SPIS TREЊCI ZIELONE ЊWIATЈO DLA SZEЊCIOLATKA. 35 Urszula Nadolna Ile nуg ma stonoga? 38 Anna Pawіowska-Niedbaіa. 44 Beata Szurowska Ptaszki na topoli

Transkrypt

1

2 SPIS TREЊCI PEDAGOGIKA l PSYCHOLOGIA l ORGANIZACJA 5 Iwona Samborska Komercjalizacja dzieciсstwa ZIELONE ЊWIATЈO DLA SZEЊCIOLATKA 35 Urszula Nadolna Ile nуg ma stonoga? KSZTAЈCENIE I DOSKONALENIE NAUCZYCIELI 11 Maіgorzata Piotrowska Czy potrzebny jest program adaptacyjny? 38 Anna Pawіowska-Niedbaіa Szeњciolatek w њwiecie figur geometrycznych 44 Beata Szurowska Ptaszki na topoli 46 Igor Buszkowski Zabawy plastyczne. Majowa і ka W DOMU I W PRZEDSZKOLU 48 Jadwiga Daniek-Salawa Piknik z mam i tat 16 Izabela Gelleta-Mac Zaburzenia psychiczne u dzieci w wieku przedszkolnym. Autyzm. Zespуі Aspergera ZA BA WY l ZAJКCIA l SCENARIUSZE 22 Beata Musielak Pamiкж potrzebna od zaraz 50 Joanna Woџniak Wiedza ekonomiczna szeњciolatkуw 54 Boїena Dittfeld Profilaktyka logopedyczna KRONIKA 58 Jak przygotowaж dziecko szeњcioletnie do roli ucznia? 60 Marzena Jantas Roztaсczona Kraina 26 Anna B. Pietruszka Magia kulistego њwiata 29 Ewa Staszak Na kujawsk nutк 33 Maria Goікbiewska Serce dla mamy WЊRУD KSIҐЇEK 62 Hanna Ratyсska Koіysaіa mama smoka 64 Boїena Rytel Bajkoterapia 5/2009 3

3 Ma gia ku li ste go њwia ta Zabawy z geometri przestrzenn Nie bуj my siк te ma tуw, ktу re wy da j siк nam za trud ne. Sko ro dziec ko py ta od po wiedz, ale w ta ki spo sуb, by zro zu mia іo. n An na B. Pie trusz ka Geo me tria to wa rzy szy nam od po - cz t ku na szej edu ka cji juї od pierw szych za baw. Jesz cze na dіu go przed pod jк ciem przed szkol nych za jкж, ma my do czy nie nia z fi gu ra mi geo me trycz ny mi, ktу - rych ma gicz ny њwiat po znaj my przy oka zji za ba wy z piі k czy kloc ka mi. Oczy wi њcie nie jest to czas, by wpro wa dzaж dziec ko w taj ni - ki wіa њci wo њci fi gur geo me trycz nych czy za - cho dz cych miк dzy ni mi re la cji. Do strze їe jed nak pew ne wіa њci wo њci, gdyї z pew no њci nie umknie je go uwa dze fakt, їe pi іecz ka siк to czy, a kwa dra to wy klo cek nie. Nie cho dzi bo wiem o to, by przed sta wiaж dzie ciom skom pli ko wa ne ele men ty geo me trii wy - star czy wska zy waж im pew ne za le їno њci, w spo sуb dla nie go zro zu mia іy. Te ma tem pro po no wa nych za baw jest Ma gia ku li ste go њwia ta, ktу ra wpro wa dza dziec ko w њwiat spo strze ga nia fi gur geo me - trycz nych. Za kres tre њci prze zna czo ny jest dla dzie ci z mіod szych grup przed szkol nych i do ty czy na stк pu j cych umie jкt no њci: wy od rкb nia nie form ku li stych spo њrуd in - nych ksztaі tуw; spo strze ga nie rу їnic po miк dzy rу їny mi ksztaі ta mi; gru po wa nie przed mio tуw we dіug ksztaі tуw; ry so wa nie rу їnych, pro po no wa nych przez pro wa dz ce go ksztaі tуw; for mo wa nie ksztaі tu z pla ste li ny; do strze ga nie rу їnic po miк dzy ko іem a ku l ; wspуі pra ca w gru pie. Za ba wy s pro po zy cja mi do wy ko rzy sta - nia w do wol nie opra co wa nej for mie. Za ba wy zo sta іy przed sta wio ne w ko lej no њci za cho - wu j cej ci gіoњж, gdyї s ze so b bez po њred - nio po wi za ne. Nie jest jed nak wa run kiem ko niecz nym sto so wa nie ich і cz nie, gdyї ka - їda z nich mo їe sta no wiж od rкb n za ba wк. Znajdџ magiczny ksztaіt Dzie ci sie dz w ko le na dy wa nie. Na њrod - ku stoi pu deі ko, w ktу rym s scho wa ne przed - mio ty o rу їnych ksztaі tach. Dzie ci pod cho dz do pro wa dz ce go i wyj mu j na je go po le ce nie (np. wyj mij przed miot w ksztaі cie ku li) rze czy o okre њlo nym ksztaі cie. Istot ne jest, by dziec - ko wy jк іo od po wied ni przed miot bez je go wzro ko wej iden ty fi ka cji, by za po mo c do ty - ku od na la zіo przed miot o za da nym ksztaі cie. Do dat ko wo mo їna po pro siж o prу bк po da nia na zwy wy bra ne go przed mio tu. Dla cze go po ma raс cza na ry sun ku jest pіa ska? Za ba wa mo їe sta no wiж kon ty nu acjк za - ba wy Znajdџ ma gicz ny ksztaіt lub in dy wi - du al n for mк uatrak cyj nia j c za jк cia. Ka ї- de z dzie ci ma przed so b ku li sty przed miot (po ma raс cza, pi іecz ka, ko ra lik itp.). Pro wa - dz cy po le ca, by dzie ci na ry so wa іy na kart ce 26 Wychowanie w Przedszkolu

4 swo j ku li st rzecz. Po wy ko na niu ry sun - kуw, na uczy ciel py ta: Czym rу їni siк na ry - so wa ne przed mio ty od tych praw dzi wych? Cho dzi o stwier dze nie, їe przed miot na ry so - wa ny nie jest wy pu kіy. Po od kry ciu przez dzie ci te go fak tu, na uczy ciel pro wa dzi roz - mo wк na te mat for my ku li i jej cech. Pla ste lin ki Ka їdy przed szko lak ma przed so b przed miot w ksztaі cie ku li. Za da niem dzie ci jest ufor mo wa nie z pla ste li ny (lub in ne go pla stycz ne go two rzy wa) te go przed mio tu. Po za koс cze niu pra cy na uczy ciel pro wa dzi z dzieж mi roz mo wк na te mat rу їnic po miк - dzy przed mio ta mi rze czy wi sty mi, ufor mo wa - ny mi z pla stycz nej ma sy oraz na ry so wa ny mi. Pla ste li no wy pie karz Za da niem dzie ci jest wcie le nie siк w ro lк pie ka rza i upie cze nie piz zy. Na po cz tek mo de lu j z pla ste li ny ksztaіt ku li, co sta no - wi њwiet ne жwi cze nie dla pal cуw i dіo ni. Sa - mo for mo wa nie cia sta mu si trwaж oko іo 5 mi nut, tak aby pla ste li na by іa miкk ka i jed - no li ta. Na stкp nie ka їdy kіa dzie swo j ku lк na pa pie rze i roz gnia ta j piк њci lub ca і dіo ni, ale w ta ki spo sуb, by za cho wa ny zo - staі okr gіy ksztaіt. Po roz gnie ce niu ku li w for mк bar dziej pіa sk, pro wa dz cy po ka - zu je dzie ciom, їe z ku li po wsta je ko іo po - dob ne do tych na ry sun ku. Zwra ca my uwa - gк na fakt, їe z ku li mo їe my bar dzo szyb ko stwo rzyж po dob n for mк, ale bar dziej pіa - sk, ktу ra jest іa twiej sza do od wzo ro wa nia na pa pie rze. Po ufor mo wa niu piz zy na - uczy ciel za chк ca dzie ci do ozdo bie nia wy ro - bуw. Po tem na stк pu je wzro ko wa de gu sta - cja przy go to wa nych przy sma kуw. Wy њcig ku le czek Uczest ni cy za ba wy otrzy mu j po jed nej pi іecz ce ping pon go wej. W wy њci gu mo їe jed no cze њnie uczest ni czyж dwo je dzie ci. Ka - їde z nich otrzy mu je pi іecz kк, ktу rej ma lu je bu ziк. Pro wa dz cy wy zna cza li niк star tu ime ty. W za le їno њci od umie jкt no њci dzie ci i ich wie ku, wy њcig mo їe od by waж przy sto li - ku lub na pod іo dze. Dzie ci dmu cha j w pi - іecz kк, roz po czy na j c od li nii star tu. Ich za - da niem jest jak naj szyb sze prze su niк cie swo jej ku lecz ki na li niк me ty. Zwy ciкz ca otrzy mu je na gro dк. Od њnie ї ki do baі wa na Za ba wк po prze dza roz mo wa na te mat rу їnych rze czy w ksztaі cie ku li. Z pew no њci w okre sie zi mo wym dzie ci wska ї na њnie їki ibaі wa na, co war to wy ko rzy staж. Za ba wк tк mo їna prze pro wa dziж w sa li, jed nak z pew - no њci bк dzie bar dziej atrak cyj na, gdy prze - pro wa dzi my j na њwie їym po wie trzu. Po le - ga ona na for mo wa niu њnie go wych kul. W sa li mo їe my je zro biж z bia іe go pa pie ru. Dzie ci mo g rzu caж њnie їka mi do wy zna czo - ne go przez na uczy cie la ce lu. Dzie li my dzie - ci na 3 dru їy ny. Za da niem ka їdej z nich jest ufor mo wa nie jak naj wiкk szej ku li њnie go wej w ci gu 10 mi nut. Po za koс cze niu na stк pu - je po rуw na nie wiel ko њci kul i ogіo sze nie zwy ciк skiej dru їy ny. Za ba wa prze ksztaі ca siк w pra cк ze spo іo w. Dzie ci de cy du j, ktу - ra z kul bк dzie okre њlo n czк њci baі wa na i przy stк pu j do je go le pie nia. Po po wro cie 5/

5 do sa li dzie ci od twa rza j baі wa na, uїy wa j c kre dek, pla ste li ny lub in nych ma te ria іуw. Po wy ko na niu prac na stк pu je po rуw na nie form pіa skich i prze strzen nych. Cho in ko we bomb ki Dzie ci otrzy mu j pa ski pa pie ru (tej sa mej dіu go њci) przy go to wa ne przez na uczy cie la. Ich za da niem jest wy ko na nie z tych pa secz - kуw fi gu ry prze strzen nej. Dzie ci naj pierw skle ja j ko lej ne pa secz ki ze so b, two rz c tym sa mym kil ka okrк gуw. Na stкp nie і cz ze so b te okrк gi za po mo c kle ju lub zszy - wa cza (w wie lu przy pad kach przy da siк po - moc pro wa dz ce go). Efek tem po і cze nia ze so b wszyst kich okrк gуw bк dzie stwo rze nie prze strzen nej fi gu ry. Za ba wa mo їe byж wy - ko ny wa na w gru pach lub in dy wi du al nie. Dzie ci mo g two rzyж w ten spo sуb ozdo by cho in ko we, wy ko rzy stu j c do za ba wy pa ski pa pie ru w rу їnych ko lo rach. Dzie ci od po cz t ku swo jej edu ka cji ma j kon takt z przed mio ta mi prze strzen ny mi. Oczy wi њcie nie mo їe my od nich wy ma gaж, by pra wi dіo wo na ry so wa іy ob raz fi gu ry prze - strzen nej, ale mo їe my im o tej prze strzen no - њci opo wia daж. Mу wi c nie wprost opo wia - daj my o tym, їe ku la po wsta je po przez ob rуt ko іa wo kуі wіa snej њred ni cy. Po ka їmy dziec - ku, їe pi іecz ka z jed nej stro ny ma ta ki ob ra - zek, a z dru giej in ny. Za py taj my dziec ko, wja ki spo sуb na ma lu je my ta k piі kк? Roz - wi za nia, ja kie pod su n nam dzie ci z pew no - њci nas za sko cz, gdyї ma j one nie sa mo wi - ty po ten cjaі od kry wa nia i prze pro wa dza nia do њwiad czeс. Nie bуj my siк te ma tуw, ktу re wy da j siк nam za trud ne. Sko ro dziec ko py - ta od po wiedz, ale w ta ki spo sуb, by zro zu - mia іo. Je њli trud no coњ opi saж po kaї to i daj dziec ku do tkn ж... AN NA B. PIE TRUSZ KA Zespуі Szkуі Ogуlnoksztaіc cych im. Mikoіaja Kopernika w Buczkowicach Koіa i kуіka Co moїna z koіa zrobiж? Pierњcionek z oczkiem, ktуry dіoс ozdobi, bransoletki, srebrne na rкku brzкcz ce. Ksiкїyc w peіni i sіoсce Dziurki do sznurowadeі w bucie. Okienko w samolocie i na statku, w kajucie. Koіo ratunkowe. Talerzyk do ciastek. I rozњpiewane kуіko graniaste. Hanna Јochocka 28 Wychowanie w Przedszkolu