Arteterapia. Prof. dr hab. Bronisława Woźniczka-Paruzel

Transkrypt

1 Arteterapia Prof. dr hab. Bronisława Woźniczka-Paruzel

2 Formy terapii przez sztukę wspomagające biblioterapię W działaniach biblioterapeutycznych przydatne są również inne formy terapii, wykorzystujące różne rodzaje sztuki Najogólniej rzecz biorąc, obejmowane są one terminem arteterapia arte z łac. ars sztuka i terapia - leczenie przez sztukę. Arteterapia jako termin naukowy została zaproponowana w 1939 przez Hilla, jednak jako metoda leczenia jest metodą nowatorską.

3 Arteterapia w ujęciu szerokim Arteterapia w szerokim ujęciu wykorzystuje do celów leczniczych terapeutyczne formy plastyczne, muzyczne, literackie i teatralne. Daje możliwość symbolicznego wyrazu trudnych przeżyć, doświadczeń i emocji w bezpiecznych warunkach, w formie mówienia "nie wprost". Obniża napięcie i pomaga nazwać problem.

4 Najpopularniejsze formy arteterapii biblioterapia choreoterapia drama (dramoterapia) muzykoterapia poezjoterapia (traktowana czasem jako odmiana biblioterapii)

5 Arteterapia w ujęciu wąskim (wykorzystywanie sztuk plastycznych) Techniki oddziaływania psychoterapeutycznego, polegające na wykorzystywaniu w celach korekcyjnych różnych form sztuk plastycznych (rysowanie, malowanie, lepienie, rzeźbienie itp.) Pozwalają na uzewnętrznienie własnych pragnień, niepokojów i obaw, mogą być także narzędziem diagnostycznym Zachęcają do indywidualnej ekspresji, kształtują emocje, rozwijają koordynację wzrokowo ruchową, sprzyjają skupieniu i refleksji Z reguły uczestnicy są aktywni (tworzą), ale wykorzystuje się też oddziaływanie kontemplacyjne, gotowych dzieł uznanych artystów

6 Choreoterapia Jest to arteterapia muzyczno-ruchowa z odpowiednio opracowanymi układami choreografcznymi Obejmuje taniec, ćwiczenia muzyczno-ruchowe, improwizacje ruchowe do wybranej muzyki. Zwana jest muzykoterapią aktywną Choreoterapię można stosować w pracy z osobami cierpiącymi na zaburzenia psychomotoryczne, zaburzenia psychiczne, trudności w kontaktach z ludźmi.

7 Choreoterapia Wartości lecznicze tej formy arteterapii, które zdecydowały o jej coraz szerszym zastosowaniu, to przede wszystkim: społeczny charakter tańca oraz układów ruchowych, różnorodność i atrakcyjność form tanecznych oraz możliwość oddziaływania na psychikę uczestników poprzez ruch, muzykę i kontakt z innymi ludźmi. Wspaniale łączy się z biblioterapią bazującą na utworach literackich, które można zilustrować lub skomentować tańcem.

8 Dramatoterapia, psychodrama Dramatoterapia, psychodrama (ang.drama therapy, psychodrama) to psychoterapia wykorzystująca elementy teatru i dramy Polega na przygotowywaniu przez członków grupy terapeutycznej przedstawień teatralnych i udziale w nich. Ważnym elementem jest dyskusja nad tym, co się wydarzyło na scenie i jakie towarzyszyły temu uczucia. Dzięki temu problem zostaje przepracowany.

9 Drama a psychodrama drama to odgrywanie, wcielanie się w role, stwarzanie sytuacji, w których uczestnicy mogą identyfikować się z innymi osobami. Może być prowadzona m.in. przez bibliotekarzy i nauczycieli posługuje się różnymi technikami ekspresji:słownej, teatralnej, ruchowej, pantomimicznej, dźwiękowej, plastycznej, pisemnej psychodrama to jedna z metod psychoterapii grupowej (prowadzić ją powinni licencjonowani terapeuci)

10 Psychodrama Psychodrama polega na odgrywaniu roli przez pacjenta, której treścią są jego problemy czy przeżycia. Pacjent jest głównym aktorem - protagonistą. Pozostali to aktorzy pomocniczy, reżyser (terapeuta) i publiczność (pozostali pacjenci)

11 Techniki psychodramy Granie samego siebie, monolog, sobowtór jako sumienie, zamiana ról, zwierciadło. Przebieg: faza wstępna - rozgrzewka: pantomima, choreoterapia faza główna - przedstawienie problemu, faza końcowa - wspólna rozmowa, dyskusja

12 Muzykoterapia Metoda psychoterapii, która za pomocą różnych elementów, gatunków i form muzyki wpływa leczniczo na człowieka Jako dyscyplina stale rozwijająca się, została podzielona ze względu na sposoby jej wykonywania na następujące rodzaje: kliniczno-diagnostyczna : w jej zakres wchodzą działania podejmowane przez specjalistów dziedziny medycyny

13 Rodzaje muzykoterapii (c.d.) naturalna : gdzie podstawowym materiałem muzycznym są dźwięki natury, np. szum potoku górskiego, śpiew ptaków, szum morza itp. spontaniczna : będąca wyrazem przeżywanych emocji, np. mimowolne wystukiwanie rytmu, nucenie, gwizdanie, pstrykanie palcami

14 Rodzaje muzykoterapii (c.d.) adoptowana : wykorzystująca przypadkowy materiał muzyczny np. muzykę nadawaną przez radio profilaktyczna : stosowana w celu zapobiegawczym, wykorzystująca odpowiedni materiał muzyczny w celu zaktywizowania lub uspokojenia pacjenta

15 Walory muzykoterapii Terapeutyczne dostosowane do konkretnych zaburzeń Ogólnorozwojowe Umuzykalniające Muzykoterapia ułatwia kontakty międzyludzkie, umożliwia wyrażanie uczuć i wrażeń, daje poczucie przynależności do grupy, kształtuje wrażliwość, dostarcza doznań estetycznych Znakomicie się łączy z choreografią, dramą, biblioterapią, (w tym poezjoterapią), z arteterapią bazującą na plastyce