WPISUJE UCZE KOD UCZNIA DATA URODZENIA UCZNIA dzieƒ miesiàc rok PRÓBNY EG ZA MIN GIM NA ZJALNY Z OPERONEM Z ZA KRE SU PRZED MIO TÓW MA TE MA TYCZ NO -PRZY ROD NI CZYCH In struk cja dla ucznia 1. Sprawdê, czy ze staw eg za mi na cyj ny za wie ra 14 stron. Ewen tu al - ny brak stron lub in ne uster ki zg oê na uczy cie lo wi.. Na tej stro nie i na kar cie od po wie dzi wpisz swój kod i da t uro - dze nia. STYCZE 010 3. Czy taj uwa nie wszyst kie tek sty i za da nia. 4. Roz wià za nia za pi suj d u go pi sem lub pió rem z czar nym tu - szem/atra men tem. Nie u y waj ko rek to ra. 5. W za da niach od 1. do 5. sà po da ne czte ry od po wie dzi: A, B, C, D. Od po wia da im na st pu jà cy uk ad na kar cie od po wie dzi: Czas pracy: 10 minut A B C D Wy bierz tyl ko jed nà od po wiedê i za ma luj krat k z od po wia da jà - cà jej li te rà, np. gdy wy bra eê od po wiedê A: Liczba punktów do uzyskania: 50 B C D 6. Sta raj si nie po pe niç b dów przy za zna cza niu od po wie dzi, ale je Êli si po my lisz, b d ne za zna cze nie otocz kó kiem i za ma luj in - nà od po wiedê. B C D 7. Roz wià za nia za daƒ od 6. do 34. za pisz czy tel nie i sta ran nie w wy zna czo nych miej scach. Po my ki prze kre Êlaj. 8. Re da gu jàc od po wie dzi do za daƒ, mo esz wy ko rzy staç miej sce opa - trzo ne na pi sem Brud no pis. Za pi sy w brud no pi sie nie b dà spraw - dza ne i oce nia ne. Po wo dze nia! Arkusz opracowany przez Wydawnictwo Pedagogiczne OPERON. Kopiowanie w ca oêci lub we fragmentach bez zgody wydawcy zabronione. Wydawca zezwala na kopiowanie zadaƒ przez dyrektorów szkó bioràcych udzia w programie Próbny Egzamin Gimnazjalny z OPERONEM.
In for ma cje do za daƒ 1.,., 3., 4. Na dia gra mach przed sta wio no sk ad po wie trza wdy cha ne go i sk ad po wie trza wy dy cha ne go przez cz o wie ka. Dwutlenek w gla 0,03% Inne gazy (w tym para wodna) 0,97% Tlen 1% Azot 78% Sk ad powietrza wdychanego Dwutlenek w gla 4% Inne gazy (w tym para wodna) % Tlen 16% Azot 78% Sk ad powietrza wydychanego Za da nie 1. (0 1) Ja kà cz Êç wy dy cha ne go po wie trza stanowi dwu tle nek w gla? A. B. C. D. Za da nie. (0 1) Ile ra zy wi cej dwu tlen ku w gla znaj du je si w po wie trzu wy dy cha nym ni w po wie trzu wdy - cha nym? A. Oko o 133 ra zy. B. Oko o 1,33 ra zy. C. Oko o 75 ra zy. D. Oko o 7,5 ra zy. 100 3 10 1 5 4 5
Za da nie 3. (0 1) Mo na przy jàç, e do ro s y cz o wiek w cza sie jed ne go od de chu po bie ra 0,5 dm 3 po wie trza. Za - tem ob j toêç tle nu wdy cha ne go w cza sie jed ne go od de chu jest rów na A. 1,05 dm 3 B. 0,08 dm 3 C. 10,5 dm 3 D. 0,105 dm 3 Za da nie 4. (0 1) Na pod sta wie dia gra mu mo na wy wnio sko waç, e A. w po wie trzu wdy cha nym jest mniej tle nu i dwu tlen ku w gla ni w po wie trzu wy dy cha nym. B. w po wie trzu wy dy cha nym jest mniej tle nu, a wi cej dwu tlen ku w gla ni w po wie trzu wdy cha nym. C. w po wie trzu wy dy cha nym jest wi cej tle nu, a mniej dwu tlen ku w gla ni w po wie trzu wdy cha nym. D. w po wie trzu wdy cha nym jest mniej tle nu, a wi cej dwu tlen ku w gla ni w po wie trzu wy dy cha nym. In for ma cje do za daƒ 5., 6., 7. Wy kres przed sta wia za le noêç mi dzy licz bà od de chów (y) Êpià ce go cz o wie ka a cza sem (x) snu cz o - wie ka. Liczba oddechów Êpiàcego 150 10 90 60 30 0 0 1 3 4 5 6 7 8 Czas snu [min] Za da nie 5. (0 1) Któ ry wzór opi su je za le noêç przed sta wio nà na ry sun ku? A. y = x+ 15y B. C. D. y = 15x y = 15 x x = 15y Za da nie 6. (0 1) Pa tryk w trak cie 5-mi nu to we go bie gu wy ko na 5 od de chów. Ile ra zy szyb ciej Pa tryk od dy cha w czasie tego bie gu ni w trak cie 5-minutowego snu? A. B. 4 C. 3 D. 5 3
Za da nie 7. (0 1) Ile od de chów wy ko na by Pa tryk, gdy by spa ca à do b? A. B. C. D. 16, $ 10,16 $ 10 4 16 $ 10 4 0,16 $ 10 Za da nie 8. (0 1) Ry su nek przed sta wia bu do w uk a du od de cho we go cz o wie ka. 3 4 1 Za znacz od po wiedê, w któ rej cyfrom z ry sun ku pra wi d o wo przy po rzàd ko wa no narzàdy uk a - du od de cho we go. A. 1 oskrze li ki, krtaƒ, 3 oskrze la g ów ne, 4 tcha wi ca. B. 1 krtaƒ, oskrze la g ówne, 3 oskrze li ki, 4 tcha wi ca. C. 1 oskrze la g ów ne, tcha wi ca, 3 krtaƒ, 4 oskrze li ki. D. 1 oskrze li ki, tcha wi ca, 3 oskrze la g ów ne, 4 krtaƒ. Za da nie 9. (0 1) W któ rym punk cie pra wi d o wo opi sa no mechanizm wentylacji p uc w cza sie wy de chu? A. Klat ka pier sio wa opa da, prze po na uno si si ku gó rze, a po wie trze jest usu wa ne z p uc. B. Klat ka pier sio wa uno si si, prze po na opa da w dó, a p u ca na pe nia jà si po wie trzem. C. Kla ta pier sio wa opa da, prze po na uno si si ku gó rze, a p u ca na pe nia jà si po wie trzem. D. Klat ka pier sio wa uno si si, prze po na opa da w dó, a po wie trze jest usu wa ne z p uc. 4
Za da nie 10. (0 1) Pro ces ten za cho dzi we wn trzu ko mó rek wszyst kich or ga ni zmów y wych (u or ga nizmów jà dro - wych g ów nie w mi to chon driach). Dzi ki nie mu sà uwal nia ne znacz ne ilo Êci ener gii, któ ra jest ma ga zy no wa na przez ko mór ki w po sta ci ATP i wy ko rzy sty wa na, na przy k ad do skur czu mi Êni. Sub stra ta mi za cho dzà cej w tym pro ce sie re ak cji sà: glu ko za oraz tlen, pro duk ta mi zaê dwu tle - nek w gla i wo da. Opisany wy ej proces to A. fo to syn te za. B. fer men ta cja. C. od dy cha nie bez tle no we. D. od dy cha nie we wnàtrz ko mór ko we. Za da nie 11. (0 1) Wska rubryk, w któ rej po praw nie opi sa no pro ces transportu tlenu w or ga ni zmie cz o wie ka. Gaz Skàd? Sposób transportu Dokàd? A. B. C. D. O Tkanki cia a cz owieka Poprzez osocze krwi P cherzyki p ucne CO P cherzyki p ucne Poprzez krwinki czerwone Tkanki cia a cz owieka O Tkanki cia a cz owieka Poprzez krwinki czerwone P cherzyki p ucne CO Krwinki czerwone Poprzez p cherzyki p ucne Tkanki cia a cz owieka CO Tkanki cia a cz owieka Poprzez osocze krwi P cherzyki p ucne O P cherzyki p ucne Poprzez krwinki czerwone Tkanki cia a cz owieka CO P cherzyki p ucne Poprzez krwinki czerwone Tkanki cia a cz owieka O Tkanki cia a cz owieka Poprzez osocze krwi P cherzyki p ucne Za da nie 1. (0 1) wdmuchiwane powietrze woda wapienna osad Za po mo cà do Êwiad cze nia przed sta wio ne go na ry sun ku mo na spraw dziç, czy w wy dy cha nym po wie trzu znaj du je si A. tlen. B. azot. C. pa ra wod na. D. dwu tle nek w gla. 5
In for ma cja do za daƒ 13. i 14. Wy kres przed sta wia krzy we roz pusz czal no Êci. 100 90 80 RozpuszczalnoÊç [w g na 100 g wody] 70 60 50 40 30 siarczan(vi) miedzi(ii) azotan(v) potasu 0 10 0 0 10 0 30 40 50 Temperatura [ C] Za da nie 13. (0 1) Tem pe ra tu ra, w któ rej mo na roz pu Êciç w 100 g wo dy ta kà sa mà licz b gra mów azo ta nu(v) po - ta su co siar cza nu(vi) mie dzi(ii), wy no si A. 8 C B. 8 K C. 4 C D. 4 K Za da nie 14. (0 1) W 00 g wo dy o tem pe ra tu rze 40 C mo na co naj wy ej roz pu Êciç A. 63 g azo ta nu(v) po ta su. B. 53 g siar cza nu(vi) mie dzi(ii). C. 106 g siar cza nu(vi) mie dzi(ii). D. 31,5 g azo ta nu(v) po ta su. 6
Za da nie 15. (0 1) Ry su nek przed sta wia frag ment uk a du okre so we go pier wiast ków. konfiguracja elektronowa nazwa pierwiastka elektroujemnoêç (wg Paulinga) charakter tlenku przy typowej wartoêciowoêci (kwasowy, zasadowy, amfoteryczny) 40,078 Ca 1,0 0 wapƒ [Ar]4s liczba atomowa symbol chemiczny (cia a sta e, ciecze, gazy) wartoêciowoêç (typowa, rzadko spotykana) masa atomowa Ma sa czà stecz ko wa tlen ku azo tu(iv) jest rów na A. 46 u B. 44 u C. 30 u D. 60 u,0 IIIA IVA VA VIA VIIA 13 14 15 16 17 _ VIIIA 18 4,0060 _ 10,811 1,0107 14,00674 15,9994 18,998403 0,1797 3 4 3 4 5 1 _ B,5 C 3,0 N 3,5 O 4,0 F _ Ne 5 6 7 8 9 10 bor w giel azot tlen fluor neon [He]s p 1 [He]s p [He]s p 3 [He]s p 4 [He]s p 5 [He]s p 6 6,981538 8,0855 30,973761 3,066 35,457 39,948 3 4 3 5 4 6 1 3 5 7 _ 1,5 Al 1,8 Si,1 P,5 S 3,0 Cl _ Ar 13 14 15 16 17 18 glin krzem fosfor siarka chlor argon [Ne]3s 3p 1 [Ne]3s 3p [Ne]3s 3p 3 [Ne]3s 3p 4 [Ne]3s 3p 5 [Ne]3s 3p 6 He hel 1s Za da nie 16. (0 1) Pod czas prze bie gu pro ce sów che micz nych na st pu je wy mia na cie p a z oto cze niem. Re ak cjà e gzo - ter micz nà, czy li ta kà, w któ rej na st pu je wy dzie le nie cie p a, jest A. pra e nie ska y wa pien nej. B. re ak cja spa la nia w gla. C. re ak cja ana li zy tlen ku rt ci(ii). D. re ak cja roz k a du tlen ku sre bra. Za da nie 17. (0 1) Wskaê ni ki ph sà to ta kie sub stan cje, któ re po zwa la jà okre Êliç od czyn roz two ru. Oran me ty lo wy w Êro do wi sku kwa Ênym ma bar w czer wo nà, w Êro do wi sku obo j t nym po ma - raƒ czo wà, a w kwa so wym s om ko wo ó tà. Na za j ciach kó ka che micz ne go ucznio wie prze pro - wa dza li re ak cj kwa su chlo ro wo do ro we go, do da jàc kro pla mi za sa d so do wà, w obec no Êci oran u me ty lo we go, a do zmia ny za bar wie nia roz two ru z czer wo ne go na po ma raƒ czo wy. Prze pro wa dzo - na re ak cja by a re ak cjà A. ana li zy. B. syn te zy. C. wy mia ny. D. zo bo j t nia nia. Za da nie 18. (0 1) Wska rów na nie re ak cji utle nia nia i re duk cji. A. CO + H O $ H CO 3 B. SO 3 + H O $ H SO 4 C. AgNO 3 + HCl $ AgCl + HNO 3 D. Mg + CO $ MgO + C 7
Za da nie 19. (0 1) Mo na przy jàç, e war toêç ci Ênie nia at mos fe rycz ne go przy po wierzch ni zie mi wy no si 1000 hpa (hek to pa ska li). Za tem ci Ênie nie po wie trza przy po wierzch ni zie mi jest rów ne A. 100 Pa B. 100 000 Pa C. 10000 Pa D. 0,01 Pa Za da nie 0. (0 1) W dwóch ró nych po jem ni kach znaj du je si ta ka sa ma iloêç ga zu. Na oba ga zy dzia a jed na ko - wa si a par cia. Ci Ênie nie wy wie ra ne na dwu krot nie wi k sze po le po wierzch ni dru gie go po jem - ni ka jest A. dwu krot nie mniej sze. B. dwu krot nie wi k sze. C. czte ro krot nie wi k sze. D. czte ro krot nie mniej sze. Za da nie 1. (0 1) Ci Ênie nie ga zu wzra sta, gdy A. zwi k sza my ob j toêç ga zu; ogrze wa my gaz bez zmia ny ob j to Êci; zwi k sza my iloêç ga zu w usta - lo nej ob j to Êci. B. ogrze wa my gaz, zwi k sza jàc je go ob j toêç; ozi bia my gaz; zwi k sza my iloêç ga zu w usta lo nej ob j to Êci. C. zmniej sza my ob j toêç ga zu; ogrze wa my gaz bez zmia ny ob j to Êci; zwi k sza my iloêç ga zu w usta - lo nej ob j to Êci. D. zmniej sza my ob j toêç ga zu; ogrze wa my gaz bez zmia ny ob j to Êci; zmniej sza my iloêç ga zu w usta lo nej ob j to Êci. Za da nie. (0 1) Ci Ênie nie po wie trza ma le je wraz ze wzro stem wy so ko Êci. Mo na przy jàç, e na ob sza rach ni zin - nych ci Ênie nie zmie nia si o 1 Pa przy zmia nie wy so ko Êci o metr. Upod nó a wie y o wy so ko Êci x m pa nu je nor mal ne ci Ênie nie, wy no szà ce 100 000 Pa, a na szczy - cie wie y ci Ênie nie rów ne 99 040 Pa. Chcàc wy zna czyç wy so koêç wie y, na le y roz wià zaç rów na nie A. B. C. D. ^1 + xh+ 9940 = 100000 x - 1 $ 99040 = 10000 1x - 9940 = 100000 1x + 99040 = 100000 8
In for ma cje do za daƒ 3., 4. Na ry sun ku przed sta wio no wy kres rocz nej tem pe ra tu ry i rocz nych opa dów w Las Ve gas. Las Vegas 36 N; 115 W Temperatura powietrza [w C] Opady [w mm] 40 30 0 10 0 I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII 80 60 40 0 10 0 Za da nie 3. (0 1) Na pod sta wie wy kre su mo na za uwa yç, e w Las Ve gas A. rocz na am pli tu da tem pe ra tu ry po wie trza jest ma a, a opa dy sà spo ra dycz ne. B. wy st pu jà nie wiel kie ró ni ce mi dzy tem pe ra tu rà po wie trza w le cie i w zi mie, a opa dy sà ma e. C. wy st pu jà du e ró ni ce mi dzy tem pe ra tu rà po wie trza w le cie i w zi mie, a opa dy sà ma e. D. rocz na am pli tu da tem pe ra tu ry po wie trza jest ma a, a opa dy sà rów no mier nie roz o o ne w cià gu ca - e go ro ku. Za da nie 4. (0 1) Rocz na su ma opa dów w Las Ve gas jest A. mniejsza od 60 mm B. wi ksza od 80 mm C. mniejsza od 80 mm D. wi k sza od 10 mm Za da nie 5. (0 1) Od le g oêç mi dzy Kra ko wem a Las Ve gas na ma pie w ska li 1 : 300 000 000 jest rów na oko - o 5,5 cm. Od le g oêç ta w rze czy wi sto Êci jest wi c rów na A. oko o 1650 km B. oko o 165 000 km C. oko o 55 000 km D. oko o 16 500 km Za da nie 6. (0 3) Ob licz go dzi n miej sco we go cza su s o necz ne go w Las Ve gas (115 W), gdy w tym sa mym cza sie w Kra ko wie (0 E) jest go dzi na 1.00. Za pisz ob li cze nia. W Las Vegas jest godzina... miejscowego czasu s onecznego. 9
In for ma cje do za daƒ 7., 8. Na fragmencie mapy poziomicowej terenu górskiego sà zaznaczone punkty A, B, C i D. N A 986 A szczyt 800 B szczyt 700 C schronisko 00 300 400 C 600 500 608 300 400 500 600 B szlak pieszy 0 500 m Zadanie 7. (0 ) Od czy taj wy so koêç bez wzgl d nà punk tów A i B oraz okreêl wy so koêç wzgl d nà punk tu A w od nie sie - niu do punk tu B. A B WysokoÊç wzgl dna punktu A w odniesieniu do punktu B. Zadanie 8. (0 ) Na podstawie mapy poziomicowej uzupe nij zdania. Punkt C le y na ob sza rze ni zin nym. Ob szar ten na przed sta wio nym frag men cie ma py znaj du je si mi dzy. m n.p.m. a.. m n.p.m. Aby przejêç z punktu C do punktu A, zak adajàc, e mo na przemieszczaç si po linii prostej, nale y poruszaç si w kierunku geograficznym... Za da nie 9. (0 ) G stoêç jest wiel ko Êcià sta à, cha rak te ry stycz nà dla da nej sub stan cji. Aby wy zna czyç g stoêç da - nej sub stan cji, na le y ma s cia a wy ko na ne go z tej sub stan cji po dzie liç przez je go ob j toêç. Ja - ka jest ma sa po wie trza znaj du jà ce go si w po ko ju o wy mia rach m # m #,5 m, je e li g stoêç po wie trza wy no si 1,9 kg 3 m? Zapisz obliczenia. Odpowiedê:... 10
Za da nie 30. (0 5) Sa mochód nap dza ny ga zem zwi kszy swojà szyb koêç od 0 m do 15 m. Jakà drog po ko - s s na w cza sie 15 se kund? Jakà szyb koêç osiàgnie po up ywie 10 se kund? Za pisz ob li cze nia, uwzgl dniajàc jed nost ki wielkoêci fi zycz nych. Do roz wiàza nia za da nia wy ko rzy staj dwa wzo ry spoêród po da nych: s = 1 at,,,. a = Δv s = vt v = s Δt t Odpowiedê:... 11
Zadanie 31. (0 3) Pan Jan za dwie ma e i dwie du e butle z gazem ziemnym zap aci 110 z. Pan Stefan za dwie ma e i cztery du e butle z tym samym gazem zap aci 130 z. Ile kosztowa a ma a, a ile du a butla z gazem? Zapisz obliczenia. Odpowiedê:... 1
Zadanie 3. (0 3) W a Êci ciel fir my Blu tex za ku pi u y wa ne biur ka i po sta no wi po ma lo waç ich bla ty. Ka dy blat ma kszta t pro sto kà ta o wy mia rach 0,5 m na 0,7 m. Jed na pusz ka far by wy star cza na po - ma lo wa nie 1 m po wierzch ni. Na dru gà war stw zu y cie far by jest ta kie sa mo. Na po ma lo wa - nie ilu bla tów wy star czy jed na pusz ka far by, za k a da jàc, e ka dy blat jest ma lo wa ny dwu krot - nie? Za pisz ob li cze nia. Odpowiedê:... Za da nie 33. (0 3) Podczas trzydniowej w drówki uczniowie przeszli àcznie 48 km. Drugiego dnia pokonali dwa razy d u szà tras ni pierwszego dnia, natomiast trzeciego o 6 km wi cej ni pierwszego. Ile kilometrów przebyli uczniowie trzeciego dnia? Za pisz ob li cze nia. Odpowiedê:... Zadanie 34. (0 ) Uzu pe nij ta be l, któ ra opi su je pro por cjo nal noêç pro stà, oraz po daj wzór funk cji. x 1,5 10 y 10 16 400 Wzór funkcji:.. 13
BRUDNOPIS (nie podlega ocenie) 14