Zespół Szkół Elektrycznych Nr 2 im. ks. Piotra Wawrzyniaka w Poznaniu Program działań edukacyjno-profilaktycznych Edukacja prawna młodzieży Autorzy programu: Edyta Jeżyk, Małgorzata Kaliszewska-Kubacka Adresaci: uczniowie z Zespołu Szkół Elektrycznych Nr 2 im. ks. Piotra Wawrzyniaka Termin realizacji: rok szkolny 2012/2013 Data zatwierdzenia programu: 24 maja 2012 r.
Program oparty jest na założeniach zawartych w Podstawie programowej kształcenia ogólnego dla gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych, których ukończenie umożliwia uzyskanie świadectwa dojrzałości po zdaniu egzaminu maturalnego oraz Szkolnym programie profilaktyki. W ostatnich latach w przerażającym tempie wzrasta przestępczość wśród młodzieży szkolnej. My, dorośli musimy sobie uświadomić, że bezstresowym wychowaniem wyrządzamy krzywdę własnym dzieciom. Wielu nieszczęściom i konfliktom z prawem można by zapobiec, gdyby proces wychowawczy przebiegał prawidłowo. To, czego nie zapewnia rodzina, szkoła winna uzupełnić, czyli nauczyć młodego człowieka przestrzegania ogólnie przyjętych norm współżycia społecznego, a także zadbać o rozwój jego inteligencji emocjonalnej. Dlatego też zdecydowałyśmy się na opracowanie i wdrożenie programu działań edukacyjnych z zakresu prawa karnego. Z rozmów pedagoga szkolnego z uczniami, ich rodzicami, wychowawcami klas oraz przeprowadzonej wśród uczniów ankiety diagnozującej środowisko wynika, że wielu wychowanków z naszej szkoły pochodzi z rodzin dysfunkcyjnych o zaniżonej świadomości prawnej. Najczęściej popełniane przez młodzież przestępstwa, według danych zamieszczonych na stronie www.policja.pl, to: udział w bójkach i pobiciach, gwałtach, kradzieżach z włamaniem, przestępstwach rozbójniczych i narkotykowych. W związku z powyższym edukacja prawna młodzieży wydaje się koniecznością. W spotkaniach poza szkołą uczestniczyć będzie kilkunastoosobowa grupa zainteresowanych uczniów, którzy zadeklarują swój udział w programie oraz uczniowie pochodzący z rodzin dysfunkcyjnych, wskazani przez autorów programu. W spotkaniach na terenie szkoły uczestniczyć będą uczniowie klas pierwszych, drugich, trzecich.
Cele główne: przekazanie młodzieży podstaw wiedzy prawnej, przeciwdziałanie zachowaniom ryzykownym młodzieży, uświadomienie uczniom konsekwencji wynikający z podejmowania zachowań ryzykownych. Cele operacyjne: uczeń przedstawia strukturę sądownictwa w Polsce, uczeń rozumie znaczenie podstawowych pojęć z zakresu prawa karnego, uczeń podaje przykłady przestępstw przeciwko życiu i zdrowiu oraz przeciwko mieniu, rozumie, że za podejmowanie działań o charakterze przestępczym grozi odpowiedzialność karna, uczeń definiuje pojęcie cyberprzemocy, wie jakie formy może przyjmować cyberprzemoc, rozumie konsekwencje cyberprzemocy dla jej ofiar, wie jakie konsekwencje grożą sprawcom przemocy w sieci oraz zna zasady bezpiecznego korzystania z Internetu i telefonu komórkowego, uczeń przedstawia kary i środki karne obowiązujące w polskim prawie, uczeń potrafi wyjaśnić na jakich zasadach nieletni odpowiadają za popełnienie przestępstwa, jakie środki wychowawcze i poprawcze mogą być wobec nich zastosowane, uczeń przedstawia przebieg procesu sądowego oraz jego uczestników, uczeń przedstawia przepisy prawne ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, wskazuje konsekwencje ich łamania.
Procedury osiągania celów: spotkanie młodzieży z rzecznikiem prasowym Sądu Okręgowego w Poznaniu, spotkanie młodzieży z policjantem z Wydziału Prewencji Policji, spotkanie z kuratorem sądowym z ZKSS dla dzielnicy Poznań Grunwald, udział w rozprawach sądowych w Sądzie Okręgowym w Poznaniu oraz w Sądzie Rejonowym Poznań - Grunwald i Jeżyce Wydział IV Rodzinny i Nieletnich, spotkanie całej społeczności uczniowskiej z sędzią Sądu Okręgowego w Łodzi Anną Marią Wesołowską, wizyta młodzieży w Zakładzie Poprawczym w Poznaniu, wizyta młodzieży w Salezjańskim Domu Młodzieży w Poznaniu, wizyta młodzieży w zakładzie karnym lub zaproszenie do szkoły pracownika zakładu bądź byłego więźnia, wizyta w Poradni Profilaktyki i Terapii Uzależnień MONAR w Poznaniu lub zaproszenie psychoterapeuty ds. uzależnień, wystosowanie pism do instytucji na terenie miasta Poznania: Sądu Okręgowego, Sądu Rejonowego, Komendy Wojewódzkiej Policji, Zakładu Poprawczego, Salezjańskiego Domu Młodzieży, Aresztu Śledczego, Poradni Profilaktyki i Terapii Uzależnień MONAR, wspólne czytanie poradnika prawnego Anny Marii Wesołowskiej, pt. Bezpieczeństwo młodzieży pogadanka na temat przeczytanych fragmentów, zakupienie do biblioteki szkolnej literatury z zakresu prawa karnego, konkurs plastyczny na plakat bądź hasło promujące bezpieczną szkołę.
TREŚCI PROGRAMOWE EFEKTY EDUKACYJNE METODY REALIZACJI TERMINY Struktura sądownictwa w Polsce. Podstawowe pojęcia z zakresu prawa karnego. Przestępstwa przeciwko życiu i zdrowiu. Przestępstwa przeciwko mieniu. Konsekwencje prawne popełnianych przestępstw. Przemoc z użyciem mediów elektronicznych. opisać strukturę sądownictwa w Polsce, wymienić i zdefiniować podstawowe pojęcia z zakresu prawa karnego, wymienić przestępstwa przeciwko życiu i zdrowiu oraz przeciwko mieniu, określić konsekwencje prawne przestępstw najczęściej popełnianych przez młodocianych sprawców, np.: udział w bójce i pobiciu, kradzież, rozbój, kradzież rozbójnicza, wymuszenie rozbójnicze, przywłaszczenie mienia, uszkodzenie rzeczy, paserstwo. zdefiniować pojęcie cyberprzemocy, wymienić formy cyberprzemocy, opisać konsekwencje cyberprzemocy dla jej ofiar, sformułować zasady bezpiecznego korzystania z Internetu i telefonu komórkowego, wymienić konsekwencje prawne grożące sprawcom przemocy w sieci. spotkanie z sędzią kuratorem sądowym policjantem z Wydziału Prewencji Policji wykład, pogadanka lekcja w bibliotece z udziałem pedagoga szkolnego oraz nauczyciela bibliotekarza spotkanie z policjantem z Wydziału Prewencji Policji wykład, pogadanka I semestr I semestr klasy I
Odpowiedzialność nieletnich za popełnienie przestępstwa. Kary i środki karne obowiązujące w polskim prawie. Przebieg procesu sądowego. zdefiniować pojęcia: nieletni, czyn karalny, demoralizacja, wymienić czyny karalne oraz opisać przejawy demoralizacji, wymienić środki wychowawcze i poprawcze, stosowane wobec nieletnich sprawców czynów zabronionych, wskazać dokument prawny regulujący odpowiedzialność nieletnich, którzy popadli w konflikt z prawem Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich. wymienić i zdefiniować kary oraz środki karne jak: grzywna, ograniczenie wolności, praca na cele społeczne, dozór kuratora, pozbawienie wolności, obowiązek powstrzymywania się od przebywania w określonych środowiskach, zakaz kontaktowania się z określonymi osobami, zakaz prowadzenia pojazdów, obowiązek naprawienia szkody. opisać przebieg procesu sądowego oraz wymienić jego uczestników. spotkanie z sędzią sądu rodzinnego i nieletnich policjantem Wydziału Prewencji Policji uczestnictwo w rozprawie sądowej wizyta w zakładzie poprawczym, Salezjańskim Domu Młodzieży spotkanie z sędzią kuratorem sądowym wykład, pogadanka wizyta w zakładzie karnym uczestnictwo młodzieży w rozprawie sądowej I II semestr klasy I II semestr I semestr
Poznanie przepisów prawnych dotyczących narkotyków oraz konsekwencji ich łamania. Problematyka przestępstw najczęściej popełnianych przez młodocianych na podstawie poradnika prawnego Anny Marii Wesołowskiej: Bezpieczeństwo młodzieży. Wydawnictwo Poltext, Warszawa 2008. wskazać dokument prawny regulujący odpowiedzialność karną posiadania, wprowadzania do obrotu narkotyków Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii, wymienić konsekwencje prawne wytwarzania, posiadania, rozpowszechniania narkotyków, wymienić placówki świadczące pomoc osobom uzależnionym. wymienić przestępstwa popełniane przez młodocianych sprawców, zna przepisy i zagrożenie karą za konkretne czyny, np. fałszerstwo dokumentu, rozbój, groźba, udział w bójce, pobiciu, zmuszanie świadka do zmiany zeznań, zdefiniować pojęcie Niebieskiej karty oraz wymienić jej elementy, scharakteryzować zjawisko przemocy w rodzinie, przewidywać konsekwencje podejmowanych działań, rozwiązywać problemy bez wchodzenia w konflikt z prawem. spotkanie z policjantem z Wydziału Prewencji Policji psychoterapeutą z Poradni Profilaktyki i Terapii Uzależnień MONAR wykład, pogadanka praca z książką wspólne czytanie wybranych felietonów, wymiana poglądów pod kierunkiem pedagoga szkolnego oraz nauczyciela bibliotekarza II semestr w ciągu roku szkolnego
Spodziewane efekty: uczeń: dysponuje wiedzą z zakresu odpowiedzialności karnej, potrafi przewidywać konsekwencje podejmowanych działań, wykazuje większą świadomość prawną, ma motywację do samorozwoju i życia w zgodzie z prawem, interioryzuje (uwewnętrznia) normy społeczne, rozumie istotę inteligencji emocjonalnej. szkoła: wzrost poczucia bezpieczeństwa uczniów na terenie szkoły i poza szkołą, poszerzenie zakresu działań szkoły, podniesienie jakości pracy szkoły, pozytywny wizerunek szkoły wypracowany poprzez współpracę szkoły z instytucjami stojącymi na straży prawa, promocja szkoły w środowisku, zainteresowanie absolwentów gimnazjów ofertą edukacyjną szkoły. autorzy programu: bliższe poznanie młodzieży objętej programem, doskonalenie własnego warsztatu pracy, samodoskonalenie.
Ewaluacja programu odbywać się będzie poprzez: rozmowy z uczniami, obserwację uczniów, analizę wytworów pracy uczniowskiej plakat lub hasło promujące bezpieczną szkołę, ankiety. Ewaluacja przebiegać będzie etapami, po zakończeniu realizacji konkretnych części programu. Dotyczyć będzie metod i form realizacji programu (czy zostały dobrze dobrane), atmosfery panującej na zajęciach, tematyki zajęć (czy była interesująca). Autorzy programu: mgr Małgorzata Kubacka pedagog szkolny mgr Edyta Jeżyk nauczyciel bibliotekarz