KUKURYDZA. Kukurydza odznacza się wszechstronnością użytkowania i jest wykorzystywana na cele: pastewne, spożywcze, przemysłowe. Jako pasza energetyczna (ziarno, kiszonka z całych roślin, kiszonka z kolb, zielonka) znajduje zastosowanie w żywieniu wszystkich gatunków zwierząt, zwłaszcza bydła i trzody chlewnej. Ze względu jednak na zbyt niską zawartość białka w stosunku do węglowodanów nie uważa się jej za pełnowartościową. Kukurydza nie ma zbyt wygórowanych wymagań glebowych i można ją uprawiać na różnych glebach z wyjątkiem podmokłych, zimnych, bardzo ciężkich i ilastych oraz suchych, piaszczystych. Najodpowiedniejsze są gleby głębokie, próchniczne, o dużej pojemności wodnej oraz ciepłe, przewiewne i zasobne w łatwo przyswajalne składniki pokarmowe. Ze względu na wytwarzanie dużej ilości masy, duże też jest zapotrzebowanie roślin na wodę, które zależne jest od fazy rozwojowej. Początkowo jest ono mniejsze (od kiełkowania do kwitnienia), by osiągnąć maksimum w okresie kwitnienia kukurydzy. W ostatnich latach można zauważyć, że w województwie podlaskim wzrósł areał uprawy kukurydzy, szczególnie tej uprawianej na kiszonkę. Według GUS powierzchnia zasiewów kukurydzy w województwie w roku 2011 wyniosła 63,9 tys. ha., a w Polsce 421,1 tys. ha. Należy sądzić, iż powierzchnia uprawy kukurydzy wg. GUS jest niedoszacowana, a powierzchnia uprawy mieszanek zbożowych zawyżona. Zainteresowanie tą uprawą związane jest z rozwojem i specjalizacją w produkcji mleka. W roku 2013 rozpoczęto badanie odmian kukurydzy kiszonkowej w celu stworzenia LOZ do uprawy w województwie podlaskim dla tego gatunku. Doświadczenia z kukurydzą PDOiR założono w 3 miejscowościach: SDOO Krzyżewo, ZDOO Łyski i PODR w Szepietowie. W badaniach uczestniczyło 13 odmian kukurydzy kiszonkowej.
Tabela 56. Kukurydza kiszonkowa odmiany badane w 2013 r. Rok wpisania do KRO Hodowca (lub polski przedstawiciel dla odmian zagranicznych) 1 ES Bombastic 2 ES Albatros 2012 3 ES Convent 2013 4 Drim 5 NK Cooler 6 Ambrosini 2011 7 KWS 5133 ECO 2009 8 Touran 2008 9 Kosmo 2003 10 Smolan 2011 11 Rataj 2010 12 Lokata 2011 13 Kadryl 2012 Syngenta Seeds sp. z o.o Ul. Powązkowska 44C,01-797 Warszawa Syngenta Seeds sp. z o.o Ul. Powązkowska 44C,01-797 Warszawa
Tabela 57. Agrotechniczne i polowe warunki prowadzenia doświadczeń kukurydzy na kiszonkę w 2013 r. Wyszczególnienie Krzyżewo Łyski Szepietowo Kompleks glebowy 4 5 4 Klasa bonitacyjna gleby III b IV b III b ph gleby 7,2 7,62 5,9 Zasobność gleby mg/100 g P 2 0 5 K 2 0 Mg 21,8 8,4 5,1 74 mg/ 1l. 100 mg/ 1l. 237 mg/ 1l. 23,1 14,2 7,0 Przedplon Pszenica ozima Jęczmień jary Groch pastewny Data siewu 02.05 02.05 06.05 Data zbioru 04.09 06.09 11.09 Nawożenie N kg/ha 146 140 126 P 2 0 5 kg/ha 40 70 55 K 2 0 kg/ha 240 200 85 Nawożenie dolistne l/ha Basfoliar 6-12-6-9 l/ha Siarczan magnezu + mocznik + Plonwit 5 kg.+ 6 kg. + 2 l. Maximus Extra PK+Maximus Aminomikro Kukurydza 2 x (5kg/ha + 1 kg/ha) Herbicydy dawka Lumax 537,5 E 3,75 l/ha Lumax 537,5 E 3,75 l/ha Adengo 315 SC 0,4 l/ha
Tabela 58. Plon świeżej masy roślin oraz plon suchej masy roślin kukurydzy (dt/ha). Wczesność FAO Plon świeżej masy roślin [dt/ ha] Średnia Plon suchej masy roślin [dt/ha] Krzyżewo Łyski Szepietowo Krzyżewo Łyski Szepietowo Średnia Wzorzec dt z ha 777 808 626 737 227 235 243 235 1. ES Bombastic 230-240 751 797 661 736 231 216 251 233 2. ES Albatros 240 784 799 601 728 235 281 221 246 3. ES Convent 240-250 774 811 691 759 220 234 285 246 4. Drim 220 774 805 517 699 220 222 226 223 5. NK Cooler 240 739 759 643 714 213 246 240 233 6. Ambrosini 240 778 868 565 737 236 278 240 251 7. KWS 5133 ECO 250 903 878 589 790 249 274 220 248 8. Touran 240 773 825 666 755 244 234 266 248 9. Kosmo 230 737 756 498 664 228 175 201 201 10. Smolan 230 822 802 643 756 237 224 249 237 11. Rataj 220 760 790 631 727 225 228 239 231 12. Lokata 220 725 779 655 720 206 218 233 219 13. Kadryl 270-280 780 833 775 796 212 226 288 242
Tabela 59. Analiza materiału roślinnego. Wczesność FAO Zawartość białka w całych roślinach Włókno surowe Zawartość skrobi Cukry rozpuszczalne % strawności całych roślin Krzyżewo Łyski Krzyżewo Łyski Krzyżewo Łyski Krzyżewo Łyski Krzyżewo Łyski 1 ES Bombastic 230-240 6,9 7,2 21,2 18,6 30,7 35,6 3,5 3,2 71,7 74,9 2 ES Albatros 240 6,8 6,8 23,9 20 25,4 33,1 4,6 4,2 68,8 74,7 3 ES Convent 240-250 6,8 7,2 21,4 20,9 26,5 30,6 6,8 4 71,5 73,1 4 Drim 220 7,6 7,5 21,6 19,5 29,3 35,7 3,7 2,2 70,9 75,1 5 NK Cooler 240 7,3 7,3 20,3 18,6 26,7 33,8 6,8 5,2 71,5 76,2 6 Ambrosini 240 6,7 7,3 20,3 19,3 32,6 34,5 4,0 3,5 71,0 73,5 7 KWS 5133 ECO 250 6,6 6,8 22,7 19,7 24,1 33,1 5,6 4,2 68,7 73,4 8 Touran 240 7,6 7,0 20,1 17,9 33,1 35,7 2,8 4,3 72,4 75,0 9 Kosmo 230 7,8 7,8 19,3 17,9 31,6 36,7 4,2 3,7 72,9 75,6 10 Smolan 230 7,8 8 19,6 20,6 32,6 31,6 2,8 3,3 72,1 73,2 11 Rataj 220 8,2 8,3 20,7 19,5 32,1 30,8 2,5 4,8 71,8 74 12 Lokata 220 8,3 7,3 21,4 21,0 28,5 27,3 3,6 6,3 71,3 73,2 13 Kadryl 270-280 6,6 6,4 23,6 21,5 25,7 29,9 4,5 4,8 68,0 72,7