INFORMACJA dotycząca kontroli jakości handlowej w małych piekarniach i cukierniach oferujących wyroby wyłącznie we własnych sklepach na rynku lokalnym Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Handlowej w Łodzi w I kwartale 2011 r. w ramach realizacji programu Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów DIH 81 1 (1)/11/AgŁ, przeprowadził kontrole w 13 placówkach zlokalizowanych na terenie województwa łódzkiego. Celem tych kontroli było zbadanie jakości handlowej pieczywa, ciast (w tym o przedłużonej trwałości) i bułki tartej, wprowadzanych do obrotu przez małe piekarnie i cukiernie, a także sprawdzenie przestrzegania zasad obrotu tymi produktami i prawidłowości stosowania surowców i półproduktów do produkcji gotowych wyrobów piekarniczych na podstawie dokumentacji zakładowej. Kontrolą objęto: 7 zakładów piekarskich ze sklepami fabrycznymi; 3 zakłady ciastkarskie ze sklepami fabrycznymi; 3 zakłady piekarsko-ciastkarskie ze sklepami fabrycznymi. Łącznie ocenie poddano 67 partii wyrobów gotowych własnej produkcji wartości 3.390 zł 1 partię ciastek wartości 68 zł innego producenta oraz 70 partii surowców wykorzystywanych do produkcji wartości 38.119 zł, w tym: 67 partii wartości 19.726 zł w zakładach piekarskich ze sklepami fabrycznymi; 33 partie wartości 6.744 zł w zakładach ciastkarskich ze sklepami fabrycznymi; 37 partii wartości 15.039 zł w zakładach piekarsko-ciastkarskich ze sklepami fabrycznymi własnej produkcji; 1 partię ciastek wartości 68 zł będącą w sprzedaży w sklepie fabrycznym przy zakładzie ciastkarskim. W grupie wyrobów gotowych własnej produkcji badaniem objęto 12 partii produktów w opakowaniach jednostkowych wartości 603 zł oraz 55 partii bez opakowań wartości 2.787 zł, w tym: 9 partii pieczywa pszennego zwykłego i wyborowego bez opakowań wartości 184 zł; 1 partię pieczywa pszennego półcukierniczego bez opakowań wartości 60 zł; 4 partie pieczywa żytniego bez opakowań wartości 72 zł; 25 partii pieczywa mieszanego (w tym 24 partie bez opakowań) wartości 1.750 zł; 2 partie innego pieczywa wartości 37 zł (chleb IG wieloziarnisty paczkowany i chleb PUR - PUR bez opakowań); 7 partii bułki tartej wartości 293 zł; 19 partii ciast, ciastek (w tym 16 partii bez opakowań) wartości 994 zł. Nieprawidłowości stwierdzono w 7 placówkach (54% objętych kontrolą.)
W toku prowadzonych czynności kontrolnych zakwestionowano: 27 partii wyrobów własnej produkcji (w tym 23 partie bez opakowań) o łącznej wartości 1.050 zł, co stanowiło 40,3 % partii badanych tj.: 11 partii wartości 436 zł luzem w zakładach piekarskich ze sklepami fabrycznymi; 4 partie (w tym 2 partie oferowane luzem) wartości 258 zł w zakładach ciastkarskich ze sklepami fabrycznymi; 12 partii (w tym 10 partii oferowanych luzem) wartości 356 zł w zakładach piekarskociastkarskich ze sklepami fabrycznymi; 1 partię ciastek innego producenta. Wśród zakwestionowanych towarów własnej produkcji były: 4 partie pieczywa pszennego zwykłego i wyborowego bez opakowań wartości 78 zł, co stanowiło 44,4 % partii ocenianych w tej grupie; 1 partia pieczywa pszennego półcukierniczego bez opakowań wartości 60 zł, co stanowiło 100% partii ocenianych w tej grupie; 16 partii pieczywa mieszanego (w tym 15 partii bez opakowań) wartości 617 zł, co stanowiło 64 % partii ocenianych w tej grupie, 2 partie innego pieczywa (w tym 1 partia bez opakowań) wartości 37 zł, co stanowiło 100% partii ocenianych w tej grupie; 4 partie ciastek (w tym 2 partie bez opakowań) wartości 258 zł, co stanowiło 21,1% partii ocenianych w tej grupie. W grupie surowców badaniem objęto 70 partii wartości 38.119 zł i nieprawidłowości nie stwierdzono. 1. JAKOŚĆ W zakresie zgodności parametrów jakościowych z wymaganiami obowiązujących przepisów i deklaracjami producentów podanymi na opakowaniach sprawdzono laboratoryjnie 8 partii wyrobów w opakowaniach jednostkowych wartości 480 zł. Kontrolą objęto: 4 partie wartości 181 zł w zakładach piekarskich ze sklepami fabrycznymi; 2 partie wartości 258 zł w zakładach ciastkarskich ze sklepami fabrycznymi; 2 partie wartości 41 zł w zakładach piekarsko-ciastkarskich ze sklepami fabrycznymi. Wśród ocenianych wyrobów było: 6 partii bułki tartej wartości 222 zł; 2 partie ciastek wartości 258 zł. Do badań laboratoryjnych nie zostały pobrane ciasta o przedłużonej trwałości, ponieważ placówki te nie produkują tego rodzaju ciast. W wyniku przeprowadzonych badań laboratoryjnych nieprawidłowości nie stwierdzono. W toku kontroli dokonano na miejscu oceny organoleptycznej 24 partii wyrobów wartości 1.920 zł, oferowanych do sprzedaży bez opakowań, w tym: 12 partii wartości 1.006 zł w zakładach piekarskich ze sklepami fabrycznymi; 6 partii wartości 411 zł w zakładach ciastkarskich ze sklepami fabrycznymi; 6 partii wartości 503 zł w zakładach piekarsko-ciastkarskich ze sklepami fabrycznymi. 2
Badaniami objęto następujące rodzaje wyrobów: pieczywo pszenne zwykłe i wyborowe - 2 partie wartości 74 zł; pieczywo pszenne półcukiernicze 1 partia wartości 60 zł; pieczywo żytnie 1 partia wartości 8 zł; pieczywo mieszane - 13 partii wartości 1.329 zł; ciasta, ciastka 7 partii wartości 449 zł. Do świeżości, wyglądu, barwy, zapachu i smaku ocenianych wyrobów zastrzeżeń nie wniesiono. 2. OZNAKOWANIE Prawidłowość oznakowania zbadano ogółem dla 67 partii wyrobów własnej produkcji wartości 3.390 zł, w tym dla 55 partii oferowanych do sprzedaży bez opakowań. Badaniami objęto: 30 partii wartości 1.672 zł (w tym 25 partii oferowanych luzem) w zakładach piekarskich ze sklepami fabrycznymi, 18 partii wartości 956 zł (w tym 15 partii oferowanych luzem) w zakładach ciastkarskich ze sklepami fabrycznymi oraz 19 partii (w tym 15 partii oferowanych luzem) wartości 762 zł w zakładach piekarsko-ciastkarskich ze sklepami fabrycznymi. Kontrolą objęto: 9 partii pieczywa pszennego zwykłego i wyborowego luzem wartości 184 zł; 1 partię pieczywa pszennego półcukierniczego luzem wartości 60 zł; 4 partie pieczywa żytniego luzem wartości 72 zł; 25 partii pieczywa mieszanego (w tym 24 partie oferowane luzem) wartości 1.750 zł; 2 partie innego pieczywa chleb IG wieloziarnisty i chleb PUR - PUR (w tym 1 partia oferowana luzem) wartości 37 zł; 7 partii bułki tartej wartości 293 zł; 19 partii ciast, ciastek (w tym 16 partii oferowanych luzem) wartości 994 zł. W wyniku dokonanych oględzin zakwestionowano 27 partii wyrobów łącznej wartości 1.050 zł, co stanowiło 40,3% partii badanych (w tym 23 partie bez opakowań 41,8% badanych). Nieprawidłowo oznakowane towary stwierdzono w: 2 zakładach piekarskich ze sklepami fabrycznymi 11 partii luzem wartości 436 zł; 2 zakładach ciastkarskich ze sklepami fabrycznymi 4 partie wartości 258 zł, w tym 2 partie luzem; 2 zakładach piekarsko-ciastkarskich ze sklepami fabrycznymi 12 partii wartości 356 zł, w tym 10 partii luzem. Wśród kwestionowanych towarów były: 4 partie pieczywa pszennego zwykłego i wyborowego luzem wartości 78 zł, co stanowiło 44,4 % partii ocenianych w tej grupie; 1 partia pieczywa pszennego półcukierniczego luzem wartości 60 zł, co stanowiło 100% partii ocenianych w tej grupie; 16 partii pieczywa mieszanego (w tym 15 partii oferowanych luzem) wartości 617 zł, co stanowiło 64 % partii ocenianych w tej grupie, 2 partie innego pieczywa (w tym 1 partia oferowana luzem) wartości 37 zł, co stanowiło 100% partii ocenianych w tej grupie; 4 partie ciastek (w tym 2 partie oferowane luzem) wartości 258 zł, co stanowiło 21,1% partii ocenianych w tej grupie. 3
Produkty w opakowaniach jednostkowych (4 partie wartości 280 zł) kwestionowano z uwagi na: używanie mylącej nazwy co do rodzaju produktu oraz podanie nierzetelnego wykazu składników na opakowaniu jednostkowym 1 partia wartości 228 zł; brak informacji o zawartości składników alergennych (soja, sezam, płatki migdałowe) 1 partia wartości 228 zł; niepodanie ilościowej zawartości składnika występującego w nazwie - 1 partia wartości 25 zł; brak określenia rodzaju pieczywa (pszenne, żytnie, mieszane) - 1 partia wartości 25 zł; brak danych identyfikujących producenta - 2 partie wartości 34 zł; brak masy netto 3 partie wartości 262 zł; podanie cyfrowej daty minimalnej trwałości w niewłaściwej kolejności 1 partia wartości 18 zł. Produkty bez opakowań (23 partie wartości 770 zł) kwestionowano, z uwagi na nieuwidocznienie w miejscu sprzedaży: nazwy wyrobu 2 partie ciast i ciastek wartości 12 zł; rodzaju pieczywa (pszenny, żytni, mieszany) 20 partii wartości 708 zł tj.: 3 partie pieczywa pszennego wartości 28 zł; 1 partia pieczywa pszennego półcukierniczego wartości 60 zł; 15 partii pieczywa mieszanego wartości 608 zł; 1 partia innego pieczywa wartości 12 zł ; informacji o zawartości składników alergennych w wyrobie gotowym (soja, orzechy, sezam, gluten) 3 partie wartości 32 zł tj.: 2 partie pieczywa mieszanego wartości 20 zł; 1 partia innego pieczywa wartości 12 zł; masy jednostkowej 14 partii wartości 452 zł tj.: 3 partie pieczywa pszennego wartości 64 zł; 1 partia pieczywa pszennego półcukierniczego wartości 60 zł; 9 partii pieczywa mieszanego wartości 316 zł; 1 partia innego pieczywa wartości 12 zł. Ponadto w trakcie kontroli zakwestionowano oznakowanie 1 partii płatków migdałowych w karmelu w opakowaniach jednostkowych wartości 68 zł, wyprodukowanych przez innego przedsiębiorcę. Stwierdzono, że w oznakowaniu wyżej wymienionego produktu: zastosowano podwójne nazewnictwo, z przodu i z boku opakowania umieszczono dużą czcionką nazwę płatki migdałowe w karmelu, zaś w opisie produktu z tyłu opakowania umieszczono małą czcionką nazwę płatki migdałowe o smaku miodowo-karmelowym. 4
Podany na opakowaniu skład produktu nie wskazywał na użycie w etapie produkcji składnika nadającego miodowy smak przedmiotowym płatkom; podano niepełne dane identyfikujące producenta brak imienia i nazwiska w oznaczeniu firmy przedsiębiorcy. O nieprawidłowościach w oznakowaniu w/w produktu powiadomiono Wojewódzki Inspektorat Jakości Handlowej Artykułów Rolno Spożywczych w Łodzi. W związku z wprowadzeniem do obrotu handlowego wyrobów nieodpowiadających jakości handlowej, wobec 6 przedsiębiorców zostały wszczęte z urzędu postępowania administracyjne w przedmiocie wymierzenia kary pieniężnej z art. 40a ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno spożywczych. W trakcie kontroli dokonano sprawdzenia 12 partii gotowych wyrobów piekarniczych i ciastkarskich wartości 603 zł w opakowaniach jednostkowych i nie stwierdzono stosowania substancji niedozwolonych od wskazanych w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 18 września 2008 r. w sprawie dozwolonych substancji dodatkowych (Dz. U. Nr 177, poz. 1094 ze zm.). 3. Sprawdzenie prawidłowości stosowania surowców i półproduktów do produkcji gotowych wyrobów piekarniczo-ciastkarskich na podstawie dokumentacji zakładowej Prawidłowość stosowania surowców wykorzystywanych do produkcji 9 partii wyrobów piekarskich wartości 535 zł i 1 partii ciastkarskich wartości 228 zł sprawdzono na podstawie dokumentacji zakładowej. Stwierdzono, że głównym surowcem wykorzystywanym do produkcji gotowych wyrobów były mieszanki, które stosowano zgodnie z przeznaczeniem do określonego rodzaju wyrobu według receptur zamieszczonych na etykietach opakowań zbiorczych. W wyniku porównania składu podanego na etykietach wyrobów gotowych ze składem stosowanych do produkcji mieszanek stwierdzono, że: dla: w 1 przypadku podany na etykiecie skład (masło kakaowe, cukier, kakao, mleko w proszku, miazga kakaowa, bakalie, lecytyna) był niespójny ze składem używanej mieszanki (cukier, syrop glukozowy, olej roślinny, mleko w proszku, emulgator: lecytyna sojowa, aromat, sezam, płatki migdałowe), w 4 przypadkach wykorzystywano do produkcji surowce zawierające składniki alergenne, o czym konsumenci nie zostali poinformowani. 4. PRZESTRZEGANIE DAT MINIMALNEJ TRWAŁOŚCI Aktualność dat minimalnej trwałości lub terminów przydatności do spożycia sprawdzono 70 partii surowców i półproduktów używanych do produkcji gotowych wyrobów wartości 38.119 zł, nie stwierdzając w tym zakresie nieprawidłowości obejmując kontrolą 10 partii mieszanek stosowanych do produkcji wartości 6.667 zł, 19 partii przetworów zbożowych wartości 24.282 zł, 15 partii olejów i tłuszczów jadalnych wartości 3.985 zł, 6 partii artykułów mleczarskich wartości 1.250 zł, 5
10 partii innych artykułów żywnościowych np. kawa zbożowa wartości 913 zł, 6 partii drożdży piekarskich wartości 626 zł, 4 partie przetworów owocowo-warzywnych wartości 396 zł; 12 partii wyrobów gotowych łącznej wartości 603 zł obejmując kontrolą 1 partię pieczywa mieszanego wartości 9 zł, 1 partię innego pieczywa wartości 25 zł, 7 partii bułki tartej wartości 293 zł, 3 partie ciastek wartości 276 zł. Nieprawidłowości nie stwierdzono. 5. MASA NETTO W wyniku badań laboratoryjnych nie stwierdzono niedoborów masy netto w stosunku do deklarowanej przez producentów na opakowaniach jednostkowych. Kontrolą objęto 16 opakowań wyrobów gotowych wartości 79 zł (8 opakowań wartości 18 zł w zakładach piekarskich, 4 opakowania wartości 53 zł w zakładach ciastkarskich, 4 opakowania wartości 8 zł w zakładach piekarskociastkarskich) pochodzących z 8 partii wartości 480 zł.. Badaniem objęto: 6 partii bułki tartej wartości 222 zł (12 opakowań). 2 partie ciastek wartości 258 zł (4 opakowania). Ponadto w toku prowadzonych czynności kontrolnych dokonano przeważenia 111 sztuk pieczywa łącznej wartości 183 zł, w tym 95 sztuk wartości 139 zł pochodzących z zakupów. W wyniku dokonanego przeważenia stwierdzono zaniżenie masy netto dla: 10 sztuk chleba królewskiego foremkowego (mieszanego) wartości 33 zł, w tym 2 sztuk pochodzących z zakupu wartości 6,60 zł. w granicach od 5g do 110 g; 3 sztuk chleba kołodziej foremkowy (mieszany) wartości 9,30 zł. w granicach od 20g do 30g. 6. WARUNKI PRZECHOWYWANIA We wszystkich kontrolowanych placówkach sprawdzono warunki i sposób przechowywania 67 partii wyrobów gotowych wartości 3.390 zł oraz 70 partii surowców wartości 38.119 zł. Nieprawidłowości w zakresie przechowywania surowców nie stwierdzono, natomiast w dwóch placówkach zakwestionowano warunki przechowywania 17 partii pieczywa bez opakowań, które zostało wyłożone do sprzedaży bez zabezpieczenia przed zanieczyszczeniami wartości 187 zł, co stanowiło 25,4% partii badanych w grupie wyrobów gotowych. Stan opakowań jednostkowych ciastek oraz bułki tartej nie budził zastrzeżeń. 7. Kontrolującym okazano aktualne orzeczenia lekarskie wydawane do celów sanitarnoepidemiologicznych, a placówki znajdowały się pod nadzorem Stacji Sanitarno- Epidemiologicznych. 6
8. We wszystkich kontrolowanych placówkach dokonano identyfikacji kontrolowanego przedsiębiorcy w oparciu o wpisy do ewidencji działalności gospodarczej lub odpisy z Krajowego Rejestru Przedsiębiorców. Sprawdzono, czy zakres i rodzaj prowadzonej działalności przedsiębiorcy był zgodny z ww. dokumentami, nie stwierdzając nieprawidłowości. Wszyscy kontrolowani przedsiębiorcy posiadali książki kontroli. Ponadto stwierdzono, że kontrolowane placówki zostały zarejestrowane i zatwierdzone przez Inspekcję Sanitarną. 9. INNE ZAGADNIENIA W 2 placówkach objętych kontrolą (15%) posługiwano się przyrządami pomiarowymi oznaczonymi nieaktualnymi cechami legalizacji. Rzetelność obsługi klientów w zakresie prawidłowości wyliczenia i pobierania należności badano we wszystkich placówkach i w 1 z nich (8%) stwierdzono zawyżenie należności o 0,63 zł. Sprawcę wykroczenia, na mocy art. 41 KW, pouczono o obowiązku rzetelnej obsługi. Prawidłowość oznaczenia oferowanego do sprzedaży pieczywa, ciast i ciasteczek i bułki tartej cenami sprawdzono w 13 sklepach fabrycznych dla towarów objętych zakupami. Nieprawidłowości w tym zakresie stwierdzono w 2 placówkach (15%). Na żądanie kontrolujących wywieszki oraz oznaczenia ceną zostały uzupełnione. WYKORZYSTANIE USTALEŃ KONTROLI w 5 przypadkach nałożono mandaty karne kredytowane na łączną kwotę 600 zł, za popełnienie wykroczeń z art. 137 1 KW, art. 136 2 KW, art. 111 2 KW, art. 26 ust.1 pkt 2 ustawy z dnia 11.05.2001 r. Prawo o miarach; w 1 przypadku w związku z popełnieniem wykroczenia z art. 11 1 KW w zw. art. 134 1 i 3 KW zastosowano art. 41 KW; w 1 przypadkach wydano decyzję zarządzającą usunięcie stwierdzonej nieprawidłowości poprzez poddanie przyrządu pomiarowego prawnej kontroli metrologicznej w zakresie jej ponownej legalizacji (w jednym przypadku wagę zalegalizowano w toku kontroli); w 4 przypadkach zażądano usunięcia stwierdzonych nieprawidłowości (uzupełnienie brakujących cen, zabezpieczenie pieczywa przed zanieczyszczeniami); skierowano: 1 wystąpienie pokontrolne do producenta zakwestionowanego wyrobu; 1 informację do Inspektoratu Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych w Łodzi; 1 informację do Urzędu Miar; 2 pisma do Powiatowej Stacji Sanitarno Epidemiologicznej w Łodzi. w 6 przypadkach zostały wszczęte postępowania administracyjne w przedmiocie ustalenia kar pieniężnych w związku z wprowadzeniem do obrotu handlowego środków spożywczych nieodpowiadających jakości handlowej. 7