Prognoza zapotrzebowania na kadry z wyższym wykształceniem

Transkrypt

1 Prognoza zapotrzebowania na kadry z wyższym wykształceniem w województwie kujawskopomorskim do roku 2020 Seminarium podsumowujące projekt Rynek Pracy pod Lupą Toruń, 17 grudnia 2013 Informacja o badaniu Badanie realizowało konsorcjum Agrotec i IBS na zlecenie Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Toruniu w 2013 roku (pełny raport opublikowano na stronie: Badanie to odpowiedź na zapotrzebowanie uczelni wyższych oraz regionalnych instytucji rynku pracy. Cel główny badania: Dostarczenie publicznym i niepublicznym instytucjom rynku pracy informacji w 2013 r. na temat obecnej i prognozowanej sytuacji osób z wyższych wykształceniem na rynku pracy w województwie kujawsko-pomorskim 2

2 Cele szczegółowe badania Opracowanie prognozy zapotrzebowania na kadry z wyższym wykształceniem: Prognoza popytu na pracę potrzeby pracodawców Scenariusze rozwoju województwa Dokonanie oceny adekwatności oferty szkolnictwa wyższego do potrzeb i planów pracodawców z uwzględnieniem kompetencji absolwentów szkół wyższych: Prognoza podaży (Nie)dopasowanie podaży pracy do popytu Mocne i słabe strony regionalnej oferty edukacyjnej Opracowanie propozycji działań wdrożeniowych kierowanych do uczniów, kandydatów na studia, uczelni, pracodawców, władz samorządowych, MNiSW 3 Metodologia badania Prognoza podaży pracy: Na podstawie danych BAEL: wielkość i struktura podaży w 2011 przepływy między zawodami i stanami na rynku pracy : dane o napływach absolwentów na rynek pracy dane o trwałych odpływach do nieaktywności zawodowej z lat Prognozę podaży pracy uzupełniono o badanie pracodawców: 1000 wywiadów telefonicznych (CATI) próba reprezentatywna 349 wywiadów bezpośrednich (CAPI) próba celowa, pracodawcy, którzy zatrudnili w ciągu 24 miesięcy absolwenta w wyższym wykształceniem, 4 kategorie wielkości, w 3 podregionach 4

3 Metodologia badania Prognoza popytu na pracę, w analizach uwzględniono: zmiany liczby osób pracujących w regionie zmiany struktury sektorowej lokalnej gospodarki zmiany struktury zawodów w poszczególnych sektorach: zawody schyłkowe i przyszłościowe Prognozę popytu na pracę uzupełniono o badanie przedstawicieli uczelni wyższych: 29 wywiadów indywidualnych pogłębionych: w 6 uczelniach państwowych w 4 uczelniach niepublicznych 1 wywiad grupowy 5 Scenariusze rozwoju województwa diagnoza stanu województwa Kujawsko-pomorskie należy do grupy regionów o niższym PKB na mieszkańca od średniej krajowej i niskiej stopie wzrostu. Silniej odczuwane skutki kryzysu. Nie rekompensuje kryzysów wzrostami w czasie dobrej koniunktury. Następuje powolny wzrost, ale jest on wyraźnie wolniejszy niż w bogatszych regionach. Sektory usług i przemysłu rozwijają się stabilnie, ale wolniej niż w skali kraju. Najbardziej dochodowym sektorem usługi. Bardzo niski poziom inwestycji na jednego mieszkańca prawie dwa razy mniej kapitału inwestycyjnego. 6

4 Scenariusze rozwoju województwa diagnoza rynku pracy Na 100 mieszkańców pracuje 41. Udział osób pracujących lub poszukujących pracy jest 2% niższy niż w całym kraju. Nieproporcjonalnie wysoki udział zatrudnienia w rolnictwie. Wskaźnik zatrudnienia bez zmian od 2009 r. i jest stale niższy niż w całym kraju. Wysoka stopa bezrobocia wśród absolwentów 36% (dla Polski 29%). Wysoka stopa bezrobocia wśród absolwentów szkół wyższych 21% (dla Polski 29%). 7 Scenariusze rozwoju województwa diagnoza stanu województwa Przeciętne wynagrodzenie 88% średniej płacy.; medianowa płaca za godzinę 17 zł brutto (w kraju 19 zł, w mazowieckim 23 zł). Silna relacja wynagrodzenia z wiekiem (płaca pracowników letnich w sektorze przedsiębiorstw zł/godz). Relacja między wynagrodzeniem pracowników a ich wiekiem wyraźnie uzależniona od poziomu wykształcenia. Osoby z wykształceniem wyższym w wieku 25-59/64 lat aktywne zawodowo to 90% (2011) w porównaniu z 52% osób z wykształceniem gimnazjalnym, podstawowym, bez wykształcenia. 8

5 Scenariusze rozwoju województwa dynamika rynku pracy Scenariusz optymistyczny (poprawa koniunktury) Scenariusz neutralny (umiarkowany wzrost) Scenariusz pesymistyczny (stagnacja) Stopa zatrudnienia +9,1 + 4,1% bez zmian Stopa bezrobocia -3% -0,6% + 2,8% Liczba pracujących Liczba bezrobotnych Zmiany strukturalne Spadek znaczenia rolnictwa Nadwyżka z rolnictwa do usług rynkowych, handlu, napraw Spadek znaczenia sektora rolnego Większe znaczenie usług 9 Wyhamowanie odpływów z rolnictwa odpływ z przemysłu do handlu i usług (też nierynkowych) Popyt na pracę 10

6 Popyt na pracę 11 Kto będzie na rynku pracy? Napływ absolwentów do 2020 roku Scenariusze (wybór poziomu i kierunku kształcenia) Neutralny: obecny kierunek i tempo zmian takie same Optymistyczny: młodzi ludzie będą dopasowywać swoje wybory edukacyjne do zapotrzebowania rynku pracy Pesymistyczny: ścieżki edukacyjne coraz bardziej rozbieżne z potrzebami rynku pracy 12

7 Kto będzie na rynku pracy? Napływ absolwentów do 2020 roku 13 Kto będzie na rynku pracy? Napływ absolwentów do 2020 roku

8 Podaż pracy 15 Niedopasowanie popytu i podaży 16

9 Niedopasowanie popytu i podaży 18

10 Zawody schyłkowe i przyszłościowe 19 Planowane zatrudnienie absolwentów 20

11 Jacy absolwenci wg pracodawców? 21 Jacy absolwenci wg pracodawców?

12 Jak szkoły wyższe przygotowują absolwentów do wejścia na rynek pracy? Uczelnie rozumieją, że nie mogą kształcić w oderwaniu od rynku pracy, ale nie chcą wziąć odpowiedzialności za losy absolwentów. Nie chcą też kształcić wyłącznie na potrzeby rynku pracy jego potrzeby są znane w umiarkowanym stopniu. Praktyczny wymiar nauki: akceptowany na uczelniach zawodowych w większym stopniu na uczelniach niepublicznych bardziej obecny w programach studiów (KRK) współpraca z pracodawcami praktycy prowadzący zajęcia Wysoki udział kierunków, które kształcą do zawodów nadwyżkowych to też efekt wyborów kandydatów (brak doradztwa zawodowego na poziomie gimnazjów). 23 Jak szkoły wyższe przygotowują absolwentów do wejścia na rynek pracy? Umiejętności absolwentów Nacisk na umiejętności praktyczne Nacisk na kompetencje społeczne (w tym kreatywność) W ocenie uczelni zbyt wygórowane oceny pracodawców Szanse na rynku pracy z perspektywy uczelni: Optymistyczne oceny w dużych ośrodkach Szanse zależne od ukończonego kierunku studiów Inne czynniki: typ uczelni, marka uczelni, poziom wykształcenia, aktywność niezwiązana z kierunkiem, tryb studiów, płeć Wiedza uczelni o absolwentów: Badania losów 24

13 Podsumowanie Obecnie niedopasowanie popytu i podaży pracy. Najbardziej prawdopodobny jest neutralny scenariusz rozwoju województwa. Oznacza to nieznaczny wzrost stopy zatrudnienia i spadek bezrobocia. Zapotrzebowanie na zatrudnienie specjalistów wzrośnie w porównaniu z 2011 r. W scenariuszu neutralnym zapotrzebowanie na specjalistów będzie większe o 8% niż obecnie, co przy umiarkowanym zwiększeniu napływu absolwentów szkół wyższych (o 3%) doprowadzi do większego zbalansowania popytu i podaży pracy. 25 Dziękuję za uwagę! Pełny tekst raportu: publikacje-dotyczace-rynku-pracy