PROGRAM ADAPTACYJNY UŚMIECHNIĘTY PRZEDSZKOLAK

Transkrypt

1 PROGRAM ADAPTACYJNY UŚMIECHNIĘTY PRZEDSZKOLAK Pobyt dziecka w przedszkolu ma niewątpliwie bardzo korzystny wpływ na jego rozwój. Dziecko przebywa w naturalnym i profesjonalnie przygotowanym środowisku, co sprzyja poznawaniu i rozumieniu otoczenia i świata, nabywaniu umiejętności przez działanie, rozwojowi emocjonalnemu. Badania potwierdziły, że większość dzieci osiąga odpowiednią dojrzałość aby uczęszczać do przedszkola już w wieku 3 lat. W domu rodzice, babcie czy opiekunowie chętnie wyręczają dzieci w wykonywaniu codziennych czynności. Robią to z miłości lub nie doceniania możliwości dziecka,, a także niecierpliwości, chęci uniknięcia bałaganu. Pójście do przedszkola to pierwszy krok do samodzielności dziecka. W przedszkolu dziecko uczy się wszystkiego i ma motywację ponieważ inne dzieci już potrafią albo też się uczą przez co nabiera wiary w siebie i swoje możliwości. Uczy się też współdziałania w grupie, czego zwykle w domu nie można im zapewnić. Przedszkole spełnia także bardzo istotną funkcję osiągnięcia przez dziecko tzw. dojrzałości szkolnej polegającej minimum na próbach czytania i pisania, koncentracji w czasie prowadzonego zajęcia, poznania i stosowania obowiązujący w przedszkolu granic, odpowiedniego reagowania na polecenia, zakazy i nakazy, poznaje siłę motywacji i nagradzania, zrozumie istotę negatywnego zachowania i konsekwencji. ZAŁOŻENIA PROGRAMOWE Program adaptacyjny Uśmiechnięty przedszkolak został opracowany dla potrzeb dzieci nowoprzyjętych do przedszkola i będzie wprowadzany w miesiącu wrzesień. Program adaptacyjny oparty na wiedzy o rozwoju dziecka, określa system wzajemnych oddziaływań pedagogicznych oraz organizacyjnych przedszkola i rodziny, w celu stworzenia dzieciom lepszego startu przedszkolnego. Adaptacja jest to proces uzyskiwania równowagi między potrzebami dziecka a otoczeniem. Wymaga ona dużego zaangażowania rodziców i personelu przedszkola. Stroną inicjującą powinno być przedszkole. Bez działań adaptacyjnych główny cel wychowania przedszkolnego nie może być zrealizowany. Oddziaływanie przedszkola musi być skierowane na rodziców i na dziecko.

2 I. Cele ukierunkowane na rodziców wyznaczają następujące zadania: zaplanowane działania przedadaptacyjne, pozytywne nastawienie do przedszkola, współpraca w realizacji programu adaptacyjnego. II. Cele ukierunkowane na dziecko wyznaczają następujące zadania : zapewnienie poczucia bezpieczeństwa fizycznego i psychicznego, uznanie praw dziecka do zaspokajania jego potrzeb, ośmielanie dziecka do nowego otoczenia, do udziału w zabawach i zajęciach, bez ciągłego myślenia o powrocie do domu. Głównym celem programu adaptacyjnego jest ułatwienie nowoprzyjętym do przedszkola dzieciom, startu przedszkolnego poprzez wspomaganie i ukierunkowanie rozwoju dziecka w aspekcie społecznym zgodnie z jego możliwościami rozwojowymi. Cele pośrednie: ukazanie rodzicom potrzeb emocjonalnych dzieci ułatwienie startu przedszkolnego dzieciom i ich rodzicom obniżenie lęku dzieci przed rozstaniem z rodzicami skrócenie czasu adaptacji dziecka do przedszkola nawiązanie relacji z rodzicami integracja ze środowiskiem przedszkolnym Zadania przedszkola podczas realizacji programu adaptacji: nawiązanie współpracy z rodziną w celu włączenia jej w przygotowanie dziecka do roli przedszkolaka; ułatwienie dzieciom i rodzicom przekroczenia progu dom-przedszkole; zapewnienie opieki i wspomaganie rozwoju w atmosferze akceptacji i bezpieczeństwa; uczenie sposobów radzenia sobie z własnymi emocjami, właściwego reagowania na przejawy emocji innych oraz kontrolowanie własnego zachowania; pomoc w budowaniu własnego Ja i zaspakajaniu poczucia bezpieczeństwa; uczenie dzieci nawiązywania bliskiego i serdecznego kontaktu z innymi; wdrażanie do samodzielności dziecka w czynnościach samoobsługowych; uświadomienie rodzicom potrzeb emocjonalnych dzieci; wzmacnianie dorosłych w roli rodziców; integracja rodziców między sobą. Po realizacji programu adaptacyjnego dziecko: spokojnie rozstaje się z rodzicami w szatni, uczestniczy w życiu grupy i tylko sporadycznie wspomina o rodzicach i o domu, ma koleżanki i kolegów, z którymi lubi się bawić, ma zaufanie do nauczycieli i pracowników przedszkola, wie, że może zwracać się do wszystkich o pomoc, wie, że może współdecydować o tym co będzie robić, w co się bawić, zna podstawowe zasady współżycia w grupie,

3 rozumie, że pobyt w przedszkolu jest czasowy i zawsze kończy się powrotem do domu pod opiekę rodziców, intuicyjnie wie jak przebiega rozkład dnia w przedszkolu, co po czym następuje /np. posiłek, zabawy, posiłek, leżakowanie, posiłek, zabawy, powrót do domu/, wie, że jest ważne, każdy się z nim liczy, wie, że musi zachowywać się tak, by było bezpieczne i inni w jego otoczeniu byli bezpieczni, zna zasadę zakazu samodzielnego oddalania się od grupy. Pierwszy dzień w przedszkolu: Na pierwszym spotkaniu rodzice dowiadują się co można zrobić, by ich pociechy jak najłagodniej przeżyły stres rozstania i lekko zniosły proces adaptacyjny. Przebieg spotkania: 1. Poznajemy się: zabawy integracyjne, zapoznanie ze zwyczajami przedszkola, przygotowaniem kadry, jej doświadczeniem i osiągnięciami w pracy z dziećmi; 2. Poznajemy placówkę: zwiedzamy przedszkole, włączamy rodziców do realizacji programu adaptacyjnego. 3. Prelekcja: adaptacja dziecka do przedszkola, trudności w przystosowaniu się. 4. Każdy dzień w przedszkolu może być ciekawy: zapoznajemy rodziców z umiejętnościami jakimi powinien wykazać się przedszkolak, z rozkładem dnia i organizacją pracy przedszkola; 5. Organizacja pracy naszego przedszkola: zapoznajemy rodzicom ze sposobem przepływu informacji w naszym przedszkolu, regulaminami i uwarunkowaniami prawnymi działalności przedszkola, programem wychowania przedszkolnego; informacja o przedszkolu, podanie adresu strony internetowej placówki, oferta edukacyjna. Dziecko dojrzało do przedszkola gdy: dobrze znosi nieobecność rodziców / zostaje pod opieką innych członków rodziny lub znajomych osób/; z własnej inicjatywy oddala się od mamy, nie trzyma się jej kurczowo; potrafi wykonywać proste czynności samoobsługowe w zakresie : komunikowania potrzeb fizjologicznych, umiejętności korzystania z papieru toaletowego, umiejętności mycia rąk mydłem, wytarcia w ręcznik, umiejętności samodzielnego jedzenia, samodzielnego ubierania i rozbierania się dziecka/ przynajmniej podejmowania prób/.

4 Jak przygotować dziecko do pobytu w przedszkolu? Sposoby przygotowania dziecka- im więcej ich wykorzystasz tym lepiej: zapoznanie z przedszkolem- oglądanie sali, ogrodu przedszkolnego, zabawek, krótki kontakt z przyszłym nauczycielem i dziećmi, omówienie planu dnia i przedszkolnych zwyczajów; rozmowy o przedszkolu ze znajomym dzieckiem, które lubi chodzić do przedszkola; czytanie opowiadań, których bohaterowie chodzą do przedszkola; opowieści rodziców jak to było, gdy oni chodzili do przedszkola; uświadomienie dziecku zalet przedszkola- wielu nowych kolegów do zabawy, dużo zabawek i zabaw, które zna nauczycielka, poznanie nowych piosenek i wierszyków; wspólne z dzieckiem kupowanie kapci i worka, potrzebnych przyszłemu przedszkolaków; ćwiczenie z dzieckiem czynności samoobsługowej ubierania się, jedzenia, samodzielności podczas czynności higienicznych. Dziecko powinno być przygotowywane stopniowo do roli przedszkolaka, nie róbmy wszystkiego na raz. Rozciągnijmy ten proces w czasie, aby mogło oswoić się z myślą o tym, że pójdzie do przedszkola. Rodzic nie może przebyć drogi rozwojowej za dziecko. Ono samo musi pokonywać kolejne etapy, a dorosły tylko je wspierać i wspomagać. Lp Formy działań Cele FORMY DZIAŁAŃ ADAPTACYJNYCH Termin 1. Zapisy dziecka do przedszkola 2. Zebranie adaptacyjne - rozmowy indywidualne z rodzicami i dziećmi podczas zapisywania do przedszkola, - zwiedzanie przedszkola, zapoznanie rodziców z programem adaptacyjnym, - zapoznanie z rodzajami trudności, związanych z adaptacją dziecka, - zwiedzanie przedszkola, zapoznanie z rozkładem pomieszczeń należących do grupy, - uzyskanie informacji na temat pożądanych marzeckwiecień czerwiec

5 umiejętności jakie powinno posiadać dziecko wstępujące w progi przedszkola, - pozyskanie informacji na temat dziecka, 3. Pobyt rodziców z dziećmi w przedszkolu 4. Adaptacja dzieci 5. Adaptacja rodziców - zapoznanie dzieci z rozkładem dnia w przedszkolu, - umożliwienie rodzicom, których dziecko ma szczególne problemy z rozstaniem wprowadzenie dziecka do sali i krótkie z nim przebywanie przez pierwsze dni, - dziecko czuje się bezpieczniej, rodzic jest spokojniejszy - zabawy integracyjne mające na celu bliższe poznanie osób pracujących w grupie, poznanie imion kolegów, poznanie własnego ciała, - zabawy umożliwiające zapoznanie dzieci z szatnią, łazienką, znaczkami indywidualnymi, salą zabaw i zabawkami, które tu mieszkają, badanie oczekiwań rodziców wobec przedszkola, - ustalenie zasad kontaktu i współpracy - kontakty indywidualne z rodzicami, - pedagogizacja, - codzienny kontakt w przedszkolu, - zebrania grupowe, - udział w organizowanych imprezach i uroczystościach, - umożliwienie kontaktu ze specjalistami. wrzesień wrzesień październik listopad cały rok 6. Aktualizowanie - propozycje zadań edukacyjnych i cały rok

6 tablicy informacyjnej dla rodziców wychowawczych do pracy z dziećmi na dany miesiąc, - repertuar wierszy i piosenek do pracy z dziećmi, - aktualności z życia grupy, - ogłoszenia EWALUACJA PROGRAMU Celowość i efektywność proponowanych przez program działań należy monitorować przez cały okres procesu adaptacyjnego. Proponowane sposoby monitoringu to: ankieta dla rodziców osiągnięcie podstawowych umiejętności przystosowawczych obserwacja zachowania dzieci {Arkusz obserwacji dziecka 3-letniego} zdjęcia wnioski O czym Rodzice powinni pamiętać aby ich działania były skuteczne i stymulujące: Cieszyć się i wykazywać zadowolenie z każdego przejawu samodzielności dziecka: nie możemy ciągle poprawiać, strofować, że jest nie tak, nadmiernie koordynować dziecięce czynności, gdyż grozi to wyuczeniem bezradności. Zachować cierpliwość: trzeba pochwalić dziecko za wysiłek, zachęcać do wykonywania czynności, aż się uda dziecku ją wykonać. Być systematycznym i konsekwentnym: pomoże to między innymi w przekształceniu czynności samoobsługowych w nawyki, dorosły powinien ciągle pilnować, przypominać i chwalić, gdy dziecko samo zechce zadbać o siebie. Nie przeciągać pożegnania w szatni; pomóż dziecku rozebrać się, pocałuj je i wyjdź. Nie straszyć dziecka przedszkolem. Nie zabierać dziecka do domu, kiedy płacze przy rozstaniu, jeśli zrobisz to choć jeden raz, będzie wiedziało, że łzami można wszystko wymusić. Jeśli dziecko przy pożegnaniu płacze, postaraj się, żeby przez kilka dni odprowadzał je do przedszkola tata, rozstania z ojcem są mniej bolesne. Nie wymuszać na dziecku, żeby zaraz po przyjściu do domu opowiadało co wydarzyło się w przedszkolu, to powoduje niepotrzebny stres. Pamiętaj żegnaj i witaj swoje dziecko zawsze uśmiechem.

7 Opracowały: Justyna Koczkodaj Monika Wojsław Aneta Iwańska - Koczkodaj Monika Kaleta