KARTA PRZEDMIOTU Kod przedmiotu PPSp Podstawy pedagogiki w języku polskim Nazwa przedmiotu specjalnej w języku angielskim Background of special pedagogy USYTUOWANIE PRZEDMIOTU W SYSTEMIE STUDIÓW Kierunek studiów Praca socjalna Forma studiów Poziom studiów Profil studiów Specjalność Stacjonarne studia I stopnia licencjackie praktyczny Praca z osobą niepełnosprawną i starszą. Profilaktyka społeczna z interwencją kryzysową. Asystent rodziny i koordynator pieczy zastępczej Jednostka prowadząca przedmiot Osoba odpowiedzialna za przedmiotkoordynator przedmiotu Termin i miejsce odbywania zajęć Wydział Nauk Humanistycznych i Społecznych Imię i nazwisko Ewa Bartuś Kontakt e.bartus@pwszplock.pl Forma zajęć Miejsce realizacji Termin realizacji konwersatorium zajęcia w pomieszczeniu dydaktycznym Wydziału Nauk Humanistycznych i Społecznych semestr pierwszy Status przedmiotu/przynależność do modułu OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA PRZEDMIOTU Moduł: Moduł Kształcenia podstawowego MPK Język wykładowy Semestry, na których realizowany jest przedmiot Wymagania wstępne Język polski Pierwsz y Znajomość podstawowych pojęć i procesów w zakresie pedagogiki, psychologii i socjologii. Motywacja do poznawania psychospołecznych uwarunkowań funkcjonowania osób z 1
niepełnosprawnoscią. Formy zajęć Liczba godzin I Wykład rok Sem estr I 30 FORMY, SPOSOBY I METODY PROWADZENIA ZAJĘĆ ćwiczeni a lektorat konwers atorium seminari um ZP PZ Samoks ztałceni e- ZBUN r s R s r s r s r S R s r s I I 30 Sposób realizacji zajęć Sposób zaliczenia zajęć Metody dydaktyczne Przedmioty powiązane/moduł Wykaz literatury Podstawow a Uzupełn iająca Zajęcia konwersatoryjne w grupach 5-30 osobowych, wielkość jednostki zajęć - godziny tygodniowo zaliczenie z oceną METODY DYDAKTYCZNE - słowne (pogadanka, wykład konwersatoryjny z prezentacją multimedialną, dyskusja, praca ze źródłem drukowanym) - oglądowe (pokaz, obserwacja, wykorzystywanie technicznych środków dydaktycznych) - praktyczne, inaczej czynne (zadania i ćwiczenia do wykonania) -aktywizujące (burza mózgów, drama) Wykluczenie- wykluczeni 1. D.D. Smith, Pedagogika specjalna, T. I. i II, Warszawa 010. W. Dykcik (red.), Pedagogika specjalna, Poznań 009 3. I. Chrzanowska, Pedagogika specjalna. Od tradycji do współczesności, Kraków 015 4. I. Obuchowska (red.), Dziecko niepełnosprawne w rodzinie, Warszawa 1999 5. A. Zawiślak, Wybrane zagadnienia z pedagogiki specjalnej, Warszawa 006 6. M. Kupisiewicz, Słownik Pedagogiki specjalnej, Warszawa 014 7. Z. Sękowska, Wprowadzenie do pedagogiki specjalnej, APS, Warszawa 001. 8. D. Piekut-Brodzka, J. Kuczyńska-Kwapisz (red.), Pedagogika specjalna dla pracowników socjalnych, APS, Warszawa 004. 10. O. Speck, Niepełnosprawni w społeczeństwie, GWP, Gdańsk 005. 1. C.Barens, G.Mercer, Niepełnosprawność, Warszawa 008. G. Szumski, Integracyjne kształcenie niepełnosprawnych, Warszawa 006 3. A. Krause, Współczesne paradygmaty pedagogiki specjalnej, Kraków 011 4. Gajdzica Z., Wyczesany J., Edukacja i wsparcie społeczne osób niepełnosprawnych, Impuls, Kraków 005. 5. Brzezińska A., Ohme M., Resler-Maj A. (red.), Droga do samodzielności. Jak wspomagać rozwój dzieci i młodzieży z ograniczeniami sprawności, GWP, Gdańsk 010. 6. Chodkowska M., Razem damy sobie radę. W drodze do zintegrowanego społeczeństwa, WSiP, Warszawa 009. 7. Al-Khamisy D. (red.), Integracja społeczna: praktyczne próby wdrażania, Wydawnictwo Akademickie Żak", Warszawa 00. Stankowski A., Balukiewicz M. (red.), O trudnej sztuce bycia razem, czyli
różne oblicza integracji, Impuls, Kraków 006. Żuraw H., Udział osób niepełnosprawnych w życiu społecznym, Wydawnictwo Akademickie Żak, Warszawa 008. Sajdak A. (red.), Edukacyjna wspólnota na rzecz społeczeństwa dla wszystkich, Uniwersytet Jagielloński, Kraków 005. Ploch L., Włączanie społeczne w placówce specjalnej, Difin, Warszawa 011. Gajdzica Z. (red.), Uczeń z niepełnosprawnością w szkole ogólnodostępnej, Oficyna Wydawnicza "Humanitas", Wyższa Szkoła Humanitas, Sosnowiec 011. Kielin, J. (00). Jak pracować z rodzicami dziecka upośledzonego? Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne; Czasopisma: Szkoła Specjalna, Integracja CELE, TREŚCI I EFEKTY KSZTAŁCENIA Cele przedmiotu (ogólne, szczegółowe) Przedmiot ma na celu zaznajomienie studentów z podstawowymi celami, zasadami oraz pojęciami z zakresu pedagogiki specjalnej oraz charakterystyką wybranych niepełnosprawności w kontekście psychospołecznym. Celowe jest również kształtowanie umiejętności przedstawiania i wyjaśniania dylematów związanych ze współczesnymi problemami specjalnej opieki, edukacji i społecznego wsparcia. Zwraca się również uwagę na kształtowanie postawy gotowości do wsparcia i pomocy osobom z zaburzeniami rozwojowymi i deficytami. Efekty kształcenia (kody) Treści programowe Forma zajęć Temat Liczba godzin 1.Miejsce pedagogiki specjalnej w systemie nauk pedagogicznych i nauk o człowieku; interdyscyplinarność w teorii i praktyce pedagogiki specjalnej. Podstawowe pojęcia, przedmiot, zakres, cele i zadania. Definicje i Kon. modele niepełnosprawności. Orzekanie o niepełnosprawności. Systematyka w pedagogice specjalnej. Ewolucja pedagogiki specjalnej (ujęcie A.Hulka i A. Maciarz). Wybrane aspekty procesu rehabilitacji. Nowe wyzwania edukacyjne (w ujęciu W. Dykcika). Systematyka w pedagogice specjalnej. Ewolucja pedagogiki specjalnej (ujęcie A.Hulka i A. Maciarz). Wybrane aspekty procesu rehabilitacji. Nowe wyzwania edukacyjne (w ujęciu W. Dykcika). Suma liczby godzin 4 K_0 3. Proces marginalizacji i wykluczenia społecznego osób z niepełnosprawnością. Samowykluczenie i bezradność. Postawy społeczne wobec osób niepełnosprawnych. Stereotypy niepełnosprawności. 6 3
Kon. 4. Wyrównywanie szans osób niepełnosprawnych w świetle aktów prawnych. Warunki integracji społecznej. Aktywizacja zawodowa osób niepełnosprawnych i jej bariery 8 K_0 5. System kształcenia specjalnego w Polsce i wybranych krajach europejskich. Pomoc psychologiczno-pedagogiczna w szkole. Idea integracji osób niepełnosprawnych w edukacji. Edukacja włączająca bariery i uwarunkowania. 10 K_U08 6. Rodzina z dzieckiem niepełnosprawnym. Kryzys emocjonalny po narodzinach dziecka. Wczesne wspomaganie rozwoju. Organizacja wsparcia dla rodzin. Funkcja rehabilitacyjna rodziny. 1 7. Niepełnosprawność intelektualna - definicje, kryteria, klasyfikacje, przyczyny. Terapia i edukacja osób z niepełnosprawnością intelektualną. Najczęściej występujące problemy. Organizacje wspierające rozwój uczniów i osób dorosłych z niepełnosprawnością intelektualną. 14 8. Uszkodzenia słuchu: definicje, etiologia wad słuchu, klasyfikacje osób niesłyszących i słabo słyszących, cele surdopedagogiki. Najczęściej występujące problemy. Organizacje wspierające rozwój uczniów i osób dorosłych z niepełnosprawnością słuchową. 16 9. Osoby z dysfunkcją wzroku: definicje, przyczyny utraty wzroku, zaburzenia narządu wzroku, klasyfikacje obniżenia ostrości wzroku i ograniczenia pola widzenia, wsparcie terapeutyczne i kształcenie osób niewidomych i słabo widzących. Najczęściej występujące problemy. Organizacje wspierające rozwój uczniów i osób dorosłych z niepełnosprawnością wzrokową. 18 10. Osoby przewlekle chore i niepełnosprawne ruchowo. Przyczyny zaburzeń w obrębie narządu ruchu; klasyfikacje. System edukacji a dziecko z niepełnosprawnością ruchową i przewlekłą chorobą. Najczęściej występujące problemy. Organizacje wspierające rozwój uczniów i osób 0 4
dorosłych z niepełnosprawnością ruchową. K-W08 11. Niedostosowanie społeczne definicje, przyczyny, odmiany, symptomy. System opieki nad dziećmi i młodzieżą niedostosowaną społecznie. 1. Dziecko ze specyficznymi trudnościami uczenia się i zaburzeniami zachowania w szkole. Definicja niepowodzenia szkolnego. Klasyfikacje trudności w uczeniu się. Zaburzenia towarzyszące trudnościom w uczeniu się. System pomocy terapeutycznej dla dzieci ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się i zaburzeniami zachowania 4 13.Zaburzenia ze spektrum autyzmu pojęcia, przyczyny, wspieranie rozwoju osób z zaburzeniami ze spektrum autyzmem. Edukacja dzieci z autyzmem. 6 W_08 K_0 14. Wsparcie psychologicznopedagogiczne ucznia wybitnie zdolnego. Ustalenia terminologiczne, strategie wspierania rozwoju uczniów wybitnie zdolnych. Kształcenie uczniów zdolnych w Polsce. 8 K- 0 K-6 15. Wybrane metody pracy z dzieckiem niepełnosprawnym. Kompetencje pedagoga specjalnego-terapeuty. 30 Łącznie 30 30 Efekty kształcenia W1 Kod Student, który zaliczył przedmiot w zakresie WIEDZY Ma wiedzę o nieprawidłowościach w rozwoju człowieka oraz o wybitnych zdolnościach. Odniesienie do efektów kształcenia dla dla kierunku obszaru S1P_W05 W Ma podstawową wiedzę o normach i procedurach H1P_W07 5
stosowanych w pracy z osobami niepełnosprawnymi. w zakresie UMIEJĘTNOŚCI Posługuje się wybranymi normami i regułami w celu rozwiązania konkretnego zadania w pracy z rodziną dziecka niepełnosprawnego. K_U08 S1P_U05 Posiada umiejętność analizy proponowanego rozwiązania konkretnych problemów. U K_0 S1P_U07 U3 Potrafi ocenić przydatność różnorodnych metod, procedur, dobrych praktyk do realizacji zadań i rozwiązywania problemów dotyczących zjawiska niepełnosprawności. K_6 H1P_U09 U4 Potrafi porozumiewać się z wykorzystaniem różnych kanałów i technik komunikacyjnych w zakresie dziedzin nauki i dyscyplin naukowych właściwych dla pracy socjalnej K_8 H1P_1 K1 w zakresie KOMPETENCJI Szanuje możliwości i ograniczenia wynikające z odmienności natury człowieka S1P_K05 K Posiada zinterioryzowany system wartości zgodny z etyką zawodu pracownika socjalnego K_K08 H1P_K05 Realizacja efektów kształcenia w poszczególnych formach kod W1 W Student, który zaliczył przedmiot w zakresie WIEDZY w ćw Lek Konwers sem ZP PZ ZBUN w zakresie UMIEJĘTNOŚCI U U3 w ćw Lek konwer sem ZP PZ ZBUN 6
U4 K1 K w zakresie KOMPETENCJI w cw Lek konwer sem ZP PZ ZBUN Kryteria oceny osiągniętych efektów Studentom wyjaśnia się szczegółowe kryteria oceny, które są dostosowane do danej formy weryfikacji ( kolokwium, referatu, zadania domowego, dyskusji). Podkreśla się zasadnicze wymogi. Kryteria korespondują z efektami kształcenia, które są weryfikowane. Obecność/frekwencja na zajęciach nie stanowi potwierdzenia żadnego efektu kształcenia. na ocenę 3 na ocenę 3,5 na ocenę 4 na ocenę 4,5 na ocenę 5 uzyskanie od 51% - 65% łącznej liczby punktów uzyskanie od 66% - 75% łącznej liczby punktów uzyskanie od 76% - 85% łącznej liczby punktów uzyskanie od 86% - 95% łącznej liczby punktów uzyskanie od 96% - 100% łącznej liczby punktów Metody oceny (F- formułująca, P- podsumowująca) Ocena formułująca odnosi się do procesu uczenia się, tj. formułowana jest w trakcie trwania semestru. Student otrzymuje informację zwrotną, nad czym musi jeszcze popracować, co uzupełnić, a co poprawić. Ocena podsumowująca odnosi się natomiast do efektu końcowego, produktu procesu uczenia się. Egzamin ustny Egzamin pisemny Projekt Kolokwiu m Zadania domowe Referat/ prezent acja Sprawozdanie Dyskusj e F 7
P Metody weryfikacji efektów kształcenia Studentom objaśnia się, w jaki sposób będzie przebiegała weryfikacja - przy zaliczeniu opisujemy sposób przeprowadzenia zaliczenia, czas, liczbę pytań, formę pytań, kryteria oceny; w przypadku pracy pisemnej: objętość, formę złożenia, literaturę, przypisy, zawartość). Efekty kształce nia (kody) Egzamin ustny Egzamin pisemny Projekt Kolokwiu m (ustne lub pisemne) W1 W K1 Zadania domowe W U4 K Referat/ Prezentac ja zadania W1 U Inne (dyskusja) U U3 K1 K Punkty ECTS BILANS PUNKTÓW ECTS - punkt ECTS oznacza 5-30 godzin pracy studenta w różnych formach, takich jak: uczestniczenie w zajęciach dydaktycznych, samodzielne przygotowywanie się do zaliczenia, samodzielna lektura, przygotowanie i prezentacja referatu, przygotowywanie się do zajęć, udział w konsultacjach. Obciążenie studenta Forma aktywności Studia stacjonarne Studia niestacjonarne Godziny kontaktowe z nauczycielem akademickim, w tym: W Ćw Konwersatorium 30 Forma zajęć Konsultacje przedmiotowe 3 Godziny bez udziału nauczyciela akademickiego wynikające z nakładu pracy studenta, w tym: Przygotowanie się do kolokwium zaliczeniowego. 1 Przygotowanie się do zajęć, w tym studiowanie zalecanej literatury 10 Przygotowanie zadania domowego. 8 8
Przygotowanie referatu/ prezentacji, dyskusji. 1 Przygotowanie do egzaminu. Sumaryczna liczba godzin dla przedmiotu wynikająca 75 z całego nakładu pracy studenta PUNKTY ECTS ZA PRZEDMIOT 3 9