OBSZARY TEMATYCZNE NA EGZAMIN DYPLOMOWY DLA STUDENTÓW KIERUNKU PEDAGOGIKA I STOPIEŃ KIERUNKOWYCH 1. Ideały wychowawcze i ich zmienność na przestrzeni dziejów. 2. Historia instytucji edukacyjnych. 3. Uniwersytety i ich rola w rozwoju kultury i nauki. 4. Historyczna zmienność zadań edukacyjnych środowisk wychowawczych. 5. Zawód nauczyciela w ciągu dziejów. 6. Rozwój myśli pedagogicznej. 7. Dzieje kształtowania się pedagogiki jako nauki konteksty światowe i polskie. 8. Historyczne źródła subdyscyplin pedagogicznych i realizacji idei w praktyce edukacyjnej. 9. Wychowanie a życie społeczne. 10. Geneza wychowania 11. Wychowanie w różnych kulturach i różnych organizacjach (porządkach) życia społecznego. Wychowanie a rozwój. 11. Funkcje wychowania 12. Problematyczność (nieoczywistość) wychowania i jej konsekwencje. 13. Dlaczego wychowanie wymaga zawsze moralnego uprawomocnienia? 14. Wychowanie jako czynność techniczna, jako działanie komunikacyjne oraz jako fakt kulturowy 15. Instytucje edukacyjne 16. Główne doktryny (systemy) pedagogiczne. 17. Pojęcie doktryny pedagogicznej. 18. Przynależność doktryn do różnych nurtów pedagogiki. 19. Związek doktryn z ideologiami i formacjami światopoglądowymi. 20. Znaczenie doktryn dla współczesnej refleksji o wychowaniu. 21. Psychologiczne, socjologiczne i filozoficzne podstawy wychowania. 22. Geneza i ewolucja teorii wychowania (teorie ogólne, średniego zasięgu i empiryczne). 23. Potoczne teorie wychowania a teoretyczna refleksja nad wychowaniem. 24. Teorie naukowe i ich orientacje. 25. Analiza porównawcza teorii wychowania: ich różnice i elementy wspólne. 26. Metateoria wychowania. 27. Metodologiczne problemy teorii wychowania. 28. Aksjologiczne i teleologiczne podstawy wychowania. 29. Struktura procesu wychowania i jego dynamika. 30. Podstawowe właściwości procesu wychowawczego. 31. Granice i mierniki oddziaływań wychowawczych. 32. Wychowanie a samowychowanie. 33. Podstawowe dziedziny wychowania i ich teorie. 34. Błędy wychowania a pseudowychowanie. 35. Współczesne konteksty, idee i problemy teorii wychowania. 36. Metodyczne aspekty wychowania: technologie wychowania, zasady, metody, formy, techniki i środki wychowania. 37. Dydaktyka ogólna jako subdyscyplina pedagogiczna. 38. Historia rozwoju dydaktyki ogólnej. 39. Główne nurty myślenia o szkolnej edukacji i szkole.
40. Rozwiązania dydaktyczne: cele, treści i wyniki kształcenia ich pomiar oraz ocena, metody dydaktyczne, proces nauczania i uczenia się w szkole, formy organizacji uczenia się, środki dydaktyczne. 41. Zasady dydaktyczne. 42. Poznawanie uczniów i motywowanie ich do nauki. 43. Klasa szkolna i kierowanie nią. 44. Szkoła i jej program. 45. System szkolny. 46. Geneza, rozwój i kształtowanie się pedagogiki społecznej 47. Prekursorzy i twórcy współczesne zadania pedagogiki społecznej 48. Podstawowe pojęcia i kategorie dyscypliny (pedagogiki społecznej): profilaktyka, kompensacja, wsparcie społeczne, praca w środowisku, siły społeczne i ich organizacja. 49. Główne środowiska życia człowieka, ich funkcje, przemiany i zagrożenia rodzina, społeczność lokalna, grupa rówieśnicza, środowiska intencjonalne. 50. Wybrane dziedziny aktywności człowieka: kultura, czas wolny, rekreacja, aktywność społeczna i obywatelska, organizacje pozarządowe, wolontariat. 51. Zagrożenia globalne i lokalne oraz sytuacje ryzyka dla jednostek, grup i środowiska bezrobocie, ubóstwo, deprywacja potrzeb, rozwarstwienie społeczne, niesprawiedliwość społeczna, dziedziczenie położenia społecznego, starość, dezorganizacja rodziny. 52. Kryzys więzi społecznych i wartości. 53. Dysfunkcjonalność instytucji i państwa. 1. Pedagogika pracy w aspekcie historycznym pojęcie przedmiot zadania działy pedagogiki pracy 2. Pedagogika pracy jako dyscyplina pedagogiczna 3. Obszary problemowe pedagogiki pracy 4. Metody i techniki badań stosowane w pedagogice pracy 5. Kwalifikacje i kompetencje zawodowe współczesnego pracownika 6. Pojęcia i zadania ogólne humanizacji pracy 7. Trudności z humanizacją w zakładzie pracy oraz warunki skutecznych działań humanizacyjnych. 8. Problemy pracownicze w nowej sytuacji społeczno gospodarczej 9. Zjawisko bezrobocia zdefiniowanie, kategorie 10. Bezrobocie jako cecha gospodarki wolnorynkowej i przejaw patologii społecznej 11. Powodzenia i niepowodzenia zawodowe pracujących 12. Przezwyciężanie zjawiska bezrobocia wśród osób niepełnosprawnych 13. Edukacja dorosłych pojęcie, perspektywy edukacji dorosłych 14. Edukacja dorosłych w społeczeństwie wiedzy 15. Idea uczenia się przez całe życie 16. Problemy rynku pracy 17. Doradztwo zawodowe 18. Znaczenie terminu pedagoga pracy 19. Kwalifikacje i kompetencje zawodowe pedagoga pracy 20. Rola pedagoga pracy w realizowaniu idei i zadań pedagogiki pracy
21. Przedmiot nauki organizacji i zarządzaniu - podstawowe pojęcia, interdyscyplinarność. 22. Zarys rozwoju nauki o organizacji i zarządzaniu - główne szkoły: klasyczna, behawioralna ( human relations ), ilościowa (badania operacyjne, teoria decyzji). Wyzwania współczesnego zarządzania. 23. System kierowania organizacją - kierownik i jego rola w organizacji, rodzaje kierowników i ich umiejętności, style kierowania. Techniki zarządzania. 24. Planowanie jako funkcja kierownicza 25. Skuteczne rozwiązywanie problemów, istota, diagnozowanie, twórcze i grupowe rozwiązywanie problemów. 26. Podejmowanie decyzji, rodzaje, uwarunkowania skuteczności decyzji, partnerstwo w procesach decydowania 27. Znaczenie funkcji organizowania działań 28. Współczesny menedżer i warunki jego sukcesu 29. Proces motywowania pracowników 30. Gospodarowanie zasobami ludzkimi w kontekście otoczenia, znaczenia strategicznego i związku z czynnikami prawnymi i społecznymi 31. Audyt pracy podstawowe zagadnienia 32. Istota przedsiębiorczości 33. znaczenie małych przedsiębiorstw 34. Sukcesy i porażki małych przedsiębiorstw 35. Plan biznesowy 36. Przedsiębiorczość w wielkich firmach Specjalność: Pedagogika Przedszkolna i Wczesnoszkolna/Terapia Pedagogiczna 1. Aktualny stan wiedzy z badań na temat jakości podejść pedagogicznych 2. Aktualny stan wiedzy z badań na temat treści programów nauczania, jakości aspektów strukturalnych 3. Aktualny stan wiedzy na temat całościowych koncepcji systemów edukacji przedszkolnej 4. Dostęp do wczesnej edukacji i opieki nad dzieckiem w krajach europejskich - struktura wczesnej edukacji i opieki wiek, w którym dzieci mogą uczestniczyć w tych zajęciach, modele organizacji 5. Bariery w dostępie do uczestnictwa we wczesnej edukacji i opiece nad dzieckiem w krajach europejskich, które narażają dzieci na ryzyko wykluczenia 6. Strategie służące rozszerzeniu dostępu do uczestnictwa we wczesnej edukacji i opiece nad dzieckiem w krajach europejskich 7. Rozwiązania organizacyjne i teorie pedagogiczne zróżnicowanie funkcji opiekuńczej i edukacyjnej 8. Podejścia i inicjatywy przewidziane dla dzieci z grup ryzyka oraz wspólne inicjatywy w ramach współpracy z rodzicami 9. Przygotowanie kadry kształcenie i doskonalenie kadry, struktura zatrudnienia w placówkach, przygotowanie do pracy z dziećmi z grup ryzyka 10. Zmiany programowe zachodzące w Polsce od roku 2009/10 w zakresie wychowania przedszkolnego
11. Główne założenia reformy - podstawa programowa wychowania przedszkolnego realizowana niezależnie od formuły we wszystkich placówkach wychowania przedszkolnego w Polsce 12. Organizacyjne, prawne, finansowe i programowe wsparcie wychowania przedszkolnego prowadzonego w różnych formach 13. Zmiany programowe zachodzące w edukacji wczesnoszkolnej 14. Działania na rzecz wyrównywania szans edukacyjnych upowszechniania edukacji przedszkolnej 15. Metody wspierania aktywności edukacyjnej dziecka pojęcie, klasyfikacja, przykłady 16. Współczesne modele bycia nauczycielem 17. Nauczyciel w partnerskiej relacji ze środowiskiem ucznia 18. Partnerstwo edukacyjne i kapitał społeczny 19. Perspektywy partnerstwa edukacyjnego 20. Proces diagnostyczny założenia cele 21. Pojęcie diagnozy w naukach społecznych podstawowe pojęcia sposoby definiowania diagnozy 22. Ogólne cechy diagnozy, rodzaje i typy diagnoz 23. Środowisko rodzinne - diagnoza funkcjonowania rodziny, diagnoza psychopedagogiczna 24. Szkoła jako środowisko wychowawcze teoretyczne wyznaczniki i zagrożenia wychowawcze 25. Szkoła jako środowisko wychowawcze pragmatyczno metodologiczne ujęcie diagnozy sytuacji szkolnej, instytucjonalnej 26. Diagnoza grupy rówieśniczej jako środowiska wychowawczego podstawowe wyznaczniki diagnozy grupy rówieśniczej 27. Podstawowe narzędzia i wybrane techniki w diagnozie indywidualnego funkcjonowania 28. Rodzaje zaburzeń rozwoju psychoruchowego dzieci jako podstawa trudności w uczeniu się 29. Cele, metody kształcenia 30. Cele metody wychowania 31. Metodologiczne aspekty pedagogiki przedszkolnej 32. Metodologiczne aspekty pedagogiki wczesnoszkolnej 33. Dobór programu nauczania i planowanie pracy pedagogicznej 34. Przekaz jako źródło wiedzy 35. Prawa dziecka początki inicjatyw na rzecz praw dziecka 36. Antypedagogika i prawa dziecka 37. Rola książki w życiu dziecka 38. Impikacje wielokulturowości w świecie dziecka 39. Rola sztuki w rozumieniu wielokulturowości 40. Dziecko w obrębie wielu kultur Specjalność: Resocjalizacja 1. Definicja nieprzystosowania społecznego 2. Formy niedostosowania społecznego 3. Rodzinne uwarunkowania niedostosowania społecznego
4. Typologia niedostosowania społecznego 5. Metody diagnozy niedostosowania społecznego 6. Kryteria norm i patologii w zachowaniu ludzkim 7. Różnorodne aspekty tolerancji w resocjalizacji. 8. Rozumienie resocjalizacji i reintegracji społecznej. 9. Interdyscyplinarny charakter wiedzy o profilaktyce społecznej i resocjalizacji 10. Modele resocjalizacji 11. Formy resocjalizacji w środowisku otwartym 12. Readaptacja skazanych- zadania, formy, przebieg 13. Podstawowe różnice pomiędzy definicją nieprzystosowania społecznego resocjalizacji (klasycznej) a twórczej resocjalizacji 14. Definicja twórczej resocjalizacji 15. Metody twórczej resocjalizacji 16. Przydatność twórczej resocjalizacji w kształceniu pedagogów 17. Twórcza resocjalizacja w praktyce wychowawczej (instytucjonalnej i pozainstytucjonalnej) 18. Cechy definiujące agresję interpersonalną. 19. Różnica pomiędzy zachowaniem agresywnym, a reakcją ekspresyjną. 20. Podstawowe cechy uprzedzeń społecznych. 21. Różnice pomiędzy stereotypem a uprzedzeniem społecznym. 22. Podstawowe funkcje stereotypów społecznych. 23. Sposób redukowania uprzedzeń społecznych. 24. Rodzina jako środowisko wychowawcze 25. Czynniki destabilizacji rodziny 26. Przejawy dysfunkcyjności rodziny 27. Środowisko rówieśnicze w etiologii niedostosowania 28. Wpływ szkoły i środowiska rówieśniczego na młodzież. 29. Etyczne wymogi wobec badań pedagogicznych 30. Podstawowe metody i techniki badań pedagogicznych