RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 199366 (21) Numer zgłoszenia: 346402 (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22) Data zgłoszenia: 18.08.1999 (86) Data i numer zgłoszenia międzynarodowego: 18.08.1999, PCT/EP99/06096 (87) Data i numer publikacji zgłoszenia międzynarodowego: 02.03.2000, WO00/10524 PCT Gazette nr 09/00 (51) Int.Cl. A61K 8/25 (2006.01) A61K 8/40 (2006.01) A61Q 5/12 (2006.01) (54) Kompozycja kondycjonująca włosy zawierająca związek silikonowy i sposób kondycjonowania włosów (30) Pierwszeństwo: 21.08.1998,US,09/138,229 20.07.1999,US,09/357,454 (73) Uprawniony z patentu: UNILEVER NV,Rotterdam,NL (43) Zgłoszenie ogłoszono: 11.02.2002 BUP 04/02 (72) Twórca(y) wynalazku: Daniel Raymond Pyles,Chicago,US (45) O udzieleniu patentu ogłoszono: 30.09.2008 WUP 09/08 (74) Pełnomocnik: Jolanta Hawrylak, PATPOL Sp. z o.o. (57) Przedstawiono kompozycję kondycjonującą włosy zawierającą: (a) związek silikonowy mający co najmniej jedno czwartorzędowe ugrupowanie amoniowe; i (b) wodny nośnik; która ponadto zawiera etoksylowany monoalkilowy czwartorzędowy związek amoniowy wybrany z grupy składającej się z chlorku PEG-2 olealmoniowego, chlorku PEG-2 kokomoniowego, chlorku PEG-15 kokomoniowego, chlorku PEG-15 stearmoniowego i chlorku PEG-2 łojomoniowego, oraz jej zastosowanie w sposobie kondycjonowania włosów obejmującym: (1) zmoczenie włosów wodą; (2) nakładanie na nie skutecznej ilości kompozycji kondycjonujące; (3) wcieranie kompozycji we włosy rękoma lub przyborem takim jak grzebień; i (4) spłukiwanie włosów wodą. PL 199366 B1
2 PL 199 366 B1 Opis wynalazku Przedmiotem wynalazku są kompozycje kondycjonujące włosy i sposób traktowania włosów dający włosom polepszone kondycjonowanie. Kompozycja kondycjonująca może być stosowana na włosy w postaci wodnego roztworu lub sprayu, kompozycji kondycjonującej, farby do włosów lub innego podobnego produktu do traktowania włosów, dla poprawy ich właściwości zarówno w stanie mokrym jak i suchym. Niniejszy wynalazek dotyczy nowej kompozycji kondycjonującej która jest akceptowana pod względem estetycznym przez konsumentów, poprawia czesanie włosów na mokro i na sucho, a także pozostawia suche włosy w dobrym stanie pod względem kosmetycznym i fizycznym, włączając w to, w szczególności czesanie na sucho i chwyt, mniejsze powlekanie włosów, zdolność układania, grubość, stan końcówek włosów oraz ułożenie fryzury. Skuteczne przezroczyste kompozycje kondycjonujące są trudne do skomponowania, ponieważ często związki kondycjonujące stosowane w przezroczystych kompozycjach kondycjonujących mają względnie dużą rozpuszczalność w wodzie i są zbyt łatwo spłukiwane z włosów. Ludzie komponujący przezroczyste kompozycje kondycjonujące starają się unikać tych problemów przez rozpuszczanie nierozpuszczalnych w wodzie składników, takich jak dialkilowe czwartorzędowe związki amoniowe i dimetikon, ale takie kompozycje ponieważ są silnie rozpuszczone także nie są wystarczająco skuteczne. Zatem wynalazcy dalej poszukują takich kompozycji zawierających związek kondycjonujacy, które byłyby kompozycjami przezroczystymi a jednocześnie nie nazbyt łatwo ulegały spłukaniu z włosów. W wynalazku wykorzystano rozpuszczalne w wodzie składniki które nieoczekiwanie nie są łatwo wypłukiwane z włosów, przyłączają się do włosów i kondycjonują je, dostarczając polepszonego kondycjonowania. Kompozycje kondycjonujące, tak jak spłukiwane emulsje typu śmietanki, są dobrze znane w stanie techniki dla nadawania poprawy czesania włosów na mokro i na sucho. Takie kompozycje kondycjonujące zazwyczaj są wodnymi emulsjami zawierającymi kationowy czwartorzędowy związek amoniowy jako główny środek kondycjonujacy. Wcześniejsze patenty opisują czwartorzędowe związki amoniowe zarówno jako materiał polimeryczny o wielu czwartorzędowych atomach azotu w cząsteczce, jak też jako cząsteczkę mającą, co najmniej jeden długi łańcuch węglowy i średnio jeden czwartorzędowy atom azotu w cząsteczce. Wcześniejsze patenty opisują kompozycje do kondycjonowania włosów jako zawierające związki zawierające krzem, podstawione amidy i amidy, niejonowe środki powierzchniowo czynne, alkohole i estry o długim łańcuchu węglowym oraz inne składniki stosowane dla ułatwienia wytwarzania kompozycji i dla poprawy ich atrakcyjnego dla konsumenta wyglądu. Na przykład, Cell i in. w patencie USA nr US-3993744 ujawnili że kationowe związki, tak jak czwartorzędowe związki amoniowe i silikony, mogą być łączone z perfluorowanymi związkami dla wytworzenia kompozycji do traktowania włosów. Silikony ujawnione przez Cella i in., są niejonowymi środkami powierzchniowo czynnymi podobnymi do polioksyetylenopolisiloksanów, które przeciwnie są w wodzie rozpuszczalne lub dają się dyspergować. Matravers w patencie USA nr US-4725433 ujawnia przezroczyste kompozycje kondycjonujące zawierające wodną mieszankę polimerycznej czwartorzędowej soli amoniowej, etoksylowanego alkoholu laurylowego, etoksylowanego cholesterolu i hydroksyetylocelulozy. Ben Janchitraponjev w patencie USA nr US-4954335 ujawnia przezroczyste kompozycje kondycjonujące zawierające czwartorzędowy związek amoniowy, amidoaminę, lotny środek kondycjonujący i nadający rozpuszczalność niejonowy środek powierzchniowo czynny. Nachtigal i in., w patencie USA nr US-4275055 ujawniają perłową kompozycję do kondycjonowania włosów zawierającą czwartorzędowaną trzeciorzędową amidoaminę, czwartorzędowy związek amoniowy i ewentualnie trzeciorzędową aminę, tj. stearamidoetylodietyloaminę. Kompozycja Nachtigal'a i in. ma na celu uzyskanie stabilnego perłowego efektu i ani nie zawiera związku silikonowego mającego co najmniej jedno czwartorzędowe ugrupowanie amoniowe ani nie jest przezroczystą kompozycją kondycjonującą. Wagman i in., w patencie USA nr US-4777037 ujawnili kompozycję do kondycjonowania włosów zawierającą polidimetylocyklosiloksan, środek kondycjonujący zawierający czwartorzędowy atom azotu z dwoma długimi alkilowymi łańcuchami o dwunastu do osiemnastu atomach węgla i dwoma krótkimi alkilowymi łańcuchami o jednym lub dwóch atomach węgla, długo łańcuchowy alkohol tłuszczowy i trzeciorzędową amidoaminę.
PL 199 366 B1 3 Ziemelis i in., w patencie USA nr US-4597964 ujawniają kationowy poliorganosiloksan który przyłącza się do białkowych substratów. Ujawnione kationowe organosiloksany dają się emulgować i są stosowane do traktowania włosów. Janchitraponjev i in., w patencie USA US-5328685 ujawnia sposób dający włosom polepszone kondycjonowanie, obejmujący traktowanie włosów przezroczystą kompozycją kondycjonującą zawierającą określone sole amidoaminowe. Jak to zostanie szerzej przedstawione poniżej, kompozycja kondycjonująca według wynalazku zawierająca związek silikonowy mający co najmniej jedno czwartorzędowe ugrupowanie amoniowe i etoksylowany monoalkilowy czwartorzędowy związek amoniowy daje polepszone kondycjonowanie przy stosowaniu na ludzkich włosach. Zatem kondycję traktowanych włosów poprawia się sposobem polegającym na kontaktowaniu traktowanych włosów z wodną kompozycją kondycjonującą zawierającą związek silikonowy mający co najmniej jedno czwartorzędowe ugrupowanie amoniowe i etoksylowany monoalkilowy czwartorzędowy związek amoniowy. Kompozycja według wynalazku może być nakładana na włosy z wodnego nośnika w pokojowej temperaturze i pozostawiana w kontakcie z włosami przez względnie krótki okres czasu, dla zapewnienia kondycjonowania. W konsekwencji sposób i kompozycja według wynalazku kondycjonują włosy dając im większą podatność na układanie (układalność) i przyjemny estetyczny wygląd. W skrócie, wynalazek dotyczy kompozycji i sposobu traktowania włosów. Bardziej dokładnie, wynalazek dotyczy sposobu traktowania włosów, w którym włosy kondycjonuje się przez kontaktowanie włosów z kompozycją zawierającą związek silikonowy mający co najmniej jedno czwartorzędowe ugrupowanie amoniowe i etoksylowany monoalkilowy czwartorzędowy związek amoniowy. Łatwa do stosowania kompozycja ma estetyczny, przyjemny dla konsumenta wygląd, daje doskonałe kondycjonowanie mokrym i suchym włosom oraz łatwo spłukuje się z włosów. Niespodziewanie i nieoczekiwanie włosy traktowane przezroczystą kompozycją kondycjonującą według wynalazku również wykazują polepszone właściwości fizyczne i kosmetyczne, takie jak chwyt na sucho i na mokro, mniejsze powlekanie włosów, gęstość, ogólne kondycjonowanie, podatność na układanie i grubość. Zatem w pierwszym aspekcie wynalazek dotyczy kompozycji kondycjonującej, która kondycjonuje włosy i daje im polepszone fizyczne i kosmetyczne właściwości. Przezroczysta kompozycja kondycjonująca jest przeświecająca do półprzeźroczystej, dla zwiększenia jej akceptacji przez konsumenta, jest łatwa do stosowania i spłukiwania z włosów, oraz pozostawia na włosach ilość środka kondycjonującego wystarczającą dla ich kondycjonowania. Przedmiotem wynalazku jest kompozycja kondycjonująca włosy zawierająca: (a) związek silikonowy mający co najmniej jedno czwartorzędowe ugrupowanie amoniowe; i (b) wodny nośnik; charakteryzująca się tym, że ponadto zawiera etoksylowany monoalkilowy czwartorzędowy związek amoniowy wybrany z grupy składającej się z: chlorku PEG-2 olealmoniowego, chlorku PEG-2 kokomoniowego, chlorku PEG-15 kokomoniowego, chlorku PEG-15 stearmoniowego i chlorku PEG-2 łojomoniowego. Korzystnie związkiem silikonowym mającym co najmniej jedno czwartorzędowe ugrupowanie amoniowe jest kationowy organosiloksan o wzorze ogólnym: gdzie R oznacza grupę alkilową mającą 1 do 22 atomów węgla, a m oznacza liczbę całkowitą od 5 do 30, albo polimer silikonowy mający doczepione co najmniej jedno czwartorzędowe ugrupowa-
4 PL 199 366 B1 nie amoniowe, albo ich mieszaniną; a zwłaszcza związkiem silikonowym mającym co najmniej jedno czwartorzędowe ugrupowanie amoniowe jest QUATERNIUM-80. Korzystnie kompozycja według wynalazku ponadto zawiera czwartorzędowy związek amoniowy, który jest rozpuszczalny w wodzie i ma jedną lub dwie długołańcuchowe grupy alkilowe mające od 8 do 18 atomów węgla, przy czym te długołańcuchowe grupy alkilowe mają eterowe połączenia lub inne połączenia nadające rozpuszczalność w wodzie, a pozostałe dwa do trzech podstawników czwartorzędowego atomu azotu czwartorzędowego związku amoniowego mogą być wodorem, lub benzylem, lub krótkołańcuchową grupą alkilową lub hydroksyalkilową, taką jak metyl, etyl, hydroksymetyl lub hydroksyetyl; albo ich mieszaninami, zarówno takich samych jak i innych ugrupowań. Korzystnie kompozycja według wynalazku jest przezroczysta. W innym korzystnym wykonaniu kompozycja według wynalazku ponadto zawiera składniki wybrane z grupy składającej się ze środków zwilżających, nieorganicznych soli, środków zapachowych, barwników, barwników do włosów, stabilizatorów piany, konserwantów, środków zmiękczających wodę, kwasów, zasad i buforów. Także korzystnie kompozycja ponadto zawiera zagęszczacz wybrany z grupy składającej się z metylocelulozy, hydroksybutylometylocelulozy, hydroksypropylocelulozy, hydroksypropylometylocelulozy, hydroksyetyloetylocelulozy, hydroksyetylocelulozy, amidu kwasu di(uwodorniony łojo)ftalowego, sieciowanego kopolimeru bezwodnik maleinowy - eter metylowinylowy, żywicy guar, gumy ksantanowej i gumy arabskiej. W innym korzystnym wykonaniu kompozycja ponadto zawiera organiczne rozpuszczalniki wybrane z grupy składającej się z alkoholu etylowego, alkoholu izopropylowego, 2-butoksyetanolu, monoetyloeter etylenoglikolu, monoetyloeter lub monometyloeter propylenoglikolodietylenoglikolu, i ich mieszanin. W korzystnym wykonaniu wynalazku komponent (a) występuje w ilości 0,1% do 3% wagowych a komponent (b) w ilości 0,2% do 6% wagowych; a zwłaszcza komponent (a) występuje w ilości 0,25% do 1% wagowego, a komponent (b) w ilości 0,5% do 2% wagowych. Dalszym przedmiotem wynalazku jest sposób kondycjonowania włosów obejmujący (1) zmoczenie włosów wodą; (2) nakładanie na nie skutecznej ilości kompozycji kondycjonującej; (3) wcieranie kompozycji we włosy rękoma lub przyborem takim jak grzebień; i (4) spłukiwanie włosów wodą, charakteryzujący się tym, że stosuje się kompozycję kondycjonującą jak wyżej określona. Sposób traktowania włosów kompozycją kondycjonującą ma na celu poprawę kondycji włosów. Sposób traktowania włosów polega na kontaktowaniu włosów z przezroczystą kompozycją kondycjonującą a następnie suszeniu włosów, dla ich kondycjonowania i nadania im polepszonych właściwości fizycznych i kosmetycznych. Sposób traktowania włosów ma na celu uzyskanie dobrze kondycjonowanych włosów przez kontaktowanie włosów z kompozycją kondycjonującą zawierającą związek silikonowy mający co najmniej jedno czwartorzędowe ugrupowanie amoniowe i etoksylowany monoalkilowy czwartorzędowy związek amoniowy. Nowa i polepszona kompozycja kondycjonująca jest zdolna do kondycjonowania włosów i nadawania polepszonych fizycznych, kosmetycznych i estetycznych właściwości zarówno włosom normalnym jak i włosom odbarwionym, matowym, rozjaśnionym lub innym, w znacznym stopniu zniszczonym włosom. Sposób traktowania włosów ma na celu uzyskanie dobrze kondycjonowanych włosów o przyjemnych pod względem estetycznym fizycznych właściwościach, przez kontaktowanie włosów z wodnym sprayem lub roztworem do traktowania włosów, bez ogrzewania, zarówno ze spłukiwaniem jak i bez spłukiwania. Szczegółowy opis korzystnych wykonań wynalazku Kompozycja kondycjonująca według wynalazku zawiera: kompozycję kondycjonującą zawierającą związek silikonowy mający co najmniej jedno czwartorzędowe ugrupowanie amoniowe i etoksylowany monoalkilowy czwartorzędowy związek amoniowy. Łatwa do stosowania kompozycja kondycjonująca daje doskonałe właściwości czesania włosów na mokro i na sucho, a włosy wykazują polepszone fizyczne i kosmetyczne właściwości, takie jak połysk, gęstość, miękkość, podatność na układanie, grubość i mniejsze powlekanie włosów.
PL 199 366 B1 5 Związek silikonowy mający co najmniej jedno czwartorzędowe ugrupowanie amoniowe w kompozycji kondycjonującej według wynalazku jest kationowym organosiloksanem o wzorze ogólnym: w którym R oznacza grupę alkilową mającą 1 do 22 atomów węgla, m oznacza liczbę od 5 do 50 a X oznacza anion nadający rozpuszczalność; lub bardziej dokładnie związkiem o wzorze: w którym R oznacza grupę alkilową mającą 1 do około 22 atomów węgla a m oznacza liczbę całkowitą od 5 do 30, albo polimer silikonowy mający co najmniej jedno przyczepione czwartorzędowe ugrupowanie amoniowe, albo ich mieszaninę. Związek silikonowy mający co najmniej jedno czwartorzędowe ugrupowanie amoniowe stosowany w kompozycjach według wynalazku może być w wodzie rozpuszczalny lub ulegać dyspersji. Fachowiec mógłby określić że taki związek jest rozpuszczalny w wodzie przez zmieszanie go z wodą i otrzymanie przezroczystego roztworu. Fachowiec mógłby określić że taki związek ulega dyspersji w wodzie przez zmieszanie go z wodą i otrzymanie mętnej, ale jednorodnej mieszaniny. Jeżeli po zmieszaniu związku silikonowego z wodą otrzyma się dwie warstwy to silikonowy związek jest nierozpuszczalny w wodzie i nie jest odpowiedni dla kompozycji według wynalazku. Przykładem rozpuszczalnego lub ulegającego dyspersji w wodzie związku silikonowego mającego co najmniej jedno czwartorzędowe ugrupowanie amoniowe jest związek przedstawiony wzorem ogólnym IV na kolumnie 9 i 10 patentu USA nr US-5328685 udzielonego 12 lipca 1994. Związek silikonowy mający co najmniej jedno czwartorzędowe ugrupowanie amoniowe, taki jak związek przedstawiony wzorem IV w patencie USA nr US-5328685 wykazuje właściwości silikonu i czwartorzędowego związku oraz zapewnia kondycjonowanie włosom. Specyficznym przykładem związku silikonowego o wzorze ogólnym IV według patentu USA nr US-5328685, który jest użyteczny w kompozycji i sposobie według wynalazku jest związek oznaczony w słowniku CTFA jako quaternium-80, dostępny handlowo pod znakiem towarowym AIL-QUAT 3270 i ABILQUAT 3272 z firmy Goldschmidt Chemical Corporation, Hopewell, Va o budowie przedstawionej wzorem IV według patentu USA nr US-5328685. Inne związki silikonowe mające co najmniej jedno czwartorzędowe ugrupowanie amoniowe, które mogą być stosowane w kompozycjach według wynalazku ujawniono w patencie USA nr US-50 98 979. Ujawnione tam związki silikonowe są polimerami o szkielecie silikonowym z co najmniej jednym czwartorzędowym ugrupowaniem amoniowym jako grupą przyłączoną. Czwartorzędowym ugrupowaniem amoniowym może być grupa alkiloamidowa lub imidazolinowa. W szczególności, do kompozycji według wynalazku mogą być wprowadzane związki silikonowe ujawnione przez O'Lenick Jr. w patencie USA nr US-5098979 wzorem (XII). Związki silikonowe przedstawione wzorem (XII) według O'Lenick'a Jr., patent USA nr US- 5098979 są handlowo dostępne z firmy Siltech Inc., Norcross, Ga pod znakiem towarowym SILQUAT. Szczególnymi związkami o wzorze (XII) są SILQUAT Q-100, SILQUAT Q-200 i SILQUAT Q-300 oraz Silquat 400. Te silquaty ulegają dyspersji w wodzie i z małą ilością etoksylowanego monoalkilowego czwartorzędowego związku amoniowego dają przezroczystą kompozycję kondycjonującą. Związki silikonowe SILQUAT różnią się głównie ilością moli grup etoksylowanych i/lub propoksylowanych wy-
6 PL 199 366 B1 stępujących w związku. SILQUAT Q-50 nie ulega dyspersji w wodzie, gdy ma niewiele moli grup etoksylowanych i/lub propoksylowanych w porównaniu z innymi związkami silikonowymi SILQUAT, zatem dla otrzymania przezroczystej kompozycji kondycjonujące j potrzebna jest większa ilość czynników sprzęgających (nadających rozpuszczalność). Ta duża rozpuszczalność często umożliwia stosowanie nierozpuszczalnych w wodzie składników, jak SILQUAT Q-50, nieskutecznych w przezroczystych kompozycjach kondycjonujących. Związek silikonowy mający, co najmniej jedno czwartorzędowe ugrupowanie amoniowe dla kompozycji według wynalazku opisano w patencie USA nr US-5328685 udzielonym 12 lipca 1994. Etoksylowany monoalkilowy czwartorzędowy związek amoniowy w kompozycji według wynalazku może mieć od około 1 do około 50 moli etoksylowania, albo korzystnie około 0,5 do około 20 moli etoksylowania. Przykładami etoksylowanych monoalkilowych czwartorzędowych związków amoniowych są: chlorek PEG-2 olealmoniowy; chlorek PEG-2 kokomoniowy; chlorek PEG-15 kokomoniowy; chlorek PEG-15 staermoniowy; chlorek PEG-2 łojomoniowy, i im podobne. Obok wyżej opisanych istotnych składników, inne pospolite kosmetyczne składniki i substancje pomocnicze mogą być dodawane do kompozycji kondycjonujących razem z istotnymi składnikami, jeżeli tylko zasadowe właściwości kompozycji i zdolność do kondycjonowania włosów nie zostaną przez to umniejszone. Takie ewentualne składniki obejmują, ale nie są do nich ograniczone, środki zwilżające, środki zmiękczające skórę, nawilżające, sole nieorganiczne, środki zapachowe, barwniki, barwniki do włosów, hydrotropy, stabilizatory piany, konserwanty, środki zmiękczające wodę, kwasy, zasady, bufory, i im podobne. Składniki ewentualne zazwyczaj występują w % wagowych w ilości poniżej około 2% każdy, i od około 5% do około 10% wagowych całej kompozycji. Inne ewentualne składniki mogą być wprowadzane do kompozycji kondycjonujących dla zwiększenia zdolności kompozycji do kondycjonowania włosów. Na przykład, do kompozycji kondycjonującej mogą być włączane inne czwartorzędowe związki amoniowe. Czwartorzędowe związki amoniowe użyteczne w kompozycjach według wynalazku korzystnie są rozpuszczalnymi w wodzie czwartorzędowymi związkami amoniowymi mającymi jedną lub dwie długołańcuchowe grupy alkilowe zawierające od około 8 do około 18 atomów węgla. Długołańcuchowe grupy alkilowe są również włączane, obok lub jako podstawnik, atomów węgla i wodoru, połączeń eterowych lub podobnych połączeń nadających rozpuszczalność w wodzie. Pozostałe dwa lub trzy podstawniki czwartorzędowego azotu w czwartorzędowym związku amoniowym mogą być wodorem, lub benzylem, lub krótkołańcuchową grupą alkilową lub hydroksyalkilową, taką jak metyl, etyl, hydroksymetyl lub grupy hydroksyetylowe, albo ich mieszaniną, zarówno takich samych jak i różnych ugrupowań. Jednak rozpuszczalne w oleju, ulegające dyspersji w wodzie czwartorzędowe związki amoniowe, zarówno same jak i w połączeniach z rozpuszczalnymi w wodzie czwartorzędowymi związkami amoniowymi, również mogą być stosowane w kompozycjach według wynalazku. Ewentualnym czwartorzędowym związkiem amoniowym jest chlorek dicetylodimoniowy, dostępny handlowo z firmy Sherex Chemical Co., Dublin, Ohio, pod znakiem towarowym ADOGEN 432-ET. Inne użyteczne czwartorzędowe związki amoniowe obejmują chlorek laurylotrimetyloamoniowy, chlorek stearylotri(2-hydroksyetylo)amoniowy, chlorek laurylodimetylobenzyloamoniowy, chlorek oleilodimetylobenzyloamoniowy, chlorek dilaurylodimetyloamoniowy, chlorek cetylodimetylobenzyloamoniowy, chlorek dicetylodimetyloamoniowy, chlorek laurylopirydyniowy i chlorek cetylopirydyniowy. W kompozycjach kondycjonujących według wynalazku można również stosować czwartorzędowe związki amoniowe na bazie czwartorzędowanych białek, takie jak czwartorzędowane białka na bazie pszenicy sprzedawane pod znakiem towarowym MACKPRO WLW, dostępne z firmy The Mclntyre Group, University Park 111. Dla poprawy estetycznego wyglądu kompozycji i ułatwienia stosowania kompozycji na włosy ewentualnie również zagęszczacze mogą być wprowadzane do przezroczystych lub nieprzezroczystych kompozycji kondycjonujących. Korzystne są niejonowe zagęszczacze w ilości 0% do około 3% wagowych. Przykładami zagęszczaczy są metyloceluloza, hydroksybutylometyloceluloza, hydroksypropyloceluloza, hydroksypropylometyloceluloza, hydroksyetyloetyloceluloza i hydroksyetyloceluloza, amid kwasu di(uwodorniony łojo)ftalowego, sieciowany kopolimer bezwodnik maleinowy - eter metylowinylowy, żywica guar, guma ksantanowa i guma arabska.
PL 199 366 B1 7 Nośnikiem kompozycji kondycjonujących jest głównie woda, ale organiczne rozpuszczalniki również mogą być wprowadzane dla ułatwienia wytwarzania kompozycji albo dla nadawania im właściwości estetycznych, takich jak regulowanie lepkości. Odpowiednie rozpuszczalniki obejmują niższe alkohole, jak alkohol etylowy i izopropylowy; etery glikolu, jak 2-butoksyetanol, monoetyloeter etylenoglikolu, monoetyloeter lub monometyloeter propylenoglikolu i dietylenoglikolu, albo ich mieszaniny. Niewodne rozpuszczalniki mogą występować w kompozycji kondycjonującej według wynalazku w ilości około 1% do około 50%, a w szczególności około 5% do około 25% wagowych całej wagi nośnika w kompozycji. Kompozycja według wynalazku jest kompozycją, która jest stabilna fazowo, albo jej składniki nie ulegają rozwarstwieniu w temperaturze około 25 C przez nieokreślony okres czasu. Na przykład, kompozycja kondycjonująca według wynalazku wykazuje odpowiednią stabilność fazową a jej składniki nie ulegają rozdzielaniu w temperaturach normalnie występujących podczas handlowego przechowywania i sprzedaży produktu i pozostają nieuszkodzone przez okres jednego roku lub dłużej. Traktowanie włosów kompozycjami według wynalazku prowadzi się przez kondycjonowanie włosów tj., (1) moczenie włosów wodą (albo rozpoczynanie procesu od już wilgotnych włosów które zostały umyte szamponem), (2) nakładanie skutecznej ilości kompozycji kondycjonującej według wynalazku, (3) pocieranie włosów rękoma lub nakładanie przyborem, takim jak grzebień, i (4) spłukiwanie włosów wodą. Przezroczysta lepka kompozycja ma polepszony wygląd w porównaniu do obecnie dostępnych kompozycji kondycjonujących typu emulsji. Przezroczysta kompozycja kondycjonująca nanosi związki kondycjonujące na włosy w ilości wystarczającej dla ich kondycjonowania. Wcześniej, przezroczyste kompozycje kondycjonujące często niedostatecznie kondycjonowały włosy ponieważ przezroczystość osiągano przez stosowanie składników rozpuszczalnych w wodzie, w tym związków kondycjonujących, które były łatwo spłukiwane z włosów, albo stosowano nierozpuszczalne w wodzie składniki którym nadawano silne właściwości ułatwiające rozpuszczanie i dlatego były łatwo wypłukiwane z włosów i nieskuteczne. Kompozycja według wynalazku jest zarówno przezroczysta, co ceni konsument, jak i ma dobre działanie kondycjonujące. Bardziej dokładnie kompozycje według wynalazku wykorzystują składniki rozpuszczalne w wodzie o których należałoby przypuszczać że będą łatwo spłukiwane z włosów, ale nieoczekiwanie stwierdzono że kompozycje według wynalazku są skuteczne jako środki kondycjonujące. Przezroczyste kompozycje kondycjonujące według wynalazku są wytwarzane znanymi w tej dziedzinie metodami. Wyjściowe materiały do wytwarzania kompozycji są albo znane albo mogą być wytworzone znanymi metodami. Opis wytwarzania kompozycji według wynalazku: etap 1: do odpowiedniego zbiornika wprowadza się rozpuszczalnik nośnikowy wodę; etap 2: rozpoczyna się wolne mieszanie; etap 3: dysperguje się hydroksyetylocelulozę do zupełnego rozpuszczenia; etap 4: zbiornik ogrzewa się do 48,9-51,7 C (120-125 F); etap 5: wyłącza się ogrzewanie chłodząc zbiornik do 37,8-43,3 C (100-110 F); etap 6: do zbiornika dodaje się chlorek PEG-2-oleiloamoniowy, i miesza do jednorodności; etap 7: do zbiornika dodaje się ciekły kwas cytrynowy, 50% składnika aktywnego; etap 8: dodaje się Quaternium-80 i miesza do jednorodności. Inne ewentualne składniki mogą być dodawane, jeżeli tylko nie mają szkodliwego wpływu na przezroczystość i działanie kondycjonujące kompozycji według wynalazku. Zatem sposób i kompozycja według wynalazku mają działanie kondycjonujące takie samo lub lepsze niż obecnie znane przezroczyste kompozycje kondycjonujące, a także takie samo lub lepsze niż obecnie znane kondycjonujące kompozycje emulsyjne. Jest to zarówno nieoczekiwane jak i nieoczywiste, że wodne kompozycje według wynalazku są pożądanymi przez konsumentów przezroczystymi kompozycjami, utrzymującymi stabilność produktu w długim czasie przechowywania, i dają traktowanym włosom tak doskonałe kondycjonowanie. Przezroczyste kompozycje według wynalazku wystarczająco powlekają włosy środkami kondycjonującymi a również są łatwe do spłukania. Ponadto sposób według wynalazku dostarcza dalszych korzyści ponieważ nie pozostawia włosów lepkimi i kleistymi; nie tworzy się skorupa, zatem włosy są łatwe do rozczesywania, i zapewnia podatność na układanie i utrzymywanie fryzury grubym włosom. Ponadto po traktowaniu włosów kompozycją według wynalazku włosy wyglądają naturalnie i są pogrubione, mają masę, są miękkie, błysz-
8 PL 199 366 B1 czące, są podatne do układania i łatwe w rozczesywaniu. Te korzystne efekty można osiągnąć przez stosowanie kompozycji wodnego sprayu lub wodnego roztworu. T a b e l a 1: Składy kompozycji Składnik (jako taki) A B dejonizowana woda q.s. q.s. Hydroksyetyloceluloza 1,3 - chlorek PEG-2 olealmoniowy i glikol propylenowy 2,5 2,5 chlorek cetrimoniowy 2 - Quaternium-80 2 2 EDTA dwusodowy 0,1 - Kathon CG 1 0,05 - Hydantoina DMDM 0,1 - benzofenon-4 0,05 - środek zapachowy 0,4 - Polysorbate-20 0,4 - ciekły kwas cytrynowy, 50% 0,065 0,065 1 Rohm & Haas T a b e l a 2: Test czesania na mokro Instron i badania nad elektryzowaniem włosów Składnik C D E stan tech. F stan tech. dejonizowana woda q.s q.s. hydroksyetyloceluloza 1 1,3 stearamidopropylodimetylo-amina - 0,75 chlorek PEG-2 olealomoniowy (69% skł. akt.) i glikol propylenowy (31% skł. akt.) - 2,5 glikol propylenowy, USP - 1 chlorek cetrimoniowy, 30% skł. akt. 2 2 Quaternium-80, 50% skł. akt. 2 2 FD&C Blue #1, 85% skł. akt. 0,00003 0,00003 EDTA dwusodowy 0,1 0,1 Kathon CG 1 0,08 0,05 hydantoina DMDM 0,1 0,1 Crodarom kompleks HC 2 0,001 - benzofenon-4 0,05 0,05 środek zapachowy 0,4 0,4 PEG-15 eter nonylofenylowy 0,4 0,4 ciekły kwas cytrynowy, 0,1 0,34 wodorotlenek sodowy, 50% skł. akt. 0,05 - siła czesania (g siły) 12,5 EFC* 7,5 CEF* 16,0 15,0 absolutny ładunek statyczny (kv/m) 115,7 9,0 CEF* 45,1 C* 36,4 C* 1 Rohm & Haas 2 Croda, Inc., Parsippany, NJ
PL 199 366 B1 9 Produkt z podaną obok literą oznacza, że jest on znacz nie lepszy niż ten produkt przy 95% C.I. Podsumowanie Skład D jest znacznie korzystniejszy zarówno pod względem czesania na mokro jak i elektryzowania niż skład C, E i F. Zarówno Prell Extra Body (skład E) jak i Pantene Pro-V Normaln (skład F) są nieprzezroczystymi środkami kondycjonującymi a HCSS Daily Clarifying (skład C) jest przezroczystym środkiem kondycjonującym. Skład D jest korzystniejszy niż skład C ponieważ skład D zawiera chlorek PEG-2 oleilamoniowy który działa synergistycznie z Quaternium-80 zarówno na obniżenie siły czesania jak elektryzowanie. Test czesania Instron i siła czesania są takie jak opisał Garcie i in., w publikacji J. Soc. Cosmet. Chem. 27:378 (1976). Metodę testu pomiaru ładunku statycznego i definicję ładunku statycznego podał Lunn i in., w publikacji J. Soc. Cosmet. Chem. 28:549 (1977), włączonej do zgłoszenia jako odnośnik literaturowy. T a b e l a 3. Test czesania na mokro Instron i badania elektryzowania Składnik C G H I dejonizowana woda q.s q.s q.s q.s hydroksyetyloceluloza 1 1,3 1,2 1,3 Polyquaternium-10 - - 0,15 - mleczan izostearamidopropylomorfoliny, 25% skł. akt. - 2 - - chlorek PEG-2 olealmoniowy (69% skł. akt.) i glikol propylenowy (31% skł. akt.) - 1,5 1,5 1,5 glikol propylenowy, USP - 2 2 2 chlorek cetrimoniowy, 30% skł. akt. 2 2 2 2 Quaternium-80, 50% skł. akt. 2 1,5 1,5 1,5 FD&C Blue #1, 85% skł. akt. 0,00003 0,00003 0,00003 0,00003 EDTA dwusodowy 0,1 0,1 0,1 0,1 Kathon CG 1 0,08 0,05 0,05 0,05 hydantoina DMDM 0,1 0,1 0,1 0,1 Crodarom kompleks HC 2 0,001 - - - benzofenon-4 0,05 0,05 0,05 0,05 środek zapachowy 0,4 0,4 0,4 0,4 PEG-15 eter nonylofenylowy, 99,5% skł. akt. 0,4 0,4 0,4 0,4 ciekły kwas cytrynowy, 50% skł. akt. 0,1 0,45-0,45 wodorotlenek sodowy, 50% skł. akt. 0,05 - - - siła czesania (g siły) 11,2 6,8 C 6,7 C 5,1 CG absolutny ładunek statyczny (kv/m) 86,9 30,45 16,6 C 17,0 C 1 Rohm & Haas 2 Croda, Inc., Parsippany, NJ Jak widać z tabeli 2 skład D był znacznie lepszy niż skład C. Skład D zawierał amidoaminę, stearoamidopropylodimetyloaminę, która staje się solą aminową po zneutralizowaniu. Tabela 3 pokazuje że amina lub sól aminowa nie jest konieczna w kompozycji i może zmniejszać działanie kondycjonujące gdy jest włączona do kompozycji według wynalazku. Skład I bez soli aminowej, mleczanu izostearyloamidopropylo-morfoliny, jest znacznie korzystniejszy niż skład G zawierający sól aminową, mleczan izostearyloamidopropylomorfoliny. Mleczan izostearyoamidopropylomorfoliny jest dobrze znanym łagodnym środkiem kondycjonującym stosowanym w takich produktach jak mydła do mycia rąk. Nie powinien on umniejszać kondycjonowania. Te badania pokazują że niniejszy wynalazek nie wymaga amidoamin lub soli aminowych dla uzyskiwania wskazanego pożądanego działania. Połą-
10 PL 199 366 B1 czenie chlorku PEG-2 olealmoniowego i Quaternium-80 jest konieczne. Skład H pokazuje że włączenie kationowego polimeru nie zwiększa zdolności rozczesywania włosów na mokro, skład I jest kompozycją według wynalazku. T a b e l a 4: Test czesania na mokro Instron i badania elektryzowania Składnik C D I dejonizowana woda q.s q.s. q.s. hydroksyetyloceluloza 1 1,3 1,3 stearamidopropylodimetyloamina - 0,75 - chlorek PEG-2 olealmoniowy (69% skł. akt.) i glikol propylenowy (31% skł. akt.) - 2,5 1,5 glikol propylenowy, USP - 1 2 chlorek cetrimoniowy, 30% skł. akt. 2 2 2 Quaternium-80, 50% skł. akt. 2 2 1,5 FD&C Blue #1, 85% skł. akt. 0,00003 0,00003 0,00003 EDTA dwusodowy 0,1 0,1 0,1 Kathon CG 1 0,08 0,05 0,05 hydantoina DMDM 0,1 0,1 0,1 Crodarom kompleks HC 2 0,001 - - benzofenon-4 0,05 0,05 0,05 środek zapachowy 0,4 0,4 0,4 PEG-15 eter nonylofenylowy 0,4 0,4 0,4 ciekły kwas cytrynowy, 50% skł. akt. 0,1 0,34 0,045 wodorotlenek sodowy, 50% skł. akt. 0,05 - - siła czesania (g siły) 12,6 8,0 C 6,9 C absolutny ładunek statyczny (kv/m) poza skalą 5,5 C,17,2 C 1 Rohm & Haas 2 Croda, Inc., Parsippany, NJ Te wyniki pokazują, że skład I, bez amidoaminy lub soli aminy działa podobnie jak skład D z amidoaminą (sól aminowa po zneutralizowaniu w kompozycji). Wyraźnie sól aminowa nie wnosi żadnego działania kondycjonującego dla niniejszego wynalazku". We wszystkich trzech badaniach był włączony skład C. Ten skład jest podobny składu handlowego. Wszystkie trzy badania pokazują że we wszystkich składach mających co najmniej 1,5% Quaternium-80, włączenie chlorku PEG-2 olealmoniowego daje rozwiązanie według niniejszego wynalazku" znacznie lepsze pod względem czesania na mokro i elektryzowania w stosunku do składu C. T a b e l a 5: Opisowe badania w salonie na połowie głowy (N=6) Składnik C J 1 2 3 dejonizowana woda q.s q.s Hydroksyetyloceluloza 1 1,1 stearamidopropylodimetyloamina - 0,75 chlorek PEG-2 olealmoniowy (69% skł. akt.) i glikol propylenowy (31% skl. akt.) - 2,5
PL 199 366 B1 11 cd. tabeli 5 1 2 3 glikol propylenowy, USP - 1 chlorek cetrimoniowy, 30% skł. akt. 2 2 Quaternium-80, 50% skł. akt. 2 2 FD&C Blue #1, 85% skł. akt. 0,00003 0,00003 EDTA dwusodowy 0,1 0,1 Kathon CG 1 0,08 0,05 hydantoina DMDM 0,1 0,1 Crodarom kompleks HC 2 0,001 - benzofenon-4, 100% skł. akt. 0,05 0,05 środek zapachowy 0,4 0,4 PEG-15 eter nonylofenylowy 0,4 0,4 ciekły kwas, 50% skł. akt. 0,1 0,35 wodorotlenek sodowy, 50% skł. akt. 0,05 - T a b e l a 5 (uzupełnienie): Uśrednione wyniki opisowych badań salonowych Składniki C J Rozplątywanie na mokro (skład J korzystniejszy na 3 z 6 głów a na 1 taki sam) Czesanie na mokro (skład J korzystniejszy na 4 z 6 głów) Chwyt na mokro (skład J korzystniejszy na 6 z 6 głów) Czesanie na sucho (skład J korzystniejszy na 4 z 6 głów) Chwyt na sucho (skład J korzystniejszy na 3 z 6 głów, na 1 taki sam) Połysk (skład J korzystniejszy na 2 z 6 głów dla 3 głów taki sam) ładunek statyczny (skład J korzystniejszy na 2 z 6 głów dla 4 głów taki sam) 1 Rohm & Haas 2 Croda, Inc., Parsippany, NJ 7,6 7,9 7,7 8,1 4,9 5,5 5,8 6,0 5,1 5,3 8,2 8,4 0,7 0,3 Te badania pokazują że skład J zawierający 2,5% chlorku PEG-2 olealmoniowego i 2% Quaternium-80 jest lepszym środkiem kondycjonującym niż skład C zawierający tylko 2% Quaternium-80. T a b e l a 6: Test czesania na mokro Instron i badania nad elektryzowaniem Składnik K J 1 2 3 miękka woda q.s. - dejonizowana woda hydroksyetyloceluloza - 1,1 chlorek PEG-2 olealomoniowy (69% skł. akt.) i glikol propylenowy (31% skł. akt.) q.s. - 2,5
12 PL 199 366 B1 cd. tabeli 6 1 2 3 glikol propylenowy, USP 0,5 1 stearamidopropylodimetyloamina 0,5 0,75 chlorek dicetylodimoniowy (68% skł. akt.) i glikol propylenowy (27% skł. akt.) 2,1 - chlorek cetrimoniowy, 30% skł. akt. - 2 Quaternium-80, 50% skł. akt. - 2 alkohol stearylowy (70% skł. akt.) i Ceteareth-20 (30% skł. akt.) 1 - D&C Green #5, 80% skł. akt. 0,000263 - FD&C Blue #1, 85% skł. akt. - 0,00003 alkohol cetylowy 3,25 - chlorek potasu, USP/FCC 0,1 - EDTA dwusodowy 0,1 0,1 Kathon CG 1 0,08 0,05 hydantoina DMDM 0,1 0,1 Crodarom kompleks HC 2 0,001 - benzofenon-4-0,05 cyklometikon 1,8 - dimetikon 0,1 - środek zapachowy 0,3 0,4 PEG-15 eter nonylofenylowy - 0,4 ciekły kwas cytrynowy, 50% skł. akt. 0,185 0,35 wodorotlenek potasowy, 50% skł. akt. 0,0334 - T a b e l a 6 (uzupełnienie): Uśrednione wyniki opisowych badań salonowych Składniki K J Rozplątywanie na mokro (skład J korzystniejszy na 4 z 6 głów) Czesanie na mokro (skład J korzystniejszy na 4 z 6 głów) Chwyt na mokro (skład J korzystniejszy na 4 z 6 głów dla 1 taki sam) Czesanie na sucho (skład J korzystniejszy na 2 z 6 głów dla 1 taki sam) Chwyt na sucho (skład J korzystniejszy na 4 z 6 głów) Połysk (skład J korzystniejszy na 2 z 6 głów dla 4 głów taki sam) ładunek statyczny (skład J korzystniejszy na 1 z 6 głów dla 5 głów taki sam) 1 Rohm & Haas 2 Croda, Inc., Parsippany, NJ 7,3 7,0 7,8 7,5 6,0 5,6 6,6 6,4 5,7 5,3 8,5 8,3 0 0,2
PL 199 366 B1 13 Te wyniki pokazują, że skład J zawierający 2,5% chlorku PEG-2 olealmoniowego i 2% Quaternium-80 lepiej kondycjonuje włosy niż skład K zawierający 2,1% chlorku dicetylodimoniowego, 1,8% cyklometikonu i 4% alkoholu tłuszczowego. Zastrzeżenia patentowe 1. Kompozycja kondycjonująca włosy zawierająca: (a) związek silikonowy mający co najmniej jedno czwartorzędowe ugrupowanie amoniowe; i (b) wodny nośnik; znamienna tym, że ponadto zawiera etoksylowany monoalkilowy czwartorzędowy związek amoniowy wybrany z grupy składającej się z chlorku PEG-2 olealmoniowego, chlorku PEG-2 kokomoniowego, chlorku PEG-15 kokomoniowego, chlorku PEG-15 stearmoniowego i chlorku PEG-2 łojomoniowego. 2. Kompozycja według zastrz. 1, znamienna tym, że związkiem silikonowym mającym co najmniej jedno czwartorzędowe ugrupowanie amoniowe jest kationowy organosiloksan o wzorze ogólnym: 3. Kompozycja według zastrz. 2, znamienna tym, że związkiem silikonowym mającym co najmniej jedno czwartorzędowe ugrupowanie amoniowe jest QUATERNIUM-80. 4. Kompozycja według zastrz. 1, znamienna tym, że ponadto zawiera czwartorzędowy związek amoniowy, który jest rozpuszczalny w wodzie i ma jedną lub dwie długołańcuchowe grupy alkilowe mające od 8 do 18 atomów węgla przy czym te długołańcuchowe grupy alkilowe mają eterowe połączenia lub inne połączenia nadające rozpuszczalność w wodzie a pozostałe dwa do trzech podstawników czwartorzędowego atomu azotu czwartorzędowego związku amoniowego mogą być wodorem, lub benzylem, lub krótkołańcuchową grupą alkilową lub hydroksyalkilową, taką jak metyl, etyl, hydroksymetyl lub hydroksyetyl; albo ich mieszaninami, zarówno takich samych jak i innych ugrupowań. 5. Kompozycja według zastrz. 1, znamienna tym, że jest przezroczysta. 6. Kompozycja według zastrz. 1, znamienna tym, że ponadto zawiera składniki wybrane z grupy składającej się ze środków zwilżających, nieorganicznych soli, środków zapachowych, barwników, barwników do włosów, stabilizatorów piany, konserwantów, środków zmiękczających wodę, kwasów, zasad i buforów. 7. Kompozycja według zastrz. 1, znamienna tym, że ponadto zawiera zagęszczacz wybrany z grupy składającej się z metylocelulozy, hydroksybutylometylocelulozy, hydroksypropylocelulozy, hydroksypropylometylocelulozy, hydroksyetyloetylocelulozy, hydroksyetylocelulozy, amidu kwasu di(uwodorniony łojo)ftalowego, sieciowanego kopolimeru bezwodnik maleinowy - eter metylowinylowy, żywicy guar, gumy ksantanowej i gumy arabskiej. 8. Kompozycja według zastrz. 1, znamienna tym, że ponadto zawiera organiczne rozpuszczalniki wybrane z grupy składającej się z alkoholu etylowego, alkoholu izopropylowego, 2-butoksyetanolu, monoetyloeter etylenoglikolu, monoetyloeter lub monometyloeter propylenoglikolodietylenoglikolu, i ich mieszanin. 9. Kompozycja według zastrz. 1, znamienna tym, że komponent (a) występuje w ilości 0,1% do 3% wagowych a komponent (b) w ilości 0,2% do 6% wagowych. 10. Kompozycja według zastrz. 1, znamienna tym, że komponent (a) występuje w ilości 0,25% do 1% wagowego, a komponent (b) w ilości 0,5% do 2% wagowych.
14 PL 199 366 B1 11. Sposób kondycjonowania włosów obejmujący (1) zmoczenie włosów wodą; (2) nakładanie na nie skutecznej ilości kompozycji kondycjonującej; (3) wcieranie kompozycji we włosy rękoma lub przyborem takim jak grzebień; i (4) spłukiwanie włosów wodą, znamienny tym, że stosuje się kompozycję kondycjonującą jak określona w zastrz. 1. Departament Wydawnictw UP RP Nakład 50 egz. Cena 4,00 zł.