Nadzór pedagogiczny System Ewaluacji Oświaty RAPORT Z EWALUACJI PROBLEMOWEJ Społeczna Szkoła Postawowa Społecznego Towarzystwa Oświatowego w Ciechanowie Ciechanów Kuratorium Oświaty w Warszawie
Poziom spełniania wymagań państwa Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej W szkole lub placówce realizuje się podstawę programową uwzględniając osiągnięcia uczniów z poprzedniego etapu edukacyjnego (D) Podstawa programowa jest realizowana z wykorzystaniem zalecanych warunków i sposobów jej realizacji (D) W szkole lub placówce monitoruje się i analizuje osiągnięcia każdego ucznia, uwzględniając jego możliwości rozwojowe, formułuje się i wdraża wnioski z tych analiz (D) Wdrożone wnioski z monitorowania i analizowania osiągnięć uczniów przyczyniają się do wzrostu efektów uczenia się i osiągania różnorodnych sukcesów edukacyjnych uczniów. Wyniki analizy osiągnięć uczniów, w tym uczniów, którzy ukończyli dany etap edukacyjny, potwierdzają skuteczność podejmowanych działań dydaktyczno-wychowawczych (B) A Uczniowie odnoszą sukcesy na wyższym etapie kształcenia lub na rynku pracy (B) Szkoła lub placówka wspomaga rozwój uczniów, z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji W szkole lub placówce rozpoznaje się możliwości psychofizyczne i potrzeby rozwojowe, sposoby uczenia się oraz sytuację społeczną każdego ucznia (D) Zajęcia rozwijające zainteresowania i uzdolnienia, zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze i specjalistyczne organizowane dla uczniów wymagających szczególnego wsparcia w rozwoju lub pomocy psychologiczno-pedagogicznej oraz zajęcia rewalidacyjne dla uczniów niepełnosprawnych są odpowiednie do rozpoznanych potrzeb każdego ucznia (D) W szkole lub placówce są realizowane działania antydyskryminacyjne obejmujące całą społeczność szkoły lub placówki (D) Szkoła lub placówka współpracuje z poradniami psychologiczno-pedagogicznymi i innymi podmiotami świadczącymi poradnictwo i pomoc uczniom, zgodnie z ich potrzebami i sytuacją społeczną (D) W szkole lub placówce są prowadzone działania uwzględniające indywidualizację procesu edukacyjnego w odniesieniu do każdego ucznia (B) A W opinii rodziców i uczniów wsparcie otrzymywane w szkole lub placówce odpowiada ich potrzebom (B) Szkoła lub placówka, organizując procesy edukacyjne, uwzględnia wnioski z analizy wyników sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego, egzaminu maturalnego i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie oraz innych badań zewnętrznych i wewnętrznych W szkole lub placówce analizuje się wyniki sprawdzianu i egzaminów oraz wyniki ewaluacji zewnętrznej i wewnętrznej. Analizy prowadzą do formułowania wniosków i rekomendacji, na podstawie których planuje się i podejmuje działania (D) Działania prowadzone przez szkołę lub placówkę są monitorowane i analizowane, a w razie potrzeby modyfikowane (D) B W szkole lub placówce wykorzystuje się wyniki badań zewnętrznych (B) W szkole lub placówce prowadzi się badania odpowiednio do potrzeb szkoły lub placówki, w tym osiągnięć uczniów i losów absolwentów (B) Społeczna Szkoła Postawowa Społecznego Towarzystwa Oświatowego w Ciechanowie 7/37
Wnioski 1. Działania nowatorskie nauczycieli, dobór środków dydaktycznych, metod i formy pracy z wykorzystaniem nowoczesnych technik pracy umysłowej i oceniania kształtującego oraz realizacja wielu projektów edukacyjnych, umożliwiają uczniom powiązanie różnych dziedzin wiedzy i jej wykorzystanie, a także sprzyjają aktywnemu zdobywaniu wiadomości i budowaniu u uczniów odpowiedzialności za proces uczenia się. 2. W szkole położony jest nacisk na wspomaganie uczniów w indywidualnym ukierunkowaniu ich zainteresowań i potrzeb, m.in. przez szeroką ofertę kół zainteresowań z poszczególnych przedmiotów, warsztatów oraz zajęć wyrównawczych. 3. Nauczyciele realizują podstawę programową z wykorzystaniem zalecanych warunków i sposobów jej realizacji oraz wykraczają poza treści w niej zawarte. Skuteczność działań dydaktyczno-wychowawczych potwierdzona jest wysokimi wynikami sprawdzianu szóstoklasisty, bardzo dobrymi wynikami klasyfikacji i promocji uczniów oraz ich sukcesami w wielu konkursach przedmiotowych i artystycznych oraz w zawodach sportowych. Społeczna Szkoła Postawowa Społecznego Towarzystwa Oświatowego w Ciechanowie 8/37
Wyniki ewaluacji Wymaganie: Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej Stan oczekiwany: Zmiany w zewnętrznym świecie powodują konieczność właściwego przygotowania uczniów do nowej rzeczywistości, dlatego dla sukcesu indywidualnego i społecznego uczniowie i uczennice powinni nabywać kompetencje określone w podstawie programowej. Stopień, w jakim są one nabywane, zależy od skuteczności monitorowania tego procesu oraz wykorzystania informacji o osiągnięciach z poprzedniego etapu edukacyjnego. Poziom spełnienia wymagania: A Wyniki przeprowadzonej ewaluacji dla wymagania: W szkole monitoruje się i analizuje osiągnięcia uczniów. Sformułowane na tej podstawie wnioski są wdrażane, co ma wpływ na wzrost efektów uczenia się i osiąganie różnorodnych sukcesów edukacyjnych uczniów. Wyniki analizy osiągnięć uczniów, w tym uczniów, którzy ukończyli dany etap edukacyjny, potwierdzają skuteczność podejmowanych działań dydaktyczno-wychowawczych, które zapewniają spójność procesów edukacyjnych z zalecanymi warunkami i sposobami realizacji podstawy programowej. Wyniki staninowe szkoły ze sprawdzianu w ostatnich trzech latach utrzymują się na najwyższym poziomie i są znacznie wyższe od wyników innych szkół funkcjonujących na terenie gminy Ciechanów oraz powiatu ciechanowskiego. Uczniowie osiągają sukcesy również w innych dziedzinach, co ma ścisły związek z rozwijaniem ich zdolności i zainteresowań. Działania szkoły, które przyczyniły się do tego, to m.in.: modyfikacja kryteriów oceniania osiągnięć uczniów, modyfikacja warsztatu i metod pracy nauczycieli. Miało to wpływ na wprowadzenie przez większość nauczycieli oceniania kształtującego oraz powszechności stosowania na zajęciach lekcyjnych i pozalekcyjnych metod aktywizujących, w tym metody projektu. Metoda projektu stosowana jest w szkole w wymiarze powszechnym od klasy II. Przykładem jest projekt uczenia j.angielskiego na I etapie edukacyjnym ("Lippy and Messy"), co poskutkowało zwiększeniem ilości zajęć wspierających uczniów z problemami w nauce oraz zajęć rozwijających dla uczniów uzdolnionych. Na uwagę zasługuje realizacja projektów o charakterze międzyprzedmiotowym, których celem jest doskonalenie kluczowych umiejętności. Do najważniejszych cyklicznych projektów szkolnych należą: Duży i ja, Łączymy pokolenia rodzinna gala z okazji Dnia Babci i Dziadka, Rodzinne tradycje - wspólne kolędowanie, świąteczne życzenia, szkolna wigilia i jasełka, Opowiem Ci o wolnej Polsce 11 listopada. Nasze pasje naszym dzieciom (projekt z okazji Dnia Dziecka), Dzień języków obcych. W roku 2012 szkoła otrzymała certyfikat "Szkoły odkrywców talentów". Miało to związek ze zwiększeniem liczby realizowanych zajęć edukacyjnych (np. zajęć warsztatowych dla uczniów kl. VI). W latach Społeczna Szkoła Postawowa Społecznego Towarzystwa Oświatowego w Ciechanowie 9/37
2012-2013 realizowany był projekt "Dziecięca Akademia Przyszłości", w ramach którego kompleksowym wsparciem zostali objęci wszyscy uczniowie klas IV-VI z języka angielskiego, zajęć komputerowych, sportowych, matematyczno-przyrodniczych. W roku 2013-2014 realizowany był projekt "Indywidualizacja kształcenia w klasach I III szkoły podstawowej", którym objęto wszystkich uczniów I etapu edukacyjnego. W szkole powszechnie stosowana jest indywidualizacja pracy z uczniem. Taki sposób realizowania przez nauczycieli zadań edukacyjnych powoduje, że uczniowie odnoszą sukcesy na wyższym etapie kształcenia i może być przykładem dobrej praktyki dla innych szkół. Powyższe pozwala na ustalenie bardzo wysokiego stopnia wypełniania przez szkołę wymagania. Obszar badania: W szkole lub placówce realizuje się podstawę programową uwzględniając osiągnięcia uczniów z poprzedniego etapu edukacyjnego Podstawa programowa realizowana jest z uwzględnieniem osiągnięć uczniów z poprzedniego etapu edukacyjnego. Widoczny jest związek pomiędzy przeprowadzanymi diagnozami a planowaniem pracy nauczycieli. Szkoła na początku roku szkolnego prowadzi diagnozę potrzeb i możliwości oraz osiągnięć uczniów na poprzednim etapie edukacyjnym. Prowadzi też tzw. diagnozy doraźne gdy nowi uczniowie przybywają do szkoły w trakcie roku szkolnego. W przypadku uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi diagnoza wstępna prowadzona jest w zespołach nauczycieli uczących w jednym oddziale. Diagnoza wstępna pierwszoklasistów odbywa się wg opracowanego przez szkołę arkusza diagnozy szkolnego funkcjonowania dziecka (wypełnia wychowawca) oraz poprzez analizę treści: diagnozy gotowości szkolnej (opracowanej przez przedszkole), opinii poradni psychologiczno-pedagogicznej (jeśli są), ustaleń z obserwacji bezpośredniej funkcjonowania dziecka w życiu szkolnym, informacji zbieranych od rodziców. Na koniec I etapu edukacyjnego, w każdym roku szkolnym szkoła przeprowadza diagnozę w ramach Ogólnopolskiego Badania Umiejętności Trzecioklasistów (OBUT) oraz testy kompetencji trzecioklasisty we współpracy z wydawnictwami (OPERON, Nowa Era). Wyniki są diagnozą "na wejściu" II etapu edukacyjnego. Diagnozując wiadomości i umiejętności dzieci przyjmowanych do klas II - VI, w zależności od poziomu edukacji przeprowadzane są testy kompetencji uczniowskich. Od II etapu edukacyjnego są to własne (szkolne) testy kompetencji z poszczególnych przedmiotów. Stosowane techniki zbierania informacji to: obserwacja, testy diagnozujące poziom wiadomości i umiejętności, rozmowa z rodzicami, analiza wytworów/prac ucznia oraz opinie poradni psychologiczno pedagogicznej. W wyniku diagnozy uzgadniane są sposoby dostosowania wymagań edukacyjnych z każdego z przedmiotów, w stosunku do każdego z uczniów, ustalana jest oferta edukacyjna dla uczniów o szczególnych potrzebach edukacyjnych (wymagających wsparcia oraz zdolnych). Uczniowie typowani są do indywidualnych konsultacji i zajęć wyrównawczych, korekcyjno-kompensacyjnych (uczniowie mający trudności w nauce) oraz do zajęć rozszerzających podstawę programową (uczniowie uzdolnieni). Powyższe znajduje odzwierciedlenie w dokumentacji szkolnej. Społeczna Szkoła Postawowa Społecznego Towarzystwa Oświatowego w Ciechanowie 10/37
Wymaganie: Szkoła lub placówka wspomaga rozwój uczniów, z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji Stan oczekiwany: W szkole ukierunkowanej na rozwój uczniów z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji podejmuje się różnorodne działania, dostosowane do specyfiki i potrzeb środowiska. Powinny być one oparte na diagnozie, a ich skuteczność poddawana refleksji. Ich elementem jest przeciwdziałanie dyskryminacji. Organizując procesy edukacyjne, nauczyciele indywidualizują nauczanie i wspierają uczniów. Poziom spełnienia wymagania: A Wyniki przeprowadzonej ewaluacji dla wymagania: Szkoła wspomaga rozwój uczniów. Prowadzone działania uwzględniają indywidualizację procesu edukacyjnego w odniesieniu do każdego ucznia. Szkoła w sposób systemowy rozpoznaje potrzeby i możliwości uczniów, co powoduje, że nauczyciele znają ich najważniejsze potrzeby rozwojowe. Jest to podstawą do podejmowania działań ukierunkowanych na priorytety, jakimi są: podmiotowe traktowanie uczniów, przyjazna i bezpieczna edukacja, rozwijanie zainteresowań i pasji, indywidualizacja pracy, rozwój kompetencji społecznych oraz umiejętności radzenia sobie we współczesnym świecie i na dalszych etapach kształcenia oraz kształtowanie aktywnej postawy obywatelskiej. Realizując te działania szkoła współpracuje z licznymi podmiotami, dzięki czemu osiąga wiele korzyści. Współpraca z innymi podmiotami wiąże się m.in. z aspektem wychowawczym i ma na celu kształtowanie u uczniów pożądanych postaw, rozwijanie zainteresowań i zdolności oraz ze względu na bazę lokalową, umożliwienie zgodnie z zalecanymi warunkami i sposobami, realizację podstawy programowej wychowania fizycznego. Dzięki temu uczniowie osiągają znaczące sukcesy w różnych dziedzinach: konkursach, w tym przedmiotowych, w zawodach sportowych, muzyce, a także mają możliwość pełnego rozwoju na miarę swojego potencjału. Na szczególną uwagę zasługuje podejmowanie działań w rodzaju: "Świąteczna Zbiórka Żywności" (Bank Żywności) czy "Szlachetna Paczka"(Stowarzyszenie "Wiosna"), które pomogły uświadomić uczniom pochodzącym z dobrze sytuowanych rodzin, że obok nich żyją ludzie zmagający się z chorobą, bezrobociem, potrzebujący pomocy. Ich doświadczenia, w tym wizyty u tych rodzin są niezwykle ważne dla uczniów i ich rodziców. Powodują zmianę optyki i głębsze rozumienie sytuacji społecznej innych ludzi. Tego typu działania są przykładem dobrej praktyki, gdyż skupiają się na kształtowaniu u uczniów postaw humanitaryzmu poprzez głęboką analizę ich potrzeb, w tym wynikających z ich sytuacji społecznej, łącząc się jednocześnie z prospołecznymi oddziaływaniami na rzecz środowiska lokalnego. Powyższe pozwala na ustalenie bardzo wysokiego stopnia wypełniania wymagania przez szkołę. Społeczna Szkoła Postawowa Społecznego Towarzystwa Oświatowego w Ciechanowie 20/37
Wymaganie: Szkoła lub placówka, organizując procesy edukacyjne, uwzględnia wnioski z analizy wyników sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego, egzaminu maturalnego i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie oraz innych badań zewnętrznych i wewnętrznych Stan oczekiwany: Badania i dane mówiące o różnych aspektach funkcjonowania szkół są niezbędnym elementem zarządzania na poziomie organizacji, jak również prowadzenia polityki oświatowej. W efektywnych szkołach decyzje podejmuje się, wykorzystując informacje na swój temat i systematycznie udostępniając dane służące refleksji nad efektywnością i planowaniem dalszych działań. Organizując procesy edukacyjne, uwzględnia się wnioski z analizy danych pochodzących z różnych źródeł. Poziom spełnienia wymagania: B Wyniki przeprowadzonej ewaluacji dla wymagania: Szkoła, organizując procesy edukacyjne, wykorzystuje wyniki badań zewnętrznych i prowadzi badania wewnętrzne odpowiednio do potrzeb szkoły, w tym badania osiągnięć uczniów i losów absolwentów. Uwzględnia wnioski z analizy wyników sprawdzianu, innych badań zewnętrznych i wewnętrznych. Na ich podstawie analizowane są wyniki uczniów, dokonywana jest ewaluacja planów pracy z konkretnymi oddziałami i pojedynczymi uczniami. Nauczyciele modyfikują formy i metody swojej pracy z uczniami, dostosowują treści kształcenia do indywidualnych potrzeb uczniów, dokonują oceny efektywności kształcenia w szkole w porównaniu z innymi szkołami w Polsce. Przykładem na wdrażanie wniosków jest np. rozszerzona oferta zajęć pozalekcyjnych uwzględniająca potrzeby uczniów, ułożenie planu w taki sposób, aby jak największa liczba uczniów mogła z nich korzystać. Dokonano także zmian w organizacji pracy świetlicy, zmniejszając liczbę uczniów znajdujących się pod opieką jednego nauczyciela. Wyniki badań losów absolwentów wykorzystywane są do promowania szkoły, promowania wartości edukacji, do kształtowania postaw uczniów, motywowania do nauki i osiągania sukcesów, a także do dostosowywania programów nauczania, zmiany podręczników. Prowadzone w szkole badania odpowiadają na potrzeby szkoły w zakresie dostosowania oferty edukacyjnej do potrzeb uczniów, wyrównywania ich szans edukacyjnych oraz do promowania szkoły w środowisku lokalnym. Powyższe wskazuje na wysoki poziom spełnienia wymagania. Społeczna Szkoła Postawowa Społecznego Towarzystwa Oświatowego w Ciechanowie 32/37