Polscy przedsiębiorcy o usługach bankowych. Warszawa,

Transkrypt

1 Polscy przedsiębiorcy o usługach bankowych Warszawa,

2 Dane z bieżącej fali badania syndykatowego Mikro, małe i średnie firmy o usługach finansowych AUTORZY RAPORTU PARTNERZY RAPORTU

3 INFORMACJE O BADANIU I FIRMIE

4 OPIS BADANIA Badanie przeprowadzono za pomocą metody indywidualnych METODA BADANIA zestandaryzowanych wywiadów kwestionariuszowych. W kwestionariuszu zawarte jest ponad 90 pytań zasadniczych oraz rozbudowana metryczka (13 pytań). Badanie przeprowadzono w mikro, małych i średnich przedsiębiorstwach, w których obroty (przychody ze sprzedaży GRUPA DOCELOWA netto) w 2016 roku nie przekroczyły 30 mln złotych i które rozpoczęły działalność gospodarczą przed 31 grudnia 2015 roku. Wywiad przeprowadzany był z właścicielem lub współwłaścicielem firmy, dyrektorem lub głównym księgowym. REALIZACJA Badanie zrealizowano w II kwartale 2017 roku.

5 OPIS BADANIA PRÓBA BADAWCZA Badaniem objęto łącznie 1210 przedsiębiorstw MMŚP. Próba badawcza miała charakter losowo warstwowy. W niniejszym raporcie pokazujemy wyniki dla PODZIAŁ PRÓBY obroty do 3,6 mln PLN n=606 obroty od 3,6 do 30 mln PLN n=604

6 KLIMAT GOSPODARCZY 6

7 OCENA AKTUALNYCH WARUNKÓW DLA POZYSKANIA FINANSOWANIA PRZEZ MMŚP 2% 1% 2% 1 32% bardzo dobre 3 42% raczej dobre ani dobre, ani złe 1 37% raczej złe 41% bardzo złe 3 nie wiem/trudno powiedzieć N=606 N=604 TREŚĆ PYTANIA: Jak Pan(i) ocenia aktualne warunki dla pozyskania finansowania przez mikro, małe i średnie firmy w Polsce? 7

8 OCENA AKTUALNYCH WARUNKÓW WSPIERANIA MMŚP 21% 29% bardzo dobre 3 4 raczej dobre ani dobre, ani złe raczej złe 16% 2% 39% 39% bardzo złe nie wiem/trudno powiedzieć 36% N=606 N=604 TREŚĆ PYTANIA: Jak Pan(i) ocenia aktualne warunki wspierania mikro, małych i średnich firm w Polsce? 8

9 OGÓLNA OCENA KONIUNKTURY NA PRODUKTY I USŁUGI MMŚP W LATACH (N=630) 1% 11% 6 21% 1% 2015 (N=584) 1% 59% (N=607) 2% 7% 6 2 2% 2016 (N=607) 2% 57% (N=606) 1% 4 39% 2017 (N=604) 41% 49% będzie bardzo zła będzie zła będzie przeciętna będzie dobra będzie bardzo dobra brak odpowiedzi 4 5 będzie bardzo zła będzie zła będzie przeciętna będzie dobra będzie bardzo dobra brak odpowiedzi TREŚĆ PYTANIA: Proszę oszacować koniunkturę na produkty i usługi Pana(i) firmy w latach

10 POSTRZEGANIE ZMIAN SZAREJ STREFY szara strefa zmiana w stosunku do sytuacji sprzed roku 2015 (N=630) 70% 22% 2015 (N=584) 66% 26% 2016 (N=607) 11% (N=607) 1 70% 16% 2017 (N=606) % 2017 (N=604) 17% 6 1 TREŚĆ PYTANIA: Proszę określić, czy obecnie udział nielegalnej działalności gospodarczej tzw. szarej strefy w segmencie mikro, średnich i średnich przedsiębiorstw w stosunku do sytuacji sprzed roku. 10

11 ZAMIERZENIA INWESTYCYJNE PRZEDSIĘBIORSTW W LATACH (N=630) 62% 1 11% 6% 2% 2015 (N=584) 51% 12% 19% 11% 1% 2016 (N=607) 5 20% 16% 6% 2016 (N=607) 4 11% 1 17% 2017 (N=606) 47% 27% 1 10% 2% 2017 (N=604) 31% 16% 21% 21% 5 69% inwestycje nie zamierzamy inwestować do PLN powyżej PLN do PLN powyżej PLN do PLN powyżej PLN do PLN brak odpowiedzi inwestycje nie zamierzamy inwestować do PLN powyżej PLN do PLN powyżej PLN do PLN powyżej PLN do PLN powyżej PLN brak odpowiedzi TREŚĆ PYTANIA: Proszę określić zamierzenia inwestycyjne związane z rozwojem Pan(i) firmy w latach

12 KORZYSTANIE Z KREDYTÓW INWESTYCYJNYCH W LATACH (N=630) 12% 2015 (N=584) 22% 2016 (N=607) 20% 2016 (N=607) 32% 2017 (N=606) 29% 2017 (N=604) 4 TREŚĆ PYTANIA: Przeczytam za chwilę nazwy rodzajów kredytów. Proszę powiedzieć, z których aktualnie korzysta Pana(i) firma. 12

13 OCENA DOSTĘPNOŚCI KREDYTÓW 2015 (N=630) 11% 52% (N=584) 1% 9% 51% (N=607) 1% 9% 49% 37% 2016 (N=607) 39% 50% 2017 (N=606) 2% 4 40% 2017 (N=604) 1% 9% 3 51% 6% TREŚĆ PYTANIA: Jak ocenia Pan(i) dostępność do kredytów dla firmy takiej jak Państwa w 2017 roku? 13

14 FINANSOWANIE DZIAŁALNOŚCI 14

15 ŹRÓDŁA FINANSOWANIA DZIAŁALNOŚCI PRZEDSIĘBIORSTW środki własne 89% środki własne 89% 6% kredyt złotowy (każdego rodzaju, także debet) 37% 19% kredyt złotowy (każdego rodzaju, także debet) 4 1 leasing, pożyczka leasingowa 21% 16% leasing, pożyczka leasingowa 37% 1 pożyczki rodzinne fundusze pomocowe Unii Europejskiej 1 2 fundusze pomocowe Unii Europejskiej pożyczki rodzinne 1 10% 7% 17% kredyt kupiecki kredyt kupiecki 7% kredyt konsumpcyjny osoby fizycznej kredyt dewizowy lub denominowany w walutach obcych pożyczki innych instytucji finansowych niż banki pożyczki innych przedsiębiorstw na rynku polskim Instrumenty rynku kapitałowego (np. obligacje) zadłużenie w źródłach zagranicznych 9% 2% 1% kredyt dewizowy lub denominowany w walutach obcych kredyt konsumpcyjny osoby fizycznej pożyczki innych instytucji finansowych zadłużenie w źródłach zagranicznych pożyczki innych przedsiębiorstw na rynku polskim Instrumenty rynku kapitałowego (np. obligacje) 6% 6% 7% 6% firma aktualnie korzysta firma nie korzysta, ale korzystała firma aktualnie korzysta firma nie korzysta, ale korzystała N=604 TREŚĆ PYTANIA: Proszę wskazać źródła finansowania dotychczasowej działalności firmy. 15

16 ZNACZENIE POSZCZEGÓLNYCH ŹRÓDEŁ FINANSOWANIA środki własne 2% 2 59% środki własne 11% 30% 5 kredyt bankowy 2 11% 22% 30% 12% kredyt bankowy 20% 1 41% 16% leasing (finansowy i operacyjny) 41% 1 17% 19% 10% leasing (finansowy i operacyjny) 29% 11% 1 30% 12% dotacja unijna % 7% 9% dotacja unijna 46% 1 19% 16% 6% kredyt bankowy z gwarancją unijną 52% 16% 1 kredyt bankowy z gwarancją unijną 49% 1 21% 1 pożyczka unijna np. CIP, JEREMIE 59% 1 17% pożyczka unijna np. CIP, JEREMIE % 10% N=606 N=604 TREŚĆ PYTANIA: Jakie znaczenie dla finansowania inwestycji w Pana(i) firmie mają poszczególne źródła pozyskania środków? 16

17 TRUDNOŚCI W APLIKOWANIU O ZEWNĘTRZNE ŹRÓDŁA FINANSOWANIA spełnienie warunków formalnych i dokumentacyjnych 7% spełnienie warunków formalnych i dokumentacyjnych 1% 29% 47% 19% wykazanie wiarygodności kredytowej na podstawie raportu z BIK 2% 9% 3 40% 12% wykazanie wiarygodności kredytowej na podstawie raportu z BIK 36% 4 16% wykazanie zdolności kredytowej do spłaty kredytu 10% 4 39% przedstawienie odpowiednich zabezpieczeń 1% 32% 47% 12% przedstawienie odpowiednich zabezpieczeń 12% 4 3 wykazanie zdolności kredytowej do spłaty 1% kredytu 32% 50% 9% brak środków na wymagany wkład własny 12% 47% 31% 6% brak środków na wymagany wkład własny 6% 2% 42% 42% N=606 N=604 TREŚĆ PYTANIA: W przypadku aplikowania Pana(i) firmy o zewnętrzne źródła finansowania, które z poniższych warunków byłyby najtrudniejsze do wypełnienia? 17

18 ZAINTERESOWANIE RÓŻNYMI RODZAJAMI FINANSOWANIA rangowanie 6% 7% 6% 31% 20% 1 6 7% 3 9% 19% 21% % 41% 5 56% % 1 10% 6% 52% 30% 1 11% 20% 11% 6% 1 miejsce 2 miejsce 3 miejsce 4 miejsce 1 miejsce 2 miejsce 3 miejsce 4 miejsce N=606 N=604 TREŚĆ PYTANIA: Jakim rodzajem finansowania jest zainteresowana Pan(i) firma? Proszę ułożyć w kolejności od najbardziej tj. 1 miejsce do najmniej odpowiedniego cztery rodzaje finansowania tj. 4 miejsce. 18

19 CEL FINANSOWANIA ZEWNĘTRZNEGO 17% 4 40% cel inwestycyjny zarówno na inwestycje jak i finansowanie bieżące finansowanie bieżącej działalności firmy 46% 11% 4 N=606 N=604 TREŚĆ PYTANIA: W przypadku pozyskania zewnętrznego finansowania przez Pana(i) firmę, finansowanie zostanie wykorzystane na? 19

20 ŚRODKI Z FUNDUSZY EUROPEJSKICH 20

21 APLIKOWANIE O ŚRODKI Z FUNDUSZY UE 8 17% tak nie 71% 29% tak nie dotacje unijne kredyt z gwarancją unijną pożyczki unijne np, CIP, JEREMIE N=606* n=101** 1% 12% 22% 7 dotacje unijne (w tym kredyt technologiczny) kredyt z gwarancją unijną pożyczki unijne np. CIP, JEREMIE TREŚĆ PYTANIA: Czy w przeszłości Pana(i) firma aplikowała o środki z wymienionych poniżej funduszy unijnych? 11% % N=604* n=175** * Wyniki procentowane do całej próby określenie odsetka w populacji ** Wyniki procentowane tych co aplikowali o środki z funduszy UE określenie odsetka w tej podgrupie 21

22 KORZYSTANIE ZE ŚRODKÓW Z FUNDUSZY UE 1% 2% 86% 12% tak nie 7 2 tak nie nie wiem nie wiem dotacje unijne (w tym kredyt technologiczny) 7 dotacje unijne (w tym kredyt technologiczny) 1 86% kredyt z gwarancją unijną 1% 6% kredyt z gwarancją unijną 1% 7% 1% 2% pożyczki unijne np. CIP, JEREMIE pożyczki unijne np. CIP, JEREMIE 6% 10% N=606* n=65** TREŚĆ PYTANIA: Czy Pana(i) firma kiedykolwiek skorzystała ze środków z funduszy europejskich? N=604* n=124** TREŚĆ PYTANIA: Z jakiego rodzaju środków unijnych skorzystała Pana(i) firma: * Wyniki procentowane do całej próby określenie odsetka w populacji ** Wyniki procentowane tych co skorzystali ze środków z funduszy UE określenie odsetka w tej podgrupie 22

23 PROBLEMY PRZY KORZYSTANIU ZE ŚRODKÓW Z FUNDUSZY UE zbyt trudne procedury ubiegania się o fundusze 4 trudności z przygotowaniem wniosku 47% trudności z przygotowaniem wniosku 37% zbyt trudne procedury ubiegania się o fundusze 41% zbyt długi czas rozpatrywania wniosków 37% zbyt długi czas rozpatrywania wniosków 3 trudności z wyborem odpowiedniego funduszu 1 zbyt skomplikowane zasady rozliczania wniosków 26% zbyt skomplikowane zasady rozliczania wniosków 17% trudności z wyborem odpowiedniego funduszu 11% trudności z rozliczaniem środków 11% trudności z rozliczaniem środków 10% brak spełnienia przez firmę wymagań brak spełnienia przez firmę wymagań n=65* TREŚĆ PYTANIA: Z jakimi problemami zetknęła się Pana(i) firma w trakcie korzystania z funduszy unijnych? * Pytanie zadawano tylko tym respondentom, którzy skorzystali ze środków z funduszy europejskich n=124* 23

24 MOŻLIWOŚĆ SZYBSZEGO ROZWOJU DZIĘKI DOSTĘPOWI DO KORZYSTNEGO FINANSOWANIA 17% 2 tak 2 21% tak nie nie 5 nie wiem 5 nie wiem n=65* n=124* TREŚĆ PYTANIA: Czy Pana(i) firma rozwija się szybciej, dzięki dostępowi do finansowania (kredyt, leasing itp.) na bardziej korzystnych warunkach? * Pytanie zadawano tylko tym respondentom, którzy skorzystali ze środków z funduszy europejskich 24

25 WPŁYW WSPARCIA UE NA REALIZACJĘ PROJEKTÓW % tak tak, ale w mniejszym zakresie nie % n=65* n=124* TREŚĆ PYTANIA: Czy projekt, który został sfinansowany ze wsparciem UE, zostałby zrealizowany, gdyby Pana(i) firma nie otrzymała wsparcia? * Pytanie zadawano tylko tym respondentom, którzy skorzystali ze środków z funduszy europejskich 25

26 NAJCZĘSTRZE PRZYCZYNY BRAKU FINANSOWANIA RYNKOWEGO zbyt niska kwota oferowanego finansowania 17% brak wymaganego zabezpieczenia 16% brak wymaganego zabezpieczenia 1 zbyt wysoka cena finansowania 16% zbyt wysoka cena finansowania 11% zbyt niska kwota oferowanego finansowania 12% brak zdolności kredytowej brak zdolności kredytowej zbyt krótki okres działalności zbyt krótki okres działalności nie spotkałem się z taką sytuacją 4 nie spotkałem się z taką sytuacją 4 n=65* n=124* TREŚĆ PYTANIA. Jeśli Pana(i) firma spotkała się wcześniej z odmową przyznania finansowania lub sama z niej zrezygnowała, jaka była przyczyna? * Pytanie zadawano tylko tym respondentom, którzy skorzystali ze środków z funduszy europejskich 26

27 CEL FINANSOWANIA ZE WSPARCIEM UNIJNYM 2 cel inwestycyjny 30% 1 5 finansowanie bieżącej działalności firmy zarówno cel inwestycjny jak i finansowanie bieżące działalności firmy 12% 5 n=65* n=124* TREŚĆ PYTANIA: Na jaki cel zostało przeznaczone finansowanie uzyskane ze wsparciem unijnym? * Pytanie zadawano tylko tym respondentom, którzy skorzystali ze środków z funduszy europejskich 27

28 WPŁYW FINANSOWANIA ZE WSPARCIEM UE NA FUNKCJONOWANIE FIRM wyniki finansowe 3 32% 22% rozszerzenie zakresu działalności 10% 49% 27% 2% 10% rozszerzenie zakresu działalności 6% 46% 32% wyniki finansowe 9% % 1% zwiększenie skali działalności 4 37% 6% zwiększenie skali działalności 9% 37% 41% 6% n=65* n=124* TREŚĆ PYTANIA: Jaki był wpływ finansowania ze wsparciem środków unijnych na funkcjonowanie Pana(i) firmy w następujących wymiarach? * Pytanie zadawano tylko tym respondentom, którzy skorzystali ze środków z funduszy europejskich 28

29 OCENA PROCESU UZYSKIWANIA WSPARCIA UNIJNEGO w zakresie wymaganych dokumentów 3 37% 22% 2% w zakresie wymaganych dokumentów 2% 46% 39% 1 w zakresie czasu trwania procesu % w zakresie czasu trwania procesu 3 37% 22% 2% n=65* n=124* TREŚĆ PYTANIA: Jak Pan(i) ocenia proces uzyskiwania wsparcia unijnego (do momentu uzyskania wsparcia)? * Pytanie zadawano tylko tym respondentom, którzy skorzystali ze środków z funduszy europejskich 29

30 POWODY, DLA KTÓRYCH FIRMY NIE UBIEGAJĄ SIĘ O ŚRODKI Z FUNDUSZY EUROPEJSKICH brak potrzeby 50% brak potrzeby 5 brak odpowiednich programów unijnych 2 brak odpowiednich programów unijnych 2 zbyt skomplikowane procedury pozyskiwania funduszy 2 zbyt skomplikowane procedury pozyskiwania funduszy 21% zbyt duża liczba wymaganych zabezpieczeń 1 zbyt duża liczba wymaganych zabezpieczeń 16% zbyt mała ilość informacji na temat programów unijnych 1 zbyt mała ilość informacji na temat programów unijnych 10% brak środków finansowych (np. na wkład własny) 12% brak środków finansowych (np. na wkład własny) 9% zbyt wysoki koszt usług firm doradczych 10% problemy związane z przygotowaniem dokumentacji problemy związane z przygotowaniem dokumentacji 10% zbyt wysoki koszt usług firm doradczych 6% brak czasu na przygotowanie wniosku n=522* ** brak czasu na przygotowanie wniosku TREŚĆ PYTANIA: Proszę powiedzieć, dlaczego Pana(i) firma nie skorzystała ze środków z funduszy europejskich? n=443* ** *Wskazania nie sumują się do 100%, ponieważ respondenci mogli wskazać różny rodzaj barier. **Pytanie zadawano przedstawicielom tylko tych firm, które nigdy nie skorzystały ze środków z funduszy europejskich 30

31 SAMOOCENA WIEDZY W ZAKRESIE POZYSKIWANIA ŚRODKÓW UE cel, na jaki mogą być przeznaczone środki 12% 27% 4 16% 1% cel, na jaki mogą być przeznaczone środki 9% 17% 4 2 2% zasady rozliczania % rodzaje dostępnych programów 9% 1 46% 2 1% rodzaje dostępnych programów 1 30% 41% 1 sposób aplikowania 9% 20% 4 2 2% sposób aplikowania 1 31% 41% 2% 1 zasady rozliczania 10% 20% 42% 26% 2% N=606 N=604 TREŚĆ PYTANIA: Jak Pan(i) ocenia swój poziom wiedzy w poszczególnych obszarach związanych z pozyskiwaniem środków z funduszy unijnych w nowej perspektywie

32 ŹRÓDŁA WIEDZY O FUNDUSZACH UE Internet 76% Internet 79% znajomi/rodzina 2 partnerzy biznesowi 21% partnerzy biznesowi 1 prasa specjalistyczna 19% ulotki, plakaty, broszury 16% znajomi/rodzina 1 prasa specjalistyczna 1 ulotki, plakaty, broszury 1 radio/telewizja 11% szkolenia i konferencje 1 szkolenia i konferencje radio/telewizja 9% N=606 N=604 TREŚĆ PYTANIA: Z jakich źródeł Pan(i) firma czerpie zazwyczaj informacje na temat funduszy unijnych? 32

33 WSPOMAGANA ZNAJOMOŚĆ STRON O FUNDUSZACH UE 42% % % strony internetowe programów ogólnopolskich (np. 20% strony internetowe programów ogólnopolskich (np. 2 strony internetowe programów regionalnych (np. rpo.mazovia.ue) strony internetowe programów regionalnych (np. rpo.mazovia.ue) 12% N=606 N=604 TREŚĆ PYTANIA: Które z poniższych źródeł internetowych poświęconych funduszom unijnym jest Panu(i) znane? 33

34 ZAMIAR UBIEGANIA SIĘ O ŚRODKI UNIJNE 17% (N=630) 20% 37% 2 1 2% 2015 (N=584) % 2016 (N=607) 26% 51% 6% 1 2% 2016 (N=607) 19% 42% 22% 17% (N=606) 29% 42% 10% 7% (N=604) 21% 36% 20% 2 19% TREŚĆ PYTANIA: Czy Pana(i) firma ubiega się lub zamierza ubiegać się o środki unijne w perspektywie programowej na lata ? 34

35 CEL UBIEGANIA SIĘ O ŚRODKI UNIJNE zakup środków trwałych 6 zakup środków trwałych 4 promocja firmy 3 remonty/modernizacje 3 remonty/modernizacje 29% szkolenia i doradztwo 27% prace badawczo-rozwojowe 2 promocja firmy 2 szkolenia i doradztwo 2 prace badawczo-rozwojowe 22% zakup budynków/gruntów 1 zakup linii produkcyjnych 1 zakup linii produkcyjnych 12% zakup budynków/gruntów 1 zakup wartości niematerialnych i prawnych 11% zakup wartości niematerialnych i prawnych 12% n=66* ** n=138* ** TREŚĆ PYTANIA: Na jaki cel zamierza Pana(i) firma przeznaczyć pozyskane środki z funduszy unijnych? *Wskazania nie sumują się do 100%, ponieważ respondenci mogli wskazać wiele celów. **Pytanie zadawano przedstawicielom tylko tych firm, które zamierzają ubiegać się o środki unijne 35

36 INFORMACJE O INDICATOR Centrum Badań Marketingowych INDICATOR funkcjonuje nieprzerwanie od 1990 roku, jesteśmy więc jedną z najdłużej działających na rynku agencji. INDICATOR posiada aktualny certyfikat jakości PKJPA (Programu Kontroli Jakości Pracy Ankieterów) w zakresie badań PAPI, CAPI, CATI, CAWI oraz badań jakościowych. Na potrzeby sektora finansowego INDICATOR od wielu lat realizuje badanie syndykatowe Mikro, małe i średnie firmy o usługach bankowych oraz badania ad-hoc na indywidualne zlecenia Klientów. 36

37 INFORMACJE O RAPORTACH INDICATOR z badania Mikro i małe firmy o usługach finansowych 2017 oferuje następujące raporty: Mikro i małe firmy o usługach finansowych (obroty do 3,6 mln PLN) Małe firmy o usługach finansowych (obroty do 5 mln PLN) Średnie firmy o usługach finansowych (obroty 3,6-30 mln PLN) Średnie i większe firmy o usługach finansowych (obroty 5-30 mln PLN) Startupy o usługach finansowych 37

38 DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ! prof. Jan Garlicki Dyrektor Generalny Wojciech Terlikowski Kierownik Projektu Centrum Badań Marketingowych INDICATOR ul. Świętojerska 5/7; Warszawa tel