Po co dziecku rówieśnicy, po co dorośli?

Transkrypt

1 Od 1919 r. psychologia na UAM Po co dziecku rówieśnicy, po co dorośli? Prof. dr hab. Anna I. Brzezińska Instytut Psychologii Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

2 Kiedyś... Dziś... To jest lew. Lew ma cztery łapy i grzywę. Tanie loty do Afryki?

3 Współczesne zagrożenia Zmiana stylu życia i aktywności dzieci i młodzieży Z. Kaługa, Epidemiologia nadwagi i otyłości wśród dzieci i młodzieży w Polsce. Centrum Zdrowia Dziecka głód ruchu aktualnie wczesne wygaszanie aktywności fizycznej zabawa aktualnie ludzie przestają umieć się bawić w tradycyjny sposób kontakt z innymi ludźmi aktualnie zmniejsza się liczba kontaktów wymyślanie, tworzenie aktualnie bierność i zależność od przedmiotów/gadżetów

4 Współczesne zagrożenia Dzieciństwo i dorastanie w świecie SPRZECZNOŚCI Nadmiar opieki i kontroli rodziców przy jednoczesnej samotności braku głębokich, prawdziwych relacji z rówieśnikami Oczekiwanie bycia dorosłym od starszych dzieci i młodzieży przy jednocześnie małym przyzwoleniu na autonomię / samostanowienie Morze możliwości przy jednocześnie braku drogowskazów

5 Punkt wyjścia: jakie czasy, tacy ludzie i takie młodzieży chowanie Dzieciństwo i młodość rodziców i dziadków są INNE niż dzieciństwo i młodość ich dzieci i wnuków CO SIĘ ZMIENIŁO?

6 Kiedyś DZIADKOWIE rodzice dzieci

7 dziadkowie RODZICE dzieci

8 TERAZ dziadkowie Gdzie ZMYWARKA??? rodzice DZIECI

9 Kiedyś: Okienko kasowe Książki w bibliotece domowej, publicznej Piekarnik i spiżarnia Pralka Frania, namydlanie, moczenie, gotowanie, krochmalenie, maglowanie, prasowanie CEROWANIE Co się zmieniło? Dzisiaj: e-bank e-book Wikipedia Kuchenka mikrofalowa, lodówkozamrażarki Pralka Suszarka automatyczna Zmywarka do naczyń KUPOWANIE NOWEGO

10 Kiedyś: Telefon stacjonarny wykręć numer Wielka książka telefoniczna Listy, kartki pocztowe, TELEGRAMY, PRZEKAZY PIENIĘŻNE Kartka i pióro, potem długopis Maszyna do pisania, pisz przez kalkę Aparat fotograficzny Patefon, gramofon Płyty czarne Pocztówki dźwiękowe Taśma i kaseta magnetofonowa Dzisiaj: Telefon komórkowy Internet Poczta elektroniczna Sms-y, mms-y Komputer Pendrive Foto w komórce Płyta CD IPod MP3

11 Świat się zmienia jakich kompetencji potrzebujemy, aby sobie w nim radzić? Umiejętności nawiązywania kontaktów i współpracy z innymi ludźmi Poczucie bezpieczeństwa i poczucie przynależności do kogoś, grupy, wspólnoty Umiejętności dostrzegania i samodzielnego rozwiązywania problemów Poczucie autonomii i poczucie sprawstwa oraz kontroli nad otoczeniem Zaspokojenie potrzeby kontaktu emocjonalnego i potrzeby więzi (afiliacji) Zaspokojenie potrzeby orientacyjnej i potrzeby poznawczej

12 Pierwsze zadanie wychowawcze Bliskość i więź z rodzicami i rówieśnikami nie mogą ograniczać poczucia autonomii i samodzielności działania Poczucie autonomii nie może naruszać więzi i powodować unikania bliskości

13 Świat się zmienia jakich kompetencji potrzebujemy, aby sobie w nim radzić? Gotowość do dokonywania wyborów Gotowość do przyjęcia odpowiedzialności za swe wybory Gotowość do radzenia sobie z negatywnymi konsekwencjami swoich wyborów

14 Drugie zadanie wychowawcze Realizacja swoich planów, zamierzeń, marzeń nie może burzyć porządku społecznego Podporządkowanie się normom społecznym nie może niszczyć ani tłumić indywidualności

15 Trzy warunki zaspokojenia podstawowych potrzeb dziecka / nastolatka C. Rola dorosłego jako opiekuna, wychowawcy, nauczyciela A. Urządzenie i organizacja przestrzeni fizycznej do działania samodzielnie i z innymi B. Zróżnicowanie i organizacja społecznego środowiska uczenia się samodzielnie i z innymi

16 6 rodzajów uczenia się: 3 x 2 uczenie się od dorosłego pokazuje rozwiązanie uczenie się od rówieśników gdy są bardziej kompetentni uczenie się z pomocą dorosłego pomaga, gdy pojawia się przeszkoda uczenie się razem z dorosłym wspólne poszukiwanie rozwiązania uczenie się z pomocą rówieśników korzystanie z ich pomocy, gdy samemu nie daje się rady uczenie się razem z rówieśnikami wspólne rozwiązywanie problemów i wspólne radzenie sobie z przeszkodami

17 Co jest ważne w edukacji? Różnorodność sytuacji, zdarzeń, kontaktów z ludźmi, z różnymi formami kultury Mobilność podróże i kontakty rzeczywiste i przez internet Trudne sytuacje i zadania jako wyzwania Wsparcie emocjonalne Wzmacnianie samodzielności Nagradzanie za dzielność

18

19 IP w działaniu

20 Dziękuję za uwagę!