S. I. Witkiewicz lata Wpływ rodziców: młodości - Malarstwo - Gra na fortepianie - Samodzielna nauka Wpływ przyjaciół: - Bronisław Malinowski i Leon Cw

Podobne dokumenty
Drama i Psychodrama - podstawowe pojęcia. Copyright by Danuta Anna Michałowska

Uniwersytet Łódzki MODUŁ I: KIERUNEK PODSTAWOWY NAZWA PRZEDMIOTU E PO SEM. R W K S Ć 1 SEM 2 SEM 3 SEM 4 SEM 5 SEM 6 SEM PUNKTY

Wydawnictwo IFiS PAN Warszawa Daniel Roland Sobota. Narodziny fenomenologii z ducha pytania. Johannes Daubert i fenomenologiczny rozruch

Johann Gottlieb Fichte

Filozofia, ISE, Wykład III - Klasyfikacja dyscyplin filozoficznych

Filozofia przyrody, Wykład V - Filozofia Arystotelesa

SCENARIUSZ LEKCJI DO DZIAŁU:

Spis treści. Rozdział I. Wprowadzenie Biblioteka miejsce prezentacji i realizacji tekstu artystycznego... 19

Wprowadzenie. D. Wade Hands. Economic methodology is dead long live economic methodology: thirteen theses on the new economic methodology

ESTETYKA FILOZOFICZNA

Andrzej L. Zachariasz. ISTNIENIE Jego momenty i absolut czyli w poszukiwaniu przedmiotu einanologii

Wstęp do logiki. Kto jasno i konsekwentnie myśli, ściśle i z ładem się wyraża,

Jestem częścią kultury PROGRAM NAUCZANIA WIEDZY O KULTURZE. Autor: Małgorzata Marzec

David Hume ( )

George Berkeley ( )

Witkiewicz PEF Copyright by Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu 1

Filozofia, Germanistyka, Wykład I - Wprowadzenie.

Sylabus z modułu. [22] Estetyka. Ukazanie roli estetyki i zmieniających się poglądów na piękno na przestrzeni wieków.

2. Zdefiniuj pojęcie mitu. Na wybranych przykładach omów jego znaczenie i funkcjonowanie w kulturze.

GWSP GIGI. Filozofia z aksjologią. dr Mieczysław Juda

Logika dla prawników

Roman Schulz WYKŁADY Z PEDAGOGIKI OGÓLNEJ. Tom III Logos edukacji

Filozofia, Historia, Wykład V - Filozofia Arystotelesa

Internet źródło inspiracji estetycznych dla pedagogiki religii. Franz Feiner Cieszyn

FILOZOFOWIE UMYSŁU. Angielskie oświecenie

Elementy filozofii i metodologii INFORMATYKI

SPIS TREŚCI. Część pierwsza KRYTYKA ESTETYCZNEJ WŁADZY SĄDZENIA

LISTA TEMATÓW DO CZĘŚCI USTNEJ EGZAMINU MATURALNEGO JĘZYK POLSKI ROK SZKOLNY 2014/2015 LITERATURA:

KONCEPCJA PRACY PRZEDSZKOLA NR 50 W BIELSKU-BIAŁEJ

SPIS TREŚCI I. WPROWADZENIE - FILOZOFIA JAKO TYP POZNANIA. 1. Człowiek poznający Poznanie naukowe... 16

REGUŁY ANALIZY TEKSTU NAUKOWEGO

WYMAGANIA EDUKACYJNE Z PLASTYKI DLA KLASY I GIMNAZJUM

CZY INFORMATYKOM MUSI WYSTARCZYĆ NIESKOŃCZONOŚĆ POTENCJALNA?

WYMAGANIA EDUKACYJNE Z PLASTYKI DLA KLASY III GIMNAZJUM

Akademia Teatralna im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie Wydział Sztuki Lalkarskiej w Białymstoku SYLABUS PRZEDMIOTU /MODUŁU KSZTAŁCENIA

Gilsonowska metoda historii filozofii. Artur Andrzejuk

CZŁOWIEK WE WSPÓŁCZESNEJ KULTURZE. Beata Pituła

Czy świat istnieje w umyśle?

Filozofia - opis przedmiotu

Podział rozwoju twórczości plastycznej dzieci i młodzieży według różnych autorów

Szkic do portretu przy pomocy camery obscury

Bogdan Rogatko "Walka o treść" Irzykowskiego jako polemika z programem estetycznym S. I. Witkiewicza

Czy świat istnieje w umyśle?

Dlaczego matematyka jest wszędzie?

PLASTYKA KRYTERIA OCEN DLA KLAS IV

Sławni Polscy Fizycy i Matematycy. Matematycy Fizycy Najważniejsi

Lista tematów na wewnętrzny egzamin maturalny z języka polskiego rok szkolny 2018/2019 / stara matura/

LITERATURA. 2. Kresy wschodnie w literaturze polskiej. Omów na podstawie wybranych przykładów.

Zasady przydziału symboli PKT

Program kursu. Uwaga: daty spotkań mogą ulec zmianie ze względu na harmonogram uczelni.

Co się kryje w muzeum? Co sie kryje w muzeum?

TEMATY Z JĘZYKA POLSKIEGO NA MATURĘ USTNĄ na rok 2010/ 2011 w ZSP im. Orląt Lwowskich w Stopnicy

Lista tematów na wewnętrzny egzamin maturalny z języka polskiego rok szkolny 2015/2016

Goethe i Ostwald. Die Farbenlehre w interpretacjach artysty i uczonego

MS PIŁSUDSKI stulecie niepodległości w Wirtualnym Teatrze Historii

SKALA ZDOLNOŚCI SPECJALNYCH W WERSJI DLA GIMNAZJUM (SZS-G) SZS-G Edyta Charzyńska, Ewa Wysocka, 2015

Filozofia z elementami logiki O czym to będzie?

10 września - 10 listopada 2010 wernisaż: 9 września godz

Estetyka - opis przedmiotu

KLASYCZNA KONCEPCJA RELIGII

3. Poziom i kierunek studiów: studia niestacjonarne pierwszego stopnia, wzornictwo i architektura wnętrz

Zagadnienia historiozoficzne we współczesnej filozofii.

Propozycje tematów na ustny egzamin maturalny z języka polskiego w Technikum nr 4 im. Marii Skłodowskiej Curie w Bytomiu w roku szkolnym 2013/2014

Przy każdej literze alfabetu napisz po jednym wyrazie, który kojarzy Ci się ze sztuką. Moim zdaniem sztuka to:

SZCZEGÓŁOWE KRYTERIA OCENIANIA

Filozofia, Germanistyka, Wykład IX - Immanuel Kant

Współczesne koncepcje filozofii i etyki wykład 4: Świat odczarowany. filozofia nowożytna: filozofia współczesna: f. spekulatywna f.

Książka została wydana dzięki dotacji Instytutu Wsi i Rolnictwa Polskiej Akademii Nauk w Warszawie

DOKUMENTACJA CZĘŚCI ARTYSTYCZNEJ PRZEWODU DOKTORSKIEGO. Uwrażliwienie na kolor, r. Zasady tresury,

Czy możemy coś powiedzieć o istocie Boga?

PLASTYKA. Plan dydaktyczny

LITERATURA tematu Temat

Społeczne aspekty kultury

GRY I SYMULACJE NA SZKOLENIU. Tomasz Szustakiewicz

Program zajęć artystycznych. klasa II gimnazjum

Historia ekonomii. Mgr Robert Mróz. Zajęcia wprowadzające

Dzieci też przeżywają żałobę. Jak wspierać rodzinę po stracie? Milena Pacuda Anna Sokołowska

WYDZIAŁ EDUKACJI ARTYSTYCZNEJ I KURATORSTWA Studia pierwszego stopnia

TEMAT: Wojna to Pokój, Wolność to Niewola, Ignorancja to Siła (G. Orwell) propagandowe manipulacje językowe.

TEMATY NA USTNĄ CZĘŚĆ EGZAMINU MATURALNEGO Z JĘZYKA POLSKIEGO

Arteterapia. Prof. dr hab. Bronisława Woźniczka-Paruzel

Bank pytań na egzamin ustny

MALUJĄC PROGI. Maria Stangret-Kantor o swoim życiu i twórczości. Spisał i zredagował Lech Stangret MARIA STANGRET-KANTOR

Szkolna lista tematów na ustny egzamin maturalny z języka polskiego - Zespół Szkół Budowlanych im. E.Kwiatkowskiego w Lublinie Rok szkolny 2014/2015

Pomorskie.travel

czy samorządność szkolnictwa wyższego = samorządność i niezależność uniwersytetu? Jerzy M. Mischke, em. prof. AGH

FILOZOFIA. Studia stacjonarne

Akademia Teatralna im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie Wydział Sztuki Lalkarskiej w Białymstoku

FILOZOFIA MUZYKI WEDŁUG PLATONA I BOECJUSZA

LITERATURA. Bohater z książką w ręku. Omów wpływ lektur na życie postaci literackich na podstawie analizy wybranych przykładów.

Tematy prezentacji maturalnych w roku szkolnym 2009/2010:

TEMATY NA USTNĄ CZĘŚĆ EGZAMINU MATURALNEGO Z JĘZYKA POLSKIEGO ZESPÓŁ SZKÓŁ PONADGIMNAZJALNYCH W KRZESZOWICACH

JACEK ANDRZEJ ROSSAKIEWICZ

historia problematyki historiozoficznej zadedykował swe dzieło Stefanowi Szu- manowi

Renesans. Spis treści

Przedmiotowy System Oceniania z plastyki w klasach V-VI Szkoły Podstawowej w Rycerce Górnej

Nieświadomość modele i wymiary

Spór o poznawalność świata

Akademia Młodego Ekonomisty. Kreatywność, czyli jak być twórczym na co dzień Hanna Micińska. E.Nęcki

Projekt z ZUS w gimnazjum

Transkrypt:

Teoria czystej formy Stanisława Ignacego Witkiewicza Anna Gniazdowska 364166

S. I. Witkiewicz lata Wpływ rodziców: młodości - Malarstwo - Gra na fortepianie - Samodzielna nauka Wpływ przyjaciół: - Bronisław Malinowski i Leon Cwistek - Zabawy intelektualne i artystyczne - Wyprawa do Australii ( wojna, pobyt w Rosji)

Witkiewicz po powrocie do kraju (1918r.) Filozof Krytyk Teoretyk sztuki Malarz Portrecista Teoretyk nowego teatru Dramato- i powieściopisarz polemista

Prace na temat sztuki: Nowe formy w malarstwie (1919) Szkice estetyczne (1922) Teatr. Wstęp do teorii czystej formy w teatrze (1923) Pojęcia i twierdzenia implikowane przez pojęcie istnienia (1935)

Tajemnica Istnienia koniecznością człowieka jest niepokój metafizyczny; niepokój metafizyczny skłania człowieka do zadawania pytań Życiu: czemu jestem tym a nie innym istnieniem? w tym miejscu przestrzeni i w tej chwili czasu? dlaczego w ogóle istnieję?; Tylko jednostki bezmyślne i tępe mogą pojmować istnienie jako coś zwyczajnego i bezproblemowego.

Religia, filozofia i sztuka wobec Tajemnicy Istnienia Religia - w niej wszystko co mogło się wydawać niezrozumiałe i bezsensowne, zdawało się nabierać wyższego, nadzmysłowego znaczenia; Filozofia - opisując całość istnienia w jego poszczególnych elementach i prawach, ukazywała je jako ład celowy i głęboko rozumny; Sztuka - ściśle związana z tymi pojęciami.

Katastrofa religii, filozofii i sztuki na tle gwałtownego rozwoju cywilizacyjno materialnego: Religia i filozofia stan zupełnego upadku; Sztuka całkowita i nieuchronna degeneracja; podglądanie i naśladowanie natury.

Doświadczenie metafizyczne a czysta forma Tylko sztuka jako czysta forma może ułatwić nam przeżycie Tajemnicy Istnienia.

Sztuka jako czysta forma : uwolniona od życiowego balastu bez odtwarzania treści życiowych jej piękno w tej jedności czysto formalnej, która w każdym dziele sztuki wiąże wszystkie jego elementy składowe w nierozerwalną całość wyzwolenie się spod rygorów sztuki realistycznej; eksperyment

Jedność istnienia świat to jedność złożona z wielości poszczególnych istnień; każde poszczególne istnienie to jedność utworzona z wielu jakości; kiedy sobie to uświadomimy doznajemy wstrząsu metafizycznego; sztuka osiąga to samo na drodze bezpośredniego doznania owej jedności doskonale w dziele sztuki zrealizowanej;

Czysta forma w teatrze

upadek teatru w czasach renesansu hasło zbliżenia teatru do życia; krytyka Witkacego wobec teatru naturalistycznego, symbolicznego oraz próby jego odrodzenia podejmowane na Zachodzie i Wschodzie; krytyka wobec usługowości teatru, który niemal z reguły spełnia funkcje ambony, trybuny i wiecowej estrady.

Czysta forma dla teatru: pewna konstrukcja dowolnych elementów- barw, dźwięków, słów lub działań całkowicie uniezależnionych od tzw. sensu życiowego, życiowego prawdopodobieństwa; To, co działoby się na scenie mogłoby być całkowitym bezsensem, istotne byłoby to, że wszystkie owe działania dyktowałaby konieczność artystyczna; widz niezależnie od dziwaczności życiowej widowiska, wyczuwając jedność konstrukcji i konieczność następstw doznawałby metafizycznego przeżycia.

Warunki zaistnienia sztuki czystej formy musi powstać wyłącznie jako naturalna konieczność twórcza; uwolnienie teatru od doszczętnie skompromitowanych schematów, czyli przede wszystkim zerwanie stanowczo z wszelką tendencją iluzjonistyczną; jedynie zupełna fantastyczność psychologii i postępowania postaci, ponieważ chodzi o dopuszczalne rozszerzenie kompozycyjnych możliwości i o zupełną swobodę formalnego konstruowania.

Rola aktora w sztuce czystej formy nie dopuszczalne jest jakiekolwiek przeżywanie, wczuwanie się w rolę czy wcielanie w postać; aktor ma stwarzać rolę, to znaczy że zrozumiawszy ideę formalną sztuki w oderwaniu od wszelkiego życiowego prawdopodobieństwa w każdym momencie winien zrobić z matematyczną dokładnością to, co wypada z tej czystej idei.

Akcja dramatyczna w teatrze czystej formy niekonwencjonalna; wypełnienie jakiegoś czasu stawaniem się na scenie posiadającym swoją logikę, która nie ma nic wspólnego z czymkolwiek życiowym; widz wychodząc z teatru miałby doznawać wrażenia jakby się obudził z dziwnego snu.

Dyskusje i opozycje teoria zawiera wiele sprzeczności; sam Witkiewicz ma świadomość kontrowersyjności swych teorii ( teatr wariatów, sen wariata na scenie ); konieczność artystyczna to tak naprawdę kaprys autora; nie ma obiektywnej miary, obiektywnego sprawdzenia; sztuczne oddzielenie formy od treści nie jest do końca możliwe; pomimo swych teorii Witkiewicz zawierał w utworach realną treść na temat negatywnych zjawisk oraz tendencji współczesnej epoki.

Polemika Irzykowskiego z Witkacym Walka o treść (1929) treść nie jest czymś zbytecznym czy obojętnym to punkt wyjścia dla jakichkolwiek poszukiwań formalnych; treść akceptuje i uzasadnia formę; realizm jako forma nigdy się nie starzeje; kategorie estetyczne jak np. wzniosłość lub tragizm u Witkiewicza są niewyrażalne; formistyczna gorączka symptom kryzysu sztuki współczesnej.

Bibliografia: Gerould Daniel, Stanisław Ignacy Witkiewicz jako pisarz, przekł. Sieradzki I., PIW, 1981. Hutnikiewicz A., Od czystej formy do literatury faktu, wyd. Wiedza Powszechna, Warszawa, 1976. http://pl.wikipedia.org/wiki/czysta_forma http://www.culture.pl/pl/culture/artykuly/os_witki ewicz_stanislaw_ignacy