Czego nastolatek potrzebuje od dorosłego nauczyciel bibliotekarz jako mentor i przewodnik Anna Salwa -Kazimierska Beata Chrzanowska-Pietraszuk Specjalistyczna Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna Uniwersytet dla Rodziców
Non scholae, sed vitae discimus. Nie dla szkoły, lecz dla życia uczymy się. Seneka Młodszy (ur. ok. 4 p.n.e. 65 n.e.) rzymski filozof, pisarz i poeta.
Adolescencja ( dorastanie, dojrzewanie) Okres między późnym dzieciństwem (7lat-11lat) a okresem młodzieńczym (18lat-24lat) 11/12lat-18lat
Zadania rozwojowe Biologiczne: ukształtowanie się zdolności do dawania nowego życia. Psychologiczne: ukształtowanie się zdolności do zarządzania swoim życiem.
Zmiany czynności poznawczych 1. Wzrost krytycyzmu 2. Wzrost samodzielności myślenia 3. Zmiany w zakresie percepcji (np. słuch muzyczny, poczucie czasu, węch) 4. Rozwój pamięci dowolnej i logicznej 5. Rozwój słownika(rozumienie metafor, wypowiedzi symbolicznych)
Kształtowanie tożsamości Refleksja nad sobą. Postrzeganie siebie w większej liczbie wymiarów niż dotychczas Poszukiwanie odpowiedzi na pytania Kim jestem? Jaki jestem? Co umiem i czego nie umiem? Co wiem i czego nie wiem? Co jest mocną stroną? Jaki mam talent? Kim chcę być? Jak mam realizować swoje życie? Przymierzanie wielu masek. Przeglądanie się w wielu oczach.
Piramida potrzeb wg A. Maslow Strelau J., Psychologia. Podręcznik akademicki Tom 2 Psychologia ogólna, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2007, s. 641-643.
Potrzeby Potrzeby fizjologiczne - potrzeby niezbędne do utrzymania człowieka przy życiu, takie jak głód, pragnienie, sen, Potrzeby bezpieczeństwa schronienia, ochrony przed agresją, ochrony przed nagłymi zdarzeniami, potrzeba doświadczania opieki Potrzeby przynależności i miłości pragnienie uczuciowych związków z innymi ludźmi, przynależenia do społeczności, akceptacji ze strony innych, przyjaźni i zrozumienia, Potrzeby uznania samoakceptacji i doznawania szacunku ze strony innych osób. Do tej grupy zaliczamy potrzeby: dominacji, uznania, prestiżu, zyskiwania znaczącej pozycji społecznej itp. Zaspokojenie ich pozwala rozwinąć poczucie własnej wartości oraz zaufania do samego siebie, Potrzeby samorealizacji - jedyne należą do potrzeb wzrostu - im więcej potrzeb wzrostu tym lepiej dostarczają pozytywnych emocji, koncentrują osobę na przedmiocie potrzeby, ich realizacja jest procesem długotrwałym, względnie niezależnym od otoczenia, zapewniają zdrowie fizyczne i psychiczne.
Potrzeby wg Marshala Rosenberga Samodzielności i autonomii. Wybór marzeń, celów, wyznawanych wartości oraz wybór planu, za pomocą którego chcemy spełnić te marzenia, osiągnąć cele, zadośćuczynić wartościom. Świętowania-Narodziny nowego życia i spełnianie się marzeń, Opłakiwanie swoich porażek. Żałoba po stracie ukochanych osób i po bezpowrotnie rozwianych marzeniach. Odnowy fizycznej. Powietrza, pożywienia, ruchu, ochrony, odpoczynku, ekspresji seksualnej, dachu nad głową, dotyku, wody. Współzależności. Akceptacji, empatii, miłości, uznania, bliskości, uczciwości. Wyrozumiałości, wnoszenia własnego wkładu w bogactwo życia, Ważności. Bezpieczeństwa uczuciowego, otuchy, szacunku, wsparcia, zaufania, zrozumienia, ciepła. Integralności. Autentyzmu, sensu, natchnienia, godności osobistej, poczucia własnej wartości, przywiązywania wagi. Zabawy. Radości. Śmiechu. Wspólnoty duchowej. Piękna, harmonii, natchnienia, ładu, pokoju. Wg. Marshall B Rosenberg: nonviolent communication A language of life
Potrzeby najważniejsze dla nastolatków: 1. Przynależności 2. Ważności 3. Samodzielności 4. Szlachetności - wnoszenia własnego wkładu w bogactwo życia 5. Samookreślenia
Co może zrobić nauczyciel bibliotekarz?
Potrzeba przynależności Sprawić aby biblioteka była miejscem, w którym każdy z uczniów jest mile widziany. Sprawić aby uczniowie znali i lubili, swojego bibliotekarza. Budować wspólnotę szkolną.
Susan Pinker Efekt wioski. Jak kontakty twarzą w twarz mogą uczynić nas zdrowszymi, szczęśliwszymi i mądrzejszymi Kontakt twarzą w twarz jest o niebo lepszy, niż ten nawiązywany przez media elektroniczne. Poprawia nasze związki, rodzinne relacje a nawet... efektywność w pracy. http://www.charaktery.eu
Potrzeba ważności Poznać uczniów szkoły. Wychodzić im naprzeciw. Inicjować kontakty. Być widocznym.
Gillian Lynne Cats https://pl.wikipedia.org/wiki/koty_%28musical%29
Potrzeba samodzielności Wspierać samodzielne inicjatywy uczniów nie tylko związane z działalnością biblioteki. Pomoc w budowaniu samodzielnego myślenia i rozwiązywania problemów
Potrzeba szlachetności - wnoszenia własnego wkładu w bogactwo życia Promowanie zwykłych działań z zakresu kultury zachowania bycia w porządku Promowanie działań pomocowych uczeń - uczniowi Prowadzenie wolontariatu
Potrzeba samookreślenia NAJWIĘKSZE POLE DO DZIAŁANIA Pomoc uczniom w określaniu swoich zainteresowań(innych, niż te które są promowane w szkole) Stwarzanie warunków do rozwijania zainteresowań, odkrywania talentów i pasji. Docenianie nie za efekty a za wkład pracy. Rozwijanie kreatywności.
Ken Robinson http://wydawnictwoelement.com.pl/sklep/
Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka im. KEN i Specjalistyczna Poradnia Psychologiczno Pedagogiczna Uniwersytet dla Rodziców prowadzą wirtualną półkę książek pomocnych, dla rodziców i nauczycieli. Książki z " Wirtualnej półki znajdą Państwo na stronie głównej Pedagogicznej Biblioteki Wojewódzkiej www.pbw.waw.pl pod hasłem: "polecamy książki pedagogiczne. Półka prezentuje szczególnie ciekawe i pomocne pozycje, rekomendowane przez Pracowników Poradni oraz Pracowników Biblioteki. Zawiera książki fachowe, poradniki oraz pozycje beletrystyczne, opisujące świat dzieci i dorosłych obciążonych różnymi zaburzeniami, trudnościami lub dotkniętych trudnymi przeżyciami. Wszystkie pozycje można wypożyczyć w Pedagogicznej Bibliotece Wojewódzkiej.
Dziękujemy za uwagę Specjalistyczna Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna Uniwersytet dla Rodziców Ul Raszyńska 8/10, 02-026 Warszawa 22 822-24-46, 22 822-71-68 www.sppp-udr.org