Sytuacja gospodarcza przedsiębiorstw w województwie podkarpackim w III kwartale 2017 r. w świetle badań ankietowych NBP

Transkrypt

1 Narodowy Bank Polski Oddział Okręgowy w Rzeszowie Sytuacja gospodarcza przedsiębiorstw w województwie podkarpackim w III kwartale 2017 r. w świetle badań ankietowych NBP Rzeszów / 14 grudnia 2017

2 Informacje wstępne

3 3 Badania ankietowe sektora przedsiębiorstw niefinansowych Zapoczątkowane przez NBP w 1995 roku. Respondentami są zarówno duże jednostki, jak i sektor MSP, reprezentujący wybrane sekcje PKD z sektorów: publicznego i prywatnego. Stała i stabilna próba statystyczna podstawą badania jest długofalowa współpraca z respondentami. Liczba ankiet pozyskanych w ostatnim badaniu to 193 dla Podkarpacia i dla całego kraju. Stały, bazowy zestaw pytań pozwalający na śledzenie zmian w przekroju czasowym.

4 4 Badania ankietowe sektora przedsiębiorstw niefinansowych Badania nieodpłatne, dobrowolne, przeprowadzane w cyklach kwartalnych + ankieta roczna. Uzyskane odpowiedzi agregowane są do wartości zbiorczych i tak analizowane, z zachowaniem zasady poufności danych. Wyniki wykorzystywane są wtórnie do analiz i prac badawczych prowadzonych w NBP oraz publikowane są na stronie internetowej Banku. NBP O/O w Rzeszowie na potrzeby własne i rynku lokalnego przygotowuje raporty regionalne.

5 5 Badania ankietowe sektora przedsiębiorstw niefinansowych Ankieta kwartalna Tzw. Szybki Monitoring. Dotyczy badań koniunktury. Składa się ze stałego, wąskiego zestawu pytań oraz niewielkiej liczby pytań jednorazowych, pozwalających na analizę zjawisk nietypowych. Służy jakościowej weryfikacji danych statystycznych, szybkiej ocenie klimatu koniunktury w sektorze przedsiębiorstw oraz prognozowaniu jego rozwoju w najbliższym okresie. Ankieta Roczna Bada szeroko rozumianą sytuację przedsiębiorstw. Rokrocznie jest zmieniana, posiada rozbudowaną treść. Pytania dotyczą przedsiębiorstwa, oceny sytuacji w kraju i zjawisk gospodarczych szczególnie istotnych w danym okresie, np. wpływu zjawiska deflacji na poziom wynagrodzeń, skutków podniesienia płacy minimalnej czy obniżenia wieku emerytalnego.

6 6 Aktualna struktura respondentów O/O Rzeszów wg branży wg sektora własności 10% 7% 23% 42% 24% przemysł handel usługi budownictwo Opracowanie własne na podstawie Szybkiego Monitoringu NBP prywatny 93% publiczny

7 Plan prezentacji I. Sytuacja przedsiębiorców w województwie podkarpackim w porównaniu do sytuacji w kraju II. Ocena i prognozy przedsiębiorców podkarpackich III. Bariery i czynniki hamujące rozwój

8 8 I. Sytuacja przedsiębiorców w województwie podkarpackim w porównaniu do sytuacji w kraju

9 9 40,00 30,00 20,00 10,00 0,00-10,00-20,00-30,00-40,00 40,00 30,00 20,00 10,00 0,00-10,00-20,00-30,00-40,00 Wskaźnik bieżącej oceny sytuacji ekonomicznej (BOSE) województwo podkarpackie kraj zmiana rok do roku (oś główna) surowa wartość BOSE (oś pomocnicza) odsezonowana wartość BOSE (oś pomocnicza) długookresowa średnia (oś pomocniczna) 75,00 65,00 55,00 45,00 35,00 25,00 15,00 5,00 75,00 65,00 55,00 45,00 35,00 25,00 15,00 5,00 Opracowanie własne na podstawie Szybkiego Monitoringu NBP

10 Sytuacja gospodarcza przedsiębiorstw w województwie podkarpackim w III kwartale 2017 r. w świetle badań ankietowych NBP 10 Wskaźnik prognozy popytu województwo podkarpackie kraj prognoza popytu - wskaźnik odsezonowany trend wskaźnika średni poziom wskaźnika -10 prognoza popytu - wskaźnik odsezonowany trend wskaźnika średni poziom wskaźnika Opracowanie własne na podstawie Szybkiego Monitoringu NBP

11 Sytuacja gospodarcza przedsiębiorstw w województwie podkarpackim w III kwartale 2017 r. w świetle badań ankietowych NBP 11 Wskaźnik prognozy produkcji województwo podkarpackie kraj prognoza produkcji - wskaźnik odsezonowany trend wskaźnika średni poziom wskaźnika prognoza produkcji - wskaźnik odsezonowany trend wskaźnika średni poziom wskaźnika Opracowanie własne na podstawie Szybkiego Monitoringu NBP

12 Sytuacja gospodarcza przedsiębiorstw w województwie podkarpackim w III kwartale 2017 r. w świetle badań ankietowych NBP 12 Wskaźnik prognozy zamówień województwo podkarpackie kraj prognoza zamówień - wskaźnik odsezonowany trend wskaźnika średni poziom wskaźnika prognoza zamówień - wskaźnik odsezonowany trend wskaźnika średni poziom wskaźnika Opracowanie własne na podstawie Szybkiego Monitoringu NBP

13 Sytuacja gospodarcza przedsiębiorstw w województwie podkarpackim w III kwartale 2017 r. w świetle badań ankietowych NBP 13 Ocena niepewności województwo podkarpackie kraj 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% wysoka i bardzo wysoka umiarkowana niska i bardzo niska wysoka i bardzo wysoka umiarkowana niska i bardzo niska Opracowanie własne na podstawie Szybkiego Monitoringu NBP

14 Sytuacja gospodarcza przedsiębiorstw w województwie podkarpackim w III kwartale 2017 r. w świetle badań ankietowych NBP 14 Wskaźnik nowych inwestycji województwo podkarpackie kraj wskaźnik nowych inwestycji - odsezonowany średni poziom wskaźnika wskaźnik nowych inwestycji - odsezonowany średni poziom wskaźnika Opracowanie własne na podstawie Szybkiego Monitoringu NBP

15 15 Źródła finansowania nowych inwestycji 50,0% 45,0% 41,9% 45,4% 40,0% 35,0% 34,9% 30,0% 25,0% 25,8% 20,0% 17,7% 15,0% 10,0% 9,3% 14,0% 11,1% 5,0% 0,0% kredyt bankowy środki własne pozabankowe środki obce inny sposób finansowania WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE KRAJ Opracowanie własne na podstawie Szybkiego Monitoringu NBP

16 16 Presja na wzrost płac ze strony pracowników województwo podkarpackie kraj 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% nasilenie nacisków (w stosunku do poprzedniego kwartału) naciski nie większe niż zwykle brak nacisków na wzrost płac nasilenie nacisków (w stosunku do poprzedniego kwartału) naciski nie większe niż zwykle brak nacisków na wzrost płac Opracowanie własne na podstawie Szybkiego Monitoringu NBP

17 17 Zmiana poziomu zatrudnienia wzrost 10,4% 16,0% bez zmian 77,1% 84,4% spadek 5,2% 7,0% WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE KRAJ Opracowanie własne na podstawie Szybkiego Monitoringu NBP

18 18 II. Ocena i prognozy przedsiębiorców podkarpackich

19 19 Ocena bieżącej sytuacji gospodarczej w kraju według przedsiębiorców z województwa podkarpackiego na przestrzeni 3 lat 80% 70% 69% 60% 50% 50% 52% 44% 40% 30% 32% 26% 20% 10% 0% 13% 2% 5% 2% 0% 3% 1% 1% 1% bardzo dobra dosyć dobra słaba zła bardzo zła Opracowanie własne na podstawie Ankiety Rocznej

20 20 Opinia przedsiębiorców na temat zmian sytuacji gospodarczej w kraju w ciągu następnych 12 m-cy z dużym prawdopodobieństwem nastąpi poprawa sytuacji 4% raczej nastąpi poprawa sytuacji 21% sytuacja nie zmieni się 53% raczej nastąpi pogorszenie sytuacji 16% z dużym prawdopodobieństwem nastąpi pogorszenie sytuacji 0% trudno powiedzieć 6% Opracowanie własne na podstawie Ankiety Rocznej

21 21 Ocena własnej sytuacji gospodarczej wg przedsiębiorców z województwa podkarpackiego 71% 67% 67% 4% 7% 7% 13% 15% 18% 10% 10% 6% 2% 0% 1% 1% 1% 1% bardzo dobra dosyć dobra słaba trudna bardzo trudna stan upadłości / w trakcie likwidacji Opracowanie własne na podstawie Ankiety Rocznej

22 22 Prognoza zmian własnej sytuacji ekonomicznej przedsiębiorstw nastąpi pogorszenie sytuacji 2,6% 3,6% sytuacja firmy nie ulegnie większym zmianom 77,7% 82,3% nastąpi poprawa sytuacji 15,1% 18,7% najbliższy kwartał najbliższy rok Opracowanie własne na podstawie Szybkiego Monitoringu NBP

23 23 III. Bariery i czynniki hamujące rozwój

24 24 Bariery w działalności inwestycyjnej inne 1,0% 2,6% problemy z pozyskaniem pracowników / wakaty niepewność wynikająca z czynników innych niż wymienione 6,9% 6,6% 7,9% 9,8% wahania / wzrost cen surowców i materiałów 5,9% 7,9% wysokie koszty pracy 6,9% 11,8% otoczenie prawne / otoczenie fiskalne 12,7% 15,8% problemy z pozyskaniem środków pomocowych UE 5,3% 13,7% niewystarczające środki własne / słaba kondycja przedsiębiorstwa 15,7% 17,1% dostępność i koszt finansowania zewnętrznego 11,8% 20,6% niski popyt 6,9% 13,2% 0,0% 5,0% 10,0% 15,0% 20,0% 25,0% Opracowanie własne na podstawie Szybkiego Monitoringu NBP inwestycje przyszłe inwestycje bieżące

25 25 Czynniki hamujące tempo rozwoju przedsiębiorstwa w ciągu najbliższych 2-3 lat inne niska stopa zwrotu inwestycji przedsiębiorstwo chce inwestować tylko z własnych środków, a te są niewystarczające niedobór finansowania zewnętrznego przedsiębiorstwo nie ma koncepcji, jakie działania mogłoby podjąć zmiany legislacyjne 2,6% 2,0% 2,6% 3,3% 3,3% 4,0% duże ryzyko / niepewność, przedsiębiorstwo woli nie ryzykować przeinwestowania 7,3% przedsiębiorstwo chce pozostać firmą małą, rodzinną słaby / niepewny popyt 9,9% 11,9% duża konkurencja w branży 34,4% nie dotyczy, nic nie ogranicza tempa rozwoju przedsiębiorstwa dotychczasowe inwestycje pozwalają realizować założone cele i nie ma konieczności ponoszenia dalszych nakładów 8,6% 9,9% Opracowanie własne na podstawie Ankiety Rocznej

26 26 Przedsiębiorstwa aktywne innowacyjnie 51% przedsiębiorstw w województwie podkarpackim widzi aktualnie wyraźną potrzebę wprowadzenia innowacji, unowocześnienia lub usprawnienia technologii czy zastosowania bardziej nowoczesnych metod. Główną motywacją do takich działań jest presja konkurencyjna ze strony innych przedsiębiorstw (47%) i przestarzały / starzejący się majątek produkcyjny (26%), zdecydowanie mniejszy wpływ mają wysokie koszty pracy (10%) i niska marża zysku (8%). Ponad połowa przedsiębiorstw planuje w latach wprowadzenie innowacji produktowych (56%) bądź procesowych (53%). Opracowanie własne na podstawie Ankiety Rocznej

27 27 Analizy i raporty sporządzane przez Narodowy Bank Polski na podstawie prowadzonych badań ankietowych są dostępne na stronie internetowej banku: w zakładce Publikacje - Cykliczne materiały analityczne.

28 Bogusław Kapusta Z-ca Dyrektora Oddziału Okręgowego NBP w Rzeszowie boguslaw.kapusta@nbp.pl Marek Demus Naczelnik Wydziału Statystyczno Dewizowego Oddziału Okręgowego NBP w Rzeszowie marek.demus@nbp.pl

29

30