FLBS, Warszawa 14.09.2016 Lokalne instytucje finansowe w procesie budowania wspólnot społecznych Dr hab. Ewa Miklaszewska, prof. UEK 1. Wyniki badań ankietowych wśród banków spółdzielczych z 2013 i 2016 r. na tematy strategiczne i konkurencyjne 2. Bank spółdzielczy w otoczeniu konkurencyjnym szersze wnioski z tendencji globalnych
BS świadome swoich korzeni oraz modelu relacyjnego jako głównego atutu Skojarzenia z terminem "bank spółdzielczy" / Najlepszy patron niższa efektywność ale większe zaufanie relacyjne podejście do klientów lokalny społecznik lub polityk z czasów współczesnych inny lokalny społecznik lub polityk okresu przedwojennego F. Stefczyk przewaga konkurencyjna na rynku lokalnym F.W. Raiffeissen 0,00% 20,00% 40,00% 60,00% 80,00% Duże bs Małe bs Razem 0,00% 20,00% 40,00% 60,00% 80,00%100,00% Duże bs Małe bs Razem Źródło: Miklaszewska, Kil: 2016
BS ważnym ogniwem rozwoju gospodarczego Główny obszar ryzyka / Preferowani klienci ryzyko kredytowe związane z pogarszającą się sytuacją makroekonomiczną 45% 81% MSP jako kredytobiorcy 28% 27% ryzyko operacyjne związane z koniecznością przeprowadzenia zmian 17% 18% klienci detaliczni - kredytobiorcy 46% 39% ryzyko reputacji związane z upadkami SKOK-ów 2% klienci detaliczni - deponenci 24% 31% inne (w tym ryzyko płynności) 37% jednostki samorządu terytorialnego 2% 2% 0% 50% 100% 0% 20% 40% 60% Źródło: Miklaszewska, Kil : 2013 i 2016
BS - bankiem lokalnym, ale... konkuruje głównie z bk Główna zaleta modelu spółdzielczego Największe zagrożenie konkurencyjne elastyczność działania znajomość rynku lokalnego 31% 35% 64% 53% inni niebankowe firmy pożyczkowe SKOK-i stabilna lokalna baza deponentów 5% 9% 0% 20% 40% 60% 80% banki komercyjne 0,00% 20,00%40,00%60,00%80,00%100,00% Duże bs Małe bs Razem Źródło: Miklaszewska, Kil : 2013 i 2016
Banki spółdzielcze i SKOKi: problemy tych ostatnich nie wpłynęły zasadniczo na ocenę ryzyka przez bs Skutki upadku największego banku spółdzielczego (SK Bank) Skutki niestabilności w sektorze SKOK brak wpływu 36,21% 8,62% 55,17% zaostrzenie polityki kredytowej spadek zaufania do bs 8,33% 25,00% 66,67% Źródło: Miklaszewska, Kil: 2016
Negatywne tendencje w otoczeniu bs: brak adekwatnej reakcji Obecny model bankowości spółdzielczej: Docelowa struktura bs powinna: jest niestabilny jest stabilny 15% 27% 73% 85% pozostać bez zmian opierać się na jednym zrzeszeniu obowiązkowym dla wszystkich bs (model opierać się na jednym zrzeszeniu obowiązkowym tylko dla małych bs, a duże banki duże bs powinny zostać przekształcone w spółki akcyjne (model włoski) 3% 12% 13% 33% 26% 52% 56% 0% 50% 100% 0% 20% 40% 60% Źródło: Miklaszewska, Kil : 2013 i 2016
Pasywna strategia zarządzania strategicznego Główny priorytet bs to: utrzymanie zatrudnienia i udziału w rynku 44% 61% wzrost rentowności i wypłata dywidendy (udziału w zysku) 32% 31% wzrost aktywów i liczby członków, nawet kosztem wzrostu ryzyka 7% zmniejszenie kosztów 20% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% Źródło: Miklaszewska, Kil : 2013 i 2016
Niedostateczna znajomość swoich klientów? Poziom edukacji ekonomicznej społeczności lokalnych: 1-niedostateczna; 5-bardzo dobra 5 4 3 2 1 0,00% 20,00% 40,00% 60,00% 80,00% 100,00% Duże bs Małe bs Razem Źródło: Miklaszewska, Kil: 2016
Podsumowanie: zjawiska korzystne Rośnie świadomość klientów, że banki lokalne - stabilne i adekwatnie regulowane, stanowią o różnorodności i głębokości rynku; Kryzys podkreślił rolę bs w generowaniu kredytu dla MSP i akcji antycyklicznej, W świetle badań, kontakt z pracownikiem jest podstawą zaufania na rynku bankowym.
Zródło: Ernst and Young 2014 Podsumowanie: zjawiska niekorzystne W okresie pokryzysowym, konkurencyjny i przyjazny dla klienta rynek bankowy nie jest priorytetem regulacyjnym; Klienci coraz bardziej cenią technologię: Satysfakcja z podstawowych kanałów sprzedaży produktów bankowych, %, 2014 Rynek globalny Europa Zachodnia Polska Bankowość internetowa 36 42 44 Bankomaty 35 42 28 Oddziały 29 34 19 Bankowość telefoniczna 21 31 15 Infolinia 20 31 16
Rekomendacje: Oddział bardziej przyjazny dla klienta (community center), Bank mający silną obecność lokalną (poczucie afiliacji), Utrzymanie akcji kredytowej jako głównego priorytetu (popularność), Zwiększenie zaangażowania w edukację ekonomiczną lokalnej społeczności (korzyści długookresowe). Śladem innych grup spółdzielczych na świecie, bs powinny podjąć bardziej zdecydowane działania strategiczne, aby zapobiec marginalizacji: model holenderski: ścisła integracja z bankiem zrzeszającym (ale: utrata odrębności), model włoski: komercjalizacja największych bs (ale: osłabienie grupy), model niemiecki: stabilna pozycja bs i oszczędnościowych na rynku lokalnym, oparta o edukację ekonomiczną społeczeństwa i wsparcie państwa (wymaga długiego czasu), model fiński: aktywna polityka bs nakierowana na zwiększenie ilości członków i ich aktywizację, jako rodzaj promocji bs na rynku lokalnym.