Badanie adaptacyjności polskich przedsiębiorstw Wyniki badań ilościowych w metodyce CATI na poziomie ogólnym Projekt badawczo-informacyjny z dziedziny nowoczesnej ekonomii menadżerskiej realizowany w partnerstwie przez Raport opracowany przez PBSSp. z o.o. pod nadzorem merytorycznym Grupy Doradców Biznesowych BAA Polska współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Spis treści Wprowadzenie do raportu Numery stron Część merytoryczna Numery stron Podstawa formalno-prawna 3 Nota informacyjna badania 4 Ogólna charakterystyka badania 5 Sposób prezentacji wyników w raporcie 7 Kierunki i obszary zmian w firmach 9 Zmiany relacji firm z otoczeniem 20 Zmiany modelu biznesowego firm 26 Efekty zmian - sukcesy i poraŝki 39 2
Podstawa formalno-prawna Raport pt. Badanie adaptacyjności polskich przedsiębiorstw. Wyniki badań ilościowych w metodyce CATI na poziomie ogólnym. (zwanym dalej jako Raport) został opracowany w ramach Projektu pt. Branżowi Liderzy Zmian (zwanym dalej jako Projekt BLZ). Projekt BLZ jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, Priorytet II: Rozwój zasobów ludzkich i potencjału adaptacyjnego przedsiębiorstw oraz poprawa stanu zdrowia osób pracujących, Działanie 2.1: Rozwój kadr nowoczesnej gospodarki, Poddziałanie 2.1.2: Partnerstwo dla zwiększania adaptacyjności. Wykonawcami Projektu BLZ są: Związek Pracodawców Business Centre Club pełniący rolę Lidera Projektu BAA Polska Sp. z o. o. pełniąca rolę Partnera Projektu. Formalno-prawną podstawę prac wykonywanych w ramach Projektu BLZ tworzy: Umowa nr UDA-POKL.02.01.02-00-016/10 zwarta pomiędzy Polską Agencją Rozwoju Przedsiębiorczości a Związkiem Pracodawców Business Centre Club, jako Liderem Projektu Umowa z dnia 26 maja 2010 roku zawarta pomiędzy Związkiem Pracodawców Business Centre Club a BAA Polska Sp. z o.o. jako partnerami w Projekcie. Niniejszy Raport stanowi wynik prac wykonywanych w ramach Projektu BLZ ujętych - według szczegółowego budżetu - jako zadanie 4: Badania dot. zarządzania zmianą gospodarczą i adaptacyjności branż. Jest on wynikiem drugiej fazy kampanii badawczej związanej z przeprowadzeniem badań bezpośrednich, realizowanej w ramach Projektu BLZ. Raport został opracowany przez firmę badawczą PBS Sp. z o.o. pod nadzorem merytorycznym zespołu ekspertów BAA Polska. Raport został opracowany w okresie listopad grudzień 2011 r. 3
Nota informacyjna badania Projekt: Branżowi Liderzy Zmian Metodologia: Badanie ilościowe, wywiad kwestionariuszowy z wykorzystaniem techniki komputerowo wspomaganych wywiadów telefonicznych (CATI) Czas wywiadu: 20 minut Próba: 500 przedsiębiorstw prowadzących działalność w sektorze budowlanym, meblarskim, spożywczym, transportowym oraz chemicznym Respondenci: Kadra kierownicza najwyższego i średniego szczebla 4
Ogólna charakterystyka badania (1) Celem badania CATI było scharakteryzowanie w ujęciu ilościowym oraz jakościowym potencjału adaptacyjnego polskich firm na przykładzie podmiotów działających w pięciu celowo dobranych sektorach: oraz budowlanym, chemicznym, meblarskim, spożywczym transportu drogowego. Ogółem badaniu poddano grupę 500 firm. Aby jednak zapewnić możliwość wyodrębnienia procesów adaptacyjnych specyficznych dla poszczególnych sektorów, struktura próby badawczej została proporcjonalnie podzielona na pięć wyodrębnionych grup - po 100 przedsiębiorstw z każdego sektora. W efekcie opracowano wyniki badań zarówno dla całej badanej populacji firm (raport ogólny, gdzie n=500), jak i dla firm z poszczególnych sektorów (pięć raportów branżowych, gdzie n=100). Dla zagwarantowania wysokiej jakości poznawczej uzyskanych wyników w metodyce badania zastosowano dwa równorzędne kryteria doboru respondentów: na poziomie badanej firmy- minimum 10-letni okres prowadzenia działalności operacyjnej; na poziomie respondenta (rozmówcy) osoba zajmująca stanowisko kierownicze na poziomie wyższym lub średnimzwiązanazfirmąodconajmniej3lat. 5
Ogólna charakterystyka badania (2) Według danych statystycznych w układzie podmiotowym każdego z tych sektorów ponad 90% firm stanowią tzw. mikroprzedsiębiorstwa, tj. firmy o zatrudnieniu poniżej 10 osób. Gdyby takie proporcje przełożyć na strukturę podmiotową próby badawczej, uzyskano by bardzo ograniczony zasób wiedzy o procesach adaptacyjnych, jakie przebiegały w badanych sektorach. Stąd, w celu uzyskania maksymalnie pełnego obrazu różnorodności adaptacyjnej badanych sektorów, strukturę próby badawczej poddano celowej modyfikacji, dzięki której w próbie badawczej firm z kategorii mikroprzedsiebiorstw znalazło się jednak jedynie 159, tj. 3 badanej grupy przedsiębiorstw. W efekcie takiego zabiegu uzyskano zarówno wyniki obrazujące potencjał adaptacyjny dla wszystkich firm, w tym tych zatrudniających nawet jednego pracownika, jak i wyniki obrazujące potencjał adaptacyjny specyficzny dla firm o zatrudnieniu 10+, cechujących się bardziej zaawansowanymi modelami biznesowymi niż mikroprzedsiębiorstwa. Aby zapewnić porównywalność uzyskanych wyników z rzeczywistym obrazem podmiotowym badanych sektorów, w metodyce przetwarzania uzyskanych wyników zastosowano tzw. procedurę ważenia. Polega ona na tym, że waga wypowiedzi przedstawiciela danej firmy zależała od tego, ile firm podobnych do niej znalazło się w próbie badawczej, a ile w badanej populacji. Oznacza to, że wyniki dla ogółu badanych zgodnie ze specyfiką podmiotową badanych sektorów- są bardziej zbliżone do wyników dla firm zatrudniających do 9 pracowników i mogą się znacząco różnić od wyników dla firm zatrudniających 10 lub więcej osób. Zastosowanie procedury ważenia sprawia, że poszczególne wykresy informują nas nie tyle o procentowym rozkładzie odpowiedzi w próbie badawczej, a raczej o spodziewanym rozkładzie odpowiedzi w całej populacji firm danego rodzaju (np. budowlanych lub zatrudniających co najmniej 10 pracowników). 6
Sposób prezentacji wyników badań w raporcie (1) Podział wg kryterium nr 1 wielkość zatrudnienia OGÓŁ FIRM (n=500) w tym firmy zatrudniające FIRMY 10+ PRACOWNIKÓW (n=341) Branża budowlana (n=100) Branża meblarska (n=100) Branża spożywcza (n=100) Branża transportowa (n=100) Branża chemiczna (n=100) Branża budowlana (n=91) Branża meblarska (n=37) Branża spożywcza (n=91) Branża transportowa (n=70) Branża chemiczna (n=52) 7
Sposób prezentacji wyników badań w raporcie (2) Podział wg kryterium nr 2 subiektywne poczucie sukcesu Czy może Pan(i) stwierdzić, że Państwa firma osiągnęła większy sukces niż firmy, które 10 lat temu były na podobnym do Państwa poziomie rozwoju? BRAK POCZUCIA POCZUCIE 2 1 4 OGÓŁ FIRM POZOSTAŁE FIRMY (NIE PREZENTOWANE SZCZEGÓŁOWO) Próba: wszystkie firmy poddane badaniu CATI 1 4 2 FIRMY 10+ Próba: firmy o zatrudnieniu 10+ zdecydowanie tak raczej tak raczej nie zdecydowanie nie trudno powiedzieć 8
WYNIKI OGÓLNE Kierunki i obszary zmian w firmach Zmiany relacji firm z otoczeniem Zmiany modelu biznesowego firm Efekty zmian sukcesy i porażki 9
Kierunki i obszary zmian w firmach (1) Jakie zmiany zaszły w Państwa firmie od pierwszego okresu w jej rozwoju? Asortyment Obszar działalności Zysk operacyjny Liczba klientów Przychody Rentowność Majątek trwały OGÓŁ FIRM 1 3 28% 4 3 3 2 nie wiem 1 spadek 18% 1 podobny poziom 27% 48% wzrost 5 4 48% 67% 27% 18% Próba: wszystkie firmy poddane badaniu CATI 47% 1 37% FIRMY 10+ 3 2 2 3 3 nie wiem 5 5 1 17% spadek 1 2 podobny poziom 5 2 2 4 5 wzrost 47% 3 1 1 2 Próba: firmy zatrudniające 10+ pracowników 10
Kierunki i obszary zmian w firmach (2) Jakie zmiany zaszły w Państwa firmie od pierwszego okresu w jej rozwoju? Asortyment Obszar działalności Zysk operacyjny Liczba klientów Przychody Rentowność Majątek trwały POCZUCIE nie wiem spadek podobny poziom wzrost 70% 2 Próba: firmy, które deklarują odniesienie sukcesu BRAK POCZUCIA nie wiem spadek podobny poziom wzrost 2 3 3 3 3 3 3 6 6 10% 2 2 2 2 3 1 1 8% 3 4 2 27% 1 20% 67% 68% 3 1 5 3 3 1 8 8 2 1 6 Próba: firmy, które nie deklarują odniesienia sukcesu 11
Obszary zmian Czy na przestrzeni ostatnich 10 lat firma wprowadziła znaczące zmiany w poniższych obszarach swojej działalności? Próba: wszystkie firmy poddane badaniu CATI TECHNOLOGIA ZARZĄDZANIE MARKETING 2 7 6 7 28% 3 nie tak nie wiem Jaki był wpływ tych zmian na obecną sytuację firmy? Próba: firmy, które wprowadziły zmiany w danym obszarze 67% 57% 6 1 3 3 20% trudno powiedzieć negatywny neutralny pozytywny 12
Obszary zmian a poczucie sukcesu Czy na przestrzeni ostatnich 10 lat firma wprowadziła znaczące zmiany w poniższych obszarach swojej działalności? 7 78% 6 6 50% 5 4 3 28% 2 2 2 Technologia Zarządzanie Marketing Ogół firm Firmy o zatrudnieniu 10+ Firmy które odczuły sukces Firmy które nie odczuły sukcesu Próba: wszystkie firmy poddane badaniu CATI * % odpowiedzi tak 13
Rodzaje zmian Na czym polegały te zmiany? TECHNOLOGIA ZARZĄDZANIE MARKETING Zastosowanie nowego sprzętu 4 Zmiana struktury organizacyjnej 50% Większy nacisk na reklamę i komunikację 7 Zmiany w ofercie/nowe produkty 2 Zmiany w zasobach personalnych 17% Nowe rynki zbytu 1 Komputeryzacja, automatyzacja Wprowadzenie nowych procesów 2 1 Komputeryzacja, informatyzacja Cedowanie obowiązków Nowe (aktywne, bezpośrednie) podejście do klienta Rozbudowa sieci sprzedaży 8% Nowe materiały i surowce Zmiany w strukturze właścicielskiej Zmiany personalno- organizacyjne Inne 1 Wprowadzenie programów certyfikujących (np. ISO) Nowy produkt lub przebranżowienie się Nie wiem 0, Wprowadzenie outsourcingu Wprowadzenie outsourcingu 0, Zmiana/wprowadzenie procedur lub regulaminów 0, Inne 7% Inne 2 Nie wiem/trudno powiedzieć Nie wiem/trudno powiedzieć Próba: firmy, które wprowadziły zmiany w obszarze technologii. Próba: firmy, które wprowadziły zmiany w obszarze zarządzania. Próba: firmy, które wprowadziły zmiany w obszarze marketingu. 14
Źródło zmian w firmie Proszę powiedzieć, czy zmiany te wynikały z wewnętrznych potrzeb firmy, czy też były raczej efektem zewnętrznych czynników? OGÓŁ FIRM 2 1 3 2 FIRMY 10+ 2 38% 3 POCZUCIE 4 2 28% BRAK POCZUCIA 18% 2 4 17% wewnętrzne wewnętrzne i zewnętrzne zewnętrzne trudno powiedzieć Próba: firmy, które wprowadziły zmiany 15
Czynniki napędzające rozwój firmy Co najbardziej napędzało rozwój Państwa firmy? OGÓŁ FIRM FIRMY 10+ POCZUCIE BRAK POCZUCIA Popyt i koniunktura 38% 28% 2 4 Motywacja właścicieli i pracowników 18% 1 2 1 Nic Konkurencja 1 Sytuacja w branżach powiązanych z firmą Jakość towarów i usług Reklama, działania marketingowe 0, Nowe technologie i sprzęt, innowacje Pieniądze (dotacje, zamówienia) unijne i samorządowe 0, Przepisy inne niż związane z UE Wejście do UE (otwarcie granic, nowe przepisy) 0, 0, Dostęp do kredytów, leasingów itp. 0, 0, 0, Inne 1 1 7% 18% Nie wiem / trudno powiedzieć 1 1 2 1 Próba: wszystkie firmy poddane badaniu CATI 16
Czynniki hamujące rozwój firmy Co najbardziej hamowało rozwój Państwa firmy? OGÓŁ FIRM FIRMY 10+ POCZUCIE BRAK POCZUCIA Dekoniunktura, kryzys, brak popytu 3 20% 5 1 Konkurencja 1 1 2 2 Podatki i koszty pracy 17% 1 7% 28% Przepisy, polityka i biurokracja 1 2 8% 18% Koszty materiałów, energii, paliw, podzespołów itp. Brak środków finansowych lub utrudniony dostęp do kredytów Zaległości płatnicze (kontrahentów) 1 8% 20% 0, Nieuczciwość klientów, kontrahentów, urzędników, itp. Kursy walut (różnice kursowe) Nic Ograniczone zasoby (technologia, personel, kompetencje) 0, Inne 10% 1 Nie wiem / trudno powiedzieć 1 1 1 Próba: wszystkie firmy poddane badaniu CATI 17
Nastawienie do wdrażanych zmian (1) Jakie najczęściej jest nastawienie szeregowych pracowników/kadry menedżerskiej Państwa firmy do wdrażanych zmian? OGÓŁ FIRM Szeregowi pracownicy Kadra menedżerska 5 7 10% 30% FIRMY 10+ Szeregowi pracownicy Kadra menedżerska 5 7 1 10% 1 akceptacja brak dominującego nastawienia opór trudno powiedzieć Próba: wszystkie firmy poddane badaniu CATI 18
Nastawienie do wdrażanych zmian (2) Jakie najczęściej jest nastawienie szeregowych pracowników/kadry menedżerskiej Państwa firmy do wdrażanych zmian? POCZUCIE Szeregowi pracownicy Kadra menedżerska 8 8 8% 1 BRAK POCZUCIA Szeregowi pracownicy Kadra menedżerska 37% 8 17% 4 10% akceptacja brak dominującego nastawienia opór trudno powiedzieć Próba: wszystkie firmy poddane badaniu CATI 19
WYNIKI OGÓLNE Kierunki i obszary zmian w firmach Zmiany relacji firm z otoczeniem Zmiany modelu biznesowego firm Efekty zmian sukcesy i porażki 20
Wpływ instytucji na działalność firmy (1) OGÓŁ FIRM Jaki wpływ na Państwa działalność mają poniższe firmy i instytucje? Odbiorcy lub klienci 1 1 3 3 Dostawcy materiałów i surowców 8% 2 1 4 Dostawcy energii 20% 1 4 10% Instytucje odpowiedzialne za kwestie środowiskowe 1 1 67% Administracja publiczna 2 47% 10% 8% Instytucje finansowe 3 5 7% Ośrodki naukowo-badawcze 8% 77% Instytucje wspierania biznesu 8% 78% 8% Organizacje branżowe 67% 8% Próba: wszystkie firmy poddane badaniu CATI -2 zdecydowanie negatywny -1 0 1 2 zdecydowanie pozytywny nie wiem 21
Wpływ instytucji na działalność firmy (2) FIRMY 10+ Jaki wpływ na Państwa działalność mają poniższe firmy i instytucje? Odbiorcy lub klienci 1 27% 5 Dostawcy materiałów i surowców 1 38% 4 Dostawcy energii 1 1 4 1 1 Instytucje odpowiedzialne za kwestie środowiskowe 17% 60% 1 Administracja publiczna 1 1 50% 1 Instytucje finansowe 1 3 2 2 Ośrodki naukowo-badawcze 7% 7 1 Instytucje wspierania biznesu 8% 7 Organizacje branżowe 1 67% 1 Próba: firmy zatrudniające co najmniej 10 pracowników -2 zdecydowanie negatywny -1 0 1 2 zdecydowanie pozytywny nie wiem 22
Zmiana wpływu instytucji na działalność firmy Które z poniższych organizacji mają teraz większy niż 10 lat temu wpływ na działalność Państwa firmy? OGÓŁ FIRM FIRMY 10+ POCZUCIE BRAK POCZUCIA Odbiorcy lub klienci 5 5 6 5 Dostawcy materiałów i surowców 3 3 3 3 Instytucje finansowe 2 1 1 1 Dostawcy energii 1 2 1 2 Organizacje branżowe 1 40% 0, Administracja publiczna 1 17% 2 Instytucje środowiskowe 7% Ośrodki naukowo badawcze 0, Instytucje wspierania biznesu 0, 0, Żadna z powyższych 18% 7% 20% Nie wiem Próba: wszystkie firmy, które odczuły wpływ podmiotów zewnętrznych 23
Podmioty zewnętrzne w procesie zmian (1) Czy w procesie dokonywania zmian uczestniczyły podmioty zewnętrzne, np. firmy lub instytucje doradcze? OGÓŁ FIRM FIRMY 10+ 7 60% tak nie 27% 40% Próba: wszystkie firmy Jakie podmioty zewnętrzne brały udział w procesie dokonywania zmian w Państwa firmie? Zewnętrzni doradcy 8 5 Kancelarie prawne 1 38% Biura podatkowe Jednostki naukowo-badawcze Organizacje wspierające przedsiębiorczość Inne nie wiem / trudno powiedzieć 3 10% 1 3 2 1 Próba: firmy, w których w procesie dokonywania zmian uczestniczyły podmioty zewnętrzne. 24
Podmioty zewnętrzne w procesie zmian (2) Czy w procesie dokonywania zmian uczestniczyły podmioty zewnętrzne, np. firmy lub instytucje doradcze? POCZUCIE 68% BRAK POCZUCIA 9 tak nie 3 Próba: wszystkie firmy Jakie podmioty zewnętrzne brały udział w procesie dokonywania zmian w Państwa firmie? Zewnętrzni doradcy 7 5 Kancelarie prawne 10% 4 Biura podatkowe Jednostki naukowo-badawcze Organizacje wspierające przedsiębiorczość Inne nie wiem / trudno powiedzieć 1 7 2 27% Próba: firmy, w których w procesie dokonywania zmian uczestniczyły podmioty zewnętrzne. 25
WYNIKI OGÓLNE Kierunki i obszary zmian w firmach Zmiany relacji firm z otoczeniem Zmiany modelu biznesowego firm Efekty zmian sukcesy i porażki 26
Zmiana struktury firmy 5 5 3 3 3 28% 2 2 18% 1 1 5,0% Zmiana formy prawnej Zmiana struktury własnościowej Powiązania rodzinne Ogół firm Firmy o zatrudnieniu 10+ Firmy które odczuły sukces Firmy które nie odczuły sukcesu Próba: wszystkie firmy poddane badaniu CATI * % odpowiedzi tak 27
Osoba zarządzająca firmą OGÓŁ FIRM FIRMY 10+ Kto zarządza Państwa firmą? POCZUCIE BRAK POCZUCIA 8 6 7 87% 10% 1 10% 8% 2 7% Właściciel lub właściciele Osoba z rodziny właściciela Osoba niezwiązana rodzinnie z właścicielem, która została powołana na to stanowisko w drodze konkursu Osoba niezwiązana rodzinnie z właścicielem, która została powołana na to stanowisko bez konkursu ofert Czy w początkowym okresie funkcjonowania firmy model zarządzania był taki sam? tak nie nie wiem 9 17% 8 97% 10% 90% Próba: firmy, które odpowiedziały na pytania dodatkowe 28
Kobiety na stanowiskach kierowniczych Jaki jest obecnie procentowy udział kobiet na stanowiskach kierowniczych w Państwa firmie? OGÓŁ FIRM FIRMY 10+ POCZUCIE BRAK POCZUCIA 50%-100% 2-4 17% 3 1 1 8% 2 0%-2 Nie wiem 7 5 7 7 Jak obecnie udział kobiet na stanowiskach kierowniczych ma się do sytuacji z początkowego okresu istnienia Państwa firmy? jest wyższy 2 3 3 10% jest na podobnym poziomie jest niższy 6 5 6 68% nie wiem 8% Próba: wszystkie firmy poddane badaniu CATI 8% 1 29
Elastyczne systemy organizacji pracy Czy Państwa firma umożliwia pracownikom wykonywanie pracy w domu? 1 OGÓŁ FIRM tak POCZUCIE 7% 9 BRAK POCZUCIA 8 18% nie nie wiem FIRMY 10+ 87% 20% 80% Próba: wszystkie firmy poddane badaniu CATI 30
Cechy modelu organizacyjnego firmy Które określenia lepiej pasują do stosunków panujących w Państwa firmie? Dominuje współpraca POCZUCIE BRAK POCZUCIA 78% 9 2 Dominuje rywalizacja Decyzje podejmowane zwykle w konsultacji z pracownikami niższego szczebla POCZUCIE BRAK POCZUCIA 7 7% 7 2 17% Decyzje podejmowane zwykle bez konsultacji z pracownikami niższego szczebla Na stanowiska kierownicze mianowane są osoby z wewnątrz firmy POCZUCIE BRAK POCZUCIA 5 7 trudno powiedzieć 2 4 7% Na stanowiska kierownicze zatrudniane są zwykle osoby spoza firmy Próba: firmy, które odpowiedziały na pytania dodatkowe 31
Pracownicy etatowi Jaki procent pracowników stanowiły osoby zatrudnione na etat w początkowym okresie działalności firmy, a jaki procent stanowią obecnie? Na początku OGÓŁ FIRM FIRMY 10+ Obecnie Na początku Obecnie POCZUCIE Na początku Obecnie BRAK POCZUCIA Na początku Obecnie 51-100% 26-50% 8 78% 8 9 6 70% 9 9 0-2 Nie wiem 1 17% 7% Próba: wszystkie firmy poddane badaniu CATI 2 2 32
Odejścia pracowników Czy obecnie w ciągu całego roku odchodzi z firmy lub jest zwalnianych z pracy więcej czy mniej pracowników niż w początkowym okresie działalności Państwa firmy? OGÓŁ FIRM FIRMY 10+ POCZUCIE BRAK POCZUCIA więcej 18% 2 28% 1 podobnie jak na początku 3 4 38% mniej nie wiem 4 28% 57% 3 Próba: wszystkie firmy poddane badaniu CATI 33
Przyczyny odejść pracowników Jakie były przyczyny odejść lub zwolnień pracowników (wszystkie górny słupek)w całym okresie funkcjonowania Państwa firmy, a która z nich była najczęstsza (jedna dolny słupek)? OGÓŁ FIRM FIRMY 10+ POCZUCIE BRAK POCZUCIA Pracownicy zwalniali się z własnej woli 47% 30% 57% 38% 2 5 5 37% Działania restrukturyzacyjne 28% 18% 38% 2 2 3 3 Zbyt niskie kompetencje pracowników 2 1 1 2 2 3 1 Konflikt: pracownik pracodawca 2 0, 2 27% Przejście na emeryturę lub rentę 18% 2 27% 18% Zakończenie projektów, do realizacji których zatrudnieni byli ci pracownicy 1 1 1 10% Zwolnienia dyscyplinarne 1 0, 8% 2 0, Inne przyczyny 7% 7% 2 2 Nie było żadnych zwolnień ani odejść Nie wiem, trudno powiedzieć Próba: wszystkie firmy poddane badaniu CATI 34
Zróżnicowanie pracowników Do którego z poniższych typów firm jest bliżej Państwa firmie? OGÓŁ FIRM FIRMY 10+ POCZUCIE BRAK POCZUCIA Firma zatrudniająca pracowników przeważnie podobnych do siebie Firma zatrudniająca pracowników przeważnie różniących się od siebie Trudno powiedzieć 5 7 7 8 4 20% 2 1 8% Czy obecnie w Państwa firmie pracownicy są zróżnicowani pod względem płci, wieku i wykształcenia bardziej niż w początkowym okresie jej działalności? tak nie nie wiem 7 2 5 4 68% 1 28% 8 Próba: wszystkie firmy poddane badaniu CATI 35
Wiedza i rozwój pracowników Jakie źródła pozyskiwania wiedzy i rozwoju pracowników wykorzystuje Państwa firma? OGÓŁ FIRM FIRMY 10+ POCZUCIE BRAK POCZUCIA Regularne odwiedzanie branżowych stron internetowych 5 5 4 5 Szkolenia dla pracowników szeregowych (inne niż szkolenia obowiązkowe) 4 70% 6 2 Udział w targach 3 50% 5 20% Prenumerata magazynów branżowych 3 4 4 2 Wyjazdy studyjne 2 1 4 1 Szkolenia dla kadry menadżerskiej (inne niż szkolenia obowiązkowe) 1 50% 3 Udział w konferencjach 1 3 3 Studia dofinansowywane przez firmę 8% 1 2 Inne 1 Nie korzystamy z żadnych tego typu źródeł wiedzy 1 1 2 Próba: wszystkie firmy poddane badaniu CATI 36
Źródła finansowania majątku trwałego Jakie są główne źródła finansowania majątku trwałego w Państwa firmie? OGÓŁ FIRM FIRMY 10+ POCZUCIE BRAK POCZUCIA Środki własne firmy, czyli zysk i amortyzacja 90% 9 87% 8 Kredyty i pożyczki 4 4 3 4 Podwyższenie kapitału, czyli wpłaty własne właścicieli 3 3 6 10% Leasing 2 4 2 4 Dotacje unijne 2 Prywatni inwestorzy Rynek publiczny 7% 0, Inne źródła 0, 2 Odmowa odpowiedzi 0, 0, Próba: firmy, które odpowiedziały na pytania dodatkowe 37
Wykorzystywanie majątku obcego Czy w swojej działalności Państwa firma korzysta z obcego majątku? OGÓŁ FIRM FIRMY 10+ POCZUCIE BRAK POCZUCIA tak nie 47% 5 4 5 48% 5 3 6 Jak obecny stopień korzystania z majątku obcego wygląda w porównaniu z początkowym okresem działalności Państwa firmy? korzystamy w większym stopniu korzystamy w podobnym stopniu korzystamy w mniejszym stopniu nie wiem 17% 20% 1 48% 48% 4 2 2 37% 30% 2 37% Próba: firmy, które odpowiedziały na pytania dodatkowe 38
WYNIKI OGÓLNE Kierunki i obszary zmian w firmach Zmiany relacji firm z otoczeniem Zmiany modelu biznesowego firm Efekty zmian sukcesy i porażki 39
Wpływ zmian na wynik finansowy Jak często w ostatnich 10 latach kończyliście Państwo rok ze stratą? OGÓŁ FIRM FIRMY 10+ POCZUCIE BRAK POCZUCIA Nigdy. Zawsze wychodziliśmy na plus 5 2 48% 50% Raz lub kilka razy skończyliśmy rok na minusie Większość z ostatnich 10 lat kończyliśmy ze stratą 47% 6 47% 4 Nie wiem Próba: firmy, które odpowiedziały na pytania dodatkowe 40
Wpływ zmian na płynność finansową (1) Proszę powiedzieć, jak na przestrzeni ostatnich 10 lat wyglądała kwestia Państwa płynności finansowej? Nie mieliśmy z nią żadnych problemów Miewaliśmy z nią niewielkie problemy Zdarzało się, że problemy z płynnością finansową zagrażały bezpieczeństwu firmy Nie wiem 2 4 30% Czy obecnie firma ma problemy z płynnością finansową? tak nie nie wiem 1 88% 48% 5 70% 30% Próba: firmy, które odpowiedziały na pytania dodatkowe 41
Wpływ zmian na płynność finansową (2) Proszę powiedzieć, jak na przestrzeni ostatnich 10 lat wyglądała kwestia Państwa płynności finansowej? Nie mieliśmy z nią żadnych problemów Miewaliśmy z nią niewielkie problemy OGÓŁ FIRM FIRMY 10+ POCZUCIE 2 3 3 4 2 BRAK POCZUCIA 1 3 Zdarzało się, że problemy z płynnością finansową zagrażały bezpieczeństwu firmy Nie wiem 5 4 30% 37% 1 Czy obecnie firma ma problemy z płynnością finansową? tak nie nie wiem 6 3 70% 2 8 18% 5 4 Próba: firmy, które odpowiedziały na pytania dodatkowe 42
Sukcesy odniesione dzięki zmianom Proszę podać przykład sukcesu odniesionego przez Państwa firmę dzięki wdrożonym zmianom. OGÓŁ FIRM FIRMY 10+ POCZUCIE BRAK POCZUCIA Utrzymanie się na rynku 27% 2 3 10% Zwiększenie liczby klientów 1 2 Szerszy obszar geograficzny działalności firmy 1 8% 2 Nie odnieśliśmy sukcesu 8% 10% 1 Poprawa kondycji finansowej 7% 1 1 Większy asortyment produktów i usług Rozbudowa, powstanie nowych obiektów Nagrody, wyróżnienia 8% Inne 2 3 40% 7% Odmowa/brak odpowiedzi/nie wiem 7% 10% 1 Próba: firmy, które odpowiedziały na pytania dodatkowe 43
Porażki poniesione w wyniku zmian Proszę podać przykład porażki poniesionej przez Państwa firmę w wyniku wdrożonych zmian. OGÓŁ FIRM FIRMY 10+ POCZUCIE BRAK POCZUCIA Nie ponieśliśmy żadnej 4 3 7 18% Złe decyzje produktowe 10% 2 Złe decyzje personalne 0, 2 Nierentowne inwestycje (np. w sprzęt lub nieruchomości) Wzrost zadłużenia Likwidacja części działalności 7% Inne 1 1 Nie wiem 10% 2 1 Odmowa odpowiedzi 1 1 Próba: firmy, które odpowiedziały na pytania dodatkowe 44
Źródła sukcesu firmy Proszę w jednym zdaniu określić, co w największym stopniu zaważyło na tym, że Państwa firma odniosła sukces? POCZUCIE FIRMY 10+ Umiejętności właściciela i kadry zarządzającej 2 17% Konsekwencja 2 Pracownicy i ich podejście do pracy Jakość produktu, solidność 18% 1 2 1 Uwarunkowania zewnętrzne 0% Innowacyjność, kreatywność Wiedza, doświadczenie, kwalifikacje Elastyczność 7% Inne 1 3 Nie wiem/odmowa odpowiedzi Próba: firmy, które deklarują odniesienie sukcesu i odpowiedziały na pytania dodatkowe 45