Zagadnienia po nad ABE CA DŁO PLA STYCZ NE I JE GO ELE MEN TY Pla sty ka a naj bli sze oto cze nie ele men ty pla stycz ne oto cze nia ro la pla sty ki w two rze niu ja ko Êci oto cze nia po j cie es te ty ki pra ca w te re nie: ob ser wa cja i ana li za oto cze nia z wy szcze gól nie niem pla stycz nych ele men tów znaj du jà cych si w prze strze ni me ta plan ( Co mo na zro biç, aby na sze oto cze nie by o przy jem ne? ) wy mie nia ele men ty pla stycz ne kszta tu jà ce oto cze nie okre Êla ro l pla sty ki w naj bli szym oto cze niu wska zuje przy k a dy oto cze nia es te tycz ne go i uza sad nia swój wy bór planuje zmia ny w ce lu es te ty za cji oto cze nia 2.2 Co to jest abe ca d o pla stycz ne? terminy pla stycz ne: li nia, pukt, kon tur, pla ma wa lo ro - wa, Êwia t o cieƒ, bar wa, ga ma ko lo ry s tycz na, kszta t, fak tu ra, kom po zy cja, per spek ty wa zna cze nie ele men tów abe ca d a dla bu do wa nia dzie a sztu ki eta py dzia a nia pla stycz ne go przed sta wie nie frag men tu oto cze nia na p asz czyê nie zna cze nie na rz dzi i ro la u y tych Êrod ków wy po wie dzi pla stycz nej wo bec przedsta wia nych tre Êci çwi cze nie umie j t no Êci po rów ny wa nia ele men tów pla stycz nych w na tu rze i na p asz czyê nie çwi cze nia prak tycz ne w przed sta wianiu frag men tu oto cze nia na p asz czyê nie spraw dze nie stop nia przy swo je nia po zna nych po j ç wy mie nia terminy pla stycz ne wyodr bnia w na tu rze ele men ty abe ca d a pla stycz ne go wska zuje i po równuje wy - bra ne ele men ty abe ca d a pla sty cz nego w na tu rze i w pra cy pla stycz nej przed sta wia frag ment oto cze nia na p asz czyê nie wy ra a w dzia a niach pla stycz nych wi dze nie pla stycz ne omawia zna cze nie u y tych Êrod ków pla stycz nych dla wy ra a nych tre Êci okreêla ro l Êrod ków wy ra zu w dzie le sztu ki Linia i punkt terminy: linia, punkt, kreska, kropka, kon tur, kon trast ró ne rodzaje linii i punktów oraz ich za sto so wa nie w rysunku funk cje li nii w ry sun ku spo sób ry so wa nia kon tu ru przed mio tu çwi cze nie umie j t no Êci sto so wa nia ró ne go ro dza ju linii i punktów w za le no Êci od in ten cji twór czych in struk cja Krok po kro ku... u ka zu jà ca eta py ry so wa nia kon tu ru przed mio tu zgod nie z rze czy wi sty mi pro por - cja mi za ba wy przy bli a jà ce no we terminy çwi cze nia prak tycz ne w uzy ski wa niu ró nych efek tów po przez zmia n kon tra stu spraw dze nie stop nia przy swo je nia po zna nych terminów ma pa men tal na ( Linie ro dza je i kie run ki ) okre Êla zna cze nie po zna nych terminów stosuje ró no rod ne ro dza je punktów i linii stosuje kon trast w dzia a - niach pla stycz nych rysuje kon tur przed mio tu zgod nie z rze czy wi sty mi pro por cja mi do biera od po wied nie Êrod ki pla stycz ne w za le no Êci od te ma tu i cha rak te ru pra cy Przy k a do wa re pro duk cja: Al brecht Dürer, Mo ja Agnes (XV w.)
TreÊci nauczania Zagadnienia po nad Na rz dzia i pod o a ry sun ko we na rz dzia ry sun ko we i pod o a oraz ich za sto so wa nie ro dza je Êla dów ró nych na rz dzi ry sun ko wych es te ty ka warsz ta tu pra cy omó wie nie i za pre zen to wa nie pod sta wo wych na rz dzi ry sun ko wych i pod o y çwi cze nia prak tycz ne w po s u gi wa niu si pod sta wo wy mi na rz dzia mi ry sun ko wy mi za ba wa uka zu jà ca wp yw ma te ria ów pla stycz nych na osta tecz ny kszta t dzie a dzia a nia pla stycz ne na ró nych pod o ach i po rów ny wa nie uzy ska nych efek tów omó wie nie re pro duk cji pod kà tem u y tych przez ar ty st na rz dzi i ich Êla dów spraw dze nie stop nia przy swo je nia po zna nych terminów wy mie nia pod sta wowe na rz dzia ry sun ko we i pod o a utrzy muje w a dzie swój warsz tat pra cy w a Êci wie po s u guje si na rz dzia mi ry sun ko wy mi do biera na rz dzia ry sun ko we i pod o a w za le no Êci od cha rak te - ru i te ma tu pra cy okre Êla na po da nych przy k a dach, ja ki mi na rz dzia mi po s u y si twór ca Przy k a do wa re pro duk cja: Vin cent van Gogh, Por tret Pa tien ce Esca lier (XIX w.) Pla ma wa lo ro wa terminy: wa lor, pla ma wa lo ro wa, la wo wa nie, ry su nek wa lo ro wy ró ne po sta cie plam spo so by uzy ski wa nia wa lo ru wa lor w ma lar stwie ob ser wa cja oto cze nia çwi cze nia prak tycz ne z wy ko rzy s ta niem ró nic wa lo ro wych za ba wa uka zu jà ca zna cze nie wa lo ru omó wie nie re pro duk cji pod kà tem cech ry sun ku wa lo ro we go spraw dze nie stop nia przy swo je nia po zna nych terminów wy ja Ênia, co to jest wa lor i pla ma wa lo ro wa sto suje w dzia a niach pla stycz nych pla my o od mien nym cha rak te rze wy ja Ênia, na czym po le ga la wo wa nie wy ja Ênia ró ni ce mi dzy wa lo rem w ry sun ku i ma lar stwie ró ni cuje wa lor stosuje la wo wa nie Przy k a do wa re pro duk cja: Rem brandt van Rijn, Sta rzec sie dzà cy na krze Êle (XVII w.)
Zagadnienia po nad Âwia t o cieƒ termin: Êwia t o cieƒ funk cje Êwia t o cie nia spo so by uka zy wa nia Êwia t o cie nia w ry sun ku eta py ry so wa nia Êwia t o cie nia za sa dy ry so wa nia cie nia rzu ca ne go przez obiekt ob ser wa cja oto cze nia in struk cja Krok po kro ku... u ka zu jà ca eta py ry so wa nia Êwia t o cie nia çwi cze nia prak tycz ne w przed sta wia niu Êwia t o cie nia na przed mio cie çwi cze nia prak tycz ne w ry so wa niu cie nia rzu ca ne go przez bry omó wie nie re pro duk cji: spo sób uka za nia Êwia t o cie nia i je go funk cje spraw dze nie stop nia przy swo je nia po zna nych po j ç wy ja Ênia, co to jest Êwia t o cieƒ ob ja Ênia ro l Êwia t o cie nia w ry sun ku rysuje pro sty przed miot z za sto so wa niem Êwia t o - cie nia sto suje Êwia t o cieƒ w pra cach pla stycz nych przed sta wia w ry sun ku cieƒ przed mio tu wska zuje Êwia t o cieƒ w przy k a do wej pra cy i okre Êla pe nio nà przez nie go funkcj Przy k a do wa re pro duk cja: Tintoretto, Studium posàgu (XVI w.) Bar wy w ma lar stwie terminy: bar wy i po chod ne, bar wy do pe nia jà ce i z a ma ne, bar wy cie p e i zim ne za sa dy à cze nia barw w ce lu uzy ska nia okre Êlo ne go od cie nia ko lo ru wp yw barw na eks pre sj i es te ty k pra cy pla stycz nej ob ser wa cja ró no rod no Êci barw w przy ro dzie i w dzie - ach sztu ki çwi cze nia prak tycz ne w uzy ski wa niu okre Êlo nych barw çwi cze nia prak tycz ne umie j t no Êci do bo ru od po wied nich barw do te ma tu i na stro ju pra cy za ba wy po ka zu jà ce zna cze nie i za sto so wa nie barw w pla sty ce oma wia nie i po rów ny wa nie prac ma lar skich pod wzgl dem u y tych barw spraw dze nie stop nia przy swo je nia po zna nych po j ç Ênie na ku la ( Ja kà ro l od gry wa jà bar wy w y ciu co dzien nym? ) wy mie nia ro dza je barw klasyfikuje da nà bar w do od po wied nie go ro dza ju po daje spo so by otrzy my - wa nia barw po chod nych i z a ma nych oraz à cze nia barw do pe nia jà cych uzy skuje okre Êlo ny od cieƒ w wy ni ku mie sza nia barw do biera bar wy sto sow nie do te ma tu pra cy wy ko rzy stuje bar wy do ce lów eks pre syj nych i es te tycz nych Paul Gauguin, Kobieta z owocem mango (XIX w.) Wassily Kandinsky, Damy w krynolinach (XX w.) Ol ga Bo znaƒ ska, Wn trze pra cow ni ar tyst ki w Kra ko wie (XX w.) Hen ri Ma tis se, Ta niec (XX w.)
TreÊci nauczania Zagadnienia po nad Ga ma ko lo ry stycz na terminy: ga ma ko lo ry stycz na, ko lor lo kal ny, to na cja ro dza je gam ko lo ry s tycz nych zna cze nie ga my ko lo ry stycz nej i to na cji w pra cach pla stycz nych çwi cze nia prak tycz ne w sto so wa niu okre Êlo nej ga my ko lo ry stycz nej i to na cji çwi cze nia w okre Êla niu ga my ko lo ry stycz nej i to na cji wy bra nych re pro duk cji ob ra zów wykonanie pracy dotyczàcej barw instrukcja Potrafi to zrobiç! opisujàca ró ne sposoby łamania barw wy ja Ênia, co to jest ga ma ko lo ry stycz na i po daje jej ro dza je tłumaczy, czym jest to na cja stosuje w a Êci wà ga m ko lo ry stycz nà i to na cj okreêla ga m ko lo ry stycz - nà i to na cj ob ra zu wykonuje dodatkowà prac plastycznà zgodnie z instrukcjà Potrafi to zrobiç! Vin cent van Gogh, S o necz ni ki (XIX w.) Fran ci sco de Goya, Pa ra sol (XVIII w.) Tech ni ki ma lar skie terminy: tech ni ki ma lar skie, pig ment cha rak te ry sty ka tech nik ma lar skich: akwa re lo wej, tem pe ro wej i pla ka to wej, pa ste lo wej na rz dzia i pod o a w a Êci we da nej tech ni ce in struk cja Krok po kro ku... przed sta wia jà ca eta py wy ko ny wa nia prac w tech ni ce akwa re lo wej i pa ste lo wej çwi cze nia prak tycz ne z wy ko rzy s ta niem ró nych tech nik ma lar skich za ba wa uka zu jà ca za sto so wa nie ró nych tech nik ma lar skich oma wia nie re pro duk cji ob ra zów pod kà tem efek tów uzy ski wa nych przez za sto so wa nie okre Êlo nej tech ni ki ma pa men tal na ( Ro dza je tech nik ma lar skich i sto so wa ne w nich na rz dzia ) wy ja Ênia, co to sà tech ni ki ma lar skie wy mie nia na rz dzia i pod - o a ty po we dla da nej tech ni ki charakteryzuje okre Êlo nà tech ni k ma lar skà tłumaczy, co to jest pig ment organizuje war sz tat pra cy stosuje okre Êlo nà tech ni k stosuje tech ni k pla stycz nà naj le piej wy ra a jà cà te mat pra cy okreêla wp yw tech ni ki ma lar skiej na wy mo w dzie a Piotr Mi cha ow ski, Ko nie u o bu (XIX w.) An driej Ru blow, Âwi ta Trój ca (XV w.) Sta ni s aw Wy spiaƒ ski, Por tret dziew czyn ki (XIX w.)
Zagadnienia po nad Tech ni ki mie sza ne terminy: tech niki mie sza ne, fotokola cha rak te ry sty ka po pu lar nych tech nik mie sza nych: à cze nie farb wod nych z pa s te la - mi, wydrapywanka, ko la ma te ria y wy ko rzy s ty wa ne w tech ni kach mie sza nych ro la po my s u i od po wied nie go ze sta wia nia wy bra nych ele men - tów w tech ni kach mie sza nych çwi cze nia prak tycz ne z wy ko rzy sta niem ró nych tech nik mie sza nych oma wia nie i po rów ny wa nie wy ko na nych prac: wp yw u y tych Êrod ków pla stycz nych na uzy ska ny efekt instrukcja Krok po kroku ukazujàca etapy tworzenia kola u spraw dze nie stop nia przy swo je nia po zna nych terminów bu rza mó zgów ( Ja kie ma te ria y mo na wy ko rzy staç w tech ni kach mie sza nych? ) wy ja Ênia, co to sà tech ni ki mie sza ne opi suje, na czym po le ga jà wy bra ne tech ni ki mie sza ne wy ko nuje pra c w do wol nej tech ni ce mie sza nej w spo sób eks - pre syj ny i es te tycz ny stosuje tech ni k pla stycz nà naj le piej wy ra a jà cà te mat pra cy twór czo à czy ró ne tech ni ki pla stycz ne wy ja Ênia zna cze nie wy bo - ru okre Êlo nej tech ni ki i u y tych ma te ria ów dla wy mo wy dzie a Przy k a do wa re pro duk cja: Anna Górska-Rutkowska, Tarasy Fak tu ra termin: fak tu ra ro dza je fak tu ry w na tu rze i w sztu ce spo so by uzy ski wa nia fak tu ry w ry sun ku i w ma lar stwie ro la fak tu ry w dzie le pla stycz nym pra ca w te re nie: ob ser wa cja ró no rod no Êci fak tur w na tu rze çwi cze nia w okre Êla niu fak tu ry wy bra nych ele men tów oto cze nia çwi cze nia prak tycz ne w sto so wa niu zró ni co wa nej fak tu ry za ba wa uka zu jà ca zna cze nie fak tu ry w pla sty ce oma wia nie i po rów ny wa nie re pro duk cji dzie pod wzgl dem fak tu ry spraw dze nie stop nia przy swo je nia po zna nych terminów bu rza mó zgów ( Ja kie ro dza je fak tu ry mo na wy ró niç w naj bli szym oto cze niu? ) wykonanie pracy dotyczàcej faktury instrukcja Potrafi to zrobiç! opisujàca sposoby otrzymywania zró nicowanej faktury w pracy plastycznej wy ja Ênia, co to jest faktura okre Êla ro dzaj fak tu ry w dzie ach ró nych dys cy - plin pla stycz nych uka zuje fak tu r w pra cach pla stycz nych wy ja Ênia funk cj fak tu ry ja ko Êrod ka wy ra zu pla stycz ne go twór czo sto suje fak tu r wykonuje dodatkowà prac plastycznà zgodnie z instrukcjà Potrafi to zrobiç! Clau de Mo net, Cha ta ry bac ka na kli fie (XIX w.) po pier sie Ju liu sza Ce za ra (I w. n.e.) Ho noré Dau mier, Po pier sie Vien ne ta (XIX w.) Raoul Hau smann, Mechaniczna g owa (XX w.)
TreÊci nauczania Zagadnienia po nad Kszta t terminy: kszta t, for ma p a ska, for ma prze strzen na ro dza je form: na tu ral na i stwo rzo na przez cz o wie ka (do ce lów prak tycz nych i ar ty stycz nych) çwi cze nia w uzy ski wa niu form p a skich i prze strzen nych çwi cze nia prak tycz ne w sto so wa niu ró no rod nych form p a skich i prze strzen nych za ba wy przy bli a jà ce no we po j cia spraw dze nie stop nia przy swo je nia po zna nych terminów wy ja Ênia, co to jest for ma od ró nia for m p a skà od for my prze strzen nej roz ró nia ro dza je form w ota cza jà cym Êwie cie sto suje ró no rod ne for my wy ja Ênia funk cj for my w sztu ce twór czo wy ko rzy stuje for m ja ko Êro dek wy ra zu pla stycz ne go Lizyp, Odpoczywajàcy Ares Bar ba ra He pworth, Rzeêba par kowa (XX w.) Ka ta rzy na Ko bro, Kom po zy cja prze strzen na 4 (XX w.) Kom po zy cja termin: kom po zy cja za sa dy har mo nij nej kom po zy cji cha rak te ry sty ka ró nych ro dza - jów kom po zy cji na p asz czyê nie: cen tral nej, sy me trycz nej, asy me trycz nej, otwar tej, za mkni tej, sta tycz nej, dy na micz - nej, ryt micz nej spo so by two rze nia po szcze gól - nych ro dza jów kom po zy cji funk cja kom po zy cji w dzie le pla stycz nym ob ser wa cja naj bli sze go oto cze nia: wy szu ki wa nie uk a - dów przy po mi na jà cych po szcze gól ne ro dza je kom po zy cji in struk cja Krok po kro ku... po ka zu jà ca eta py two rze nia kom po zy cji sy me trycz nej çwi cze nia prak tycz ne w sto so wa niu ró nych ro dza jów kom po zy cji oma wia nie i po rów ny wa nie re pro duk cji dzie pod kà tem za sto so wa nej kom po zy cji spraw dze nie stop nia przy swo je nia po zna nych terminów dra ma ( Two rze nie uk a dów ob ra zu jà cych po szcze gól ne ro dza je kom po zy cji ) skrzyn ka py taƒ ( Ro dza je kom po zy cji ) wy ja Ênia, co to jest kom po zy cja wy mie nia za sa dy har mo nij nej kom po zy cji po daje ro dza je kom po zy cji okre Êla ro dzaj kom po zy cji w wy bra nych re pro duk - cjach wy ko nuje pra c z wy ko - rzy sta niem wy bra nej kom po zy cji do biera kom po zy cj do te ma tu pra cy od po wied ni mi Êrod ka mi pla stycz ny mi wy ra a okre Êlo nà kom po zy cj od ró nia do brà kom po zy - cj od z ej omawia ro l kom po zy cji ja ko Êrod ka wy ra zu pla stycz ne go Tho mas Ga ins bo ro ugh, B kit ny ch o piec (XVIII w.) Sandro Botticelli, Madonna z Dzieciàtkiem i Êwi tymi (XV w.) Pier re -A ug uste Re no ir, Pa ni Char pen tier z dzieç mi (XIX w.) Edward Dwur nik, We ne cja (XX w.) Pa blo Pi cas so, Trzej mu zy kan ci (XX w.) Ama deo Mo di glia ni, Por tret ch opca z rudymi w osami (XX w.) Was si ly Kan din sky, Ko Êció w Mur nau (XX w.) André Derain, Port rybacki w Collioure (XX w.)
Zagadnienia po nad Per spek ty wa prze strzeƒ a wy glàd przed mio - tów terminy: per spek ty wa, li nia ho ry zon tu, punkt zbie gu cha rak te ry sty ka ró nych ro dza jów per spek ty wy: rz do wej, ku li so wej, zbie nej (czołowej, a biej, z lo tu pta ka, kraw dziowej), ma lar skiej, po wietrz nej ry so wa nie od cin ków pio no wych i po zio mych w per spek ty wie zbie nej me to dà wy kreêl nà funk cja per spek ty wy w dzie le pla stycz nym ob ser wa cja oto cze nia: prze strzeƒ, trój wy mia ro woêç obiek tów in struk cja Krok po kro ku... po ka zu jà ca eta py ry so wa nia od cin ków pio no wych i po zio mych w per spek ty wie zbie nej me to dà wy kreêl nà çwi cze nia prak tycz ne w przed sta wia niu trój wy mia ro - wo Êci przed mio tów na p asz czyê nie çwi cze nia prak tycz ne w sto so wa niu ró nych ro dza jów per spek ty wy za ba wy u a twia jà ce zro zu mie nie praw per spek ty wy pra ca w te re nie: ry so wa nie frag men tu oto cze nia w per spek ty wie zbie nej oma wia nie i po rów ny wa nie re pro duk cji dzie pod kà tem za sto so wa nej per spek ty wy spraw dze nie stop nia przy swo je nia po zna nych terminów skrzyn ka py taƒ ( Ro dza je per spek ty wy ) instrukcja Potrafi to zrobiç! opisujàca sposób wykonania trójwymiarowego pejza u tłumaczy, co to jest per spek ty wa wy mie nia ro dza je per spek ty wy wy ja Ênia ro l per spek ty wy w dzie le sztu ki przed sta wia na p asz czyê - nie trój wy mia ro we przed mio ty stosuje w dzia a niach pla stycz nych da ny ro dzaj per spek ty wy okre Êla ro dzaj per spek ty wy w wy bra nych re pro duk - cjach wykonuje dodatkowe zadanie plastyczne zgodnie z instrukcjà Potrafi to zrobiç! ma lar stwo ja ski nio we ma lar stwo sta ro yt ne go Egip tu Jan Ver me er, List mi o sny (XVII w.) Piero della Francesca, Wi dok ide al ne go mia sta (XV w.) Pie ter Bru egel star szy, Za ba wy dzie ci ce (XVI w.) William Turner, Przybycie do Wenecji (XIX w.) Aleksander Gierymski, Morze (XIX w.)
TreÊci nauczania Zagadnienia po nad FOR MY TWÓR CZO ÂCI Czym sà dzieła sztuki? rola dziel sztuki w kulturze terminy: oryginał, kopia, reprodukcja rozmowa nauczajàca omawianie wybranych dziel sztuki praca w terenie: wycieczka do muzeum, galerii lub na wystaw (lekcje muzealne) Przykładowa reprodukcja: Leonardo da Vinci, Mona Lisa (XVI w.) okreêla formy twórczoêci rozpoznaje najbardziej znane dzieła sztuki Êwiadomie posługuje si terminami: kustosz, eksponat, konserwator zabytków opisuje wybrane reprodukcje dzieł pozdaje nazwiska znanych twórców polskich i zagranicznych wyra a własne zdanie na temat dziel sztuki Ry su nek cha rak te ry sty ka i ro la ry sun ku funk cje szki cu ana li za i po rów na nie dzie ry sun kowych çwi cze nia prak tycz ne w szki co wa niu çwi cze nia prak tycz ne w wy ko ny wa niu prac ry sun ko wych ró ny mi na rz dzia mi oma wia nie i po rów ny wa nie wy ko na nych prac ana li za dzie ry sun ko wych oraz ich oce na es te tycz na i emo cjo nal na po rów ny wa nie dwóch ró nych dzie ry sun ko wych pra ca w te re nie: wycieczka do mu zeum, ga le rii lub na wy sta w port fo lio ( Mo je ulu bio ne ry sun ki ) Ed gar De gas, Tan cer ka (XIX w.) Ra fa el, Ma don na z Dzie ciàt kiem i Êw. Ja nem Chrzci cie lem szkic i ob raz (XVI w.) Peter Paul Rubens, Panna dworska (XVII w.) Vin cent van Gogh, ni wa (XIX w.) wy mie nia cha rak te ry stycz - ne ce chy ry sun ku ja ko dys cy pli ny pla stycz nej po daje funk cje szki cu u ywa w a Êci wych przy bo rów ry sun ko wych do za da ne go te ma tu organizuje war sz tat pra cy przy wy ko ny wa niu prac ry sun ko wych po s u guje si szki cem ja ko wst p nym eta pem do w a - Êci wej pra cy Êwia do mie i eks pre syj nie po s u guje si punktem, li nià, kon tu rem, pla mà wa lo ro wà, Êwia t o - cie niem opi suje dzie o ry sun ko we po rów nuje dwa ró ne dzie a ry sun ko we wy ra a w a sne zda nie na te mat ana li zo wa ne go ry sun ku
Zagadnienia po nad Ma lar stwo spe cy fi ka ma lar stwa ja ko dys cy pli ny pla stycz nej spo so by przed sta wia nia rze czy wi sto Êci: re ali stycz ny i abs trak cyj ny p a skie lub prze s trzen ne uka za nie rze czy wi sto Êci na ob ra zie ro dza je ma lar stwa: hi sto rycz ne, ba ta li s tycz ne, re li gij ne, mi to lo - gicz ne, ro dza jo we, por tre to we, pej za o we, ma ry ni s tycz ne, mar twa na tu ra ana li za i po rów na nie dzie ma lar stwa çwi cze nia w wy ko ny wa niu prac far ba mi za po mo cà ró nych na rz dzi oma wia nie i po rów ny wa nie wy ko na nych prac ana li za dzie ma lar stwa oraz ich oce na es te tycz na i emo cjo nal na po rów ny wa nie dwóch od mien nych dzie ma lar stwa pra ca w te re nie: wycieczka do mu zeum, ga le rii lub na wy sta w spraw dze nie stop nia przy swo je nia po zna nych po j ç ma pa men tal na ( Ro dza je ma lar stwa ) Jó zef Me hof fer, Por tret o ny ar ty sty (XX w.) Ka zi mierz Ma le wicz, Kom po zy cja abs trak cyj na (XX w.) Jó zef Che moƒ ski, Bo cia ny (XIX w.) Diego Velázqu ez, Koronacja Maryi (XVII w.) Al bert Bier stadt, Es tes Park w Co lo ra do (XIX w.) Willem van de Velde młodszy, Spokojne morze (XVII w.) Sta ni s aw Igna cy Wit kie wicz, An na Na wroc ka (XX w.) Paul Cézan ne, Mar twa na tu ra (XIX w.) Wojciech Kossak, Szar a pod Rokitnà (XX w.) Die go Velázqu ez, Pod da nie Bre dy (XVII w.) Pa blo Pi cas so, Gu er ni ca (XX w.) charakteryzuje ma lar stwo ja ko dys cy pli n pla stycz nà wy ja Ênia, czym si ró ni ma lar stwo re ali stycz ne od malarstwa abs trak cyj ne go okre Êla spo sób przed sta - wie nia rze czy wi sto Êci na ob ra zie: p a ski lub prze - strzen ny u ywa w a Êci wych przy bo rów ma lar skich do za da ne go te ma tu roz ró nia na przy k a dach te ma tycz ne ro dza je ma lar stwa organizuje warsz tat pra cy przy ma lo wa niu prac maluje pra c na okre Êlo ny te mat Êwia do mie i eks pre syj nie po s u guje si okre Êlo nà tech ni kà pla stycz nà, kom po zy cjà oraz ze sta wem barw opi suje dzie o ma lar s kie po rów nuje dwa ró ne dzie a ma lar skie wy ra a swoje zda nie na te mat ana li zo wa ne go dzie a ma lar skie go
TreÊci nauczania Zagadnienia po nad Gra fi ka terminy: ma try ca, ry lec, d u to, znak pla stycz ny, li ter nic two, monotypia, ekslibris, akwaforta spe cy fi ka gra fi ki ja ko dys cy pli ny pla stycz nej ro dza je gra fi ki i ich cha rak te ry sty - ka: gra fi ka ar ty stycz na (warsz ta - to wa) i gra fi ka u yt ko wa (sto so wa na) narz dzia i podło a wykorzystywane w grafice artystycznej spo so by po wsta wa nia dzie gra fi ki warsz ta to wej: ryt wkl s y, ryt wy pu k y ró no rod noêç form gra fi ki u yt ko wej: pla kat, gra fi ka re kla mo wa, pre cy zyj na, ksià ko wa, re pro duk cyj na, kom pu te ro wa za sa dy na zew nic twa prac gra ficz - nych w za le no Êci od ma te ria u ma try cy (drze wo ryt, gip so ryt, mie dzio ryt, li no ryt, ka mie nio ryt) ana li za i po rów na nie dzie gra fi ki ar ty s tycz nej i u yt ko wej çwi cze nia w wy ko ny wa niu pro stych ma tryc i od bi tek çwi cze nia w pro jek to wa niu ró nych form gra ficz nych (np. pla ka tu) oma wia nie i po rów ny wa nie wy ko na nych prac gra ficz nych çwi cze nia na kom pu te rze: pró by wykonania prac gra ficz nych ana li za dzie gra fi ki oraz ich oce na es te tycz na i emo cjo nal na po rów ny wa nie dwóch ró nych dzie gra fi ki pra ca w te re nie: wycieczka do mu zeum, ga le rii lub na wy sta w spraw dze nie stop nia przy swo je nia po zna nych terminów me to da pro jek tów ( Wy sta wa w kla sie ) Ênie na ku la ( Czy re kla my sà po trzeb ne? ) ma pa men tal na ( Prze ja wy gra fi ki u yt ko wej ) instrukcja Potrafi to zrobiç! opisujàca sposób wykonania prostej odbitki graficznej Mau ri ce de Vla minck, Most w Cha tou (XX w.) Al brecht Dürer, Ry cerz, Dia be i Âmierç (XVI w.) Józef Gielniak, Sanatorium IV (XX w.) Margaret Ely Webb, ilustracja do bajki o Czerwonym Kapturku Jan M o do e niec, pla kat cyr ko wy (XX w.) Hen ri de To ulo use -La utrec, Les Am bas sa deurs. Ari sti de Bru ant (XIX w.) Wal de mar Âwie rzy, Krzysz tof Pen de rec ki (XX w.) wy ja Ênia, na czym po le ga spe cy fi ka gra fi ki ja ko dys cypliny pla stycz nej wy ja Ênia, czym ró ni si gra fi ka warsz ta to wa od grafiki u yt ko wej roz ró nia for my gra fi ki u yt ko wej okre Êla znaczenie poznanych terminów wy ko nuje pro ste ma try ce i od bit ki organizuje warsz tat pra cy przy two rze niu prac gra ficz nych wy ja Ênia, w ja ki spo sób po wsta je od bit ka w za le - no Êci od u y tej tech ni ki od po wied nio na zywa pra c gra ficz nà, zna jàc ma te ria, z któ re go wy ko - na no ma try c opi suje dzie o gra ficz ne po rów nuje dwa ró ne dzie a gra ficz ne wy ra a w a sne zda nie na te mat ana lizo wa ne go dzie a gra ficz ne go wykonuje dodatkowe zadanie plastyczne zgodnie z instrukcjà Potrafi to zrobiç! 1.2
Zagadnienia po nad Rzeê ba terminy: po li chro mia, me da lier stwo isto ta rzeê by ja ko dys cy pli ny pla s tycz nej narz dzia rzeêbiarskie funk cje rzeê by ro dza je rzeê by: rzeê ba wol no sto jà ca (w tym po mnik, po sàg, rzeê ba par ko wa), rzeê ba zwià za na z ar chi tek tu rà (w tym p a sko rzeê ba), me dal, mo ne ta rzeê by w naj bli szej oko li cy ana li za i po rów na nie dzie rzeê biar skich çwi cze nia w pro jek to wa niu (szki co wa niu) fi gur ki i p a sko rzeê by, a na st p nie w wy ko ny wa niu ich z mo de li ny, pla ste li ny, ma sy sol nej lub my d a oma wia nie i po rów ny wa nie wy ko na nych prac pla stycz nych ana li za dzie rzeê biar skich oraz ich oce na es te tycz na i emo cjo nal na po rów ny wa nie dwóch ró nych dzie rzeê biar skich pra ca w te re nie: wycieczka do mu zeum, ga le rii lub na wy sta w spraw dze nie stop nia przy swo je nia po zna nych terminów port fo lio ( Po mni ki w mo im re gio nie ) bu rza mó zgów ( Gdzie mo na spo tkaç rzeê by? ) instrukcja Potrafi to zrobiç! opisujàca sposób wykonania figurki z masy solnej cha rak te ry zuje rzeê b ja ko dys cy p li n pla stycz nà roz ró nia na przy k a dach ro dza je rzeê by wy ja Ênia funk cje rzeê by organizuje warsz tat pra cy przy two rze niu prac rzeê biar skich wy ko nuje fi gur k lub p a - sko rzeê b z wy bra ne go ma te ria u (mo de li ny, pla ste li ny, my d a) wy mie nia przy k a dy rzeêb w swo jej miej s co wo Êci lub w jej po bli u opi suje dzie o rzeê biar skie po równuje dwa ró ne dzie a rzeê biar skie wy ra a w a sne zda nie na te mat ana li zo wa ne go dzie a rzeê biar skie go wykonuje dodatkowe zadanie plastyczne zgodnie z instrukcjà Potrafi to zrobiç! Przy k a do we dzieła sztuki: Pi k na Ma don na z Kru lo wej (XV w.) Gianlorenzo Bernini, Fontanna Trytona (XVII w.) p a sko rzeê ba zdo bià ca ele wa cj ka mie ni cy Przy by ów w Ka zi mie rzu Dol nym (XVI w.) fa sa da Mu zeum Sztu ki w Ni nym No wo gro dzie (XX w.) Jo sé n ge lo Cot ti nel li Tel mo i Le opol do Ne ves de Al me ida, Po mnik Od kryw ców w Li zbo nie (XX w.) Wojciech Gryniewicz Ławeczka Tuwima (XX w.) moneta bizantyjska (XI w.) medal olimpijski (XXI w.) W a dy s aw Ha sior, Prelegent miejski (XX w.) Joseph Kossuth, Jedno i trzy krzesła (XX w.) Gian lo ren zo Ber ni ni, Apol lo i Daf ne (XVII w.) Hen ry Mo ore, Po staç pó le à ca (XX w.)
TreÊci nauczania Zagadnienia po nad Ar chi tek tu ra terminy: urba ni sty ka, za by tek, kon ser wa tor za byt ków spe cy fi ka i ro la ar chi tek tu ry za sa dy do brej ar chi tek tu ry i funk cjo nal nie za pla no wa nej prze strze ni po dzia ar chi tek tu ry ze wzgl du na funk cj : miesz ka nio wa, sa kral na, u y tecz noêci pu blicz nej, prze my s o wa za byt ki ar chi tek tu ry w naj bli szej oko li cy i re gio nie ana li za i po rów na nie dzie ar chi tek tu ry çwi cze nia w pro jek to wa niu (szki co wa niu, a na st p nie ma lo wa niu) bu dow li ar chi tek to nicz nych o ró nych funk cjach oma wia nie i po rów ny wa nie wy ko na nych prac do ty czà cych ar chi tek tu ry ana li za dzie ar chi tek tu ry oraz ich oce na es te tycz na i emo cjo nal na po rów ny wa nie dwóch od mien nych dzie ar chi tek tu ry pra ca w te re nie: szla kiem za byt ków w mo jej miej sco wo Êci lub jej oko li cy port fo lio ( Naj cie kaw sze za byt ki w Pol sce ) me ta plan ( Jak po win no wy glà daç osie dle miesz ka nio we? ) me to da pro jek tów ( Ma kie ta miej sca za baw i od po czyn ku ) okre Êla spe cy fi k ar chi tek - tu ry ja ko dys cy pli ny pla stycz nej wy ja Ênia ro l ar chi tek tu ry wy mie nia przy k a dy ar chi - tek tu ry o ró nym prze zna - cze niu w swo jej miej sco - wo Êci lub w jej po bli u okre Êla, co to jest za by tek opi suje, czym zaj muje si kon ser wa tor za byt ków rysuje lub maluje bu dow l ar chi tek to nicz nà o wy bra - nej funk cji wska zuje za byt ki w swo jej miej sco wo Êci opi suje dzie o ar chi tek tu ry oce nia pod wzgl dem funk cjo nal no Êci obiek ty ar chi tek to nicz ne oraz prze s trzeƒ wo kó nich po rów nuje dwa ró ne dzie a ar chi tek tu ry wy ra a w a sne zda nie na te mat ana li zo wa ne go dzie a ar chi tek tu ry no wo cze sna ma kie ta ar chi tek to nicz na wy bra na bu dow la Friedensreicha Hun der twas se ra Do uglas Car di nal, Ko Êció NMP w Red De er w Ka na dzie (XX w.) Haas Haus w Wiedniu (XX w.) pałac wersalski (XVII w.) chata we wsi Zalipie Zamek w B dzinie Bazylika Mariacka Wniebowzi cia NMP w Gdaƒsku (XIV XVI w.) Frank Lloyd Wri ght, Mu zeum Gug gen he ima w No wym Jor ku (XX w.) Wzor nic two prze my s o we i rze mio s o ar ty stycz ne spe cy fi ka oraz funk cje wzor nic twa prze my s o we go i rze mio s a ar ty stycz ne go ró ni ce mi dzy wzor nic twem prze my s o wym a rze mio s em ar ty stycz nym es te ty ka a funk cjo nal noêç przed mio tów çwi cze nia w pro jek to wa niu (ma lo wa niu lub ry so wa niu) es te tycz nych i funk cjo nal nych przed mio tów co dzien ne - go u yt ku oma wia nie i po rów ny wa nie wy ko na nych prac ana li za dzie wzor nic twa prze my s o we go i rze mio s a ar ty stycz ne go oraz ich oce na es te tycz na i emo cjo nal na okre Êla spe cy fi k wzor nic - twa prze my s o we go i rze mio s a ar ty stycz ne go wskazuje ró ni ce mi dzy wzor nic twem prze my s o - wym a rze mio s em ar ty s - tycz nym opi suje dzie o wzor nic twa prze my s o wego i rze mio - s a ar ty stycz ne go po rów nuje dwa ró ne wy two ry wzor nic twa prze my s o we go lub rze - mio s a ar ty stycz ne go 2.2
Zagadnienia po nad wy two ry wzor nic twa prze my s o - we go i rze mio s a ar ty s tycz ne go w naj bli szym oto cze niu ana li za i po rów na nie wy two rów wzor nic twa prze my s o we go oraz rze mio s a ar ty s tycz ne go po rów ny wa nie dwóch od mien nych wy two rów wzor nic twa prze my s o we go i rze mio s a ar ty stycz ne go pra ca w te re nie: oglà da nie wy two rów rze mio s a ar ty stycz ne go w mu zeum oraz wzor nic twa prze my s o - we go w skle pie i na wy sta wie dys ku sja pa ne lo wa ( Cze mu s u y wzor nic two prze my s o we? ) me to da pro jek tów ( Ele men ty wy po sa e nia kla sy ) Przy k a do we dzieła: wy two ry wzor nic twa prze my s o we go i rze mio s a ar ty stycz ne go wy ja Ênia zwià zek mi dzy es te ty kà a funk cjo nal no - Êcià przed mio tów wska zuje przy k a dy wy two rów wzor nic twa prze my s o we go i rze mio s a ar ty stycz ne go w naj bli szym oto cze niu projektuje (maluje lub rysuje) przed miot co dzien ne go u yt ku pełniàcy funk cje es te tycz ne i funk cjo nal ne wy ra a w a sne zda nie na te mat ana li zo wa ne go wy two ru wzor nic twa prze my s o we go lub rze mio s a ar ty stycz ne go 2.2 Sztu ka lu do wa terminy: Êwià tek, pie ta, skansen isto ta sztu ki lu do wej ró no rod noêç prze ja wów sztu ki lu do wej: ma lar stwo, gra fi ka, rzeê ba, rze mio s o ar ty s tyczne, ar chi tek tu ra cha rak te ry s tycz ne ce chy wy two rów sztu ki lu do wej war toêç kul tu ro wa sztu ki lu do - wej wy two ry sztu ki lu do wej w naj bli szym oto cze niu ana li za i po rów na nie od mien nych wy two rów sztu ki lu do wej çwi cze nia w wy ko ny wa niu ró no rod nych form pla stycz nych wy ko rzy stu jà cych styl i mo ty wy lu do we oma wia nie i po rów ny wa nie wy ko na nych prac pra ca w te re nie: wycieczka do skan se nu ana li za i po rów na nie dzie sztu ki lu do wej port fo lio ( Sztu ka lu do wa mo je go re gio nu ) Przy k a do we dzieła: drze wo ryt ma lar stwo na szkle ma lar stwo olej ne pie ta Chry stus Fra so bli wy gorset stroju krakowskiego ha fto wa na ser we ta wy ci nan ka ma lo wa na skrzy nia skansen i Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu (XIX/XX w.) chata łowicka (XIX/XX w.) polski pawilon na wystawie Expo w Szanghaju (XXI w.) drzeworyt Âwi ty Antoni Padewski (XIX w.) Trzech króli i narodzenie Chrystusa (XIX w.) wy ja Ênia, co jest isto tà sztu ki lu do wej wy mie nia dys cy pli ny pla stycz ne, w któ rych prze ja wia si twór czoêç lu do wa wskazuje cha rak te ry stycz - ne ce chy wy two rów sztu ki lu do wej wy ko nuje pra c pla s tycz nà w sty li sty ce ty po wej dla sztu ki lu do wej przed sta wia naj wa niej sze ce chy twór czo Êci lu do wej swo je go re gio nu opi suje dzie o sztu ki lu do wej po rów nuje dwa ró ne dzie a sztu ki lu do wej wy ra a w a sne zda nie na te mat ana li zo wa ne go dzie a sztu ki lu do wej
TreÊci nauczania Zagadnienia po nad Odniesienie Współczesne formy twórczoêci terminy: aparat analogowy, aparat cyfrowy, klisza fotograficzna, filtry, fotomonta, kamera taêmowa, kamera cyfrowa, instalacja, wideoinstalacja, happening specyfika i rola fotografii rodzaje fotografii i ich charakterystyka ró nice mi dzy filmem artystycznym a komercyjnym specyfika współczesnych form sztuki rozmowa nauczajàca praca z tekstem i materiałem ilustracyjnym çwiczenia na komputerze: próba wykonania fotomonta u analiza dzieł fotograficznych i filmowych portfolio ( Najpi kniejsze fotografie ) metoda projektu ( Chroƒmy morze, rzeki, lasy ) Przykładowe dzieła: Man Ray, Czarna i Biała Leonardo da Vinci, Dama z łasiczkà fotomonta Nam June Paik, Wideoinstalacja Magdalena Abakanowicz,, Plecy Tadeusz Kantor, Panoramiczny Happening Morski wyjaênia, w jakich formach przejawia si sztuka współczesna tłumaczy, czym ró nià si fotografia artystyczna i u ytkowa okreêla, ró nice miedzy filmem komercyjnym i artystycznym omawia znaczenie poznanych terminów wykonuje prosty fotomonta opracowuje plakat z zastosowaniem techniki fotokola u bierze udział w organizowanym happeningu opisuje fotografi artystyczna i porównuje jà z fotografià u ytkowà wyra a własne zdanie na temat wybranych fotografii dostrzega w filmie artystycznym elementy malarskie organizuje happening na wybrany temat 3.2 Sztuka wokół nas termin sztuka lokalna dzieła sztuki w regionie artyêci lokalni rozmowa nauczajàca praca z tekstem i materiałem ilustracyjnym wycieczka w teren: oglàdanie zabytków oraz dzieł sztuki znajdujàcych si w najbli szej okolicy prezentacja multimedialna protfolio ( Tradycje mojego regionu ) spotkania z artystami wymienia najwa niejsze zabytki regionu wskazuje przynajmniej jednego artyst lokalnego objaênia funkcj twórczo- Êci lokalnej opisuje wybrane zabytki lokalne pod kàtem ich wartoêci historycznej i artystycznej charakteryzuje twórczoêç dowolnego artysty lokalnego ocenia dzieła sztuki, uwzgl dniajàc ich walory artystyczne 1.2