RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 178871 (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (21) Numer zgłoszenia: 307881 (22) Data zgłoszenia: 24.03.1995 (51) IntCl7: A61L 15/22 (54) Opatrunek leczniczy i sposób wytwarzania opatrunku leczniczego (43) Zgłoszenie ogłoszono: 30.09.1996 BUP 20/96 (73) Uprawniony z patentu: Akademia Medyczna, Wrocław, PL (72) Twórcy wynalazku: (45) O udzieleniu patentu ogłoszono: Krystyna Małecka, Wrocław, PL Alfons Kubis, Wrocław, PL 30.06.2000 WUP 06/00 Anna Majewska, Wrocław, PL PL 178871 B1 (57) 1. Opatrunek leczniczy przeznaczony do stosowania na błony śluzowe jamy ustnej, składający się z dwóch warstw, z których jedna jest podłożem, a druga kserożelem zawierającym metylocelulozę, alkohol wielowodorotlenowy lub jego polimer oraz dobraną ilość środka leczniczego, znamienny tym, że podłoże stanowi papier silikonowy lub parafinowany, zaś kserożel zawiera kopolimer estru dimetyloaminoetylowego kwasu metakrylowego i akrylowego, w ilości 10-70% masowych oraz polimer hydrofilowy taki jak poliwinylopirolidon o masie cząsteczkowej 10000-700000 albo dekstran o masie cząsteczkowej 10000-400000 albo sól amonową, potasową, sodową lub magnezową kwasu alginowego, w ilości 5-40% masowych, a także 5-60% masowych pochodnej celulozy i 10-40% masowych polietylenoglikolu lub glikolu propylenowego, lub glicerolu. 2. Sposób wytwarzania opatrunku leczniczego, przeznaczonego do stosowania na błony śluzowe jamy ustnej, przez naniesienie na podłoże warstwy żelu zawierającego pochodną celulozy, alkohol wielowodorotlenowy lub jego polimer i dobraną ilość substancji leczniczej, oraz suszenie i wycinanie jednostek dozowniczych, znamienny tym, że żel wytwarza się podczas mieszania w szczelnym naczyniu, w roztworze wodno-acetonowym, z pochodnej celulozy, alkoholu wielowodorotlenowego lub jego polimeru i polimeru hydrofitowego takiego jak poliwinylopirolidon o masie cząsteczkowej 10000-700000 albo dekstran o masie cząsteczkowej 10000-400000 albo sól amonowa, potasowa, sodowa lub magnezowa kwasu alginowego i łączy się z uprzednio wytworzonym acetonowym roztworem kopolimeru estru dimetyloaminoetylowego kwasu metakrylowego i akrylowego, nadal mieszając w szczelnym naczyniu, stosując taką ilość acetonu, aby końcowy stosunek wody do acetonu w całej mieszaninie wynosił 1 : 1 do 1 : 5 i dodaje się substancji leczniczej, po czym żel rozprowadza się na podłożu z papieru silikonowanego lub parafinowanego, odprowadzając aceton i suszy, aż do odparowania wody, przy czym stosuje się 5-60% masowych pochodnej celulozy, 10-70% masowych kopolimeru estru dimetyloaminoetylowego kwasu metakiylowe go i akrylowego, 10-40% masowych polietylenoglikolu lub glikolu propylenowego lub glicerolu oraz 5-40% masowych polimeru hydrofitowego.
Opatrunek leczniczy i sposób wytwarzania opatrunku leczniczego Zastrzeżenia patentowe 1. Opatrunek leczniczy przeznaczony do stosowania na błony śluzowe jamy ustnej, składający się z dwóch warstw, z których jedna jest podłożem, a druga kserożelem zawierającym metylocelulozę, alkohol wielowodorotlenowy lub jego polimer oraz dobraną ilość środka leczniczego, znamienny tym, że podłoże stanowi papier silikonowy lub parafinowany, zaś kserożel zawiera kopolimer estru dimetyloaminoetylowego kwasu metakrylowego i akrylowego, w ilości 10-70% masowych oraz polimer hydrofilowy taki jak poliwinylopirolidon o masie cząsteczkowej 10000-700000 albo dekstran o masie cząsteczkowej 10000-400000 albo sól amonową, potasową, sodową lub magnezową kwasu alginowego, w ilości 5-40% masowych, a także 5-60% masowych pochodnej celulozy i 10-40% masowych polietylenoglikolu lub glikolu propylenowego, lub glicerolu. 2. Sposób wytwarzania opatrunku leczniczego, przeznaczonego do stosowania na błony śluzowe jamy ustnej, przez naniesienie na podłoże warstwy żelu zawierającego pochodną celulozy, alkohol wielowodorotlenowy lub jego polimer i dobraną ilość substancji leczniczej, oraz suszenie i wycinanie jednostek dozowniczych, znamienny tym, że żel wytwarza się podczas mieszania w szczelnym naczyniu, w roztworze wodno-acetonowym, z pochodnej celulozy, alkoholu wielowodorotlenowego lub jego polimeru i polimeru hydrofitowego takiego jak poliwinylopirolidon o masie cząsteczkowej 10000-700000 albo dekstran o masie cząsteczkowej 10000-400000 albo sól amonowa, potasowa, sodowa lub magnezowa kwasu alginowego i łączy się z uprzednio wytworzonym acetonowym roztworem kopolimeru estru dimetyloaminoetylowego kwasu metakrylowego i akrylowego, nadal mieszając w szczelnym naczyniu, stosując taką ilość acetonu, aby końcowy stosunek wody do acetonu w całej mieszaninie wynosił 1:1 do 1: 5 i dodaje się substancji leczniczej, po czym żel rozprowadza się na podłożu z papieru silikonowanego lub parafinowanego, odprowadzając aceton i suszy, aż do odparowania wody, przy czym stosuje się 5-60% masowych pochodnej celulozy, 10-70% masowych kopolimeru estru dimetyloaminoetylowego kwasu metakrylowego i akrylowego, 10-40% masowych polietylenoglikolu lub glikolu propylenowego lub glicerolu oraz 5-40% masowych polimeru hydrofitowego. * * * Przedmiotem wynalazku jest opatrunek leczniczy i sposób wytwarzania opatrunku leczniczego, przeznaczonego do stosowania na błony śluzowe jamy ustnej, do leczenia jej schorzeń, zwłaszcza do leczenia chorób przyzębia. Z polskiego opisu patentowego nr 126 030 znany jest opatrunek leczniczy na błony śluzowe jamy ustnej składający się z dwóch warstw, półprzepuszczalnej błony kuprofanowej stanowiącej szkielet i warstwy żelu stanowiącego związek kompleksowy pochodnej celulozy z alkoholem wielo wodorotlenowym lub jego polimerem, z dodatkiem inhibitora kalikreiny- Kunitza, jako substancji leczniczo czynnej. Stosuje się 40-60% masowych pochodnej celulozy, 30-70% masowych alkoholu wielowodorotlenowego lub jego polimeru i 1-15% masowych substancji aktywnej. Dwuwarstwową folię nakłada się na błonę śluzową. Pod wpływem wilgoci jamy ustnej kserożel przechodzi w hydrożel, uzyskując właściwości adhezyjne. Po następującym stopniowo w czasie wymyciu hydrożelu warstwa kuprofanowa jest usuwana z jamy ustnej, ponieważ w przypadku połknięcia jej przez pacjenta nie następuje jej degradacja w przewodzie pokarmowym. Opatrunek ten wytwarza się przez zmieszanie alkoholu wielowodorotlenowego z wodą w ilości do 50 razy większej od zamierzonej ilości pochodnej celulozy, dosypywanie przy miesza-
178 871 3 niu metylocelulozy lub karboksymetylocelulozy, ochładzanie do 277-283 K w celu przyspieszenia żelowania, a po wytworzeniu żelu ogrzewanie do około 293 K, dodawanie inhibitora kalikreiny i dalsze mieszanie, aż do uzyskania mieszaniny homogennej. Błonę kuprofanowąnajpierw moczy się w wodzie destylowanej, potem rozpina na płycie szklanej i nanosi na nią równomiemą warstwę żelu, a następnie suszy w celu odparowania wody. Z otrzymanej dwuwarstwowej folii wycina się jednostki dozownicze opatrunku. Wynalazek dotyczy opatrunku leczniczego przeznaczonego do stosowania na błony śluzowe jamy ustnej, składającego się z dwóch warstw, z których jedna jest podłożem, a druga kserożelem zawierającym pochodną celulozy, alkohol wielowodorotlenowy lub jego polimer oraz dobraną ilość środka leczniczego. Istota wynalazku polega na tym, że podłoże stanowi papier silikonowany lub parafinowany, zaś kserożel zawiera kopolimer estru dimetyloaminoetylowego kwasu metakrylowego i akrylowego w ilości 10-70% masowych znanego pod nazwą Eudragitu E i 5-40% masowych polimeru hydrofilowego takiego jak poliwinylopirolidon o masie cząsteczkowej 10000-700000 albo dekstran o masie cząsteczkowej 10000-400000 albo sól amonowa, potasowa, sodowa lub magnezowa kwasu alginowego oraz 5-60% masowych pochodnej celulozy i 10-40% masowych polietylenoglikolu lub glikolu propylenowego lub glicerolu. Wynalazek dotyczy także sposobu wytwarzania opatrunku leczniczego, przeznaczonego do stosowania na błony śluzowe jamy ustnej, przez naniesienie na podłoże warstwy żelu zawierającego pochodne celulozy, alkohol wielowodorotlenowy lub jego polimer i dobraną ilość substancji leczniczej, oraz suszenie i wycinanie jednostek dozowniczych. Istota wynalazku polega na tym, że żel wytwarza się przy ciągłym mieszaniu w szczelnym naczyniu w roztworze wodno-acetonowym, z pochodnej celulozy, alkoholu wielowodorotlenowego lub jego polimeru i polimeru hydrofilowego takiego jak poliwinylopirolidon o masie cząsteczkowej 10000-400000 albo sól amonowa, potasowa, sodowa lub magnezowa kwasu alginowego i łączy z uprzednio przygotowanym acetonowym roztworem kopolimeru estru dimetyloaminoetylowego kwasu metakrylowego i akrylowego, znanego pod nazwą Eudragitu E, nadal mieszając w szczelnym naczyniu, stosując taką ilość acetonu, aby końcowy stosunek wody do acetonu w całej mieszaninie wynosił 1:1-1:5, dodaje substancję leczniczą, po czym rozprowadza na podłoże z papieru silikonowanego lub parafinowanego, odprowadzając aceton, a następnie suszy aż do odparowania wody, przy czym stosuje się 5-60% masowych pochodnej celulozy, 10-70% masowych kopolimeru estru dimetyloaminoetylowego kwasu metakrylowego i akrylowego, 10-40% masowych polietylenoglikolu lub glikolu propylenowego lub glicerolu oraz 5-40% masowych polimeru hydrofilowego. W opatrunku według wynalazku z Eudragitu E utworzony jest szkielet, stanowiący fazę zewnętrzną, w który wbudowany jest kserożel, wypełniający przestrzenie w szkielecie, tworzący fazę wewnętrzną. Opatrunek ten nakłada się na błonę śluzową i usuwa podłoże, pozostawiając w jamie ustnej jedną warstwę zawierającą dwie fazy, z których kserożel jest nośnikiem leku. Okazało się że faza zewnętrzna z Eudragitu E, po wymyciu się hydrożelu, powstałego z kserożelu pod wpływem śliny, może być ewentualnie połknięta, ponieważ substancja ta, obojętna dla organizmu, rozpuszcza się w kwaśnym środowisku panującym w żołądku. Wytwarzanie opatrunku w środowisku wodno-acetonowym w dobranych proporcjach zapewnia jednoczesne wytrącanie się podczas suszenia Eudragitu E i pochodnej celulozy i zakleszczanie niejako wzajemne cząsteczek, dzięki czemu powstaje jednolita warstwa opatrunku. Dodatek polimerów hydrofilowych stanowi wypełnienie polepszające homogenność warstwy, natomiast dodatek alkoholu wielowodorotlenowego lub jego polimeru zapewnia utrzymywanie pewnej ilości wody po przejściu żelu w kserożel, co podnosi elastyczność opatrunku, a także ułatwia dyfuzję środka leczniczego do błony śluzowej. W rezultacie opatrunek według wynalazku jest prosty w użyciu, charakteryzuje się ponadto dłuższym uwalnianiem, w porównaniu do opatrunku zawierającego błonę kuprofanową i podlega rozpuszczeniu w żołądku, dzięki czemu nie stwarza to problemów w przypadku ewentualnego połknięcia opatrunku. Przedmiot wynalazku jest przedstawiony w przykładach wykonania.
4 178 871 Przykład I. Opatrunek leczniczy ma następujący skład: - 40% masowych Polioksyetylenoglikol 400 Sól sodowa kwasu alginowego (środek leczniczo czynny) - 0,1 g/100 cm2 opatrunku. Opatrunek znajduje zastosowanie do leczenia łagodnych stanów chorób przyzębia. Przykład II. Opatrunek leczniczy ma następujący skład: Papier parafinowany Hydroksymetyloceluloza Glikol propylenowy 1,2-15% masowych Dekstran 70-15% masowych - 0,1 g/100 cm2 opatrunku Chlorowodorek tetracykliny - 0,2 g/100 cm2 opatrunku Opatrunek znajduje zastosowanie do leczenia chorób przyzębia z towarzyszącymi stanami zapalnymi. Przykład ni. Opatrunek leczniczy ma następujący skład: Papier parafinowany Sól sodowa karboksymetylocelulozy - 35% masowych Glicerol Poliwinylopirolidon K - 70-5% masowych - 0,2 g/100 cm2 opatrunku Neomycyna - 0,1 g/100 cm2 opatrunku Opatrunek jest przeznaczony do leczenia chorób przyzębia z towarzyszącą kandydozą. Przykład IV. Opatrunek leczniczy ma następujący skład: Glikol propylenowy 1,2-15% masowych Sól magnezowa kwasu alginowego - 5% masowych Anestezyna - 0,10 g/100 cm2 opatrunku Opatrunek nadaje się do leczenia chorób przyzębia w bolesnych stanach zapalnych. Przykład V. Opatrunek leczniczy ma następujący skład: Glicerol -10% masowych Poliwinylopirolidon K-90 Witamina C - 0,30 g/100 cm2 opatrunku Opatrunek stosuje się w chorobach przyzębia z towarzyszącymi krwawieniami dziąseł. Przykład VI. Opatrunek leczniczy ma następujący skład: -100 cm2-40% masowych Glicerol Sól amonowa kwasu alginowego
178 871 5 Kalcytonina - 0,5 g/100 cm2 opatrunku Opatrunek nadaje się do leczenia zaawansowanych stanów chorób przyzębia z osteoporozą. Przykład VII. Opatrunek leczniczy ma następujący skład: - 55% masowych Polioksyetylenoglikol 200 Poliwinylopirolidon K-90-5% masowych Detreomycyna - 0,20 g/100 cm2 opatrunku Kalcytonina Opatrunek jest przeznaczony do leczenia stanów zapalnych z jednoczesną osteoporozą. Przykład VIII. Opatrunki o składzie jak w przykładach I - VII wytwarza się następującym sposobem. Do roztworu wodno-acetonowego w stosunku 1: 0,5-1 : 1 znajdującego się w szczelnym pojemniku wsypuje się pochodną celulozy i miesza przez 20 minut, po czym schładza do temperatury około 302 K i pozostawia w tej temperaturze przez 2-4 godzin. Następnie wytworzony żel podgrzewa się do temperatury pokojowej i wprowadza przy mieszaniu do naczynia wodne roztwory alkoholu wielowodorotlenowego lub jego polimeru oraz polimerów hydrofilowych i substancje leczniczo czynne. Osobno sporządza się w szczelnym naczyniu roztwór kopolimeru estru dimetyloaminoetylowego kwasu metakrylowego i akrylowego (Eudragitu E) w acetonie, stosując taką ilość acetonu, aby końcowy stosunek wody do acetonu wynosił w całej masie 1:1-1: 5, najlepiej 1:3. Po rozpuszczeniu się granulek Eudragitu E roztwór wprowadza się do pojemnika z żelem i miesza przez 20 minut. Homogenny żel rozprowadza się na 100 cm2 papieru silikonowanego lub parafinowanego równomierną warstwą, odparowuje aceton pod wyciągiem i skrapla. Po odparowaniu acetonu otrzymany dwuwarstwowy produkt suszy się w temperaturze 313 K przez czas do 2 godzin, aż do odparowania wody i przejścia żelu w kserożel. Następnie wycina się jednostki dozownicze opatrunku i pakuje w folię aluminiową lub folię z tworzywa sztucznego. Wytworzony opatrunek stosuje się nakładając warstwę kserożelu na błony śluzowe, po usunięciu papieru silikonowanego lub parafinowanego.
178 871 Departament Wydawnictw UP RP. Nakład 60 egz. Cena 2,00 zł.