziećmi z tych odkryć. Obok udzielanych rad i wskazówek nauczyciel powinien wysłuchać tego, co dziecko ma do powiedzenia i pozwolić mu na wyrażanie swoich emocji. Ważną sprawą jest również to, aby w procesie uspołecznienia przyszłego przedszkola przeważały emocje pozytywne. Należy zatem dostarczać i utrwalać wśród dzieci takie emocje, jak radość, miłość, czułość czy zadowolenie, gdyż tylko takie emocje pozwalają integrować się dziecku z nieznanym mu środowiskiem. Nauczyciel, który przyjmuje dziecko do swojej grupy w klimacie otwartości, czułości, wzajemnego poszanowania i współdziałania zapewni dziecku dobry start w struktury życia społeczności przedszkolnej, gwarantując pomyślność przebiegu procesu adaptacji. Przedszkole stara się czynić, co tylko możliwe, aby pobyt dziecka poza domem rodzinnym był dla niego jak najmniej przykry, a jednocześnie korzystny dla rozwoju. W podejmowaniu tych działań pomocny jest nauczyciel i współpracujący z nim rodzice.
8 Czyniąc przedszkole miejscem przyjaznym dla dziecka staramy się: - pomóc mu przyzwyczaić się do warunków przedszkola, - zapewnić odpowiednie towarzystwo, - właściwie zagospodarować otoczenie, - czas pobytu wypełnić zajęciami przyjemnymi, zgodnie z potrzebami dzieci, - dzieciom mającym trudności pomóc im w przezwyciężaniu, - rodziców zapoznać z zasadami panującymi w przedszkolu i obowiązującymi zwyczajami, - nawzajem poznać się i zaprzyjaźnić z dzieckiem, - pokazać rodzicom metody pracy z dziećmi. Czynniki wpływające na dobrą i złą adaptację Adaptację ułatwia: - racjonalne podjęcie decyzji, - pozytywne myślenie o placówce (zaufanie do personelu), - poznanie placówki przez dziecko, - wcześniejsze dostarczenie dziecku doświadczeń przebywania z innymi dorosłymi, bycia bez mamy, - umożliwienie kontaktów z innymi dziećmi, - usamodzielnianie dziecka, - jasne ustalenie reguł gry i konsekwencja w ich przestrzeganiu (kto, gdzie, kiedy, dlaczego), - stopniowe przyzwyczajanie dziecka do placówki (krótki czas pobytu, towarzyszenie dziecku), - akceptacja dziecka i rozumienie jego stresu, wspieranie dziecka,
9 - okazywanie spokoju, poczucia bezpieczeństwa podczas rozstania, - czas na bycie z dzieckiem po odebraniu z przedszkola, - ujednolicenie rytmu życia w przedszkolu i w domu. Adaptację utrudnia: - niepewność decyzji, - brak zaufania do placówki, podejrzliwość wobec personelu, - wyrzuty sumienia, niepokój, lęk, poczucie zagrożenia, - nieznajomość placówki, - brak jasnych reguł, zmienność - traktowanie dziecka przedmiotowo, - brak doświadczeń społecznych w kontaktach z innymi dorosłymi i dziećmi, - nadopiekuńczość, wyręczanie dziecka w czynnościach związanych z samoobsługą, - " złe" przyzwyczajenia dziecka (zasypianie z dzieckiem), - " rzucenie na głęboką wodę"- pełny wymiar godzin, - straszenie przedszkolem, - pośpiech, zdenerwowanie, spóźnianie- brak czasu dla dziecka, zabieganie, - brak zrozumienia dla trudnych zachowań dziecka, obrażanie się na dziecko, odrzucenie.
10 Założenia programu adaptacyjnego Wieloletnie obserwacje momentu przekroczenia progu przedszkola przez nowo przyjęte dzieci wskazują na trudności, z jakimi znoszą one rozłąkę ze swoimi rodzicami. Trudności dotyczą nie tylko samych dzieci, dotyczą również rodziców oraz personelu przedszkola. Program adaptacyjny jest działaniem pedagogicznym, które sprzyja rozładowaniu negatywnych doznań dziecka wywołanych gwałtownym rozstaniem z rodzicami i brakiem wiedzy o nowym środowisku. Włączenie najbliższych w poznawanie przez dziecko nowego środowiska wychowawczego ułatwi mu nawiązanie kontaktu z nauczycielką i rówieśnikami w warunkach komfortu psychicznego. Program Witamy w naszym przedszkolu ma ułatwić dziecku przekroczenie progu przedszkola, skrócić okres aklimatyzacji, zintegrować ze sobą dzieci i rodziców. Założenia programowe: - program adaptacyjny oparty jest na wiedzy o rozwoju dziecka, - określa system wzajemnych oddziaływań pedagogicznych oraz organizacyjnych przedszkola i rodziny w celu stworzenia dzieciom pomocy w zaadaptowaniu się w nowym środowisku przedszkolnym.
11 Cele główne programu adaptacyjnego W adaptacji dziecka do przedszkola bardzo ważnym zadaniem jest prawidłowe pokierowanie procesem wychowawczo-dydaktycznym, który umożliwia osiągnięcie zakładanych celów: Ukierunkowane na dzieci: Zaspakajanie podstawowej potrzeby psychicznej dzieci- poczucia bezpieczeństwa. Adaptacja nowych dzieci w nowym środowisku. Pokonanie przez dzieci barier i stresów związanych z koniecznością przebywania w nowym otoczeniu i rozłąki z rodziną. Wspomaganie dzieci w budowaniu pozytywnego obrazu siebie. Nabywanie przez dzieci umiejętności dostosowanych do swoich możliwości rozwojowych. Ukierunkowane na rodziców: Zapoznanie rodziców ze sposobami przygotowania dzieci do pozostawienia ich w przedszkolu. Zapoznanie rodziców z przedszkolem, jego funkcjami i zadaniami oraz umożliwianie uczestnictwa w codziennym życiu przedszkola. Cele szczegółowe programu adaptacyjnego 1. Ułatwianie dzieciom przekroczenie progu dom-przedszkole. 2. Stwarzanie warunków do pełnego poznania pracy przedszkola przed pójściem dziecka. 3. Zdobycie zaufania dziecka i rodziców do nauczycieli i naszego przedszkola. 4. Włączenie rodziców do procesu wychowania. 5. Przygotowanie dziecka do życia w nowym środowisku wychowawczym. 6. Integrowanie rodziców między sobą. 7. Budowanie pozytywnego obrazu własnej osoby. 8. Przygotowanie rodziców do udzielania dziecku wsparcia.
12 9. Nawiązanie bliskiego, serdecznego kontaktu w relacjach: nauczyciel- dziecko, nauczyciel- rodzic. Procedury osiągania celów Prowadzenie zabaw z dziećmi, przy współudziale rodziców, wpływające na poznanie nowego otoczenia, działanie w nim, wyrażanie swoich emocji i uczuć oraz radzenia sobie z nimi. Zabawy te ułatwią integrację grupy, akceptację i rozumienie siebie i innych. Propozycja zabaw: zabawy umożliwiające poznawanie i korzystanie z sali zabaw, łazienki, szatni, holu oraz ich wyposażenia, zabawy pozwalające poznać swoje emocje, drama, zabawy integracyjne, zabawy pozwalające poznać swoje ciało i innych, zabawy muzyczno-ruchowe i opowieści ruchowe, zabawy słowne, opowiadania, bajki, teatrzyki, historyjki obrazkowe, uroczystości przedszkolne, zajęcia z rodzicami. Formy kontaktów z rodzicami: rozmowy indywidualne, zajęcia otwarte, zebrania informacyjne,
13 gazetki i tablice edukacyjne, uroczystości przedszkolne i festyn rodzinny. Metody i formy służące realizacji programu adaptacyjnego Dziecko w wieku przedszkolnym charakteryzuje się dużym ładunkiem emocjonalnym. Realizując założenia programu należy tak dobrać metody i formy, by efekt był jak najlepszy. W pracy z dzieckiem podstawową formą działalności jest zabawa. W zabawie w sposób naturalny, nie stresujący dziecko- bawiąc się uczy. Jest ona celem sama w sobie. Dzięki zabawie dziecko zaspakaja swoje potrzeby fizyczne, psychiczne, społeczne, a także ciekawość poznawczą. Najczęściej stosowane metody nauczania to: podająca- np. opowiadanie, wiersz, historyjka obrazkowa, piosenka itp. aktywizująca- oparta na przeżywaniu różnorodnych treści i wartości, problemowa- oparta na odkrywaniu nowych wiadomości podczas rozwiązywania problemów, np. inscenizacja, burza mózgów, gry dydaktyczne, praktyczna- oparta na działaniu polegającym na zmienianiu rzeczywistości i samego siebie poprzez sprawdzanie wiadomości w praktyce, ćwiczenia. Możemy przy tym wykorzystać metody odtwórcze (zabawowo- naśladowcze, zadaniowe, sytuacyjne). Metody twórcze R. Labana, A.M. Kniessów, W. Sherbone, i in. Praca z dziecmi w przedszkolu wymaga określonych form organizacyjnych. Do podstawowych fotm pracy wychowawczej i edukacyjnej w przedszkolu należą: zabawa dowolna i zorganizowana, czynności samoobsługowe związane z utrzymaniem higieny osobistej oraz praca użyteczna, spacery i wycieczki, zajęcia organizowane przez nauczycielkę,
14 uroczystości przedszkolne. W wyniku prawidłowego wykorzystania tych metod i form wychowanek powinien być człowiekiem aktywnym, myślącym i prawidłowo funkcjonującym w życiu społecznym. W codziennej pracy z dziećmi stosując różnorodne metody i formy pracy rozbudzamy aktywność twórczą dziecka, zapewniając pozytywną motywację do podejmowania zadań rozwijających wiarę we własne siły i możliwości. Współpraca z rodzicami: Rodzice dzieci przedszkolnych tworzą integralną część programu adaptacyjnego, dlatego współpraca z nimi jest bardzo ważna. Umiejętnie należy więc dobierać formy współpracy z rodzicami dzieci. Formy kontaktów z rodzicami wychowanków to: zebrania z rodzicami, kontakty indywidualne, rodzinne spotkania, zajęcia otwarte dla rodziców, uroczystości przedszkolne, gazetki przedszkolne, strona internetowa przedszkola, tablice informacyjne dla rodziców, ulotka informacyjna o przedszkolu oraz wyprawce przedszkolaka, zaproszenie rodziców na tzw. DNI OTWARTE PRZEDSZKOLA, plakat informujący o organizowanych Dniach Otwartych Drzwi, ogłoszenie o zapisach dzieci do przedszkola, możliwość uczestniczenia dzieci nie uczęszczających do przedszkola w różnego rodzaju uroczystościach, imprezach, wyjazdach i wycieczkach, organizowanie przez przedszkole imprez środowiskowych, jak np. Spotkanie z Mikołajem, Bal Karnawałowy, Festyn Rodzinny itp.
15 Zadania przedszkola w adaptacji dziecka i rodziców do środowiska przedszkolnego. - współpraca wszystkich pracowników przedszkola w realizacji działań adaptacyjnych w oparciu o partnerstwo - przystosowanie warunków środowiska przedszkolnego do potrzeb dziecka i oczekiwań rodziców - stworzenie miłej rodzinnej atmosfery w nawiązywaniu kontaktów z dzieckiem i jego rodziną - uznanie praw dziecka i rodziców w kierowaniu życiem przedszkolnym - umożliwia dziecku łagodne wejście w grupę rówieśniczą i rozstanie z rodziną Treści które zawarte są w programie Witaj w naszym przedszkolu nawiązują do doświadczeń własnych oraz wybranych materiałów metodycznych dotyczących zagadnień adaptacji i ściśle korelują z zadaniami określonymi w podstawie programowej. Przewidywane efekty wynikające z realizacji programu: Dzieci i rodzice mają możliwość zapoznania się z nowym otoczeniem, jakim jest przedszkole. Dzieci i rodzice oraz nauczyciele grup młodszych mają możliwość wzajemnego poznania się, nawiązania serdecznego kontaktu. Dzieci i rodzice mają możliwość zapoznania się z pracą przedszkola, formami i metodami pracy. Mogą uczestniczyć w organizowanych zabawach i różnego rodzaju ćwiczeniach służących łatwej adaptacji, integrowaniu się dzieci i dorosłych. Rodzice uzyskują fachową pomoc w przezwyciężaniu trudnego okresu, jakim jest adaptacja ich dziecka do przedszkola.
16 Dyrektor i nauczycielki mają możliwość rozpoznania potrzeb i oczekiwań przyszłych wychowanków i ich rodziców poprzez wywiady i ankietowanie. Treści programowe Opracowanie ujmuje treść w trzech działach pod hasłami: I Poznaję moje przedszkole II Jestem w grupie III Rodzice w przedszkolu POZNAJĘ MOJE PRZEDSZKOLE - poznanie pomieszczeń i sprzętów w budynku przedszkolnym i ogrodzie, ich przeznaczenia, sposobu użytkowania - zapoznanie z wszystkimi pracownikami i funkcjami jakie pełnią w przedszkolu (dyrektor, nauczyciele, pozostały personel) - przedzielenie swojego znaczka rozpoznawczego lub wizytówki z imieniem /w półce w szatni, w sali i łazience/ JESTEM W GRUPIE - wspólne zagospodarowanie sali zabaw, urządzenie kącików zainteresowań - nawiązanie kontaktów interpersonalnych w grupie - poznanie imion dzieci z grupy rówieśniczej - wdrażanie ustalonych zasad i norm współdziałania w grupie
17 RODZICE W PRZEDSZKOLU - tworzenie warunków sprzyjających poznaniu przez rodziców środowiska przedszkolnego - nawiązanie współpracy i wzmocnienie więzi z rodzicami - poznanie zasad organizacji pracy przedszkola Sposoby działań adaptacyjnych: Przykładowy plan adaptacyjny Etapy adaptacji Podejmowane działania 1. Adaptacja wstępna 1. Zebranie Rady pedagogicznej w celu omówienia problemów związanych z adaptacją dziecka w przedszkolu, zaplanowanie działań adaptacyjnych Termin realizacji V / VI 2. Wydawanie kart rodzicom i umożliwienie im obejrzenia sal przedszkolnych, udzielanie informacji 3. Wywieszenie list dzieci przyjętych do przedszkola oraz dodatkowych informacji dotyczących oczekiwań przedszkola wobec niego (wyprawka, badania kontrolne itp.) 4. Rada Pedagogiczna- adaptacja dziecka do warunków przedszkolnych III IV V/VI 2. Adaptacja właściwa Drzwi naszego przedszkola są otwarte - wprowadzenie dzieci w atmosferę przedszkola 1. Dzień Otwarty dla dzieci i rodziców: zwiedzanie przedszkola, poznanie nauczycieli pracujących w oddziale, zabawy w ogródku przedszkolnym, 2. Ankieta dla rodziców V / VI
18 - zebranie informacji o dziecku, - oczekiwania rodziców wobec przedszkola. 3. Zaproszenie na Dzień Rodziny- wspólna zabawa w ogródku przedszkolnym. 4. Zajęcia otwarte dla dzieci i rodziców. 5. Moje dziecko przedszkolakiem - udzielenie chętnym rodzicom indywidualnych odpowiedzi na pytania, wskazanie jak pozytywnie nastawić dziecko do przedszkola. 6. Artykuły o sposobie radzenia sobie z problemem adaptacyjnym-prezentowane na tablicy ogłoszeniowej. 7. Umożliwienie wypożyczania literatury fachowej zainteresowanym rodzicom. Wspólnie spędzamy czas w przedszkolu 1. Stosowanie w pracy wychowawczodydaktycznej zabaw integracyjnych ułatwiających adaptację dziecka (np.klanza, techniki dramowe) 2. Stworzenie rodzicom możliwości do częstego konsultowania się z nauczycielami (ustalenie dni i godzin konsultacji). IX/XI cały rok 3. Przeprowadzenie zebrania z rodzicami. IX Jestem już przedszkolakiem rozwijanie autonomii i tożsamości dzieci w grupie : 1. Rada Pedagogiczna- stosowanie metod skutecznie integrujących. IX
19 2. Kultywowanie określonych świąt dzieci: imieniny, urodziny. 3. Dzień zabawek - przynoszenie przez dzieci swojej ulubionej zabawki lub przytulanki (Wrzesień- cały miesiąc] 4. Udział rodziców w uroczystościach przedszkolnych. 5. Uroczystość pasowania na przedszkolaka. cały rok wybrany dzień tygodniu cały rok IX/X w 6. W czasie roku szkolnego zwrócenie szczególnej uwagi na dzieci mające problem z adaptacją. 7. Współpraca z psychologiem w przypadku dzieci mających trudności adaptacyjne, poszukiwanie wspólnych rozwiązań, konsultacje indywidualne. cały rok Ewaluacja programu Ewaluacja końcową będą wyniki ankiet. Ankieta dla rodziców, która pozwoli uzyskać opinie o wszystkich poczynionych oddziaływaniach adaptacyjnych przedszkola- jak one wpłynęły na dziecko i jakie są oczekiwania i propozycje rodziców, co do innych rozwiązań i działań sprzyjających adaptacji dzieci w przedszkolu. Analiza realizacji programu wskaże dalsze kierunki pracy. Dzieci: arkusz obserwacji dziecka podczas zabawy, karta badania rozwoju dziecka, ankieta dla rodziców.
20 Literatura: Moje przedszkole program wychowania przedszkolnego Cz. Cyrański, M. Kwaśniewska, MAC Edukacja 2003 365 gier i zabaw na każdy dzień roku Tom Dahlke, REA 2005 Wychowanie w przedszkolu 2005 nr 7 E Krupa Witamy trzylatki Pięciolatek- bawię się i uczę przewodnik metodyczny, MAC Edukacja 2004 ZAŁĄCZNIKI: Rady dla rodziców:,,jak ułatwić dziecku start w przedszkolu - W początkowym okresie dobrze jest odbierać dziecko wcześniej, ponieważ trzylatek ma inne poczucie czasu i okres przebywania poza domem wdaje mu się bardzo długi. - Nie mówimy dziecku, że przyjdziemy po nie wcześniej, kiedy to jest niemożliwe, ponieważ będzie nieszczęśliwe, nie składamy obietnic, których nie możemy wypełnić. - Nigdy nie straszymy dziecka przedszkolem. - Stosujemy w przedszkolu krótkie pożegnanie. Kiedy je przedłużamy, dzieci cierpią dłużej. - Pozwalamy dziecku zabrać cząstkę domu do przedszkola (np. przytulankę). - Wdrażamy dziecko do przestrzegania umów i zasad. - Przyzwyczajamy do samoobsługi, pozwalamy dziecku samemu załatwić potrzeby fizjologiczne, myć ręce, ubierać się. - Przygotowujemy dziecku wygodny strój do samodzielnego ubierania się, który można pobrudzić pastelami czy farbami. - Nie okazujemy dziecku własnych rozterek zostawiając je w przedszkolu, przekazujemy mu wtedy swoje lęki.
21 Ankieta dla rodziców Ankieta dla rodziców: Przydatność spotkań adaptacyjnych. Prosimy o udzielenie odpowiedzi na poniższe pytania: 1. Czy uważają Państwo, że program adaptacyjny w przedszkolu jest potrzebny? a) Tak b) Nie c) Trudno powiedzieć 2. Czy Państwa zdaniem program ten pomógł dziecku w przygotowaniu się do przedszkola? a) Tak b) Nie c) Trudno powiedzieć 3. Co dał Państwu program adaptacyjny? 4. Czego chcieliby się Państwo dowiedzieć na zebraniach z rodzicami (proszę podać kilka tematów). 5. Jakie są Państwa oczekiwania w stosunku do przedszkola pod względem opiekuńczo- wychowawczym? Dziękujemy za wypełnienie ankiety
22