Finanse przedsiębiorstw mgr Kazimierz Linowski WyŜsza Szkoła Marketingu i Zarządzania



Podobne dokumenty
Finanse przedsiębiorstw mgr Kazimierz Linowski WyŜsza Szkoła Marketingu i Zarządzania

Efektywność projektów inwestycyjnych

Nauka o finansach. Prowadzący: Dr Jarosław Hermaszewski

Wartość przyszła pieniądza: Future Value FV

ZARZĄDZANIE FINANSAMI W PROJEKTACH C.D. OCENA FINANSOWA PROJEKTU METODY OCENY EFEKTYWNOŚCI FINANSOWEJ PROJEKTU. Sabina Rokita

Elementy matematyki finansowej w programie Maxima

mgr Katarzyna Niewińska; Wydział Zarządzania UW Ćwiczenia 2

Ekonomika Transportu Morskiego wykład 08ns

Dynamiczne metody oceny opłacalności inwestycji tonażowych

System finansowy gospodarki. Zajęcia nr 6 Matematyka finansowa

Średnio ważony koszt kapitału

Paulina Drozda WARTOŚĆ PIENIĄDZA W CZASIE

PLANOWANIE I OCENA PRZEDSIĘWZIĘĆ INWESTYCYJNYCH

Wartość przyszła pieniądza

CASH FLOW WPŁYWY WYDATKI KOSZTY SPRZEDAŻ. KOREKTY w tym ZOBOWIĄZ. 2. KOREKTY w tym NALEŻNOŚCI. WRAŻLIWOŚĆ CF na CZYNNIKI, KTÓRE JE TWORZĄ

OCENA PROJEKTÓW INWESTYCYJNYCH

Ekonomika i Logistyka w Przedsiębiorstwach Transportu Morskiego wykład 06 MSTiL niestacjonarne (II stopień)

WSTĘP ZAŁOŻENIA DO PROJEKTU

Księgarnia PWN: Robert Machała - Praktyczne zarządzanie finansami firmy

Nauka o finansach. Prowadzący: Dr Jarosław Hermaszewski

RACHUNEK EFEKTYWNOŚCI INWESTYCJI METODY ZŁOŻONE DYNAMICZNE

PODSTAWOWE MIARY I OCENY PROJEKTÓW INWESTYCYJNYCH

AKADEMIA MŁODEGO EKONOMISTY

dr hab. Marcin Jędrzejczyk

Analiza finansowo-ekonomiczna projektów z odnawialnych źródeł energii. Daniela Kammer

RACHUNEK OPŁACALNOŚCI INWESTYCJI

Bilans. A. Aktywa trwałe. I. Wartości niematerialne i prawne 1. Koszty zakończonych prac rozwojowych 2. Wartość firmy

Finanse i rachunkowość. Alina Dyduch, Maria Sierpińska, Zofia Wilimowska

Dr hab. Renata Karkowska, ćwiczenia Zarządzanie ryzykiem 1

Metody oceny efektywności inwestycji rzeczowych

Pieniądz ma zmienną wartość w czasie również w przypadku zerowej inflacji. Jest kilka przyczyn tego zjawiska:

WACC Montaż finansowy Koszt kredytu

OCENA EFEKTYWNOŚCI INWESTYCJI. Jerzy T. Skrzypek

NTT System S.A. ul. Osowska Warszawa. Bilans na dzień r., r. i r. w tys. zł.

Grupa Kapitałowa NTT System S.A. ul. Osowska Warszawa

BILANS AKTYWA A.

BILANS AKTYWA A.

ROCZNE SPRAWOZDANIE FINANSOWE

Grupa Kapitałowa NTT System S.A. ul. Osowska Warszawa

- inne długoterminowe aktywa finansowe

Finansowanie działalności przedsiebiorstwa. Finanse

System bankowy i tworzenie wkładów

Sprawozdanie finansowe za I kwartał 2011

WARTOŚĆ PIENIĄDZA W CZASIE c.d. (WACC + Spłata kredytu)

5. Skonsolidowany rachunek przepływów pienięŝnych Zestawienie zmian w skonsolidowanym kapitale własnym...8

Obliczenia, Kalkulacje...

Ekonomika w Przedsiębiorstwach Transportu Morskiego wykład 06 MSTiL (II stopień)

Skonsolidowane sprawozdanie z sytuacji finansowej grupy kapitałowej ZPUE SA

Metody niedyskontowe. Metody dyskontowe

dr Danuta Czekaj

Ocena kondycji finansowej organizacji

Prof. nadzw. dr hab. Marcin Jędrzejczyk

System finansowy gospodarki. Zajęcia nr 7 Krzywa rentowności, zadania (mat. fin.), marża w handlu, NPV i IRR, obligacje

WARTOŚĆ PIENIĄDZA W CZASIE c.d. (WACC + Spłata kredytu)

Akademia Młodego Ekonomisty

Sprawozdanie finansowe za I półrocze 2011

Podsumowanie raportu z wyceny wartości Hubstyle Sp. z o.o.

Narodowy Bank Polski. Wykład nr 5

MONNARI TRADE S.A. 3 kwartały 2008 okres od do kwartały 2007 okres od do

Papiery wartościowe o stałym dochodzie

Raport kwartalny SA-Q 4 / 2008

ZARZĄDZANIE RYZYKIEM STOPY PROCENTOWEJ. dr Grzegorz Kotliński; Katedra Bankowości AE w Poznaniu

WIBOR Stawka referencyjna Polonia Stopa referencyjna Stopa depozytowa Stopa lombardowa

Nazwa funkcji (parametry) Opis Parametry

System finansowy gospodarki. Zajęcia nr 5 Matematyka finansowa

Rachunek Zysków i Strat ROK ROK

WACC Montaż finansowy Koszt kredytu

GRUPA KAPITAŁOWA BIOTON S.A.

N. Zysk (strata) netto (K-L-M) ,12 365,00

Wybrane dane finansowe Grupy Kapitałowej Kredyt Banku S.A. sporządzone za rok zakończony dnia roku

Ekonomika i Logistyka w Przedsiębiorstwach Transportu Morskiego wykład 09 MSTiL niestacjonarne (II stopień)

Sprawozdanie finansowe za rok obrotowy Bilans - Aktywa

Podstawowym celem szkolenia jest zaznajomienie uczestników z metodologią planowania finansowego przedsięwzięć inwestycyjnych.

ANALIZA WSKAŹNIKOWA. Prosta, szybka metoda oceny firmy.

Temat 1: Wartość pieniądza w czasie

Inwestycje jako kategoria ekonomiczna i finansowa

Metody szacowania opłacalności projektów (metody statyczne, metody dynamiczne)

Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne S.A. ul. Św.Wawrzyńca Kraków BILANS

MODEL FINANSOWY W EXCELU

Podstawy zarządzania projektem. dr inż. Agata Klaus-Rosińska

BILANS Paola S.A. z siedzibą w Bielanach Wrocławskich, Kobierzyce, ul. Wrocławska 52 tys. zł.


ZAŁOŻENIA DO ANALIZY FINANSOWEJ

Matematyka finansowa r. Komisja Egzaminacyjna dla Aktuariuszy. LXI Egzamin dla Aktuariuszy z 1 października 2012 r.

Raport kwartalny SA-Q 1 / 2014 kwartał /

Załącznik nr Tom II Vademecum dla beneficjentów RPO WO Wersja nr 1 styczeń 2008 r.


Są to zjawiska ekonomiczne związane z gromadzeniem i wydatkowaniem środków pienięŝnych na cele działalności gospodarczej przedsiębiorstwa.

Do grupy podstawowych wskaźników rynku kapitałowego należy zaliczyć: zysk netto liczba wyemitowanych akcji

TOWARZYSTWO UBEZPIECZEŃ EUROPA S.A.

OPŁACALNOŚĆ INWESTYCJI

WARTOŚĆ PIENIĄDZA W CZASIE WPROWADZENIE

MODEL FINANSOWY W EXCELU. Prognoza finansowa i analiza finansowa

SPRAWOZDANIE FINANSOWE

BILANS - AKTYWA. Lp. Wyszczególnienie Stan na r. Stan na r.

Ocena technologii w praktyce biznesowej przedsiębiorstwa usługowego. Dr inż. Aleksander Buczacki

SKONSOLIDOWANE SPRAWOZDANIE FINANSOWE GRUPY KAPITAŁOWEJ ZPUE S.A.

3 Sprawozdanie finansowe BILANS Stan na: AKTYWA

AKTYWA PASYWA

Matematyka finansowa r. Komisja Egzaminacyjna dla Aktuariuszy. XXXIII Egzamin dla Aktuariuszy - 11 października 2004 r.

Transkrypt:

Finanse przedsiębiorstw mgr Kazimierz Linowski WyŜsza Szkoła Marketingu i Zarządzania

Wstęp Celem wykładu jest przedstawienie podstawowych pojęć oraz zaleŝności z zakresu zarządzania finansami w szczególności zagadnień z zakresu wartości pieniądza w czasie mgr Kazimierz Linowski analizy ekonomiczne - bank, firma kapitałowa

Plan wykładu Zarządzanie finansami Wartość pieniądza w czasie Źródła finansowania

1. Zarządzanie finansami Funkcjonowanie przedsiębiorstwa w otoczeniu Strumienie rzeczowe finansowe - dostawcy - odbiorcy - bank - parametry

Właściciel Strumienie finansowe D Kapitał $ O O $ D S T $ $ B I A O W $ $ R C C Y Y

Właściciel Strumienie rzeczowe D Kapitał $ O O $ D S T $ $ B I A O W $ $ R C C Y Y

1. Zarządzanie finansami Funkcje zarządzania finansami - bezpieczeństwo - płynność, - zapewnienie prawidłowego przebiegu procesów rzeczowych - optymalny wybór alokacji środków - wybór sposobu finansowania - wycena wyniku (efektu działania)

Bilans Aktywa Pasywa Aktywa trwałe Wartości niematerialne i prawne Majątek rzeczowy Majątek finansowy Kapitały własne Kapitał podstawowy Kapitał zapasowy Wynik finansowy rb Niepodzielony wynik finansowy NaleŜności Zobowiązania Aktywa obrotowe Zapasy Kapitały obce Kredyty, poŝyczki Środki pienięŝne Kredyt krótkoterminowy

1. Zarządzanie finansami Główny cel zarządzania finansami - maksymalizacja wartości przedsiębiorstwa Wartość akcji zaleŝy w duŝej mierze od planowanych rozkładu przepływów pienięŝnych (ile środków, w która stronę i kiedy przepłynie. Koncepcja zmiennej wartości pieniądza w czasie analiza zdyskontowanych strumieni pienięŝnych (DCF)

Cash Flow PAT +Amortyzacja - Koszty finansowe (kor) - Zmiany majątku obrotowego Przepływy operacyjne - Inwestycje Przepływy operacyjne i inwestycyjne +/- Kredyty i ich spłata + Koszty finansowe (kor) Przepływy netto - Dywidenda

2. Wartość pieniądza w czasie Linia czasu Procent i przyjęta konwencja Wartość przyszła - FV Wartość obecna - PV Renta wartość przyszła i obecna - renty z doły - zwykłe - renty z góry - naleŝne Renta wieczysta wartość obecna Stopa efektywna a stopa nominalna

Linia czasull Czas 0 1 2 3 4 5 0 - dzień dzisiejszy 1 - oddalony o jeden okres itd.

Procent i przyjęta konwencja 1,00 100% 0,05 5% 0,1 10% Czas 0,05 5% 0 1 2 3 4 5-100? Odpływ (-) - np. złoŝenie depozytu Wpływ (+) -np. przychód

Czas Wykreśl linię czasu, która zilustruje następującą sytuację 1. Odpływ 10tys. W okresie 0, 2. Wpływy po 5 tys w końcu lat 1,2,3, 3. Stopa procentowa w okresie trzech lat wynosi 10% 0,1 10% 0 1 2 3 4 5-10tys 5tys 5tys 5tys

Wartość przyszła FV (future value) Kwota, do której wzrośnie wartość przepływu pienięŝnego, bądź strumienia przepływów pienięŝnych w danym okresie i dla danej, składanej stopy procentowej Czas r 0 1 2 3 4 5

Wartość przyszła - czas to pieniądz Niech PV oznacza kwotę początkową (wartość obecną), r - procent (rocznie), INT - odsetki rocznie, FVn - wartość przyszła po n latach n - liczba okresów - tutaj n 1, FVn FV1 PV+INT FV1 PV + PV*r FV1 PV * (1+ r) Proces przechodzenia od PV do FV to kapitalizacja PV 100, r 0.05 FV 100+ 100*0,05 100 + 5 105 lub FV 100 *(1+0,05) 100*(1,05) 105

Wartość przyszła Przykład: 1 Ile zarobisz jeśli zostawisz na rachunku 100$ na 5 lat (r 0,05) 0,05 Czas 5% 0 1 2 3 4 5-100 FV1? FV2? FV3? FV4? FV5? 5 105 5,25 110,25 5,51 115,76 5,79 121,55 6,08 127,63

Wartość przyszła 2 W końcu drugiego roku FV2 FV1 *(1+r) PV * (1+ r) * (1+ r) PV * (1+ r) 2 100 * (1,05) 2 110,25 W końcu trzeciego roku FV3 FV2 *(1+r) PV * (1+ r) * (1+ r) * (1+ r) PV * (1+ r) 3 100*(1,05) 3 115,76 i FV5 PV * (1+ r) 5 100*(1,05) 5 127,63 FVn PV * (1+ r) n

Wartość przyszła tempo wzrostu - odległość

Zadanie 2a Obliczyć wartość przyszłą FV przy następujących załoŝeniach 1. Liczba lat 3 2. Oprocentowanie 10% 3. Wartość obecna 100$ FV1 PV*(1+r) 100*(1+0,1) 100*1,1 110 FV2 FV1*(1+r) 110*(1+0,1) 110*1,1 121 FV3 FV2*(1+r) 121*(1+0,1) 121*1,1 133,1 FV3 PV*(1+r) n 100* (1+0,1) 3 100*1,331 133,1

Wartość obecna PV (present value) Dzisiejsza wartość przyszłego przepływu pienięŝnego bądź strumienia przepływów pienięŝnych Czas 0 1 2 3 4 5 Wartość obecna przepływu środków pienięŝnych naleŝnych za n lat jest równa kwocie, która zainwestowana dziś urośnie do wysokości równej wartości tego przepływu k

Wartość obecna Odnajdywanie wartości obecnej nazywamy dyskontowaniem Dyskontowanie jest odwrotnością kapitalizacji jeśli FVn PV * (1+ r) n PV FV ( 1+ n k) n Przykład : mam gotówkę, zakup papieru wartościowego płatnego za 5 lat o nominale 127,63

Wartość obecna 5% stopa kosztu alternatywnego Czas 0 1 2 3 4 5 PV? Czy cena odpowiednia 127,63 Czas 0 1 2 3 4 5-100 /1,05< /1,05< /1,05</1,05< 127,63/1,05 naleŝy podzielić 127,63 5 razy przez 1,05 lub przez (1,05) 5 - uzyskamy PV 100

Wartość obecna tempo spadku - odległość

Wartość obecna - zadanie 3 NaleŜy obliczyć wartość obecną papieru wartościowego o nominale 133,1 $ płatnego po trzech latach, przy załoŝeniu stopy procentowej 10% (0,1) PV2 FV/(1+k) 133,1/(1+0,1) 133,1/1,1 121 PV1 P2V/(1+k) 121/(1+0,1) 121/1,1 110 PV PV1/(1+k) 110/(1+0,1) 110/1,1 100 lub PV FV/(1+k) n 133,1/(1+0,1) 3 133,1/(1,1) 3 133,1/1,331 100 mil

Wartość przyszła renty Renta jest szeregiem płatności równych kwot w równych odstępach czasu przez ustalona liczbę okresów Renta zwykła renta, w której płatność następuje pod koniec kaŝdego okresu (z dołu) (Pozostawiamy na koncie) Czas 5% 0 1 2 3 4 100 100 100 105 110,25 FVA 3 315,25

Wartość przyszła renty Renta zwykła z dołu FVA n P + P(1+r) 1 + P(1+r) 2 + + P(1+r) n-1 1,2,.. kolejne odległe okresy FVA n FVA n P P n t 1 (1 + ( 1+ r) 1 r r) n n t Kiedy stosować wzór ogólny

Wartość przyszła renty - zadanie 5 Renta zwykła z dołu Oblicz przyszłą wartość renty zwykłej P 200$ r 10% 0,1 n 3 0 1 2 FVA n 200 (1 + 0,1) + 200 (1 + 0,1) + 200 (1 + 0,1) FVA n 200 + 200 1,1 + 200 1,121 200 + 220 + 242 662 FVA n 200 (1 + 0,1) 0,1 3 1 200 0.331 0,1 200*3,31 662

Wartość przyszła renty 6 Renta naleŝna płatność następuje na początku kaŝdego okresu (z góry) Czas 5% 0,05 0 1 2 3 100 100 100 105 110,25 115,7625 FVA 3 (renta naleŝna) 331,0125

Renta naleŝna z góry FVA n P(1+r) 1 + P(1+r) 2 + + P(1+r) n Wartość przyszła renty + n t t n r P FVA 1 ) (1 + + 1 1 ) (1 1 r r P FVA n n

Wartość przyszła renty - zadanie 7 FVA n FVA n Renta naleŝna z góry Oblicz przyszłą wartość renty naleŝnej P 200$ r 10% 0,1 n 3 1 2 200 (1 + 0,1) + 200 (1 + 0,1) + 200 (1 + 0,1) 200 1,1 + 200 1,21 + 200 1,331 220 + 242 + 266,2 728,2 3 FVA n (1 + 200 0,1) 0,1 3+ 1 1 1 0,4641 200 1 0,1 200*3,641 728,2

Wartość obecna renty 8 Zaoferowano, Ŝe zamiast trzech wpływów w przyszłości otrzymasz jednorazowo wypłatę teraz. Jaka kwota równowaŝy rentę Renta zwykła z dołu Czas 0 1 2 3 5% 95,238 90,703 86,384 PVA 3 272,325 100 100 100

Wartość obecna renty Renta zwykła z dołu PVA 1 1 1 P + P + P n 1 2 (1 + k) (1 + k) (1 + k) n PVA n P 1 (1 + k) t t 1 3 1 (1 + k ) n PVA n P k

Wartość obecna renty - zadanie 9 PVA n PVA n Renta zwykła z dołu Oblicz obecną wartość renty zwykłej P 200$ k 10% 0,1 n 3 200 1 (1 + 0,1) 1 + 200 1 (1 + 0,1) 2 + 200 1 (1 + 0,1) 200 0,909 + 200 0,826 + 200 0,751 181,82 + 165,29 + 150,26 497,37 3 PVA n 1 (1 + 0,1) 200 0,1 3 1 200 0,751 0,1 200* 2,487 497,37

Wartość obecna renty 10 Renta naleŝna z góry Czas 0 1 2 3 5% 100 100 100 95,238 90,703 PVA 3 (renta naleŝna) 285,941

Wartość obecna renty Renta naleŝna z góry 1 1 PVA n P + P + P 1 (1 + k) (1 + k) n PVA PVA n n P 1 (1 + k) n t t 1 (1 + k) n 1 P n 1 k (1 + k ) 2

Wartość obecna renty - zadanie 11 Renta naleŝna z góry Oblicz obecną wartość renty zwykłej P 200$ k 10% 0,1 n 3 PVA n PVA n 200 + 200 1 (1 + 0,1) 1 + 200 1 (1 + 0,1) 200 + 200 0,909 + 200 0,826 200 + 181,82 + 165,29 2 547,11 PVA n 3 (1 + 0,1) 1 200 2 0,1 (1 + 0,1) 1,331 1 200 0,1 1,21 200 2,74 547,11

Wartość obecna renty wieczystej 12 Renta wieczysta to renta trwająca w nieskończoność Renta zwykła z dołu 5% 0 1 2 52 95,238 100 100 100 100 90,703 86,384 7,909 PVP zmierza do 2000 100/0,05

Wartość obecna renty wieczystej Renta zwykła z dołu PVP n PVP 1 P (1 + k) n P 1 (1 + t 1 (1 + k) + P + 1 2 k) t 1... 1 PVP P k

Wartość obecna renty wieczystej- zadanie Renta zwykła z dołu Oblicz obecną wartość renty wieczystej P 200$ k 5% oraz przy k 10% 13 PVP 1 200 0,05 4000 PVP 1 200 0,1 2000

Wartość obecna renty wieczystej Renta naleŝna z góry Czas 0 1 2 3 52 5% 100 95,238 90,703 100 100 100 7,909 PVP (renta naleŝna) zmierza do 2100

Wartość obecna renty wieczystej Renta naleŝna z góry PVP P + PVP n 1 P (1 + k) P 1 (1 + t 1 (1 + k) + P + 1 2 k) t 0... ( 1+ k ) PVP P k

Wartość obecna renty wieczystej- zadanie Renta naleŝna z góry Oblicz obecną wartość renty wieczystej P 200$ k 5% oraz przy k 10% 14 PVP 1+ 0,05 200 0,05 4200 PVP 1+ 0,1 200 0,1 2200

Stopa efektywna R n ( 1+ r) 1 Gdzie r stopa nominalna n ilość lat

Stopa efektywna zadanie 15 R n ( 1+ r) 1 Wylicz stopę efektywną dla lokaty złoŝonej na 3 lata przy oprocentowaniu rocznym 5% (0,05) R (1 + 0,05) 3 1 (1,05) 3 1 1,158 1 0,158 15,8%

Stopa nominalna r n 1+ R 1

Stopa nominalna - zadanie 16 r n 1+ R 1 Znajdź stopę nominalną, wiedząc, Ŝe po trzech latach stopa efektywna osiąga wartość 26% 0,26Wylicz stopę r 3 1+ 0,26 1 3 1,26 1 1,08 1 0,08 8%

3. Źródła finansowania Rodzaje finansowania - kapitał własny - kredyt, - leasing, - emisja akcji, - zobowiązania handlowe?!? Typy kredytów - kredyt równe raty,- kredyt o stałych spłatach kapitału,

Kredyt równe r raty kapitałowe Kapitał 100 oprocentowanie 10% okres 10 lata Kapitał Rata kapitałowa Odsetki Razem 1 100 10 10,0 20,0 2 90 10 9,0 19,0 3 80 10 8,0 18,0 4 70 10 7,0 17,0 5 60 10 6,0 16,0 6 50 10 5,0 15,0 7 40 10 4,0 14,0 8 30 10 3,0 13,0 9 20 10 2,0 12,0 10 10 10 1,0 11,0

Kredyt równe r raty kapitałowe 25 20 15 10 5 c 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 lata Rata kapitałowa Odsetki

Kredyt równe r raty kapitałowo owo- odsetkowe Kapitał 100 oprocentowanie 10% okres 10 lata Kapitał Rata kapitałowa Odsetki Razem 1 100,0 6,3 10,0 16,3 2 93,7 6,9 9,4 16,3 3 86,8 7,6 8,7 16,3 4 79,2 8,4 7,9 16,3 5 70,9 9,2 7,1 16,3 6 61,7 10,1 6,2 16,3 7 51,6 11,1 5,2 16,3 8 40,5 12,2 4,0 16,3 9 28,2 13,5 2,8 16,3 10 14,8 14,8 1,5 16,3

Kredyt równe r raty kapitałowo owo- odsetkowe 18,0 16,0 14,0 12,0 10,0 8,0 6,0 4,0 2,0 0,0 c 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 lata Rata kapitałowa Odsetki

Kredyt równe r raty kapitałowo owo- odsetkowe P k PVA 1 (1 + k) n 16,3 55 PMT(????) 10+ 15,5 10

3. Projekty inwestycyjne Aparat produkcyjny Strategia inwestycyjna Klasyfikacja projektów inwestycyjnych Metody oceny projektów inwestycyjnych 1. Okres zwrotu. 2. Zdyskontowany okres zwrotu. 3. Wartość obecna netto NPV. 4. Wewnętrzna stopa zwrotu IRR. 5. Zmodyfikowana wewnętrzna stopa zwrotu MIRR

Projekty inwestycyjne - aparat produkcyjny. Przedsiębiorstwo by mogło stabilnie funkcjonować, musi być wyposaŝone w odpowiedni aparat produkcyjny. Jeśli poziom aparatu produkcyjnego jest: - za niski (przestarzały), przedsiębiorstwo nie jest w stanie konkurować na rynku jakością i nowoczesnością produktów utrata pozycji rynkowej, w przypadku wzrostu popytu nie ma moŝliwości zwiększenia produkcji utrata klientów w konsekwencji długotrwała i kosztowna droga do odzyskiwania pozycji rynkowej (promocje, obniŝki cen nakłady na udoskonalanie produktów) - za wysoki - niepotrzebne wydatki inwestycyjne, koszty utrzymania niepracujących maszyn i hal produkcyjnych, nieuzasadniona amortyzacja. - Efektywne dostosowanie aparatu produkcyjnego do sytuacji na rynku, Kształtowanie go na odpowiednim poziomie i w odpowiednim czasie jest jednym z podstawowych zadań zarządzania. Sprowadza się do sformułowania i realizacji odpowiedniej strategii inwestowania w aparat produkcyjny oraz do ustalenia optymalnego sposobu jego finansowania

Projekty inwestycyjne strategia inwestycyjna. Etapy powstawania strategii inwestycyjnej 1. Sygnały z działu handlowego o zgłaszanym zapotrzebowaniu przez klientów na nowe produkty. 2 Zespół badań rynku ustala rodzaj i wielkość zapotrzebowania. 3. InŜynierowie przygotowują wstępna kalkulację kosztów wytworzenia. 4. Jeśli okazuje się, Ŝe projekt przyniesie zyski podejmowana jest decyzja o jego realizacji. WaŜny udział odpowiednio zmotywowanych pracowników w kreowaniu nowych rozwiązań - ciekawe pomysły są podstawą nowych inwestycji (system premiowy, udziały w zyskach, akcje pracownicze)

Projekty inwestycyjne klasyfikacja projektów inwestycyjnych. 1. Inwestycje odtworzeniowe mające na celu umoŝliwienie kontynuacji działalności 2. Zastąpienie w celu obniŝenia kosztów 3. Inwestycje rozwojowe w istniejące produkty i na dotychczasowych rynkach 4. Inwestycje rozwojowe w nowe produkty lub na nowych rynkach. 5. Inwestycje dotyczące bezpieczeństwa pracy lub ochrony środowiska. 6. Inne Budynki biurowe, parking, samolot dla zarządu itp..

Projekty inwestycyjne metody oceny efektywności inwestycji. 1. Okres zwrotu. 2. Zdyskontowany okres zwrotu. 3. Wartość obecna netto NPV. 4. Wewnętrzna stopa zwrotu IRR. 5. Zmodyfikowana wewnętrzna stopa zwrotu MIRR

Projekty inwestycyjne OKRES ZWROTU Okres zwrotu oczekiwana liczba lat wymagana do pokrycia wymaganych nakładów Okres zwrotu Rok poprzedzający pokrycie nakładów + Niepokryty nakład na początku roku pokrycia Przepływy pienięŝne w roku pokrycia Czas 0 1 2 3 4 5 y x

Projekty inwestycyjne OKRES ZWROTU Przykład: Dane są dwa projekty inwestycyjne Rok 0 1 2 3 4 Projekt A Oczekiwane przepływy pienięŝne netto Skumulowane NCF -1000-1000 500-500 400-100 300 200 100 300 Projekt B Oczekiwane przepływy pienięŝne netto Skumulowane NCF -1000-1000 100-900 300-600 400-200 600 400 Dla projektu A : rok poprzedzający pokrycie nakładów 2 Niepokryty nakład na początku roku pokrycia 100 Przepływy pienięŝne w roku pokrycia 300 Okres zwrotu (A) 2 + 100/300 2,33 roku Dla projektu B : rok poprzedzający pokrycie nakładów 3 Niepokryty nakład na początku roku pokrycia 200 Przepływy pienięŝne w roku pokrycia 600 Okres zwrotu (B) 3 + 200/600 3,33 roku

+ Czas Projekty inwestycyjne ZDYSKONTOWANY OKRES ZWROTU Zdyskontowany okres zwrotu oczekiwana liczba lat wymagana do pokrycia wymaganych nakładów przez zdyskontowane kosztem kapitału przepływy pienięŝne Okres zwrotu Rok poprzedzający pokrycie nakładów Niepokryty nakład na początku roku pokrycia Zdyskontowane przepływy pienięŝne w roku pokrycia 0 1 2 3 4 5 y x

Przykład: Projekty inwestycyjne Zdyskontowany okres zwrotu Rok 0 1 2 3 4 Oczekiwane przepływy pienięŝne netto - 1000 500 400 300 100 Projekt A Zdyskontowane NCF(10%) - 1000 455 331 225 68 Skumulowane zdysk. NCF - 1000-545 -215 11 79 Oczekiwane przepływy pienięŝne netto - 1000 100 300 400 600 Projekt B Zdyskontowane NCF(10%) - 1000 91 248 301 410 Skumulowane zdysk. NCF - 1000-909 -661 Dla projektu A : rok poprzedzający pokrycie nakładów 2 Niepokryty nakład na początku roku pokrycia 215 Zdyskontowane przepływy pienięŝne w roku pokrycia 225 Zdyskontowany okres zwrotu (A) 2 + 215/225 2,95 roku Dla projektu B : rok poprzedzający pokrycie nakładów 3 Niepokryty nakład na początku roku pokrycia 360 Zdyskontowane przepływy pienięŝne w roku pokrycia 410 Zdyskontowany okres zwrotu (B) 3 + 360/410 3,88 roku -360 50

Projekty inwestycyjne OKRES ZWROTU (zdyskontowany okres zwrotu) Zalety: - daje informacje jak długo kapitał będzie zaangaŝowany w realizację projektu - informuje więc o płynności projektu Wady: - ignorowanie w obliczeniach przepływów po okresie zwrotu - nie moŝna oceniać rentowności projektu - nie moŝna porównywać projektów według kryterium efektywności

Projekty inwestycyjne Metoda wartości obecnej netto NPV (net present value) Metoda klasyfikująca projekty zgodnie z ich NPV, która jest równa wartości obecnej strumienia wszystkich przepływów pienięŝnych netto, stopą dyskonta jest koszt kapitału

.. CF1 ( 1 + k ) 1 NPV wartość obecna netto k 0 1 2 3 4 n-1 n CF0 CF1 CF2 CF2 ( 1+ k) CF n ( 1 + k ) CF n t t t 0 (1 + k) 2 n NPV n CFt (1 + k) t t 0 CFn

Trzy kroki metody NPV 1. Ustalenie wartości obecnej kaŝdego przepływu, zarówno wpływów jak i wydatków dla załoŝonej stopy dyskonta. 2. Wyliczenie wartości obecnej projektu poprzez zsumowanie zdyskontowanych przepływów pienięŝnych. 3. Decyzja jeŝeli NPV jest dodatnia projekt moŝna przyjąć do realizacji, jeśli ujemna projekt naleŝy odrzucić. Gdy dwa projekty mają dodatnią NPV wybieramy ten, dla którego przyjmuje ona wyŝszą wartość

Projekt A NPV n t t t 0 (1 + k) CF NPV stopa 10% k 1 2 3 4-1 000,00 zł 500,00 zł 400,00 zł 300,00 zł 100,00 zł 454,55 zł 330,58 zł 225,39 zł 68,30 zł 78,82 zł

Projekt B NPV n t t t 0 (1 + k) CF NPV stopa 10,0% t 1 2 3 4-1 000,00 zł 100,00 zł 300,00 zł 400,00 zł 600,00 zł 90,91 zł 247,93 zł 300,53 zł 409,81 zł 49,18 zł

Projekty inwestycyjne Metoda wartości obecnej netto NPV Zalety - NPV informuje o tym, czy projekt jest opłacalny, - dodatnia wartość NPV to szacunek wartości dodanej projektu (nadwyŝka po pokryciu kosztu kapitału). Niedogodność jest wartością bezwzględną niechętnie stosowaną przez inwestorów.

IRR IRR Metoda wewnętrznej stopy zwrotu metoda klasyfikacji projektów inwestycyjnych wykorzystująca stopę zwrotu z inwestycji, której obliczenie wymaga znalezienia stopy dyskontowej zrównującej wartość obecną przyszłych wpływów z nakładami inwestycyjnymi. CF1 CF2 CFn CF0 + + +... + 1 2 n (1 + IRR ) (1 + IRR ) (1 + IRR ) NPV n t 0 CFt (1 + IRR) t 0 0

IRR IRR Inwestycja n i i i 1 (1 + stopa) wplyw Wewnętrzna stopa zwrotu jest to stopa dyskontowa, jakiej naleŝałoby uŝyć, aby zrównowaŝyć koszty inwestycji i przyszłe wpływy.

IRR IRR Inwestycja n i i i 1 (1 + stopa) wplyw Wewnętrzna stopa zwrotu jest to stopa dyskontowa, jakiej naleŝałoby uŝyć, aby zrównowaŝyć koszty inwestycji i przyszłe wpływy.

IRR IRR Inwestycja > n i i i 1 (1 + ) wplyw stopa Wewnętrzna stopa zwrotu jest to stopa dyskontowa, jakiej naleŝałoby uŝyć, aby zrównowaŝyć koszty inwestycji i przyszłe wpływy.

IRR IRR Inwestycja < n i i i 1 (1 + stopa) wplyw Wewnętrzna stopa zwrotu jest to stopa dyskontowa, jakiej naleŝałoby uŝyć, aby zrównowaŝyć koszty inwestycji i przyszłe wpływy.

IRR IRR Inwestycja n i i i 1 (1 + stopa) wplyw Wewnętrzna stopa zwrotu jest to stopa dyskontowa, jakiej naleŝałoby uŝyć, aby zrównowaŝyć koszty inwestycji i przyszłe wpływy.

IRR IRR Inwestycja n i i i 1 (1 + IRR) wplyw Wewnętrzna stopa zwrotu jest to stopa dyskontowa, jakiej naleŝałoby uŝyć, aby zrównowaŝyć koszty inwestycji i przyszłe wpływy. IRR( wartosci, wynik)

Projekt A NPV n t 0 CFt (1 + k) stopa 14,5% k 1 2 3 4-1 000,00 zł 500,00 zł 400,00 zł 300,00 zł 100,00 zł t 0 IRR 436,72 zł 305,16 zł 199,91 zł 58,20 zł 0,00 zł

Projekt B NPV n t 0 CFt (1 + k) t 0 IRR stopa 11,8% t 1 2 3 4-1 000,00 zł 100,00 zł 300,00 zł 400,00 zł 600,00 zł krzywa NPV projektu B 89,45 zł 240,06 zł 286,32 zł 384,18 zł 0,00 zł

Projekty inwestycyjne Metoda IRR Zalety - ocenia przydatność projektu, - kwantyfikuje efektywność, moŝna porównywać z kosztem kapitału, - określa próg rentowności. Wady -dla dwóch projektów dla róŝnych stóp dyskonta daje sprzeczne wyniki z metodą NPV.

Krzywe NPV dla projektów A i B 500 400 300 krzywa NPV projektu B wartość obecna 200 krzywa NPV projektu A 100 Stopa przecięcia 7,2% 0 0% 5% 10% 15% 20% -100-200 IRR(B) 11,8% koszt kapitału IRR(A) 14,5%

IRR MIRR Zmodyfikowana metoda wewnętrznej stopy zwrotu polega na znalezieniu takiej stopy dyskonta która zrównuje wartość obecną nakładów(cof) z wartością obecną wartości końcowej dodatnich wpływów (CIF). PV nakładów PV wartości końcowej COF n t t 0 t t 0 (1 + k) (1 + n CIF(1 + k) t MIRR) n n 1

Projekt A MIRR stopa 5,0% k 1 2 3 4-1 000,00 zł 500,00 zł 400,00 zł 300,00 zł 100,00 zł 315,00 zł 441,00 zł 578,81 zł 1 434,81 zł NPV 1 000,00 zł -0,00 zł MIRR 9,4%

Projekt B MIRR stopa 5,0% k 1 2 3 4-1 000,00 zł 100,00 zł 300,00 zł 400,00 zł 600,00 zł 420,00 zł 330,75 zł 115,76 zł 1 466,51 zł NPV 1 000,00 zł -0,00 zł MIRR 10,0%

Projekty inwestycyjne Metoda MIRR Zalety - ocenia przydatność projektu, - kwantyfikuje efektywność, moŝna porównywać z kosztem kapitału, - określa próg rentowności. - uwzględnia strukturę czasową przepływów (załoŝenie o reinwestycji), - dla danego kosztu kapitału daje takie same wyniki jak metoda NPV

4. Parametry - podstawowe stopy procentowe NBP Stopa referencyjna - definicja Stopa depozytowa Stopa kredytu lombardowego Stopa redyskontowa

Stopa referencyjna - definicja Stopa referencyjna (interwencyjna, repo) określa minimalną cenę, po jakiej bank centralny organizuje operacje otwartego rynku na rynku międzybankowym. Operacje otwartego rynku polegają na zakupie bądź sprzedaŝy przez bank centralny krótkoterminowych papierów wartościowych w celu przywrócenia równowagi na rynku. Stopa referencyjna jest to podstawowa stopa procentowa w Polsce, jest ustalana przez RPP.

Stopa referencyjna - historia Ostatnia Zmiana Poprzednia wartość wartość (2008-06-26) (2008-03-27) 6% 0.25 5.75% Wartości ekstremalne Największa: 72% (1991-02-01) Najmniejsza: 4% (2006-03-01)

Stopa depozytowa - definicja Stopa depozytowa określa oprocentowanie jednodniowych depozytów składanych przez banki komercyjne w banku centralnym. Stopa ta określa najniŝsze moŝliwe oprocentowanie na rynku.

Stopa redyskontowa - definicja Stopa redyskontowa określa cenę, po jakiej bank centralny skupuje weksle od banków komercyjnych. Wcześniej weksle te zostały nabyte przez banki komercyjne od swoich klientów. Stopa redyskontowa NBP to jedna z podstawowych stóp procentowych w Polsce, jej poziom ustalany jest przez RPP

Stopa lombardowa - definicja Stopa lombardowa określa najwyŝszy poziom oprocentowania kredytów udzielanych przez bank centralny bankom komercyjnym pod zastaw papierów wartościowych (tzw. kredyty lombardowe). Cena pieniądza na rynku międzybankowym moŝe przekroczyć poziom stopy lombardowej, ale zdarza się to tylko w momentach, gdy banki gwałtownie potrzebują pieniędzy. Stopa lombardowa NBP to jedna z podstawowych stóp procentowych w Polsce, jej poziom ustalany jest przez RPP.