III Żyto ozime. Rok wpisania do: KRO LZO. Hodowca (lub polski przedstawiciel dla odmian zagranicznych) 1 Bosmo 2001

Transkrypt

1 III Żyto ozime Żyto dobrze wykorzystuje zapasy wody pozimowej, wyróżnia się najwyższą mrozoodpornością, jak również posiada najniższe wymagania w odniesieniu do gleby i przedplonu oraz dość dobrze znosi zakwaszenie gleb. Pomimo tych korzystnych cech powierzchnia uprawy żyta ozimego w Podlaskiem z roku na rok systematycznie spada i aktualnie wynosi 72,7 tys. ha. stanowiąc 15,3 % zasiewów. Aktualnie na 35 odmian żyta w krajowym rejestrze, 18 to odmiany populacyjne, które choć niżej plonują, to i tak ze względu na większą odporność na choroby, wyleganie, większą masę tysiąca nasion i wyższą zawartość białka cieszą się dużym uznaniem u producentów. Ich przewagą nad odmianami mieszańcowymi jest również mniejsze porażenie sporyszem, lepsze wypełnienie kłosów w warunkach większej wilgotności w czasie kwitnienia, a także niższe nakłady na ochronę fungicydową. Tabela 18. Żyto ozime - odmiany badane w 2012 roku. Lp. Odmiana 1 Bosmo Dańkowskie Diament 3 Visello F Rok wpisania do: KRO LZO Stanko Domir Minello F Gonello F Palazzo F Brasetto F Dańkowskie Amber SU Skaltio F Armand Horyzo SU Drive F Hodowca (lub polski przedstawiciel dla odmian zagranicznych) HR Smolice sp. z o.o Kobylin, Smolice 146 DANKO HR sp. z o.o. Choryń Kościan KWS Lochow Pl. sp. z o.o. Kondratowice, Prusy, ul. Słowiańska 5 Dr Stanisław Ramenda Leszno, Antoniny 3/6 Dr Stanisław Ramenda Leszno, Antoniny 3/6 KWS Lochow Pl. sp. z o.o. Kondratowice, Prusy, ul. Słowiańska 5 KWS Lochow Pl. sp. z o.o. Kondratowice, Prusy, ul. Słowiańska 5 KWS Lochow Pl. sp. z o.o. Kondratowice, Prusy, ul. Słowiańska 5 KWS Lochow Pl. sp. z o.o. Kondratowice, Prusy, ul. Słowiańska 5 DANKO HR sp. z o.o. Choryń Kościan Saaten Union Pl sp. z o.o Wągrowiec, ul. Straszewska 70 Dr Stanisław Ramenda Leszno, Antoniny 3/6 HR Smolice sp. z o.o Kobylin, Smolice 146 Saaten Union Pl sp. z o.o Wągrowiec, ul. Straszewska 70

2 Tabela 19. Agrotechniczne i polowe warunki prowadzenia doświadczeń w 2012 r. Wyszczególnienie Krzyżewo Marianowo Janów Rzepiski Kompleks glebowy Klasa bonitacyjna gleby V V IV b IV b ph gleby 5,0 4,9 4,9 7,2 Zasobność gleby mg/100 g P K 2 0 Mg 17,0 12,9 3,1 Przedplon Groch past. Owies łubin wąskolistny Strączkowo zbożowe Data siewu Data zbioru Nawożenie mineralne N na poziomie a 1 kg/ha N na poziomie a 2 kg/ha P kg/ha K 2 0 kg/ha Nawożenie dolistne l/ha Mikrovit Cu 80 1 l. Plonvit Z 1 l. 10,6 7,9 2,0 Basfoliar 36 Extra 2 x 10 l. 11,0 13,9 3,4 14,5 10,0 10,3 Plonovit Z 2 x 1,5 l. Ekolist Z 2 x 1,0 l. Insektycydy Decis 2,5 EC 0,5 l. Glean 75 WG 25 g. Huzar 100 OD 0,1 l. Herbicydy dawka Chisel 75 WG 60 g. Huzar 387 OD 1 l. Komplet 560 SC 0,5 l. Huzar Active OD 1 l. Fungicydy dawka Duett Ultra 497 SC 0,6 l. Falcon 460 EC 0,6 l. Alert 375 SC 1l. Artea 330 EC 0,5 l. Soligor 425 EC 0,8 l. Prosario 250 EC 0,8 l. Antywylegacz poziom a 2 Moddus 250 EC 0,3 l. Cerone 480 SL 1 l. Cerone 480 SL 1l.

3 Krzyżewo Marianowo Janów Rzepiski Średnia Odchylenie od wzorca % wzorca a 2 a 1 Krzyżewo Marianowo Janów Rzepiski Średnia Odchylenie od wzorca % wzorca Tabela 20. Plon ziarna odmian żyta ozimego, badanych w 2012 roku, na poziomie a 1 i a 2. Lp. Odmiana Poziom a 1 Poziom a 2 Wzorzec 78,2 77,6 56,0 67,8 69,9 x x 7,8 89,8 92,9 57,4 70,4 77,6 x x 1 Bosmo 72,1 70,3 52,7 63,1 64,5-5,3 92 7,6 86,0 83,9 54,5 64,2 72,1-5, Dańk. Diament 75,3 68,8 55,1 61,5 65,2-4,7 93 6,7 80,2 88,1 54,7 64,7 71,9-5, Minello F 1 82,3 83,9 49,3 73,6 72,3 2, ,1 93,4 94,6 54,3 75,2 79,4 1, Brasetto F 1 83,1 87,1 66,8 73,0 77,5 7, ,7 99,8 105,1 66,0 77,7 87,2 9, Stanko 80,4 73,0 68,7-1,2 98 1,3 85,2 82,1 70,0-7, Visello F 1 87,3 88,6 80,0 10, ,8 93,3 99,7 82,8 5, Domir 75,5 73,6 56,7 61,0 66,7-3,2 96 7,4 88,9 85,3 59,8 62,6 74,1-3, Gonello F 1 91,0 82,5 78,7 8, ,9 98,8 98,0 84,7 7, Palazzo F 1 94,5 87,3 82,9 13, ,3 99,2 106,8 89,3 11, Dańkowskie Amber 72,9 75,9 59,1 61,5 67,3-2,5 96 7,2 86,2 87,8 59,3 64,7 74,5-3, SU Skaltio F 1 71,7 89,5 65,7 73,8 75,2 5, ,1 87,9 112,5 69,6 79,1 87,3 9, Armand 70,6 75,4 65,0-4,8 93 8,6 87,4 87,4 73,6-4, Horyzo 69,5 75,3 55,1 65,6 66,4-3,5 95 4,9 74,7 89,0 53,0 68,3 71,3-6, SU Drive F 1 86,8 92,7 55,8 73,5 77,2 7, ,2 90,4 98,3 56,9 75,8 80,4 2,7 104 Odmiany wzorcowe zaznaczono pogrubioną czcionką.

4 Tabela 21. Średnie wyniki plonowania odmian żyta ozimego w latach ( % wzorca). Lp. Odmiana Poziom a 1 Poziom a 2 Rok Lata Rok Lata Wzorzec dt z ha 57,3 58,3 69,9 61,8 64,1 77,8 69,9 77,6 75,1 73,8 1 Bosmo Dańk. Diament Minello F Brasetto F Stanko Visello F Domir Gonello F Palazzo F Dańkowskie Amber x x SU Skaltio F x x Armand 93 x x 95 x x 13 Horyzo 95 x x 92 x x 14 SU Drive F x x 104 x x 15 Herakles x x x x x x Liczba doświadczeń

5 Wysokość roślin Wyleganie przed zbiorem Masa tysiąca nasion Dojrzałość woskowa *) Rynchosporioza Rdza brunatna Septorioza liści Tabela 22. Ważniejsze cechy rolnicze odmian i porażenie przez choroby w 2012 r. Choroby Lp. Odmiana Poziom a1 Poziom a2 cm Skala 9 0 g dni Skala 9 0 Skala 9 0 Skala 9 0 Wzorzec 144 6,3 31,6 x 7,3 7,0 7,5 1 Bosmo 155 6,0 32, ,5 7,5 7,6 2 Dańk. Diament 145 6,3 31, ,0 7,1 7,5 3 Minello F ,9 30, ,3 6,9 7,9 4 Brasetto F ,1 32, ,3 6,6 6,8 5 Stanko 142 7,0 31, ,0 6,3 9,0 6 Visello F ,3 32, ,5 7,0 7,5 7 Domir 145 6,4 30, ,2 6,6 7,3 8 Gonello F ,0 33, ,0 5,3 7,5 9 Palazzo F ,5 34, ,5 5,8 7,0 10 Dańk. Amber 149 6,9 31, ,3 7,3 7,3 11 SU Skaltio F ,6 34, ,2 6,4 7,1 12 Armand 143 4,3 31, ,0 6,3 6,8 13 Horyzo 153 5,9 32, ,7 6,9 7,3 14 SU Drive F ,5 32, ,5 6,1 5,8 Wzorzec 132 7,5 33,8 8,2 8,4 8,6 1 Bosmo 142 6,9 34,6 8,2 8,6 8,5 2 Dańk. Diament 129 7,9 33,3 7,7 8,3 8,5 3 Minello F ,5 33,4 8,7 8,4 8,8 4 Brasetto F ,6 33,8 8,3 8,4 8,5 5 Stanko 136 6,3 32,1 7,0 8,3 8,3 6 Visello F ,8 32,9 8,5 7,8 8,5 7 Domir 131 6,6 32,7 7,8 8,8 8,5 8 Gonello F ,8 31,7 8,5 8,0 8,5 9 Palazzo F ,5 35,1 8,5 8,0 8,5 10 Dańk. Amber 132 7,9 32,9 8,0 8,8 8,5 11 SU Skaltio F ,3 35,9 8,3 8,6 8,8 12 Armand 131 7,3 32,3 7,5 8,5 8,5 13 Horyzo 139 7,1 33,7 8,2 8,8 8,5 14 SU Drive F ,5 32,6 9,0 8,4 8,5 Ilość doświadczeń *) Na podstawie Listy Opisowej Odmian COBORU.

6 Poplon żyta ozimego Uprawa poplonów ozimych na zielonkę jest mało popularna, nieraz spotyka się ją w niektórych gospodarstwach hodowlanych, ale są to odmiany chlebowe żyta ozimego, plonujące niżej niż odmiany typowo zielonkowe. SDOO Krzyżewo w sezonie 2011/12 założyła doświadczenie z żytem zielonkawym odmiany PASTAR w celu określenia potencjału plonotwórczego w/w odmiany w warunkach woj. podlaskiego. Warunki prowadzenia doświadczenia: 1. Gleba kompleksu 4, kl. IVb o ph 5, zasobność w P 2 O 5 wysoka, K 2 O i MgO średnia 2. Nawożenie: N 50 kg/ha (wiosną) P 2 O 5 50 kg/ha (jesienią) K 2 O 75 kg/ha (jesienią) 3. Siew w ilości 300 roślin/m 2 (122 kg/ha) 4. Termin zbioru: I początek kłoszenia (07.05) II pełnia kłoszenia (18.05) Tabela 23. Plon zielonki żyta ozimego odmiany PASTAR. Termin zbioru Zawartość suchej masy w plonie (%) zielonej masy Plony (t/ha) suchej masy I (7.05) 13,7 41,9 5,7 II (18.05) 22,1 46,3 10,2 Jak widać z powyższego zestawienia odmiana PASTAR wykazuje duży potencjał plonotwórczy, szczególnie przy zbiorze w fazie pełni kłoszenia. Należy zaznaczyć, że kłoszenie odmiany jest o 3-4 dni wcześniejsze od odmian chlebowych, przez co jest bardziej przydatna do uprawy na zielonkę w poplonach ozimych. Plony ziarna odmiany Pastar są niższe niż odmian chlebowych. W 2012 r. osiągnięto plon ziarna odm. PASTAR wysokości 6,5 t/ha przy średniej wzorca odmian chlebowych 7,8 t/ha, przy czym najplenniejsze odmiany mieszańcowe przekroczyły plon 9 t/ha (np. Palazzo 9,45 t/ha)/

7 Charakterystyka odmian (na podstawie listy opisowej odmian) PASTAR (1980). Odmiana na poplony ozime. Odmian pastewna żyta ozimego, wyróżnia się wczesnymi i wysokimi plonami zielonej i suchej masy, charakteryzuje się szybkim wiosennym wzrostem, umożliwiającym wcześniejsze wypasanie i zbiór zielonki. Dobrze zimuje, odznaczając się wyższą odpornością na pleśń śniegową, daje dobre plony dorodnego ziarna o wysokiej zawartości białka. Zalecana do uprawy na terenie całego kraju. Odmiana wyhodowana w Oddziale Poznańskiej Hodowli Roślin w Antoninach. BOSMO (2001). Odmiana populacyjna. Odporność na rdzę brunatną duża do bardzo dużej, na mączniaka i rdzę źdźbłową dość duża, na septoriozę liści, rynchosporiozę i choroby podstawy źdźbła średnia. Rośliny dość wysokie, o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 ziarn średnia, wyrównanie dość słabe, gęstość w stanie zsypnym przeciętna. Odporność na porastanie ziarna w kłosie i liczba opadania średnie. Zawartość białka dość duża. Lepkość maksymalna kleiku skrobiowego dość mała, końcowa temperatura kleikowania dość niska. Plenność słaba. DAŃKOWSKIE DIAMENT (2005). Odmiana populacyjna. Odporność na rdzę brunatną dość duża, na rdzę źdźbłową, septoriozę liści, rynchosporiozę i choroby podstawy źdźbła średnia, na mączniaka dość mała. Rośliny przeciętnej wysokości, o średniej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania przeciętny. Masa 1000 ziarn, wyrównanie i gęstość w stanie zsypnym średnie. Odporność na porastanie ziarna w kłosie przeciętna, liczba opadania dość duża. Zawartość białka duża. Lepkość maksymalna kleiku skrobiowego przeciętna, końcowa temperatura kleikowania wysoka do bardzo wysokiej. Plenność dość słaba. STANKO (2007). Odmiana populacyjna, przeznaczona do uprawy na ziarno. Plenność dość słaba (na poziomie czołowych odmian populacyjnych). Odporność na rdzę brunatną dość duża, na mączniaka, rdzę źdźbłową i septoriozę liści średnia, na rynchosporiozę i choroby podstawy źdźbła dość mała. Rośliny średniej wysokości i przeciętnej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 ziarn, wyrównanie i gęstość w stanie zsypnym średnie. Odporność na porastanie ziarna w kłosie i liczba opadania przeciętne. Zawartość białka średnia. Lepkość maksymalna kleiku skrobiowego mała, końcowa temperatura kleikowania dość niska. Tolerancja na zakwaszenie gleby średnia. VISELLO F 1 (2007). Odmiana mieszańcowa trójliniowa, przeznaczona do uprawy na ziarno. Plenność bardzo dobra. Odporność na rdzę brunatną bardzo duża, na septoriozę liści, rynchosporiozę i choroby podstawy źdźbła średnia, na

8 mączniaka i rdzę źdźbłową dość mała. Rośliny niskie, o dość małej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 ziarn średnia, wyrównanie dość dobre, gęstość w stanie zsypnym średnia. Odporność na porastanie ziarna w kłosie przeciętna, liczba opadania dość duża. Zawartość białka dość mała. Lepkość maksymalna kleiku skrobiowego bardzo duża, końcowa temperatura kleikowania bardzo wysoka. Tolerancja na zakwaszenie gleby średnia. HERAKLES (2007). Odmiana syntetyczna, przeznaczona do uprawy na ziarno. Plenność przeciętna (na poziomie czołowych odmian populacyjnych). Odporność na mączniaka, septoriozę liści, rynchosporiozę i choroby podstawy źdźbła średnia, na rdzę brunatną i rdzę źdźbłową mała. Rośliny średniej wysokości, o średniej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 ziarn dość mała, wyrównanie średnie, gęstość w stanie zsypnym dość duża. Odporność na porastanie ziarna w kłosie przeciętna, liczba opadania dość duża. Zawartość białka średnia. Lepkość maksymalna kleiku skrobiowego średnia, końcowa temperatura kleikowania wysoka. Tolerancja na zakwaszenie gleby średnia. DOMIR (2008). Odmiana populacyjna, przeznaczona do uprawy na ziarno. Plenność na poziomie czołowych odmian populacyjnych. Odporność na mączniaka, rdzę brunatną, rdzę źdźbłową, septoriozę liści i choroby podstawy źdźbła średnia, na rynchosporiozę dość mała. Rośliny średniej wysokości, o dość dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 ziarn, wyrównanie i gęstość w stanie zsypnym średnie. Odporność na porastanie ziarna w kłosie i liczba opadania dość małe. Zawartość białka średnia. Lepkość maksymalna kleiku skrobiowego mała, końcowa temperatura kleikowania dość niska. Tolerancja na zakwaszenie gleby dość mała. MINELLO F 1 (2008). Odmiana mieszańcowa trójliniowa, przeznaczona do uprawy na ziarno. Plenność bardzo dobra. Odporność na rdzę brunatną bardzo duża, na rynchosporiozę, septoriozę liści i choroby podstawy źdźbła dość duża, na mączniaka, rdzę źdźbłową średnia. Rośliny dość niskie, o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 ziarn dość mała, wyrównanie dość słabe, gęstość w stanie zsypnym średnia. Odporność na porastanie ziarna w kłosie przeciętna. Liczba opadania dość duża. Zawartość białka mała. Lepkość maksymalna kleiku skrobiowego bardzo duża, końcowa temperatura kleikowania dość wysoka. Tolerancja na zakwaszenie gleby średnia. BRASETTO F 1 (2009). Odmiana mieszańcowa trójkomponentowa, przeznaczona do uprawy na ziarno. Plenność bardzo dobra. Odporność na mączniaka, rdzę źdźbłową, septoriozę liści i choroby podstawy źdźbła dość duża, na rdzę brunatną i rynchosporiozę średnia. Rośliny dość niskie, o dość dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren dość duża, wyrównanie i gęstość w stanie zsypnym średnie. Odporność na porastanie ziarna w kłosie i liczba opadania przeciętne. Zawartość białka mała.

9 Lepkość maksymalna kleiku skrobiowego bardzo duża, końcowa temperatura kleikowania wysoka do bardzo wysokiej. Tolerancja na zakwaszenie gleby średnia. PALAZZO F 1 (2009). Odmiana mieszańcowa trójkomponentowa, przeznaczona do uprawy na ziarno. Plenność bardzo dobra. dporność na mączniaka i septoriozę liści dość duża, na rdzę brunatną, rynchosporiozę i choroby podstawy źdźbła średnia, na rdzę źdźbłową dość mała. Rośliny dość niskie, o dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren, wyrównanie i gęstość w stanie zsypnym średnie. Odporność na porastanie ziarna w kłosie i liczba opadania przeciętne. Zawartość białka mała do bardzo małej. Lepkość maksymalna kleiku skrobiowego bardzo duża, końcowa temperatura kleikowania wysoka. Tolerancja na zakwaszenie gleby średnia. GONELLO F 1 (2009). Odmiana mieszańcowa trójkomponentowa, przeznaczona do uprawy na ziarno. Plenność bardzo dobra. Odporność na mączniaka, septoriozę liści i choroby podstawy źdźbła dość duża, na rdzę brunatną i rynchosporiozę średnia, na rdzę źdźbłową dość mała. Rośliny niskie, o średniej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren średnia, wyrównanie dość słabe, gęstość w stanie zsypnym dość duża. Odporność na porastanie ziarna w kłosie przeciętna, liczba opadania duża. Zawartość białka mała do bardzo małej. Lepkość maksymalna kleiku skrobiowego bardzo duża, końcowa temperatura kleikowania bardzo wysoka. Tolerancja na zakwaszenie gleby średnia. DAŃKOWSKIE AMBER (2010). Odmiana populacyjna, przeznaczona do uprawy na ziarno. Plenność na poziomie czołowych odmian populacyjnych. Odporność na rdzę źdźbłową i choroby podstawy źdźbła dość duża, na mączniaka prawdziwego, rdzę brunatną, septoriozę liści i rynchosporiozę średnia. Rośliny średniej wysokości, o dużej do bardzo dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren średnia, wyrównanie dość słabe, gęstość w stanie zsypnym średnia. Odporność na porastanie ziarna w kłosie przeciętna, liczba opadania dość mała. Zawartość białka duża. Lepkość maksymalna kleiku skrobiowego dość duża, końcowa temperatura kleikowania wysoka. Tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna. SU SKALTIO F 1 (2010). Odmiana mieszańcowa trójkomponentowa, przeznaczona do uprawy na ziarno. Plenność bardzo dobra. Odporność na septoriozę liści dość duża, na rdzę brunatną, rdzę źdźbłową, rynchosporiozę i choroby podstawy źdźbła średnia, na mączniaka prawdziwego mała. Rośliny średniej wysokości, o małej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren duża, wyrównanie dobre, gęstość w stanie zsypnym dość mała. Odporność na porastanie ziarna w kłosie i liczba opadania dość małe. Zawartość białka średnia. Lepkość maksymalna kleiku skrobiowego dość duża, końcowa temperatura kleikowania wysoka. Tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna.

10 ARMAND (2011). Odmiana populacyjna, przeznaczona do uprawy na ziarno. Plenność na poziomie czołowych odmian populacyjnych. Odporność na choroby podstawy źdźbła dość duża, na mączniaka prawdziwego, rdzę brunatną, rdzę źdźbłową, septoriozę liści i rynchosporiozę średnia, na pleśń śniegową dość mała. Rośliny średniej wysokości, o dość dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren i wyrównanie średnie, gęstość w stanie zsypnym przeciętna. Odporność na porastanie ziarna w kłosie średnia, liczba opadania oraz zawartość białka dość duże. Lepkość maksymalna kleiku skrobiowego dość duża, końcowa temperatura kleikowania bardzo wysoka. Tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna. HORYZO (2011). Odmiana populacyjna, przeznaczona do uprawy na ziarno. Plenność na poziomie czołowych odmian populacyjnych. Odporność na mączniaka prawdziwego i rdzę brunatną dość duża, na rdzę źdźbłową, septoriozę liści, rynchosporiozę i choroby podstawy źdźbła średnia, na pleśń śniegową dość mała. Rośliny średniej wysokości, o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren duża, wyrównanie dość dobre, gęstość w stanie zsypnym przeciętna. Odporność na porastanie ziarna w kłosie, liczba opadania oraz zawartość białka średnie. Lepkość maksymalna kleiku skrobiowego średnia, końcowa temperatura kleikowania dość wysoka. Tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna. SU DRIVE (2011). Odmiana mieszańcowa trójkomponentowa, przeznaczona do uprawy na ziarno. Plenność bardzo dobra. Odporność na septoriozę liści, rynchosporiozę i pleśń śniegową dość duża, na rdzę źdźbłową i choroby podstawy źdźbła średnia, na mączniaka prawdziwego i rdzę brunatną dość mała. Rośliny dość niskie, o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren dość duża, wyrównanie dość dobre, gęstość w stanie zsypnym przeciętna. Odporność na porastanie ziarna w kłosie i liczba opadania średnie. Zawartość białka mała do bardzo małej. Lepkość maksymalna kleiku skrobiowego średnia, końcowa temperatura kleikowania wysoka. Tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna.