Kim jestem? Skąd pochodzę? lekcja powtórzeniowa Powtórzenie działu Świat wokół mnie Cele lekcji Wymagania ogólne I. Chronologia historyczna. Uczeń posługuje się podstawowym określeniem czasu historycznego: rok; przyporządkowuje fakty historyczne datom; oblicza upływ czasu między wydarzeniami historycznymi i umieszcza je na linii chronologicznej; dostrzega związki teraźniejszości z przeszłością. II. Analiza i interpretacja historyczna. Uczeń odpowiada na proste pytania postawione do planu, mapy, ilustracji; pozyskuje informacje z różnych źródeł oraz selekcjonuje je i porządkuje; stawia pytania dotyczące przyczyn i skutków analizowanych wydarzeń historycznych i współczesnych. III. Tworzenie narracji historycznej. Uczeń tworzy krótką wypowiedź o postaci i wydarzeniu historycznym, posługując się poznanymi pojęciami; przedstawia własne stanowisko i próbuje je uzasadnić. IV. Zainteresowanie problematyką społeczną. Uczeń ma nawyk dociekania w kontekście społecznym zadaje pytania dlaczego jest tak, jak jest? i czy mogłoby być inaczej? oraz próbuje odpowiedzieć na te pytania. V. Współdziałanie w sprawach publicznych. Uczeń współpracuje z innymi planuje, dzieli się zadaniami i wywiązuje się z nich. Wymagania szczegółowe Po zakończonych zajęciach uczeń: zna: postacie i daty związane z tematyką działu Świat wokół mnie; nazewnictwo stosowane dla określenia więzów pokrewieństwa w rodzinie; polskie symbole narodowe, rozumie: pojęcia związane z tematyką działu Świat wokół mnie; dlaczego należy okazywać szacunek dla symboli narodowych; korzyści wynikające z członkostwa Polski w Unii Europejskiej, potrafi: wymienić członków rodziny małej i dużej; wskazać na mapie Polski własną miejscowość; opowiedzieć o własnej małej ojczyźnie; wskazać na mapie politycznej Europy Polskę i jej sąsiadów; podać podstawowe informacje na temat położenia geograficznego, powierzchni i liczby ludności Polski; wskazać na mapie główne regiony Polski i podać najważniejsze informacje na ich temat; opisać najważniejsze polskie święta i obyczaje; wyjaśnić, czym jest Unia Europejska; rozpoznać symbol Unii Europejskiej flagę. Środki dydaktyczne podręcznik (s. 33 51), zeszyt ćwiczeń (s. 37 39), 58
mapy polityczna i fizyczna Europy, mapa konturowa Polski z podziałem na regiony, materiały do gry dydaktycznej Czarny Piotruś, prezentacja multimedialna na temat polskich symboli narodowych. Metody i techniki nauczania praca z mapą, gra dydaktyczna, pokaz, rozmowa nauczająca, praca pod kierunkiem. Formy zajęć praca indywidualna, praca w grupach, praca zbiorowa. Czas zajęć 1 godzina lekcyjna. Struktura i opis lekcji I. Wprowadzenie Podajemy temat i cele lekcji. Wieszamy na tablicy mapy: polityczną i fizyczną Europy. Prosimy wybraną osobę o wskazanie Polski i jej sąsiadów oraz o podanie podstawowych informacji na temat położenia geograficznego i ukształtowania powierzchni państwa polskiego. II. Rozwinięcie Rozdajemy uczniom mapy konturowe wraz z zadaniami (materiał nr 1). Polecamy je wykonać, a następnie kontrolujemy odpowiedzi. W celu sprawdzenia stopnia przyswojenia przez uczniów pojęć z działu Świat wokół mnie proponujemy rozegranie gry dydaktycznej Czarny Piotruś. Dzielimy klasę na 2-osobowe zespoły, wyjaśniamy zasady gry oraz rozdajemy plansze i karty (materiał nr 2). Po zakończeniu gry pytamy, które pojęcia okazały się Czarnymi Piotrusiami. Przypominamy pojęcie symboli narodowych i prosimy wybrane osoby o wymienienie polskich symboli narodowych. Tę część lekcji możemy wzbogacić przygotowaną wcześniej prezentacją multimedialną na temat historii flagi, godła i hymnu Polski. III. Podsumowanie Rozdajemy kartki Mój identyfikator (materiał nr 3). Inicjujemy rozmowę, której osią będą pytania postawione w temacie lekcji. Prosimy uczniów o rozważenie, w jaki sposób zagadnienia omówione na poprzednich zajęciach pozwoliły im na dokonanie samoidentyfikacji. Rozmową kierujemy tak, aby uczniowie podali informacje pozwalające uzupełnić każde z pól na kartce. Metody kontroli Ćwiczenie 2 (zeszyt ćwiczeń, s. 38). Praca domowa Ćwiczenia 1 i 3 (zeszyt ćwiczeń, s. 37 i 38 39). 59
Materiały dla nauczyciela Materiał nr 1 Mapa konturowa Polski z podziałem na regiony. Zadania: 1. Oznacz czarną kropką położenie stolicy Polski i wpisz jej nazwę. 2. Zaznacz krzyżykiem i wpisz nazwę miejscowości, w której mieszkasz. 3. Pokoloruj na czerwono i podpisz region, w którym mieszkasz. 4. Wpisz nazwy pozostałych regionów w odpowiednie miejsca na mapie. Materiał nr 2 Gra dydaktyczna Czarny Piotruś. Instrukcja. 1. Gra odbywa się w grupach 2-osobowych. 2. Uczniowie rozdzielają między siebie 13 kart. 3. Osoba, która ma ich mniej, rozpoczyna grę. 4. Gra polega na naprzemiennym wybieraniu kart przeciwnika i dopasowywaniu ich do własnych kart, tak by utworzyły parę: pojęcie wyjaśnienie. 5. Karta, która nie pasuje znaczeniowo do żadnej innej, to Czarny Piotruś. 6. Utworzone pary uczniowie odkładają na bok. 7. Wygrywa osoba, która zakończy rozgrywkę bez karty Czarnego Piotrusia. 60
Plansza. 61
Karty. Wersja 1. FLAGA PRZODEK OSOBA, KTÓRA BYŁA DLA KOGOŚ PRADZIADKIEM LUB PRABABCIĄ RODZINA MAŁA RODZINA SKŁADAJĄCA SIĘ Z RODZICÓW I DZIECI GENEALOGIA NAUKA O WIĘZACH RODZINNYCH TERAZ I W PRZESZŁOŚCI REGION CZĘŚĆ KRAJU, KTÓRA RÓŻNI SIĘ OD INNYCH CZĘŚCI KRAJOBRAZEM, HISTORIĄ I KULTURĄ REPUBLIKA RODZAJ PAŃSTWA, W KTÓRYM OBYWATELE WYBIERAJĄ WŁADZE NA OKREŚLONY CZAS EURO WSPÓLNAWALUTAWIĘKSZOŚCI PAŃSTW NALEŻĄCYCH DO UNII EUROPEJSKIEJ 62
Karty. Wersja 2. GODŁO RODZINA WIELKA RODZINA SKŁADAJĄCA SIĘ ZRODZICÓW,ICHKREWNYCH ORAZ DZIECI DRZEWO GENEALOGICZNE WYKRES UKAZUJĄCY POCHODZENIE I WIĘZY RODZINNE CZŁONKÓW DANEJ RODZINY KREWNY OSOBA POCHODZĄCA OD WSPÓLNEGO PRZODKA MAŁA OJCZYZNA MIEJSCOWOŚĆ LUB OKOLICA, DO KTÓREJ JESTEŚMY PRZYWIĄZANI DIALEKT ODMIANA JĘZYKA NARODOWEGO UŻYWANA W DANYM REGIONIE UNIA EUROPEJSKA ZWIĄZEK PAŃSTW, KTÓRE WSPÓLNIE PODEJMUJĄ DECYZJE W WIELU SPRAWACH 63
Materiał nr 3 Mój identyfikator. MOJA DUŻA OJCZYZNA MOJA MAŁA OJCZYZNA MOJA RODZINA JA 64