SYLABUS II ROK STUDIA LICENCJACKIE NIESTACJONARNE (2012/2013) Kierunek studiów Filologia polska Wydział Filologii Polskiej i Klasycznej Zakład Dydaktyki Literatury i Języka Polskiego Typ studiów Niestacjonarny Poziom przedmiotu I Rok studiów II Nazwa przedmiotu Metodyka nauczania języka polskiego Rodzaj zajęć Konwersatoria 20 godz. Warsztaty metodyczne 20 godzin Praktyka w szkole podstawowej (75 godzin) w gimnazjum (75 godzin) Specjalizacja Nauczycielska Prowadzący dr Anita Gis e-mail: anitag@amu.edu.pl Cel i zadania Przygotowanie do pracy w charakterze nauczyciela polonisty przedmiotu: w szkole podstawowej i w gimnazjum (zapoznanie ze specyfiką kształcenia; projektowanie lekcji, wdrażanie do podejmowania Formy sprawdzania efektów kształcenia skutecznych działań dydaktycznych). Konwersatorium systematyczne sprawdzanie wiedzy, umiejętności, znajomości literatury przedmiotowej, prace pisemne związane z tematyką ćwiczeń. Warsztaty Pisemne opracowanie zagadnienia (8 10 stron znormalizowanego maszynopisu): Aby język giętki sprawność językowa i komunikacyjna ucznia szkoły podstawowej (lub gimnazjum). Ostateczny termin oddania prac: 23.03.2013. Praktyki zgodnie z instrukcją. Ocena Zaliczenie: obecność na zajęciach (można jedne zajęcia opuścić bez konieczności podawania przyczyny), pozostałe bez względu na ich powód należy zaliczyć na konsultacjach; systematyczne przygotowanie i aktywny udział w zajęciach oraz ocena prac pisemnych (projekty sytuacji dydaktycznych opracowanie w grupach). Warsztaty Opracowanie pisemne: Jak wygląda kształcenie języka w szkole podstawowej/ gimnazjum? Wiedza językowa a wychowanie językowe? założenia ministerialne, dokumenty oświatowe, szkolne ich realizacja w procesie dydaktycznym (jak się szkoła wywiązuje z tych zadań, jakie tematy realizują uczniowie;
charakterystyka uczniów wybranej klasy środowisko, ćwiczenia, metody; propozycja cyklu ćwiczeń). Przy ocenie pod uwagę brane będą: spójność koncepcji, strona merytoryczna, oryginalność i samodzielność, odwołania do literatury przedmiotu, poprawność językowa, strona formalna (bibliografia, przypisy, układ graficzny). Praca niesamodzielna zostanie automatycznie zdyskwalifikowana i oceniona na niedostateczny. Treści programowe i lektura 27.10.2012 r. 24.11.2012 r. 1. Omówienie programu kształcenia i warunków zaliczenia. Powtórzenie wiadomości z poprzedniego roku kompetencje zawodowe nauczyciela; zasady projektowania lekcji. 2. Polonista czy wychowawca? Dylematy nauczyciela polonisty. Anita Gis, Komunikacja językowa w szkole [w:] Konteksty polonistycznej edukacji, pod red. M. Kwiatkowskiej-Ratajczak i S. Wysłouch, Poznań 1998, s.146-159. Jadwiga Kowalikowa: Polonista nauczyciel czy nauczyciel polonista, [w:] Narodziny nauczyciela polonisty, Universitas, Kraków 2006, s. 31-40. Antoni Smuszkiewicz, Jak mierzyć imponderabilia?, [w:] Kłopotliwy problem badanie polonistycznych osiągnięć uczniów, pod red. Haliny Kosętki i Zenona Urygi, Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej, Kraków 2001, s. 41 50. Bogusław Skowronek, Akty mowy nauczyciela, czyli o związkach gadulstwa i (pseudo)metody, Polonistyka 1992 nr 6. 8.12.2012 r. 3. Edukacja polonistyczna w szkole podstawowej i w gimnazjum w świetle dokumentów oświatowych. Dominanty kształcenia polonistycznego. Podstawa programowa z komentarzami. Język polski, www.men.gov.pl/images/stories/pdf/reforma/2b.pdf Zenon Uryga, Wymiary przedmiotu, [w:] Godziny polskiego. Z zagadnień kształcenie literackiego, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa-Kraków 1996, s. 11-30. Wiesława Wantuch, Dobór treści kształcenia, [w:] Innowacje i metody, t. 1 W kręgu teorii i praktyki, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2011, s. 95-108.
26.01.2013 r. 4. Lekcja bez tajemnic. Typy lekcji i ich cele; metody kształcenia podział metod kształcenia; kryteria doboru metod kształcenia; temat lekcji, formy pracy uczniów. Anna Dyduchowa, Metody kształcenia sprawności językowej (rozdz. III), zob. Nowa Polszczyzna 2004, nr 5 (I) oraz 2005, nr 1 (II) lub Tejże, Metody kształcenia sprawności językowej uczniów. Projekt systemu, model podręcznika, Kraków 1988. Danuta Bernacka, Od słowa do działania, Wydawnictwo Akademickie Żak, Warszawa 2001. E. Nowak, Cele edukacji polonistycznej [w:] Polonista w szkole. Podstawy kształcenia nauczyciela polonisty, red. A. Janus-Sitarz, Universitas, Kraków 2004, s. 15-26. M. Rusek, Lekcje polskiego typy i struktura, [w:] Polonista w szkole. Podstawy kształcenia nauczyciela polonisty, red. A. Janus- Sitarz, Universitas, Kraków 2004, 27-54. Zenon Uryga, Metody kształcenia literackiego, [w:] Godziny polskiego. Z zagadnień kształcenie literackiego, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa-Kraków 1996, s. 11-30. 23.02.2013 r. 5. Jeden temat różne metody. Przygotowanie lekcji z wykorzystaniem metod tradycyjnych oraz propozycja lekcji z wykorzystaniem metod aktywizujących. Stanisław Bortnowski, Kłopoty z klasyfikacją metod nauczania, [w:] Polonista w szkole. Podstawy kształcenia nauczyciela polonisty, pod red. A. Janus-Sitarz, Universitas, Kraków 2004. 23.03.2013 r. 6. Doskonalenie sprawności językowej i stylistycznej uczniów M. Nagajowa, Kształcenie języka ucznia w szkole podstawowej; (przykłady ćwiczeń słownikowo-frazeologicznych, gramatycznostylistycznych, kompozycyjnych i ćwiczeń z zastosowaniem słowników),warszawa 1985. J. Kowalikowa, Pomyślane napisane: ćwiczenia i zadania do Współczesnej polszczyzny, Kraków 1999. J. Kowalikowa, Tekst cudzy tekst własny, w: Przygotowanie ucznia do odbioru różnych tekstów kultury, red. A. Janus- Sitarz, Kraków 2004.
B. Myrdzik, Czy rozmowa jest metodą?, [w:] Nowoczesność i tradycja w kształceniu literackim. Podręcznik do ćwiczeń z metodyki języka polskiego, s. 95 104. U. Żydek-Bednarczuk, Nowe aspekty kompetencji komunikacyjnej, [w:] W trosce o dobrą edukację. Prace dedykowane profesor Jadwidze Kowalikowej z okazji 40-lecia pracy naukowej, red. A. Janus-Sitarz, Universitas, Kraków 2009, s. 51 62. 7.04. 2013 r. 7. Miejsce podręcznika w procesie dydaktycznym (rola podręcznika w procesie dydaktycznym, funkcje podręcznika; ocena wybranego podręcznika z uwzględnieniem jego obudowy dydaktycznej (recenzja) Wincenty Okoń, Wprowadzenie do dydaktyki ogólnej, Warszawa recenzje podręczników zamieszczone w Polonistyce, w Internecie itp. Skrzypczak Józef, Podręcznik szkolny. Wymagania, ocena, rozbudowa, metodyka stosowania, Wydawnictwo empi2, Poznań 2003. Zenon Uryga: Kryteria oceny podręczników do przedmiotu język polski. Polonistyka 2007/2. 7.04.2013 r. 8. Bariery w odbiorze tekstów Bożena Chrząstowska, Agata Wójtowicz-Stefańska, Kształtowanie pojęć na lekcjach języka polskiego, [w:] Innowacje i metody, t. 1 W kręgu teorii i praktyki, Wyd. Naukowe UAM, Poznań 2011, s. 267-280. Jerzy Kaniewski, Od czytania do pisania, Polonistyka nr 1/2001, s. 10 16. Maria Nagajowa, Kształcenie języka ucznia w szkole podstawowej, WSiP, Warszawa 1985, s. 7-25. 25.05.2012 r. 9. Formy sprawdzania osiągnięć w zakresie wiedzy i umiejętności na lekcjach języka polskiego w szkole podstawowej (funkcje oceny; propozycje wymagań dla prac pisemnych; tematy prac klasowych i domowych; klasyfikacja błędu, poprawa prac uczniowskich). Anita Gis, Kilka uwag o komunikacji językowej w świetle recenzji uczniowskich prac pisemnych [w:] Silva rerum. Księga poświęcona Profesorowi Markowi Kornaszewskiemu w 70. rocznicę urodzin.
Biblioteczka Poznańskich Studiów Polonistycznych. Seria Językoznawcza Nr 9, Poznań 1999, s.162-174. Anna Janus-Sitarz, Komu potrzebne jest ocenianie? Wokół ewaluacji osiągnięć ucznia, [w:] Polonista w szkole. Podstawy kształcenia nauczyciela polonisty, pod red. A. Janus-Sitarz, Universitas, Kraków 2004, s. 241 262. Kłopotliwy problem badanie polonistycznych osiągnięć ucznia, pod red. Haliny Kostęki i Zenona Urygi, Kraków 2001 Edward Polański, Dydaktyka ortografii i interpunkcji, Warszawa 25.05.2013 r. 10. Uporządkowanie wiadomości: po co uczyć? czego uczyć? jak uczyć? jak oceniać?. Omówienie prac warsztatowych. Ewaluacja zajęć. UWAGA: Kolejność poruszanych zagadnień może ulec zmianie. Konsultacje: (pok. nr 7, tel. 61 829 46 05) wtorek godz. 11.30-12.30 środa godz. 11.30 13.00 sobota, niedziela wg planu studiów zaocznych dyżur: środa 13.30-15.00